Κινηματογραφίστρια, εκδότρια, πρωτοπόρα φυσιογνωμία του ελληνικού ΛΟΑΤ+ κινήματος, εργάτρια του σεξ, τρανς γυναίκα. Ό,τι και να γράψει κανείς γι΄αυτήν, ποτέ δε θα καταφέρει να περιγράψει όλα αυτά που εκπροσωπεί και όλα αυτά που έχει καταφέρει. Γι΄αυτό και εμείς θα αρκεστούμε στο ότι «Η Πάολα Ρεβενιώτη είναι η ιστορία μας».
Πώς θα ήθελες να ξεκινούσε ένα ντοκιμαντέρ με κομμάτια από τη ζωή σου;
Σίγουρα με μια πιάτσα. Την «Αθηνάς»! Εκεί έζησα μία από τις πιο λαμπερές εποχές της ζωής μου. Γιατί είχα ωριμάσει, ήμουν ιδιαιτέρως επιθυμητή και όμορφη. Ήξερα πολύ καλά τι ήθελα και αυτό το εκμεταλλεύτηκα δεόντως, για να περάσουν από το σπίτι μου τα ωραιότερα παιδιά της Αθήνας. Και να βγάλω και λεφτά με τους όρους τους δικούς μου.
Δηλαδή;
Εγώ ποτέ δεν ήμουν μία πουτάνα, όπως οι πολλές άλλες. Την πιάτσα τη χρησιμοποιούσα για να μπορέσω μεν να επιβιώσω, αλλά και για να περάσω και καλά. Και νομίζω αυτό το κατάφερα πολύ αξιοπρεπώς στη ζωή μου, χωρίς να ξεφτιλίζομαι και να κάνω υποχωρήσεις. Γιατί, όταν κάνεις υποχωρήσεις στην πιάτσα, έχεις ξοφλήσει. Πρέπει, πάντως, να έχεις και ταλέντο για να κάνεις την πουτάνα. Δεν είναι εύκολο. Εγώ, πάντα, προτιμούσα να παίρνω λιγότερους πελάτες, από το να πάρω πελάτες που με χαλούσαν ψυχολογικά. Περνούσε ένα τσόλι ξαφνικά, μου άνοιγε το αυτοκινητάκι του, είχε το καυλί του όρθιο, κούκλος ήταν και μου ζητούσε να πάμε καμιά βόλτα. Χέστηκα εγώ για τον επόμενο πελάτη. Έμπαινα και πήγαινα βόλτα. Έτσι πέρασαν τα χρόνια.
Το μετάνιωσες ποτέ αυτό;
Ποτέ. Μόνο που θα ήθελα να πρόσεχα περισσότερο το θέμα των χρημάτων. Δεν ήξερα να το χειριστώ, ποτέ δεν ήμουν άνθρωπος του χρήματος. Όπως και πολλές τρανς. Τουλάχιστον σε εμάς που ήμασταν «τσολούδες» και μας άρεσαν τα τεκνά και όχι οι μεγάλοι. Γιατί, αλλιώς είναι να σ΄αρέσουν οι σαραντάρηδες, τα «μπαλαμιά» που λέμε. Αυτούς τους κάνεις και τακτικούς πελάτες. Γι’ αυτό και σε όσες άρεσαν τα μπαλαμιά έβγαλαν και λεφτά. Όσες τουλάχιστον δεν έμπλεξαν με την πρέζα. Γιατί μιλάμε για την πιάτσα και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκεί γινόταν ένας διαρκής πόλεμος.
Πότε ήταν που βγήκες στην πιάτσα;
Από πολύ μικρή, από τα 16 μου. Αρχικά, για ένα διάστημα 2 χρόνων, γιατί με κυνηγούσαν οι μπάτσοι. Δεν μπορούσα να σταθώ πουθενά. Θυμάμαι ότι την πρώτη φορά που βγήκα είχα βγάλει 700 δραχμές. Θυμάμαι, επίσης, ότι ήταν σκληρά τα πράγματα. Έπρεπε να είχες τσαμπουκά για να βγεις έξω και το κυριότερο να μην θυματοποιηθείς. Αν ένιωθες θύμα την είχες πατήσει. Πολλές τρανς από τη γενιά μου, αλλά και μετά, δεν θυματοποιήθηκαμε. Κάναμε ό,τι θέλαμε, όσα κρατητήρια κι αν μας έβαζαν. Και περνούσαμε και καλά. Δε ζούσαμε σε σπηλιές.
Αισθάνεσαι άνετα να μιλάς για τα παιδικά σου χρόνια;
Ναι, γιατί δεν ήταν άσχημα. Ίσως λίγο δύσκολα, όπως συνέβαινε με όλα τα παιδιά εκείνη την εποχή που είχαν χωρισμένους γονείς και ήταν και διαφορετικά. Εντάξει, θυμάμαι με πίκρα λίγο τη γιαγιά μου, τη Μαγδαληνή. Αλλά θυμάμαι και τα καλοκαίρια στην Κέρκυρα, που περνούσα πολύ ωραία. Έφευγα από το Κερατσίνι, από μια συντηρητική οικογένεια και βρισκόμουν σε ένα τουριστικό μέρος, όπου οι θείες μου δούλευαν σε ένα ξενοδοχείο. Εκεί έβλεπα τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, τη Σοφία Λόρενς και μάθαινα Ιταλικά. Όταν τελείωνε το καλοκαίρι γύριζα στο Κερατσίνι με ιταλικό αέρα και προφορά. Θυμάμαι να μου λένε «πούστης είσαι και μιλάς έτσι;». Ευτυχώς, κατάλαβα γρήγορα ότι δεν ταίριαζα σ΄αυτό το περιβάλλον.
Πότε άρχισες να το καταλαβαίνεις;
Από τα 12, που κατάλαβα ότι μου αρέσουν τα αγόρια. Από τότε, που με τα άλλα αγοράκια στη γειτονιά, παίζαμε με τα πουλάκια μας. Στη συνέχεια μπήκα και στο ναυτικό. Υπήρχε μια πολύ έντονη ερωτική ζωή στην Ελλάδα εκείνη την εποχή. Έβλεπα πολλά από τα μεγαλύτερα άτομα στη σχολή να έχουν στο πλευρό τους κάποιον μεγαλύτερο ομοφυλόφιλο να τα πληρώνει και να περνάνε καλά. Ήταν μια κουλτούρα, δεν ήταν κάτι το ενοχοποιητικό. Στην Ελλάδα δεν ήταν ποτέ ενοχοποιητική η ομοφυλοφιλία. Αρκεί να ακολουθούσες τους κώδικες που υπήρχαν. Όπως ακριβώς συνέβαινε και με τις γυναίκες, οι οποίες ήταν κι αυτές καταπιασμένες. Οι Έλληνες, πάντως, έχουν μια βαθιά ομοφυλόφιλη κουλτούρα. Πήγαινες κάτω στον Πειραιά, στα παζάρια και μόλις σε τζινάβανε τα τεκνά, σου μιλούσαν όλα καλιαρντά. Γιατί υπήρχαν κάποιες φοβερές αδερφές που τα έπαιρναν όλα. Η φοβερή Χουχού στον Πειραιά, για παράδειγμα. Δεν υπάρχει τσόλι που να μην είχε πάρει.
Μιλάμε, όμως και για μια εποχή, ιδιαιτέρως σκληρή.
Ναι, ήταν. Όλους τους έκραζαν τότε. Τους ομοφυλόφιλους ίσως περισσότερο, γιατί ήταν πιο ευάλωτοι. Δεν ήταν εύκολο να είσαι γκέι και θηλυπρεπής σε μια γειτονιά. Έπεφτες πάνω σε κάθε λογής κομπλεξικό. Αρκετοί, μάλιστα, απ΄αυτούς ήταν καταπιεσμένοι ομοφυλόφιλοι.
Εσύ πώς αντιμετώπιζες αυτή τη σκληρότητα;
Καθαρά από ένστικτο. Δεν είχα και ποτέ ενοχές με τον εαυτό μου. Πριν πάω στο ναυτικό, είχα πάει για έναν χρόνο στον «Απόστολο Παύλο». Υπάρχει ακόμη αυτή η σχολή. Όλα τα αγοράκια μού έλεγαν ότι ήμουν σαν κοριτσάκι και όλα ήταν συνέχεια γύρω μου. Δεν ένιωσα βιαιότητα. Ίσα ίσα τις πρώτες μου ερωτικές εμπειρίες τις θυμάμαι με τρυφερότητα. Δε θα ξεχάσω που ήμουν εκεί γύρω στα 15 και ένα παιδί -2 χρόνια μεγαλύτερο- με είχε βάλει στην κουφάλα – εκεί στον Σταυρό στον Πειραιά- και με φιλούσε στο λαιμό, στα χείλη, παντού. Ήταν τρυφερά τότε τα αγόρια. Αν ήσουν καπάτσα τους είχες πάρει όλους. Και σε σεβόντουσαν και όλοι. Έπρεπε, όμως, να βγεις έξω και να το διεκδικήσεις αυτό. Δεν ήταν εύκολο να κάνεις καριέρα. Ήταν δύσκολα. Γιατί στην Ελλάδα το θέμα της διαφορετικότητας ήταν πάντα ταξικό.
Τι εννοείς;
Θα σου δώσω ένα παράδειγμα. Στην καφετέρια του Μινιόν, ήταν τζιναβωτά τα μεσημέρια. Αν θέλαμε, δηλαδή, να βρούμε κανένα τσολάκι πηγαίναμε, καθόμασταν εκεί πέρα και γινόταν παιχνίδι. Εμάς τις τρανς, τα γκαρσόνια μας συμπεριφερόντουσαν περιφρονητικά και με απαξίωση. Στο ίδιο, όμως, κατάστημα διευθυντής ήταν ο κύριος Τάκης, ένας ομοφυλόφιλος με ένα κόκκινο μαλλί, κάτι σαν τη Φτερού, που τον φοβόντουσαν και τον σεβόντουσαν. Εμένα, δηλαδή, με έκραζαν αλλά το αφεντικό τους, τον Τάκη, τον σεβόντουσαν. Από εκεί καταλαβαίνεις ότι υπήρχαν αποδεκτά άτομα. Όσοι ήταν διάσημοι και είχαν λεφτά δεν τους ενοχλούσε κανένας.
Σε έχω ακούσει να λες πως τον μεγαλύτερο ρατσισμό, τον έχεις βιώσει από ομοφυλόφιλους.
Εσύ, έχεις την εντύπωση ότι το Κράξιμο, το εκτιμούσαν οι ομοφυλόφιλοι, εκτός από κάποιους διανοούμενους; Όχι, δεν το εκτιμούσαν, γιατί δεν μπορούσαν ποτέ να δεχθούν ότι μια πουτάνα τρανς βγάζει ένα περιοδικό. Το θεωρούσαν και ντροπή, ότι τους προσβάλλω κιόλας. Τι μπορούσα, λοιπόν, να πω εγώ με αυτά τα άτομα, που με έβριζαν και με υποτιμούσαν; Πώς μπορούσα να τα νιώσω κοινότητα; Εγώ ήμουν πάντα με τους ανθρώπους που γνώριζα στον δρόμο, με τις αδερφές που τις έκραζαν, με όσα άτομα είχαμε κοινά θέματα και προβλήματα. Υπήρχαν και εξαιρετικές περιπτώσεις γκέι ανθρώπων. Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου για παράδειγμα. Πάντως, αυτή η συμπεριφορά συνεχίστηκε και συνεχίζεται. Έχει σημασία να δεις και με τι χυδαιότητα μου φέρθηκε εμένα η μετέπειτα γενιά ακτιβιστών. Με τι απαξίωση μου φέρθηκαν ακόμη και από το pride και από πολλές οργανώσεις. Δεν είπα ποτέ πως είμαι και ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου. Και τις τρέλες μου έχω και τις ιδιορρυθμίες μου και τις μαλακίες μου έχω κάνει, αλλά είμαι αυτό που είμαι. Δεν πουλάω κάτι άλλο. Ακόμα και στα 62 μου συνεχίζω να ανατρέπω τα στερεότυπα. Δεν μπορείς, επομένως, να λες ότι «δεν θα πάρουμε συνέντευξη από την Πάολα, γιατί είναι υπόκοσμος», όπως είχε συμβεί στο παρελθόν. Δεν είπα να με αγαπάνε και να με συμπαθούν, ούτε εγώ συμπαθώ όλο τον κόσμο. Αλλά σεβάσου την ιστορία, ρε μαλάκα!
Έχω την αίσθηση ότι κάποιες φορές γίνεται μια προσπάθεια να σε βάλουν στο περιθώριο.
Εγώ δεν υπήρξα ποτέ μου στο περιθώριο. Πάντα ήμουν στο επίκεντρο. Από τα 17 μου ήμουν πολιτικοποιημένη. Τι περιθώριο να ήμουν, όταν από 18 ετών μιλούσα με τον Τσαρούχη και με τόσους ανθρώπους. Όταν έβγαιναν οι αστυνομικοί στα μικρόφωνά τους και δεν έλεγαν ότι κατεβαίνουν οι αναρχικοί, «κατεβαίνουν οι Παολικοί», έλεγαν. Τι περιθώριο να υπήρξα, όταν το βράδυ είχα στο σπίτι μου τα ωραιότερα παιδιά της Αθήνας.
Ποιοι είναι οι σημαντικοί σταθμοί στη ζωή της Πάολας Ρεβενιώτη;
Σταθμοί της ζωής μου είναι η καθημερινότητά μου. Τα ωραία τσόλια, οι ωραίες στιγμές που έχω ζήσει στα στρατόπεδα. Το αγοράκι που του είχα πει στην Αλεξανδρούπολη, «κάνει κρύο και τι ωραίο μπουφάν είναι αυτό» και αφού μου ζήτησε να πάω πιο κάτω, έδωσε μια μπουνιά στη βιτρίνα και μου πρόσφερε το μπουφάν. Ο πιο σημαντικός, όμως, σταθμός της ζωής μου είναι ο γιος μου. Όλα τα άλλα έγιναν από το περίσσευμά μου.
Θέλεις να μου μιλήσεις λίγο για τον γιο σου;
Ο Κοστέλ είναι για μένα ένα μεγάλο κεφάλαιο. Τον γνώρισα ως παιδί, μέσω ενός φίλου, σε μια περίοδο που ήμουν χορτασμένη από έρωτα και πολλά άλλα. Βρέθηκε κατά τύχη στο σπίτι μου. Μετά από δύο μέρες, τον είδα να με περιμένει στην είσοδο της πολυκατοικίας. Τον άφησα να κοιμηθεί. Ξαναήρθε μετά από λίγες μέρες και κάπως έτσι πέρασαν 18 χρόνια. Δεν ήθελα ποτέ μου παιδιά. Το θεώρησα υποχρέωση όμως. Επειδή ήταν μικρός, πάντα έλεγα «ο γιος μου». Και έγινε ο γιος μου. Εκείνος, πάντα μου λέει πως «εγώ σε διάλεξα» και ότι «η μάνα που με γέννησε με έμαθε να επιβιώνω, αλλά εσύ μου έμαθες ανθρωπιά». Μιλάμε για μια εντελώς μητρική σχέση. Ο Κοστέλ μού έβγαλε όλη αυτή την τρυφερότητα, που μέχρι τότε την έκρυβα. Γιατί, όταν είσαι στους δρόμους μαθαίνεις να την κρύβεις.
Γιατί αποφάσισες να βγάλεις το Κράξιμο;
Γιατί ήθελα να χαρώ. Ήθελα να εκφραστώ. Είχα τη λογική ότι «αν εσείς ως κοινωνία με έχετε καταδικασμένη να είμαι μόνο πουτάνα και να κάνω τσιμπούκια, εγώ δε θα σας κάνω τη χάρη. Είμαι αυτό που είμαι και φάτε με στη μάπα».
Στο πρώτο σου τεύχος είχες συστηθεί στον κόσμο με ένα κείμενο που είχε ως τίτλο «Εγώ η Πόρνη».
Ναι, σαν να το έγραψε ο Στάλιν των τρανς. Εντάξει πιτσιρικάκι ήμουν, αναρχία ήμουν, αυτά γράφαμε τότε.
Τι θυμάσαι από εκείνη την εποχή;
Θυμάμαι, όταν έβγαινε το Κράξιμο πάντα το ανακοίνωναν οι εφημερίδες. Ακόμη και οι δεξιές. Είχε κι άλλο επίπεδο ανθρώπων η δημοσιογραφία εκείνη την εποχή. Ακόμη και ο δεξιός δημοσιογράφος δεν ήταν τόσο φασίστας όσο είναι σήμερα.
Ανάμεσα στα άτομα που διάβαζαν ήταν και ο Χατζιδάκις, σωστά;
Ναι, του το έστελνα και πάντα μου έγραφε μια ευχαριστήρια επιστολή. Δεν είχαμε στενή σχέση, είχαμε ωστόσο συναντηθεί πολλές φορές. Με είχε βοηθήσει και σε κάτι δικαστήρια, στέλνοντάς μου λεφτά. Μου τα έβαζε σε ένα μικρό φακελάκι με τα αρχικά του. Ήμουν, πάντως άτυχη γιατί, ενώ ετοιμαζόμουν να του κάνω συνέντευξη, εκείνη την εποχή ξέσπασε ο Αυριανισμός.
Γενικά, είχες επαφή με αρκετές γνωστές προσωπικότητες. Ακόμη θυμάμαι τη συνέντευξή σου στη Μαλβίνα Κάραλη.
Σε εκείνη τη συνέντευξη μού είχε σχολιάσει ότι είχα μια τρύπα στο καλσόν. Η σνομπαρία. Δεν τη χώνεψα ποτέ. Από την άλλη δεν αμφισβητώ ότι ήταν ένας πανέξυπνος άνθρωπος, πολύ μορφωμένη. Αλλά δεν ήταν να την κάνεις παρέα. Πολύ εγωκεντρική και τις αδερφές τις έβλεπε κάπως γραφικά. Για να τις λεηλατήσει. Αυτό το «έξω πούστη από την παράγκα» έβγαιναν στις πιάτσες και το φώναζαν. Κι όταν της το έλεγες δεν το καταλάβαινε.
Κάπου διάβασα ότι η Πάολα έκανε ακτιβισμό στην πιάτσα.
Τι δεν είναι ακτιβισμός αυτό; Ακόμα και στα στρατόπεδα που πήγα κι αυτό ακτιβισμός ήταν. Γιατί ακόμη και τα χιλιάδες τσόλια που είχα, τα είχα με τους όρους τους δικούς μου. Δεν ήμουν ποτέ καρικατούρα. ‘Ήμουν ένας κανονικός άνθρωπος. Αυτά, λοιπόν, τα παιδιά, δε μπορούσαν μετά να δουν μία τρανς, ένα ομοφυλόφιλο αγόρι με τον ίδιο τρόπο.
Εσύ προσδιορίζεσαι ως ακτιβίστρια;
Βλέποντας από μια απόσταση όλα αυτά που έκανα, καταλαβαίνω ότι έχουν ακτιβιστικό περιεχόμενο. Αλλά εμένα δεν ήταν η επιδίωξή μου να είμαι ακτιβίστρια. Έκανα αυτά τα πράγματα γιατί, είχα ανάγκη να τα κάνω. Αν αυτό είναι ακτιβισμός, καλώς. Εγώ, πάντως, δεν προσδιορίζομαι ως ακτιβίστρια. Προσδιορίζομαι ως ένας άνθρωπος που αγάπησε πολύ τα αγόρια.
Θέλω να γυρίσουμε λίγο τον χρόνο πίσω και να μιλήσουμε για το ΑΚΟΕ.
Στο ΑΚΟΕ χρωστάμε πολλά. Και εγώ προσωπικά. Μπορεί να είχαν ξινίσει τα μούτρα τους μερικές απ΄αυτές με εμένα, αλλά ήταν πολύ σημαντική η δράση του. Μιλάμε για μορφωμένους ανθρώπους. Και μην ακούς διάφορα ονόματα που λένε, όπως ο Μουρατίδης κ.α. Αυτοί εμφανίστηκαν μία φορά. Υπήρχαν πολλά παιδιά που βγήκαν τότε και έφτιαξαν και το «Αμφί», ένα πολύ προχωρημένο περιοδικό με αφιερώματα για τη θηλυκότητα. Γιατί οι γκέι τη μισούσαν τη θηλυκότητα τότε.
Θες να μου πεις περισσότερα γι΄αυτό;
Τα θηλυπρεπή αγόρια και οι τρανς κακοπερνούσαν και από τους ίδιους τους γκέι τότε. Έβλεπες έναν τρομερό ρατσισμό από ομοφυλόφιλος απέναντι σε άλλους ομοφυλόφιλους και τρανς. Στα περισσότερα γκέι μπαρ δε μας άφηναν να μπούμε καν μέσα. Πρόσφατα, διάβασα ένα εγκωμιαστικό άρθρο γι΄αυτόν που δούλευε πορτιέρης στο Aleco’s Island Bar. Εμένα μου είχε δώσει μπουνιά αυτός, επειδή πήγα να μπω. Μας κοιτούσαν με μίσος. Θα σου πω, επίσης, ότι μαζί με το Κράξιμο έβγαζα και έναν γκέι οδηγό. Δεν καταδεχόμουν να βάζω αυτά τα μαγαζιά ή τα έβαζα σημειώνοντας στον κόσμο να μην πάει. Γι΄αυτό και διαφώνησα και με το pride και με τη τσογλαναρία που δημιουργήθηκε. Γιατί δεν μπορείς να λες «κάνω pride» και να έχεις σπόνσορες αυτά τα μαγαζιά που φέρονταν ρατσιστικά και δεν άφηναν τις τρανς να μπουν. Αυτά τα μαγαζιά τα αποκλείεις και τα κλείνεις κιόλας. Αλλά εσύ, όχι μόνο δεν τα αποκλείεις αλλά τα αναδεικνύεις κάνοντάς τα σύμβολα. Εγώ μετά τι έπρεπε να πω ως τρανς; Καλά κάνετε; Όχι! Προσβάλλετε εμάς που φτύσαμε για να κάνουμε αυτά τα πράγματα. Όπως, επίσης, δεν μπορούν να βγαίνουν και να λένε ότι στο «παρελθόν γινόντουσαν pride απο προσωπική πρωτοβουλία». Τι προσωπική πρωτοβουλία; Δεν έχουμε ονόματα; Μόνο εγώ ήμουν; Στο pride τότε ερχόντουσαν 3 και 4 χιλιάδες άτομα. Δεν ήταν περιθωριακό. Με αυτό τον τρόπο προβάλλουν όχι μόνο εμένα αλλά και τη γενιά μου. Ξέρεις τι είναι να απαξιώνουν ένα κομμάτι από τη ζωή σου; Αλλά το θέμα είναι ότι κι αυτοί που τα λένε γίνονται ρεζίλι. Εκτίθενται. Γιατί ο κόσμος ξέρει ποια είναι η Πάολα. Εγώ είχα πάει συμβολικά στην επιτροπή του pride και τους είχα πει ότι δεν επιτρέπεται να υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι έχουν οικονομικά συμφέροντα. Αυτή ήταν η διαφωνία μου. Και δες πώς μου φέρθηκαν μετά. Πάντως και με εσάς στο περιοδικό διαφωνώ πολλές φορές.
Με τι διαφωνείς;
Σας έχω εκφράσεις τις διαφορές μου. Εγώ είμαι μιας εποχής που πιστεύω ότι ο κώλος δεν ενώνει τους ανθρώπους. Και για εμένα αυτό είναι το σφάλμα σας. Εγώ για παράδειγμα, δεν έχω τα ίδια προβλήματα με τον Γιατρομανωλάκη της Νέας Δημοκρατίας, με έναν προνομιούχο, αστικής οικογένειας. Επίσης, περιμένατε 100 τεύχη για να βάλετε μια τρανς εξώφυλλο. Μόνο στον προηγούμενο τεύχος και αυτό επειδή πέθανε. Για να είμαι ειλικρινής, όταν μου πρότεινες τη συνέντευξη, γέλασα. Ήμουν αρνητική. Μετά σκέφτηκα, πως έχετε αλλάξει τα τελευταία χρόνια, εσένα σε συμπαθώ κιόλας, έχω μαλακώσει κι εγώ. Πιο πολύ, όμως, δέχτηκα γιατί ήθελα να με κάνετε εξώφυλλο ζωντανή.
Θα ήθελα πριν κλείσουμε και ένα σχόλιο για όλη αυτή την ιστορία με τ@ Δήμητρ@ της Λέσβου.
Αυτό το ντοκιμαντέρ που έκανα έγινε μια πληγή ανοιχτή. Εγώ το έκανα για να βοηθηθεί αυτός ο άνθρωπος. Είναι μια πολύ στενάχωρη ιστορία. Ευθύνονται όμως και μέλη της ΛΟΑΤ+ κοινότητας και θέλω να το πω. Γιατί, όταν βγήκα και ζήτησα από τον κόσμο να στείλει καμιά κάρτα και κανένα δωράκι, γύρισε και μου είπε ένα άτομο από την κοινότητα «ότι το έχω αναλάβει». Ποτέ, όμως, δεν ασχολήθηκε. Ποτέ ψυχολόγος δεν πήγε να βοηθήσει, αν και έλεγαν ότι το έχουν αναλάβει. Φτάσαμε τελικά σ’ αυτή η κατάσταση. Αν από πριν υπήρξε κάποια κινητοποίηση, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά.
Πάολα, πώς θες να κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη;
Εγώ δεν έκανα υποκριτικό αλτρουισμό, Μαχόμουν πάντα για την κάβλα.
Λίγη ιστορία ακόμη: Από το το 1982 ως το 1993 η Πάολα εκδίσει το περιοδικό Κράξιμο, προβάλλοντας άρθρα, συνεντεύξεις ανθρώπων και καλλιτεχνικές φωτογραφίες γυμνών αγοριών, που άφησαν εποχή . Το 1985 εκδίδει την ποιητική συλλογή Σαλτάρισμα στις εκδόσεις Σιγαρέτα (οδός Πανός). Το 1990 συμμετέχει στις βουλευτικές εκλογές ως υποψήφια των Οικολόγων Εναλλακτικών και λίγο αργότερα έγινε το πρώτο τρανς άτομο που έθεσε υποψηφιότητα στις εθνικές εκλογές. Στις βουλευτικές εκλογές του 2019 ήταν υποψήφια στην Α’ Αθηνών με το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη. Τη δεκαετία του ’90 βοήθησε για την καταπολέμηση του AIDS, ως ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ελληνικής ομάδας του διεθνούς ακτιβιστικού οργανισμού ACT UP. Επίσης, διοργάνωσε τα πρώτα φεστιβάλ Υπερηφάνειας στην Αθήνα. Από το 2011 ασχολείται με τη δημιουργία σειράς ντοκιμαντέρ. Το τελευταίο της ντοκιμαντέρ με τίτλο «Πικροδάφνες» έχει βραβευτεί και έχει ταξιδέψει σε διάφορα φεστιβάλ στον κόσμο.
