Μέσα από το «Trans-Port» και τη ζωή της, η Kassandra El Najjar μας αφηγείται την ιστορία μιας τρανς προσφύγισσας

Η Kassandra El Najjar, η πρώτη τρανς μετανάστρια, που πρωταγωνιστεί σε ελληνικό θέατρο, μιλά στο Antivirus για την παράσταση «Trans-Port», για τα βιώματά της και τη διαδρομή της μέχρι σήμερα

Την ιστορία της Kassandra El Najjar την άκουσα πρώτη φορά σε μία εκδήλωση, όπου μίλησε η ίδια για το πώς είναι να είσαι τρανς μετανάστρια από τη Συρία, στην Αθήνα. Εκεί γνωριστήκαμε και μου είχε πει ότι το όνειρό της είναι να γίνει ηθοποιός.

Σήμερα, που πραγματοποιεί το όνειρό της και πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Trans-Port», που ξεκινά στις 24 Μαΐου στο Vault, δίνει την πρώτη της συνέντευξη στο Antivirus:

AV: Από τότε που σε γνώρισα, μέχρι σήμερα που το όνειρό σου να γίνεις ηθοποιός γίνεται πραγματικότητα, συνάντησες πολλές δυσκολίες;

K.E.N.: Βρήκα δυσκολίες, εννοείται, μέχρι τώρα. Αλλά τώρα βλέπω ότι τα καταφέρνω. Φυσικά θέλει πολλή δουλειά από μένα, γιατί δεν μπορούσα πριν να σπουδάσω θέατρο. Συμμετείχα μόνο ερασιτεχνικά, κυρίως σε περφόρμανς, σε τέτοιο πλαίσιο. Το να παίξω έναν πρωταγωνιστικό ρόλο και να «σηκώσω» μια παράσταση δεν το είχα ξανακάνει. Για μένα είναι μεγάλη πρόκληση, αλλά γίνεται πλέον πραγματικότητα.

AV: Η πρεμιέρα του «Trans-Port» είναι στις 24 Μαΐου. Πώς περιγράφεις εσύ το έργο της Ειρήνης Δερμιτζάκη;

K.E.N.: Είναι ένα πάρα πολύ ωραία γραμμένο έργο. Με συγκίνησε πάρα πολύ. Mπορεί να μοιάζουν κάποια βιώματα της ηρωίδας με δικά μου, αλλά δεν παύει αυτό να με συγκινεί.

Είναι άλλο να πεις την ιστορία σου, έτσι όπως είναι, και άλλο να πεις πράγματα που δεν μπορούσες να το πεις μέσα από έναν ρόλο. Έχει μεγάλη διαφορά. Μέσα από τον ρόλο της Sabah, λέω πράγματα, που δεν θα μπορούσα εγώ σαν Kassandra να τα πω.

Το κείμενο μιλά για πράγματα που μας αγγίζουν όλους, άσχετα αν είσαι τρανς ή cis. Φυσικά μας αφορά πιο πολύ εμάς τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και πιο πολύ τα άτομα με λιγότερα προνόμια. Η Sabah ήρθε στην Ελλάδα παράνομα και αυτό είναι πολύ δύσκολο. Περνάει πολλά εμπόδια και λες «τι άλλο μπορεί να σηκώσει αυτό το πλάσμα;» Και παρ’ όλα αυτά βγάζει τόσο πολλή αλήθεια και ευαισθησία στην πορεία και μένει σταθερή σε αυτό που είναι, σε όλη τη διαδρομή.

Είναι καλύτερα ο κόσμος να ακούσει τέτοιες μη προνομιούχες φωνές, που δεν ακούγονται εύκολα. Μου αρέσει που, μέσα από τον ρόλο, εγώ γίνομαι μια γέφυρα. Υπάρχουν και αυτές οι καταστάσεις, υπάρχουν και αυτά τα άτομα και είναι εδώ ανάμεσά μας. Η Sabah βρέθηκε σε καταυλισμό προσφύγων, από όπου διέφυγε και έψαξε τρόπο να ταξιδέψει παράνομα μέχρι τη Σουηδία. Είναι σκληρό το βίωμα. Με ενδιαφέρει να ακούσω τι έχει αυτό το άτομο να μας πει. Ειδικά εδώ σε μια τέτοια κοινωνία, όπως είναι η ελληνική, μέρος της οποίας εκπροσωπεί ο οδηγός του φορτηγού, ο συμπρωταγωνιστής μου στο έργο.

AV: Η Sabah διηγείται την ιστορία της στον οδηγό κατά τη διάρκεια του έργου;

K.E.N.: Όχι, ζούνε τη διαδρομή μαζί. Το βιώνει. Δεν περιγράφει κάτι. Ζει τρανσφοβικές και ξενοφοβικές καταστάσεις, τον ρατσισμό. Και από τον οδηγό δέχεται ρατσισμό.

AV: Εσύ ως Κασσάνδρα πώς το βιώνεις αυτό;

K.E.N.: Είναι σκληρό. Βέβαια, μέσα από τη Sabah λέω πράγματα που ως Κασσάνδρα δεν θα τολμούσα ποτέ να τα πω και να τα βγάλω από μέσα μου. Ο τρόπος που αντιδρά σε αυτές τις καταστάσεις η Sabah, είναι διαφορετικός από μένα. Έχω μάθει άλλους μηχανισμούς, ίσως. Κάποιες φορές έχω πιάσει τον εαυτό μου να λέει «έπρεπε να το πω αυτό» και δεν το είπα. Η Sabah τα λέει. Είναι σκληρό και γι’ αυτήν. Παρ’ όλ’ αυτά είναι δυνατή και μένει σταθερή σε αυτό που είναι. Το ζήτημα είναι ότι αυτός (σ.σ. ο οδηγός του φορτηγού) δεν γνωρίζει ότι η Sabah είναι τρανς.

AV: Όλοι σχεδόν οι συντελεστές της παράστασης είναι μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Πώς είναι η συνεργασία μεταξύ σας;

K.E.N.: Είναι πολύ καλή με όλα τα άτομα. Υπάρχει πολλή αγάπη και συγκίνηση, μια οικειότητα. Με την Ειρήνη (σ.σ. Δερμιτζάκη), τη συγγραφέα του έργου, μόλις τη γνώρισα πρώτη φορά ένιωσα κατευθείαν κατανόηση. Στο κείμενό της έχει κάποιες λεπτομέρειες, που δείχνει ότι το έχει ψάξει αρκετά το θέμα, ότι έκανε καλά την έρευνά της.

Η ιδέα για το έργο ήταν της Ειρήνης. Και μόλις ο Δημήτρης (σ.σ. Καρατζιάς, σκηνοθέτης) είδε ότι το «Trans-Port» διακρίθηκε στο Outreach Project το 2021, είπε: «Θέλω να το ανεβάσω αυτό». Κατευθείαν πρότειναν σε μένα τον ρόλο της Sabah. Εξάλλου, είναι η ώρα πια να παίξουν και οι τρανς και μετανάστριες και προσφύγισσες τους ρόλους που τους αφορούν.

AV: Νιώθεις πιο ασφαλής που είσαι με μαζί με άλλα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα; Έτσι σκεφτόσουν την πρώτη σου φορά στο σανίδι;

K.E.N.: Ειλικρινά, βοηθάει πάρα πολύ, αλλά μην φανταζόμαστε ότι σαν κοινότητα είμαστε ενημερωμένοι για κάποια ζητήματα ή έχουμε κάποιες ευαισθησίες, όταν μιλάμε ειδικά για τρανς ζητήματα. Υπάρχει ακόμα κάποια άγνοια, που δεν είναι κακό να υπάρχει, γιατί αφήνει και χώρο να τα συζητήσουμε. Το καλό με τα άτομα της κοινότητας είναι ότι μπορούμε να έχουμε κάποιο περιθώριο να το συζητήσουμε, αλλά δεν πρέπει να το θεωρούμε δεδομένο. Δεν γνωρίζουν όλοι τα δικά μου βιώματα.

Θέλω να πω και κάτι άλλο. Είναι σημαντικό αυτό το έργο να μην το δουν μόνο τα άτομα της κοινότητας, που γνωρίζουμε μεταξύ μας, πάνω-κάτω, τα δικά μας τραύματα και τον δικό μας πόνο και τι συμβαίνει. Και έχουμε μεταξύ μας κάπως χτίσει μια αποδοχή.

Αφορά όλο τον κόσμο. Ο Θοδωρής, ο ήρωας του έργου, δεν είναι άτομο της κοινότητας. Εμένα με ενδιαφέρει προσωπικά πιο πολύ να φτάσει το μήνυμα του έργου σε άτομα σαν τον Θοδωρή, σε ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας. Εκεί είναι για μένα η πρόκληση, γιατί αυτή η ορατότητα δεν αφορά μόνο τις τρανς ή τις προσφύγισσες, που δεν μπορούν να μιλήσουν. Μας αφορά όλους, όλη η κοινωνία χρειάζεται το να υπάρχει μεγαλύτερη συμπερίληψη.

AV: Πώς είναι η συνεργασία σου με τον Σωτήρη Δούβρη, που υποδύεται τον Θοδωρή;

K.E.N.: Ο Σωτήρης είναι επαγγελματίας ηθοποιός, πολλά χρόνια. Είναι και δάσκαλος υποκριτικής. Είναι αρκετά καλός για τον ρόλο. Στη συνεργασία μας, υπήρξε αμηχανία στην αρχή, αλλά έχει πολλή διάθεση να ακούσει και να μάθει πράγματα και πάντα το συζητάμε. Μέχρι τώρα τα πάμε πάρα πολύ καλά. Έχουμε χτίσει μια «χημεία», που μπορώ να του πω οτιδήποτε με απασχολεί.

Επίσης, ο Σωτήρης προσέχει περισσότερο, με ρωτάει πάντα και δείχνει ευαισθησία απέναντί μου. Κάτι που μπορεί ένα μέλος της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας να μην το προσέξει τόσο, γιατί καμιά φορά θεωρούμε κάποια πράγματα δεδομένο ότι τα ξέρουμε. Και μπορεί να προσβάλουμε το άλλο άτομο χωρίς να το καταλάβουμε.

AV: Σε ενδιαφέρουν και ο κινηματογράφος και η τηλεόραση, εκτός από το θέατρο;

K.E.N.: Είμαι σε αναζήτηση για το επόμενο βήμα, δεν αποκλείω τίποτα. Συζητώ κιόλας για κάποια projects, αλλά ακόμα δεν έχω κλείσει κάτι που να μπορώ να το ανακοινώσω.

AV: Στο “My Style Rocks” πώς και σε είδαμε;

K.E.N.: Με κάλεσε η φίλη μου σαν guest. Είχα θετικές αντιδράσεις, αλλά εγώ ένιωθα πολύ αμήχανα, γιατί ήταν η πρώτη φορά που έβγαινα στην τηλεόραση. Είναι διαφορετικά από το θέατρο.

Είμαι ανοιχτή, πάντως, άμα είναι κάποια καλή πρόταση και νιώθω ότι με εξυπηρετεί στο να κάνω κάτι πιο δημιουργικό ή να περάσω κάποιο μήνυμα. Το να πάω κάπου μόνο να εμφανιστώ, δεν με ενδιαφέρει τόσο πολύ. Χρειαζόμαστε όλα τα media, ακόμα και τα mainstream, την τηλεόραση. Μπορεί εμένα να μην με εκπροσωπεί απαραίτητα μόνο η τηλεόραση, τα κανάλια, αλλά όλα χρειάζονται αν μπορούμε μέσα από αυτά να επικοινωνήσουμε καλύτερα την αλήθεια μας. Αν υπάρχει μια καλή πρόταση για κάτι στο μέλλον, γιατί όχι;

AV: Έχεις παρακολουθήσει μαθήματα υποκριτικής;

K.E.N.: Θα ήθελα να είχα την ευκαιρία να κάνω κάποια μαθήματα υποκριτικής, αλλά μέχρι τώρα δεν τα κατάφερα, για διάφορους λόγους. Ήταν η γλώσσα, ήταν η μετάβαση… Ως Kassandra θα ήθελα. Γιατί χρειάζεται και μία βάση, εκτός από το πάθος που έχω για το θέατρο. Παρακολουθώ πολύ θέατρο, το λατρεύω. Τώρα, το πώς ερμηνεύω τον ρόλο, μου βγαίνει πολύ αυθόρμητα. Και απλά βασίζομαι στον αυθορμητισμό μου και την αλήθεια μου.

AV: Θα ήθελες στο μέλλον να σου δοθεί η ευκαιρία να παίξεις μια cis γυναίκα;

K.E.N.: Πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Φυσικά και θα ήθελα. Επειδή οι τρανς δεν έχουμε φτάσει ακόμα να έχουμε αυτή τη θέση, φυσικά και είναι πολύ σημαντικό να παίξει μία τρανς έναν cis ρόλο. Το ιδανικό είναι να μπορεί να παίξει κάθε τρανς ηθοποιός οποιονδήποτε ρόλο, να μην περιορίζεται από την ταυτότητα φύλου του.

AV: Δεν φοβάσαι ότι μπορεί να σου προτείνουν μόνο τρανς ρόλους μετά την παράσταση αυτή;

K.E.N.: Από κάπου πρέπει να ξεκινάμε. Αλλά η επιθυμία μου, όχι μόνο η δική μου, όλων των τρανς καλλιτεχνών, που γνωρίζω, είναι να μας δίνουν κι άλλους ρόλους. Αυτός είναι ο στόχος.

Αυτό το έργο, εξάλλου, σπάει και κάποια στερεότυπα για το τι είναι μια τρανς γυναίκα ή μια προσφύγισσα από τη Συρία. Πέρα από το στίγμα της τρανς, της προσφύγισσας και όλα τα άλλα, το συγκεκριμένο έργο περνάει πολλές αλήθειες μέσα, σπάζοντας τα στερεότυπα και δείχνοντας ότι αυτή η γυναίκα είναι απλά ένας άνθρωπος. Ανεξάρτητα από τις ιδιότητές της. Στην Ελλάδα υπάρχουν κάποια στερεότυπα ως προς το πώς πρέπει να είναι μια τρανς ή πώς πρέπει να είναι μια προσφύγισσα από τη Μέση Ανατολή. Αυτό το έργο παρουσιάζει πολλές πλευρές της γυναικείας προσωπικότητας.

Info

“Trans-Port”: Ένας νταλικέρης μεταφέρει παράνομα με το φορτηγό του, μια γυναίκα από τη Συρία, χωρίς να γνωρίζει ότι είναι τρανς. Το ταξίδι με προορισμό την Στοκχόλμη, ξεκινά από τον Πειραιά κι όσο τα χιλιόμετρα περνούν, οι δυο ήρωες, η Sabah κι ο Θοδωρής, ανακαλύπτουν όσα τους ενώνουν και τους χωρίζουν. Ένα road trip, ετεροχρονισμένης ενηλικίωσης, μέσα απ’ τα βιώματα των χαρακτήρων, τον πόλεμο, την προσφυγιά και τα ανεκπλήρωτα όνειρα. Μια συνάντηση δύο διαφορετικών ανθρώπων που φέρνει στην επιφάνεια, την ξενοφοβία, τη τρανσφοβία και τον μισογυνισμό μιας παγιδευμένης σε κοινωνικά στεγανά χώρας, που παλεύει να αλλάξει.

Κάθε Τετάρτη και Πέμπτη, από 24 Μαΐου, στις 21.00 για 8 παραστάσεις στον πολυχώρο Vault (Μελενίκου 26, Βοτανικός, Αθήνα, τηλ. 2130356472)

Η παράσταση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και την υποστήριξη της Περιφέρειας Αττικής

Στις 31 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί με τη χορηγία των Rainbow Seniors υπό την αιγίδα του Athens Pride

Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

Τιμές εισιτηρίων: 13 ευρώ (γενική είσοδος), 10 ευρώ (μειωμένο εισιτήριο: φοιτητές / σπουδαστές / κάτοχοι κάρτας πολυτέκνων / ΑμΕΑ/Άνω των 65 ετών / Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: VIVA

Συντελεστές

Συγγραφέας: Ειρήνη Δερμιτζάκη

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς

Στον ρόλο της Sabah: Kassandra El Najjar

Στον ρόλο του Θοδωρή: Σωτήρης Δούβρης

Πρωτότυπη μουσική: Μάνος Αντωνιάδης

Σκηνικό / Eπιμέλεια κοστουμιών: Γεωργία Μπούρδα

Σχεδιασμός φωτισμών / Φωτογραφίες παράστασης: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Χορογραφίες / Κινησιολογία: Φένια Αποστόλου

Βοηθός Σκηνοθέτη: Κική Μαυρίδου

Trailer: ORKI Productions

Αφίσα παράστασης: Γιάννης Κεντρωτάς

Πρόγραμμα παράστασης / κείμενο: Εκδόσεις Άπαρσις

Κατασκευή σκηνικού: Ιωάννης Δαμίγος

Επικοινωνία / Προώθηση παράστασης: Νταίζη Λεμπέση

Παραγωγή: VAULT theatre Plus

Ευχαριστίες: Organic Hair Spa by Athanasios, Holy Ginger