Vasilis Thanopoulos
Από την πρόσφατη δολοφονία δύο ανδρών έξω από ένα γκέι μπαρ στην Μπρατισλάβα προσπαθεί να συνέλθει η Σλοβακία, μία χώρα, ωστόσο, όπου οι διακρίσεις και η ρητορική μίσους ενάντια στα queer άτομα αποτελούν καθημερινότητα.
Το έγκλημα πραγματοποιήθηκε στις 13 Οκτωβρίου, έξω από το γκέι μπαρ Tepláreň, στο κέντρο της πόλης. Εκτός από τους δύο άνδρες που σκοτώθηκαν από πυροβολισμούς, ένα τρίτο άτομο τραυματίστηκε στην επίθεση.
Ο δράστης ταυτοποιήθηκε ως ο 19χρονος Juraj Krajčík, γιος ακροδεξιού πολιτικού. Πριν από τον πυροβολισμό, ο Krajčík είχε δημοσιεύσει αντί-ΛΟΑΤΚΙ+ και αντισημιτικά μηνύματα στο Twitter. Σύμφωνα με αυτό το ρεπορτάζ του BBC, ο Krajčík βρέθηκε νεκρός την επόμενη μέρα.
Ενώ η χώρα έχει συνολικά χαμηλό ποσοστό ανθρωποκτονιών, τα βίαια εγκλήματα που στοχεύουν μειονότητες, όπως μέλη της κοινότητας των ΛΟΑΤΚΙ+ ή των Ρομά – ή άτομα που ερευνούν τις ύποπτες δραστηριότητες πολιτικών, όπως ο ερευνητής δημοσιογράφος Ján Kuciak – δεν είναι σπάνια. Η Σλοβακία είναι επίσης μια κατεξοχήν καθολική χώρα, όπου η Εκκλησία διατηρεί μια ισχυρή στάση κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ και όπου εδραιωμένα ακροδεξιά κόμματα διαδίδουν ρητορική μίσους στοχεύοντας εθνοτικές, θρησκευτικές και σεξουαλικές μειονότητες.
Κύμα συμπαράστασης στα θύματα
Η πρόεδρος της Σλοβακίας, Zuzana Čaputová, είναι γνωστή για τις – συγκριτικά με άλλους πολιτικούς – προοδευτικές απόψεις, σχετικά με την υποστήριξη των μειονοτήτων. Την ημέρα της δολοφονίας, καταδίκασε την πράξη στο Twitter, γράφοντας: «Το μίσος σκοτώνει». Λίγο αργότερα είδαμε την Čaputová να αγκαλιάζεται με τον ιδιοκτήτη του Tepláreň, σε ένα συγκινητικό βίντεο.
Uff … a to ma máločo rozhodí pic.twitter.com/nWC1FpfDHO
— Jakub Bajzath (@BajzathJakub) October 13, 2022
Το Σάββατο, επίσης, πραγματοποιήθηκε αγρυπνία στο κέντρο της Μπρατισλάβα, συγκεντρώνοντας περίπου 20.000 άτομα για να τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων, γνωστά στο κοινό ως Juraj και Matúš. Στην αγρυπνία συμμετείχαν και Σλοβάκοι αξιωματούχοι.
Παρά την υποστήριξη του κόσμου, ο Roman Samotný (ο ιδιοκτήτης του μπαρ) είπε ότι σχεδιάζει να κλείσει το Tepláreň, ένας από τους λίγους ΛΟΑΤΚΙ+ χώρους στη Μπρατισλάβα.
Η ρητορική μίσους στην Κεντρική Ευρώπη
Ενώ η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβακία, γνωστές συλλογικά ως “Ομάδα του Βίσεγκραντ”, είναι όλες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διαθέτουν νομοθεσία που απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω φύλου, η νομική ανισότητα παραμένει και στις τέσσερις χώρες. Στην Τσεχία, όπου επιτρέπονται τα σύμφωνα συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια και η οποία φιλοξενεί ένα από τις μεγαλύτερα Pride, ο Πρόεδρος Miloš Zeman δήλωσε ξεκάθαρα ότι θα ασκούσε βέτο σε πρόταση νομιμοποίησης της ισότητας στον γάμο εάν εγκρινόταν από το Κοινοβούλιο.
Στη Σλοβακία, καμία πολιτική ένωση δεν αναγνωρίζεται στα ομόφυλα ζευγάρια, ενώ στην Ουγγαρία, οι σχέσεις μεταξύ γκέι ατόμων είναι νόμιμες από το 2009, αλλά οι γάμοι απαγορεύτηκαν συνταγματικά το 2012. Στην Πολωνία τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα.
Τόσο στην Πολωνία όσο και στη Σλοβακία, η Καθολική Εκκλησία είναι μία από τις κύριες πηγές στιγματισμού των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.
Όταν η Zuzana Čaputová ήταν υποψήφια για την προεδρία το 2019 και έκανε ξεκάθαρη την υποστήριξή της προς τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, μέλη της Σλοβακικής Καθολικής Εκκλησίας δήλωσαν ότι η ψήφος της υπέρ της θα ήταν «αμαρτία».
Το 2020, ο αρχιεπίσκοπος της Κρακοβίας, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Πολωνίας, περιέγραψε δημόσια τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα ως τη νέα «μάστιγα» και κάλεσε τους Πολωνούς πολίτες να πολεμήσουν εναντίον τους.
Στην Ουγγαρία, η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα έχει γίνει κύριος στόχος διαφόρων εκστρατειών του κυβερνώντος κόμματος Fidesz και του Προέδρου Viktor Orbán, οι οποίες οδήγησαν στην απαγόρευση των σπουδών φύλου από τα πανεπιστήμια και την αφαίρεση του δικαιώματος αλλαγής των επίσημων εγγράφων για τα τρανς άτομα, καθώς και την κατάργηση της Αρχής Ίσης Μεταχείρισης που ήταν επιφορτισμένη με την προστασία των πολιτών από φυλετικές διακρίσεις και διακρίσεις λόγω ταυτότητας φύλου.
Οι ενέργειες και οι δηλώσεις αυτών των πολιτικών και θρησκευτικών εκπροσώπων έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον στο οποίο η ρητορική μίσους έχει γίνει κυρίαρχη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τον πολιτικό και θρησκευτικό λόγο.
Ίσως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τα queer άτομα στην Κεντρική Ευρώπη είναι η άρνηση κάποιων ότι υπάρχουν στις κοινωνίες στις οποίες ανήκουν.
