Πρόσφατα είχα μια συζήτηση με έναν θεατρικό συγγραφέα, γύρω από το πόσο η τέχνη μπορεί να επηρεάσει τις κοινωνικές αντιλήψεις (και στάσεις) σχετικά με τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Αν κι ο συγγραφέας συμφώνησε πώς η τέχνη μπορεί να επηρεάσει θετικά (μέσω της πρόκλησης της ενσυναίσθησης του εκάστοτε καλλιτεχνικού κοινού), τόνισε, ωστόσο, πως σκοπός της τέχνης δεν είναι να λειτουργεί «διδακτικά».
Ακριβώς αντίθετο με αυτό φαίνεται να είναι η ελληνική τηλεόραση στη χώρα μας, η οποία αρέσκεται συχνά να μας κουνά το δάκτυλο, νουθετώντας μας γύρω από το τι είναι «ηθικό» και το τι όχι. Αλλά ας έρθουμε στα δικά μας.
Από πέρυσι (κυρίως) κάτι άλλαξε στα τηλεοπτικά δρώμενα και στον τρόπο που τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα άρχισαν να ενυπάρχουν σε αυτά. Αν και η τηλεόραση ανέκαθεν αποτελούσε έναν μη ασφαλή τόπο για την κοινότητά μας, τον τελευταίο καιρό αυτός ο μη ασφαλής τόπος έχει μετατραπεί σε πραγματική αρένα με θηρία έτοιμα να την (μας) κατασπαράξουν. Τι άλλαξε, λοιπόν;
Σίγουρα η απάντηση αυτή δεν είναι εύκολη και ακόμη πιο σίγουρα δεν μπορεί να αναλωθεί σε ένα κείμενο σαν κι αυτό (αναμφισβήτητα μια συζήτηση για την άνοδο της Ακροδεξιάς τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι απαραίτητη). Αυτό, ωστόσο, που έχει σημασία να τονίσουμε είναι πως ο αριθμός των εκπομπών τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί δραματικά και μαζί τους και ο ανταγωνισμός τους για τα νούμερα τηλεθέασης. Και ενώ αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν υγιή τηλεοπτικό πλουραλισμό, είδαμε τις εκπομπές να καταφεύγουν σε κατάπτυστες πρακτικές, προκειμένου να συντηρηθούν. Μέσα σε όλα αυτά, οι εκπομπές είδαν την επικαιρότητα (βλ. Κασσελάκης, ισότητα(;) στον γάμο, Ολυμπιακοί Αγώνες, Pride κι άλλα πολλά) και αναγνώρισαν σε αυτήν μια ευκαιρία. Μια ευκαιρία να κεντρίσουν το ενδιαφέρον και τα ομοφοβικά/τρανσφοβικά αντανακλαστικά της συντηρητικής πλευράς (η συζήτηση για την άνοδο της Ακροδεξιάς που λέγαμε).
Διάβασε επίσης
Και κάπως έτσι η ξεκίνησε η συνεχής διαπραγμάτευση των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων στους τηλεοπτικούς μας δέκτες, μέσα από συζητήσεις – ντιμπέιτ, fake news και τρομολαγνεία, φανατίζοντας του συντηρητικούς και κάνοντας τους καναλάρχες να τρίβουν τα χέρια τους.
«Μπορεί ένα ομόφυλο ζευγάρι, να μεγαλώσει ένα παιδί», αναρωτιέται πρωινή εκπομπή του ΑΝΤ1 αγνοώντας επιδεικτικά επιστημονικές έρευνες που το αποδεικνύουν. «Γονείς αντιδρούν στο μάθημα σεξουαλικής εκπαίδευσης», είναι το κεντρικό ρεπορτάζ (νέας) πρωινής εκπομπής στον ΣΚΑΪ, χωρίς ωστόσο να αναφέρει καμία επίσημη αντίδραση και προσκαλώντας άτομο να μιλήσει για ψεύτικες έρευνες που συνδέουν το μάθημα με τους «βιασμούς» και την «αύξηση της ομοφυλοφιλίας».
Η επικινδυνότητα της προπαγάνδας
Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να συντελείται μια -άνευ προηγουμένου – ομοφοβική τρανσφοβική προπαγάνδα με δύο επικίνδυνες συνέπειες για εμάς τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Η μία αφορά στον ακραίο και κακοποιητικό τρόπο με τον οποίο εκφράζεται, ο οποίος επιτίθεται ευθέως στην ψυχική μας υγεία (σκεφτείτε να είστε αναγκασμένοι να ακούτε κάθε μέρα κάποιον να σας βρίζει) και η άλλη στον τρόπο με τον οποίο ενημερώνει (εσφαλμένα) και διαμορφώνει (μέσω της προπαγάνδας) τις αντιλήψεις στην κοινωνία γύρω από τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα. Αντιλήψεις που έχουν άμεσο αντίκτυπο και στη σωματική μας ακεραιότητα, αφού σαφώς και οδηγούν σε περισσότερες επιθέσεις εναντίον μας.
Ποι@ φταίνε;
Ίσως η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα έπρεπε να ξεκινήσει από έννοιες που σχετίζονται με την παιδεία μας αλλά και από τις (ελλιπείς) γνώσεις που έχουμε γύρω από θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου. Θα ήταν, ωστόσο, άδικο να μη μιλήσουμε και για τις τεράστιες ευθύνες της εξουσίας που αναγνωρίζει αυτήν την προπαγάνδα ως «άλλη άποψη» αλλά και τις εξίσου μεγάλες ευθύνες θεσμικών φορέων (ΕΣΡ) και δημοσιογραφικών οργανισμών που επιτρέπουν – κόντρα στη δεοντολογία τους – να υπάρχει αυτή η προπαγάνδα.
Σημείωση: Επειδή η προπαγάνδα επηρεάζει τις ΛΟΑΤΚΙ+ ζωές μας θυμίζουμε τη γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης «11528 – Δίπλα σου»
