Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) καταδίκασε την Πολωνία για την αποτυχία της να ερευνήσει και να τιμωρήσει επαρκώς μια ομοφοβική επίθεση σε βάρος ομόφυλου ζευγαριού. Η απόφαση αναδεικνύει τις σοβαρές ελλείψεις της πολωνικής νομοθεσίας σχετικά με τα εγκλήματα μίσους.
Στις 10 Ιουλίου 2025, το Δικαστήριο στο Στρασβούργο εξέδωσε απόφαση στην υπόθεση Bednarek και άλλοι κατά Πολωνίας, καταλήγοντας ότι υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης), σε συνδυασμό με το Άρθρο 14 (απαγόρευση διακρίσεων).
Η υπόθεση αφορούσε βίαιη επίθεση εναντίον ενός γκέι ζευγαριού και του φίλου τους, την ώρα που περπατούσαν πιασμένοι χέρι-χέρι σε κεντρικό δρόμο της Βαρσοβίας. Οι δράστες φώναζαν ομοφοβικές ύβρεις και προχώρησαν σε σωματική επίθεση.
Παρότι οι αρχές προχώρησαν σε δίωξη και οι δράστες καταδικάστηκαν, δεν τους απαγγέλθηκαν κατηγορίες με βάση το ομοφοβικό κίνητρο της επίθεσης, το οποίο αγνοήθηκε πλήρως κατά τον προσδιορισμό της ποινής. Όπως σημείωσε το Δικαστήριο, αυτή η παράλειψη «καθιστά το ουσιώδες χαρακτηριστικό του εγκλήματος αόρατο και χωρίς ποινική σημασία».
Η ILGA-Europe και η Human Rights Watch έκαναν κοινή παρέμβαση για την υπόθεση, αναδεικνύοντας το ευρύτερο κοινωνικό και νομικό πλαίσιο που αντιμετωπίζουν τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην Πολωνία, και τις σχετικές υποχρεώσεις του κράτους στο πλαίσιο της Σύμβασης. Παρεμβάσεις κατέθεσαν επίσης η πολωνική οργάνωση Καμπάνια κατά της Ομοφοβίας (KPH), η Love Does Not Exclude Association και το Ίδρυμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ελσίνκι.
Η απόφαση του ΕΔΑΔ υπογραμμίζει ότι η πολωνική νομοθεσία δεν αναγνωρίζει τον σεξουαλικό προσανατολισμό η ή την ταυτότητα φύλου ως προστατευόμενους λόγους για εγκλήματα μίσους ή διακρίσεων. Όπως επισημαίνεται και στον Rainbow Map της ILGA, η Πολωνία δεν πληροί καμία από τις προϋποθέσεις στην κατηγορία “εγκλήματα μίσους και ρητορική μίσους”.
Δηλώσεις εκπροσώπων
Η Katrin Hugendubel, Διευθύντρια Υποστήριξης της ILGA-Europe, πρόσθεσε:
«Η απόφαση αυτή στέλνει ένα σαφές μήνυμα προς την Πολωνία ότι υπάρχει κενό στη νομοθεσία για τα εγκλήματα μίσους, το οποίο πρέπει να καλυφθεί άμεσα. Θα παρακολουθούμε στενά την εφαρμογή της απόφασης και καλούμε την Πολωνία να τροποποιήσει άμεσα τον Ποινικό Κώδικα.»
Ο Kyle Knight, αναπληρωτής διευθυντής για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα στη Human Rights Watch, σχολίασε:
«Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έδειξε ξεκάθαρα ότι η έλλειψη ρητής προστασίας απέναντι στα εγκλήματα μίσους στην Πολωνία άφησε τα θύματα απροστάτευτα. Τώρα, η Πολωνία έχει την υποχρέωση να μεταρρυθμίσει τη νομοθεσία της ώστε να αναγνωρίζει εγκλήματα με προκατάληψη λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου.»
