Την ετήσιά της έκθεση σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έδωσε στη δημοσιότητα η Διεθνής Αμνησία.
- Η οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα προειδοποιεί για παγκόσμια κρίση καθώς, όπως, λέει: «το φαινόμενο Τραμπ επιταχύνει την καταστροφική πορεία».
- Η ετήσια έκθεση υπογραμμίζει την υφέρπουσα αύξηση των αυταρχικών πρακτικών και την άγρια καταστολή της διαφωνίας σε όλο τον κόσμο
- Οι πρώτες 100 ημέρες του προέδρου Τραμπ εντείνουν την ανάσχεση σε παγκόσμιο επίπεδο και τις βαθιά ριζωμένες αρνητικές τάσεις του 2024.
- Οι παγκόσμιες αποτυχίες στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων, της κλιματικής κατάρρευσης και των τεχνολογικών μετασχηματισμών θέτουν σε κίνδυνο τις μελλοντικές γενιές.
- Η άνοδος των αυταρχικών πρακτικών και η υποβάθμιση του διεθνούς δικαίου δεν είναι αναπόφευκτες: οι άνθρωποι αντιστέκονται και θα αντισταθούν στις επιθέσεις κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- οι κυβερνήσεις μπορούν να αποδώσουν διεθνή δικαιοσύνη και πρέπει να συνεχίσουν να το πράττουν.
Η εκστρατεία της κυβέρνησης Τραμπ κατά των δικαιωμάτων επιταχύνει τις επιβλαβείς τάσεις που ήδη υπάρχουν αποδομεί το διεθνές κανονιστικό πλαίσιο προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θέτει σε κίνδυνο δισεκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον πλανήτη, προειδοποίησε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσής της, Η Κατάσταση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον Κόσμο.
Το «φαινόμενο Τραμπ» έχει επιτείνει τη ζημιά που προκάλεσαν άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, αποσαθρώνοντας δεκαετίες επίπονης δουλειάς για την οικοδόμηση και την προώθηση των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους ανθρώπους και επιταχύνοντας τη μετάβαση της ανθρωπότητας σε μια βίαιη νέα εποχή που χαρακτηρίζεται από την ανάμειξη αυταρχικών πρακτικών και της απληστίας των εταιριών, ανέφερε η Διεθνής Αμνηστία στην αποτίμησή της για την κατάσταση σε 150 χώρες.
«Χρόνο με το χρόνο, προειδοποιούμε για τους κινδύνους από την ανάσχεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όμως τα γεγονότα των τελευταίων 12 μηνών – που συμβαίνουν σε ζωντανή μετάδοση, αλλά και η αθέατη γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα από το Ισραήλ – αποκάλυψαν πόσο εφιαλτικός μπορεί να γίνει ο κόσμος για τόσους πολλούς ανθρώπους όταν τα πιο ισχυρά κράτη εγκαταλείπουν το διεθνές δίκαιο και περιφρονούν τους διεθνείς θεσμούς. Σε αυτή την ιστορική συγκυρία, όταν οι αυταρχικοί νόμοι και πρακτικές πολλαπλασιάζονται σε όλο τον κόσμο προς το συμφέρον πολύ λίγων, οι κυβερνήσεις και η κοινωνία των πολιτών πρέπει να εργαστούν επειγόντως για να οδηγήσουν την ανθρωπότητα πίσω σε ασφαλέστερο έδαφος», δήλωσε η Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
Η έκθεση «Η Κατάσταση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον Κόσμο» καταγράφει άγριες, εκτεταμένες καταστολές της διαφωνίας, καταστροφικές κλιμακώσεις των ένοπλων συγκρούσεων, ανεπαρκείς προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κατάρρευσης και μια αυξανόμενη αντίδραση σε παγκόσμιο επίπεδο κατά των δικαιωμάτων των μεταναστριών/ών, των προσφυγισσών/ων, των γυναικών, των κοριτσιών και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Καθένα από τα παραπάνω αντιμετωπίζει περαιτέρω επιδείνωση σε ένα ταραχώδες 2025, αν δεν επιτευχθεί μια παγκόσμια αλλαγή στάσης.
«Εκατό ημέρες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του, ο πρόεδρος Τραμπ έχει επιδείξει μόνο απόλυτη περιφρόνηση για τα παγκόσμια ανθρώπινα δικαιώματα. Η κυβέρνησή του στόχευσε γρήγορα και σκόπιμα ζωτικής σημασίας αμερικανικούς και διεθνείς θεσμούς και πρωτοβουλίες που είχαν σχεδιαστεί για να κάνουν τον κόσμο μας ασφαλέστερο και δικαιότερο. Η ολομέτωπη επίθεσή του στις ίδιες τις έννοιες της διεθνούς συνεργασίας, του ασύλου, της φυλετικής και έμφυλης δικαιοσύνης, της παγκόσμιας υγείας και της σωτήριας δράσης για το κλίμα επιδεινώνει τη σημαντική ζημιά που έχουν ήδη υποστεί αυτές οι αρχές και οι θεσμοί και ενθαρρύνει περαιτέρω άλλους ηγέτες και κινήματα κατά των δικαιωμάτων να συμμετάσχουν στην επίθεσή του», πρόσθεσε η Agnès Callamard.
«Αλλά ας είμαστε ξεκάθαροι: αυτή η ασθένεια είναι πολύ βαθύτερη από τις ενέργειες του Προέδρου Τραμπ. Εδώ και χρόνια, γινόμαστε μάρτυρες μιας υφέρπουσας εξάπλωσης αυταρχικών πρακτικών σε κράτη σε όλο τον κόσμο, που καλλιεργείται από επίδοξους και εκλεγμένους ηγέτες που ενεργούν πρόθυμα ως μηχανές καταστροφής. Καθώς μας παρασέρνουν σε μια νέα εποχή αναταραχής και σκληρότητας, όλες και όλοι όσοι πιστεύουμε στην ελευθερία και την ισότητα πρέπει να προετοιμαστούμε για να αντιμετωπίσουμε τις ολοένα και πιο ακραίες επιθέσεις κατά του διεθνούς δικαίου και των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ο πολλαπλασιασμός των αυταρχικών νόμων, πολιτικών και πρακτικών που στοχεύουν στην ελευθερία της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και της ειρηνικής συνάθροισης, την οποία κατέγραψε η Διεθνής Αμνηστία το 2024, αποτέλεσε τον κεντρικό παράγοντα της παγκόσμιας αντίδρασης κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο προσπάθησαν να αποφύγουν τη λογοδοσία, να εδραιώσουν την εξουσία τους και να ενσταλάξουν τον φόβο απαγορεύοντας μέσα ενημέρωσης, διαλύοντας ή αναστέλλοντας ΜΚΟ και πολιτικά κόμματα, φυλακίζοντας επικρίτριες και επικριτές με αβάσιμες κατηγορίες για «τρομοκρατία» ή «εξτρεμισμό» και ποινικοποιώντας υπερασπίστριες και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακτιβίστριες και ακτιβιστές για το κλίμα, διαδηλώτριες και διαδηλωτές αλληλεγγύης στη Γάζα και άλλες/ους διαφωνούντες.
Οι δυνάμεις ασφαλείας σε αρκετές χώρες χρησιμοποίησαν μαζικές αυθαίρετες συλλήψεις, εξαναγκαστικές εξαφανίσεις και συχνά υπερβολική -ενίοτε θανατηφόρα- βία για να καταστείλουν την πολιτική ανυπακοή. Οι αρχές του Μπαγκλαντές εξέδωσαν εντολές «πυροβολισμού χωρίς προειδοποίηση» κατά φοιτητριών και φοιτητών που διαδήλωναν, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους σχεδόν 1.000 άνθρωποι, ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας στη Μοζαμβίκη εξαπέλυσαν τη χειρότερη καταστολή διαδηλώσεων εδώ και χρόνια μετά από αμφισβητούμενες εκλογές, αφήνοντας πίσω τους τουλάχιστον 277 νεκρούς.
Η Τουρκία επέβαλε καθολικές απαγορεύσεις στις διαδηλώσεις και συνεχίζει να χρησιμοποιεί παράνομη και αδιάκριτη βία κατά ειρηνικών διαδηλωτριών/ών, όμως η δύναμη του κόσμου επικράτησε στη Νότια Κορέα όταν ο πρόεδρος Γιουν Σουκ Γέολ ανέστειλε ορισμένα ανθρώπινα δικαιώματα και κήρυξε στρατιωτικό νόμο, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί από το αξίωμά του και να δει τα μέτρα αυτά να ανατρέπονται μετά από μαζικές δημόσιες διαμαρτυρίες.
Οι ένοπλες συγκρούσεις αναδεικνύουν επαναλαμβανόμενες αποτυχίες
Καθώς οι συγκρούσεις πολλαπλασιάζονταν ή κλιμακώνονταν, οι κρατικές δυνάμεις και οι ένοπλες ομάδες δρούσαν με θράσος, διαπράττοντας εγκλήματα πολέμου και άλλες σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που κατέστρεψαν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε τη γενοκτονία του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα σε μια έκθεση-ορόσημο ενώ το σύστημα απαρτχάιντ και παράνομης κατοχής του στη Δυτική Όχθη έγινε όλο και πιο βίαιο. Παράλληλα, η Ρωσία σκότωσε περισσότερους Ουκρανούς πολίτες το 2024 από ό,τι το προηγούμενο έτος, συνεχίζοντας να στοχεύει μη στρατιωτικές υποδομές και να υποβάλλει κρατούμενες/ους σε βασανιστήρια και εξαναγκαστικές εξαφανίσεις.
Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης του Σουδάν άσκησαν εκτεταμένη σεξουαλική βία σε γυναίκες και κορίτσια, κάτι που ισοδυναμεί με εγκλήματα πολέμου και πιθανά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ενώ ο αριθμός των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό της χώρας από τον διετή εμφύλιο πόλεμο του Σουδάν αυξήθηκε σε 11 εκατομμύρια – περισσότερους από οπουδήποτε αλλού στη γη. Ωστόσο, η σύγκρουση αυτή αντιμετωπίστηκε με σχεδόν απόλυτη παγκόσμια αδιαφορία – εκτός από κυνικούς παράγοντες που εκμεταλλεύτηκαν ευκαιρίες για να παραβιάσουν το εμπάργκο όπλων στο Νταρφούρ.
Οι Ροχίνγκια συνέχισαν να αντιμετωπίζουν ρατσιστικές επιθέσεις στη Μιανμάρ, αναγκάζοντας πολλούς ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στην πολιτεία Ρακίν. Οι μαζικές περικοπές της κυβέρνησης Τραμπ σε ανθρωπιστική βοήθεια επιδείνωσαν την κατάσταση, προκαλώντας το κλείσιμο νοσοκομείων σε προσφυγικές δομές στη γειτονική Ταϊλάνδη, εκθέτοντας τις/τους διαφεύγουσες/ντες υπερασπίστριες/ές ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κίνδυνο απέλασης και θέτοντας σε κίνδυνο προγράμματα που βοηθούν τους ανθρώπους να επιβιώσουν από τη σύγκρουση.
Ουκρανοί στρατιώτες καπνίζουν κατά τη διάρκεια εκπαίδευσης εν μέσω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, 19 Ιουλίου 2024. © Anatolii STEPANOV / AFP
Η αρχική αναστολή της ανθρωπιστική βοήθειας των ΗΠΑ επηρέασε επίσης τις υπηρεσίες υγείας και την υποστήριξη των παιδιών που χωρίστηκαν βίαια από τις οικογένειές τους σε δομές κράτησης στη Συρία, ενώ οι απότομες περικοπές έκλεισαν προγράμματα που σώζουν ζωές στην Υεμένη, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας υποσιτισμού για παιδιά, έγκυες και θηλάζουσες μητέρες, ασφαλείς ξενώνες για επιζώσες έμφυλης βίας και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για παιδιά που πάσχουν από χολέρα και άλλες ασθένειες.
Στρατιώτες του σουδανικού στρατού περιπολούν σε περιοχή στο βόρειο Χαρτούμ, 3 Νοεμβρίου 2024. © Amaury Falt-Brown / AFP
Παρά τις πολλές ατέλειές του, η εξάλειψη του διεθνούς συστήματος προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συστήματος δεν αποτελεί απάντηση. Πρέπει να ενισχυθεί και να επαναπροσδιοριστεί.
— Agnès Callamard
«Η Διεθνής Αμνηστία έχει προειδοποιήσει εδώ και καιρό για τα διπλά πρότυπα που υπονομεύουν την τάξη που βασίζεται σε κανόνες. Ο αντίκτυπος αυτής της μέχρι σήμερα ανεμπόδιστης οπισθοδρόμησης έφτασε σε νέα επίπεδα το 2024, από τη Γάζα μέχρι τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Έχοντας προετοιμάσει το έδαφος γι’ αυτό το χάος αποτυγχάνοντας να υποστηρίξει καθολικά το κράτος δικαίου, η διεθνής κοινότητα πρέπει τώρα να αναλάβει την ευθύνη», δήλωσε η Agnès Callamard.
«Το κόστος αυτών των αποτυχιών είναι γιγαντιαίο, δηλαδή η απώλεια των ζωτικών προστατευτικών μέτρων που χτίστηκαν για την προστασία της ανθρωπότητας μετά τη φρίκη του Ολοκαυτώματος και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Παρά τις πολλές ατέλειές του, η εξάλειψη του διεθνούς συστήματος προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συστήματος δεν αποτελεί απάντηση. Πρέπει να ενισχυθεί και να επαναπροσδιοριστεί. Ωστόσο, έχοντας δει να υφίσταται περαιτέρω καταστροφές το 2024, σήμερα η διοίκηση Τραμπ φαίνεται να έχει την πρόθεση να βάλει τέλος σε καθε απομεινάρι διεθνούς συνεργασίας, προκειμένου να αναδιαμορφώσει τον κόσμο μας μέσω ενός δόγματος που βασίζεται στις συναλλαγές και διαπνέεται από την απληστία, το ψυχρό προσωπικό συμφέρον και την κυριαρχία των λίγων».
Οι κυβερνήσεις εγκαταλείπουν τις μελλοντικές γενιές
Η έκθεση «Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο» παρουσιάζει επαρκείς αποδείξεις ότι ο κόσμος καταδικάζει τις μελλοντικές γενιές σε μια ολοένα και πιο σκληρή ζωή χάρη στις συλλογικές αποτυχίες να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση, να αντιστρέψει τις ολοένα και βαθύτερες ανισότητες και να περιορίσειτην εξουσία των μεγάλων εταιρειών.
Η COP29 ήταν μια καταστροφή, με έναν αριθμό ρεκόρ από λομπίστες των ορυκτών καυσίμων να εμποδίζουν την πρόοδο για μια δίκαιη σταδιακή κατάργηση, ενώ οι πλουσιότερες χώρες εκφόβιζαν τα έθνη με χαμηλότερο εισόδημα ώστε να αποδεχτούν γελοίες συμφωνίες χρηματοδότησης του κλίματος. Η απερίσκεπτη απόφαση του προέδρου Τραμπ να εγκαταλείψει τη Συμφωνία του Παρισιού και η φράση του «drill, baby drill» απλώς επέτειναν αυτές τις αποτυχίες και θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμά του.
Με την προβλεπόμενη αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3°C αυτόν τον αιώνα, τα πλουσιότερα έθνη γνωρίζουν ότι δεν είναι απρόσβλητα από όλο και πιο ακραίες αφύσικες καταστροφές – όπως έδειξαν οι πρόσφατες πυρκαγιές στην Καλιφόρνια – αλλά θα κάνουν κάτι γι’ αυτό;
— Agnès Callamard
«Το 2024 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ και το πρώτο που ξεπέρασε τον 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Οι πλημμύρες που κατέστρεψαν τη Νότια Ασία και την Ευρώπη, οι ξηρασίες που έπληξαν τη Νότια Αφρική, οι πυρκαγιές που κατέστρεψαν εκτάσεις του τροπικού δάσους του Αμαζονίου και οι τυφώνες που προκάλεσαν καταστροφές στις ΗΠΑ αποκάλυψαν το τεράστιο ανθρώπινο κόστος της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ακόμη και στα σημερινά της επίπεδα. Με την προβλεπόμενη αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3°C αυτόν τον αιώνα, τα πλουσιότερα έθνη γνωρίζουν ότι δεν είναι απρόσβλητα από όλο και πιο ακραίες αφύσικες καταστροφές – όπως έδειξαν οι πρόσφατες πυρκαγιές στην Καλιφόρνια – αλλά θα κάνουν κάτι γι’ αυτό;» δήλωσε η Agnès Callamard.
Αεροφωτογραφία παράνομης πυρκαγιάς στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου στη βόρεια Βραζιλία, 4 Σεπτεμβρίου 2024. © Michael Dantas/AFP via Getty Images
Το 2024, η ακραία φτώχεια και η ανισότητα εντός και μεταξύ των κρατών συνέχισαν να εντείνονται λόγω του εκτεταμένου πληθωρισμού, του κακού ρυθμιστικού πλαισίου για εταιρίες, της διάχυτης φορολογικής κατάχρησης και της αύξησης του εθνικού χρέους. Ωστόσο, πολλές κυβερνήσεις και πολιτικά κινήματα χρησιμοποίησαν ρατσιστική και ξενοφοβική ρητορική για να κατηγορήσουν τις/τους μετανάστριες/ες και τις/τους προσφύγισσες/ες ως αποδιοπομπαίους τράγους για την εγκληματικότητα και την οικονομική στασιμότητα. Παράλληλα, ο αριθμός και ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων αυξήθηκαν, ακόμη και όταν η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποίησε για «μια χαμένη δεκαετία» στη μείωση της φτώχειας παγκοσμίως.
Το μέλλον φαίνεται πολύ πιο δυσοίωνο για πολλές γυναίκες, κορίτσια και ΛΟΑΤΚΙ άτομα, εν μέσω εντεινόμενων επιθέσεων κατά της ισότητας των φύλων και της ταυτότητας φύλου. Οι Ταλιμπάν επέβαλαν ακόμη πιο δρακόντειους περιορισμούς στις δημόσιες εμφανίσεις των γυναικών στο Αφγανιστάν, ενώ οι ιρανικές αρχές ενέτειναν τη βίαιη καταστολή κατά των γυναικών και των κοριτσιών που αψηφούν την υποχρεωτική κάλυψη. Ομάδες γυναικών που αναζητούσαν αγνοούμενα αγαπημένα πρόσωπα στο Μεξικό και την Κολομβία αντιμετώπισαν κάθε είδους απειλές και επιθέσεις.
Το Μαλάουι, το Μάλι και η Ουγκάντα έλαβαν μέτρα για να ποινικοποιήσουν ή να διατηρήσουν τις απαγορεύσεις των συναινετικών σχέσεων μεταξύ ενηλίκων του ίδιου φύλου, ενώ η Γεωργία και η Βουλγαρία ακολούθησαν το παράδειγμα της Ρωσίας στην καταστολή της υποτιθέμενης «ΛΟΑΤΚΙ προπαγάνδας». Η κυβέρνηση Τραμπ ενισχύει την παγκόσμια αντίδραση κατά της έμφυλης δικαιοσύνης, διαλύοντας τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των διακρίσεων, επιτιθέμενη ανελέητα στα δικαιώματα των τρανς ατόμων και τερματίζοντας τη χρηματοδότηση για την υγεία, την εκπαίδευση και άλλα προγράμματα που υποστήριζαν τις γυναίκες και τα κορίτσια σε όλο τον κόσμο.
Δυνάμεις ασφαλείας βρίσκονται στους δρόμους του Ιράν για να επιβάλουν την υποχρεωτική κάλυψη. © Private
Οι κυβερνήσεις βλάπτουν περαιτέρω τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές, καθώς δεν ρυθμίζουν επαρκώς τις νέες τεχνολογίες, κάνουν κατάχρηση των εργαλείων παρακολούθησης και εδραιώνουν διακρίσεις και ανισότητες μέσω της αυξημένης χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι εταιρείες τεχνολογίας διευκολύνουν εδώ και καιρό τις διακρίσεις και τις αυταρχικές πρακτικές, αλλά ο πρόεδρος Τραμπ έχει επιδεινώσει αυτή την τάση, ενθαρρύνοντας τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης να καταργήσουν τις προστασίες – συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης από τη Meta του προγράμματος «ελέγχου πληροφοριών από τρίτους» – και να ενισχύσουν ένα επιχειρηματικό μοντέλο που επιτρέπει τη διάδοση μίσους και βίαιου περιεχομένου. Η ευθυγράμμιση μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των δισεκατομμυριούχων της τεχνολογίας κινδυνεύει επίσης να ανοίξει την πόρτα σε μια εποχή ανεξέλεγκτης διαφθοράς, παραπληροφόρησης, ατιμωρησίας και «κατάληψης» της κρατικής εξουσίας από εταιρίες.
«Από την τοποθέτηση δισεκατομμυριούχων της τεχνολογίας σε προνομιακές θέσεις κατά την ορκωμοσία του έως την παροχή στον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου πρωτοφανούς πρόσβασης στον κυβερνητικό μηχανισμό των ΗΠΑ, φαίνεται ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα αφήσει τους ιδιοτελείς και εταιρικούς συμμάχους του να «αλωνίζουν», χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τα ανθρώπινα δικαιώματα ή ακόμη και το κράτος δικαίου», δήλωσε η Agnès Callamard.
Ζωτικής σημασίας προσπάθειες για τη διατήρηση της διεθνούς δικαιοσύνης
Παρά τις αυξανόμενες αντιδράσεις από ισχυρά κράτη -που επιδεινώθηκαν φέτος από τις ξεδιάντροπες κυρώσεις της κυβέρνησης Τραμπ κατά του εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου– η διεθνής δικαιοσύνη και οι διεθνείς οργανισμοί συνέχισαν να πιέζουν για λογοδοσία στα υψηλότερα επίπεδα, με κυβερνήσεις από τον Παγκόσμιο Νότο να ηγούνται πολλών σημαντικών πρωτοβουλιών.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε εντάλματα σύλληψης κατά ανώτερων κρατικών αξιωματούχων και ηγετών ένοπλων ομάδων στο Ισραήλ, τη Γάζα, τη Λιβύη, τη Μιανμάρ και τη Ρωσία. Τα Ηνωμένα Έθνη έκαναν ένα σημαντικό βήμα προς τη διαπραγμάτευση μιας πολυπόθητης συνθήκης για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και οι Φιλιππίνες ακολούθησαν το παράδειγμα συλλαμβάνοντας τον πρώην πρόεδρο Ροντρίγκο Ντουτέρτε τον περασμένο μήνα βάσει εντάλματος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για το έγκλημα της δολοφονίας, το οποίο αποτελεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Το Διεθνές Δικαστήριο εξέδωσε τρεις δέσμες διαταγών λήψης προσωρινών μέτρων στην υπόθεση που είχε ασκήσει η Νότια Αφρική κατά του Ισραήλ βάσει της Σύμβασης για τη Γενοκτονία και εξέδωσε συμβουλευτική γνωμοδότηση με την οποία διακήρυξε ότι η κατοχή από το Ισραήλ των παλαιστινιακών εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, είναι παράνομη. Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ εξέδωσε επίσης ψήφισμα με το οποίο κάλεσε το Ισραήλ να τερματίσει την κατοχή του και τον Ιανουάριο του 2025 οκτώ κράτη από τον Παγκόσμιο Νότο συγκρότησαν την Ομάδα της Χάγης, μια ομάδα που δεσμεύεται να αποτρέψει τις μεταφορές όπλων στο Ισραήλ και να το καταστήσει υπόλογο για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.
Η έδρα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στο Ντεν Χάαγκ, Ολλανδία, 8 Μαρτίου 2024. © Laure Boyer / Hans Lucas / Hans Lucas via AFP
Ό,τι κι αν στέκεται στον δρόμο μας, πρέπει -και θα συνεχίσουμε- να αντιστεκόμαστε στα απερίσκεπτα καθεστώτα εξουσίας και κέρδους που επιδιώκουν να στερήσουν από τους ανθρώπους τα ανθρώπινα δικαιώματά τους.
— Agnès Callamard
«Χαιρετίζουμε τις προσπάθειες εθνών όπως η Νότια Αφρική και των διεθνών δικαστικών οργάνων να αντισταθούν σε ισχυρά κράτη που είναι αποφασισμένα να υπονομεύσουν το διεθνές δίκαιο. Αμφισβητώντας την ατιμωρησία, αυτά τα έθνη και οι οργανισμοί δίνουν παράδειγμα προς μίμηση σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι αυξανόμενες επιθέσεις που έχουμε παρακολουθήσει κατά του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου τους τελευταίους μήνες υποδηλώνουν ότι αυτό αναδεικνύεται σε σημαντικό πεδίο μάχης του 2025. Όλες οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να στηρίξουν τη διεθνή δικαιοσύνη, να καταστήσουν τους δράστες υπεύθυνους και να προστατεύσουν το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και το προσωπικό του από κυρώσεις», δήλωσε η Agnès Callamard.
Διαδηλώτριες και διαδηλωτές που ζητούν την απομάκρυνση του προέδρου της Νότιας Κορέας Γιουν Σουκ Γιολ αντιδρούν μετά το αποτέλεσμα της δεύτερης ψηφοφορίας για την πρόταση μομφής κατά του στρατιωτικού νόμου έξω από την Εθνοσυνέλευση στη Σεούλ, 14 Δεκεμβρίου 2024. © ANTHONY WALLACE / AFP
«Παρά τις τρομακτικές προκλήσεις, η καταστροφή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι καθόλου αναπόφευκτη. Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα γενναίων ανθρώπων που ξεπέρασαν αυταρχικές πρακτικές. Το 2024 οι λαοί πολλών εθνών απέρριψαν στην κάλπη ηγέτες που στέκονται κατά των δικαιωμάτων, ενώ εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ύψωσαν τη φωνή τους κατά της αδικίας. Είναι λοιπόν σαφές: ό,τι κι αν στέκεται στον δρόμο μας, πρέπει -και θα συνεχίσουμε- να αντιστεκόμαστε στα απερίσκεπτα καθεστώτα εξουσίας και κέρδους που επιδιώκουν να στερήσουν από τους ανθρώπους τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Το τεράστιο, ακλόνητο κίνημά μας θα είναι για πάντα ενωμένο με την κοινή μας πίστη στην εγγενή αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων σε αυτόν τον πλανήτη».
Διαβάστε ολόκληρη την ετήσια έκθεση εδώ.
Διαβάστε την ειδική ενότητα για την Ελλάδα εδώ.
