Επαφή με τη φύση –το νερό, την άμμο και το πράσινο–, σεξουαλική απελευθέρωση ανεξαρτήτως ταυτότητας φύλου και προσανατολισμού, διεκδίκηση δικαιωμάτων και χώρου, ηρεμία και απομόνωση, είναι όλα όσα συνθέτουν την επιλογή των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων για διακοπές σε συνδυασμό με τον γυμνισμό. Είτε αυτό λέγεται παραλία, ελεύθερο κάμπινγκ ή βουνό, μία είναι η λέξη-κλειδί: “ασφάλεια”.
Αφορμή γι΄αυτό το αφιέρωμα είναι η πρόσφατη έρευνα του ΑΝΤΙVIRUS, σχετικά με τα άτομα της κοινότητάς μας που επιλέγουν να κάνουν γυμνισμό το καλοκαίρι, ως μια κίνηση – μεταξύ άλλων – απελευθέρωσης. Εμείς θέλοντας να μάθουμε περισσότερα, αναζητήσαμε τα άτομα αυτά για να καταγράψουμε τις εμπειρίες και τις σκέψεις τους. Και κάπως έτσι καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι τα κουήρ γυμνιστά είναι πολλά περισσότερα.
Παιδιά του γυμνισμού
Ξεκινώντας να πούμε ότι στην έρευνα του περιοδικού συμμετείχαν 370 άτομα από όλο το φάσμα της κοινότητας. Πιο συγκεκριμένα, το 90,3% των ατόμων που απάντησαν αυτοπροσδιορίζεται ως cis άνδρας & γυναίκα, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό αναφέρεται σε τρανς ταυτότητες. Όσον αφορά στον σεξουαλικό προσανατολισμό το 60% προσδιορίζεται ως gay, το 15,9% ως bisexual/pansexual, το 11,4% ως λεσβία ενώ το υπόλοιπο ποσοστό κατανέμεται σε άλλες ταυτότητες.
«Επειδή οι γονείς μου ήταν γυμνιστές, από πολύ μικρό παιδί θυμάμαι να πηγαίνουμε σε παραλίες γυμνιστών και να κάνουμε ελεύθερο κάμπινγκ», μας λέει ο Δημήτρης Παγώνης (The Peacock). Και προσθέτει: «Είμαι παιδί που γεννήθηκα από τον γυμνισμό. Οι γονείς μου γνωρίστηκαν σε μια παραλία γυμνιστών στη Λευκάδα… Μου είναι κάτι πολύ οικείο, μ’ αρέσει να είμαι γυμνός, τόσο πολύ που απεχθάνομαι το μαγιό». Θυμάται παραλίες, που τώρα είναι γεμάτες με ξαπλώστρες και μπαράκια, «παλιά ήταν τελείως έρημες, στην Πελοπόννησο, στη Χαλκιδική, στη νότια Κρήτη».
Από την άλλη, το Μαράτσι μάς μίλησε από την πόλη όπου ζει για την έμπνευση και την απελευθέρωση που έχει νιώσει από τον γυμνισμό. «Πήγα πρώτη φορά στην Ερεσό το 2010 και έκτοτε πάω κάθε χρόνο. Όταν πρωτοπήγα ένιωσα κάτι μυσταγωγικό, καθώς κατάφερα να περπατήσω εκεί που περπάτησε η Σαπφώ, να κάτσω στην παραλία και να αντικρίσω τον βράχο, που λένε ότι απεικονίζει το πρόσωπό της». Δεν είναι τυχαίο ότι το ομώνυμο ποίημα στην ποιητική του συλλογή «Ερωτογενείς ζώνες» είναι εμπνευσμένο από την Ερεσό και την εμπειρία του γυμνισμού. Στο μέρος αυτό, μας λέει, «υπάρχουν διάφορες κοινότητες και ταυτότητες, που εκφράζονται με πάρα πολλούς τρόπους, διεκδικούν, διαφωνούν, ξεκινούν νέα κινήματα. Είναι ένα μέρος, θα λέγαμε, work in progress. Μπορεί να αλλάξει εντελώς από χρόνο σε χρόνο». Και εξηγεί: «Παλιότερα, όταν ήρθαν στην Ερεσό οι ευρωπαίες λεσβίες, στο κομμάτι της παραλίας των γυμνιστριών, δεν επέτρεπαν καθόλου σε cis άντρες να περάσουν. Πλέον μπορεί να πάει οποιοδήποτε κουήρ άτομο θέλει. Ένα άλλο παράδειγμα είναι ότι περίπου το 2010 σταμάτησαν οι ελληνίδες λεσβίες(+) να έρχονται, λόγω της οικονομικής κρίσης. Τα επόμενα χρόνια η παραλία ξαναγέμισε από κουήρ άτομα, που ήρθαν από ξένες χώρες. Τώρα, υπάρχει μία νέα κοινότητα στην παραλία των γυμνιστών, που δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα. Για μένα είναι ξεκάθαρα μια ευχάριστη αλλαγή».
Γυμνισμός όπως Ασφάλεια
Ανεξάρτητα από οποιαδήποτε ταυτότητα, οι περισσότερες παραλίες γυμνιστών δημιουργούν κοινότητες. Και οι κοινότητες δημιουργούν ασφάλεια. Ενδεικτικό είναι άλλωστε πως (όπως έδειξε και έρευνα) για πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, η επιλογή του γυμνισμού συνδέεται άμεσα με το αν βρίσκονται σε ένα περιβάλλον όπου μπορούν να εκφραστούν χωρίς φόβο ή καταπίεση. Με το αν νιώθουν ασφαλή. Για τις ανάγκες του αφιερώματος, βρεθήκαμε σε μία κοντινή και εύκολα προσβάσιμη από την Αθήνα παραλία γυμνιστών που διαθέτει χαρακτηριστικά κοινότητας, τη Χιλιαδού, στην Εύβοια. Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου χάνει αυτή την αίσθηση και είναι κάτι που μας το είπαν όλα τα άτομα με τα οποία μιλήσαμε. Όμως, φαίνεται ότι πλέον αυτή η έννοια μεταφέρεται παραδίπλα στην παραλία «Αμανάκι» ή αλλιώς «Δαμιανό» – έτσι θα το βρείτε στο Google Maps. Ο κ. Νίκος, που κατασκηνώνει πολλά καλοκαίρια στο Αμανάκι μας λέει ότι «όποιος έρχεται, θέλω να μου πει ένα “γεια” κι εγώ θα τον βοηθήσω με ό,τι χρειαστεί. Φτάνει μόνο ένα “γεια”, μια “καλημέρα”». Στη Χιλιαδού, του απαντώ, δεν υπάρχει πλέον αυτό. Το έχουν διατηρήσει μόνο όσοι πάνε κάθε χρόνο και όσοι πάνε τις καθημερινές. Επίσης, αυτό που έχει διατηρηθεί είναι η cruising διάθεση ανάμεσα στους γκέι άνδρες. Και είναι σημαντικό, μιας και τα cruising σημεία προϋποθέτουν την ύπαρξη ασφάλειας, πράγμα που εξηγεί το γιατί αρκετοί γκέι άνδρες έχουν συνδέσει το cruising με τον γυμνισμό.
«Γενικά οι παραλίες γυμνιστών σε πολλές περιοχές έχουν συνδεθεί με τους γκέι άντρες», αναφέρει κι ο 26χρονος Ανδρέας. «Εμένα μου αρέσει επειδή συνήθως οι παραλίες των γυμνιστών είναι λίγο πιο ήρεμες, έχουν και λιγότερο κόσμο και, επιπλέον, μου αρέσει η αίσθηση του να μπαίνεις στο νερό χωρίς να σε ακουμπάει κάποιο ύφασμα πάνω σου, να αισθάνεσαι το σώμα σου ελεύθερο εκείνη τη στιγμή». Από την άλλη, στον Δημήτρη αρέσει πολύ η φετιχιστική πλευρά του γυμνισμού: «Μου αρέσει να πηγαίνω σε παραλίες cruising και να είμαι γυμνός ή να είμαι εγώ γυμνός και οι άλλοι ντυμένοι, μου αρέσει γενικά να φαίνεται το γυμνό μου σώμα και, ναι, εννοώ από φετιχιστικής πλευράς. Και δεν είναι μόνο το σεξ. Είναι ωραίο ακόμα και το να μένεις γυμνός στην παραλία με την παρέα σου». Και ο Mενέλας θα συμπληρώσει, κλείνοντας τη συζήτηση με τη φράση: «Είναι πολύ όμορφο να είσαι μέσα σε μια κουήρ παρέα, που κάνει γυμνισμό, να συζητάς γυμνός κάτω από την ομπρέλα και να κάνεις το μπάνιο σου χωρίς μαγιό».
Γυμνισμός, ντροπή, απελευθέρωση
Το πιο σημαντικό, ωστόσο, πράγμα που πρέπει να καταλάβουμε, όταν μιλάμε για γυμνισμό (κυρίως από ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα) είναι πως δεν μιλάμε απλώς για μπάνια στη θάλασσα χωρίς μαγιό. Είναι μια εμπειρία απελευθέρωσης, επαφής με τη φύση και, για πολλά, μια πράξη αποδοχής του σώματος όπως ακριβώς είναι. Από τη Χιλιαδού της Εύβοιας μέχρι τα Κόκκινα Βράχια της Αλεξανδρούπολης και από το Αλυκό της Νάξου μέχρι το Αμμουδάκι στο Ρέθυμνο, οι παραλίες που προτιμώνται από την κουήρ κοινότητα – και όχι μόνο – χαρτογραφούν μια χώρα που διαθέτει υπέροχα τοπία, αλλά και χώρους ελευθερίας, αποδοχής και γαλήνης.
Η παραλία των γυμνιστών στη Χιλιαδού είναι αυτή που «ξεκλείδωσε» και τη Δήμητρα Κυρίλλου, συνεργάτιδα του περιοδικού μας. «Για πολλά χρόνια, από το ’91, πήγαινα στη Χιλιαδού για γυμνισμό. Είναι mixed παραλία, έχει και οικογένειες γυμνιστών με παιδιά. Η παραλία αυτή με βοήθησε να συμφιλιωθώ με το γυμνό σώμα μου. Στην αρχή έβλεπα λίγα ομόφυλα ζευγάρια. Το σημαντικό ήταν η στοιχειώδης επαφή με τη φύση. Τόσο πολύ με καθόρισε αυτή η αίσθηση, που άρχισα να ψάχνω μέρη για γυμνισμό, είχε γίνει πια το κριτήριό μου για τις διακοπές. Ενδεικτικά θα πω το Κλεισίδι στην Ανάφη, τη Σούγια στη νότια Κρήτη, τη Γαύδο και τον Κέδρο στη Δονούσα». Η Δήμητρα θυμάται και την πρώτη φορά που έκανε γυμνισμό. «Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του ’80 στη Μήλο. Τώρα, βέβαια, αυτό είναι αδιανόητο εκεί. Θυμάμαι ότι ντρεπόμουν για το σώμα μου. Ντρεπόμουν που κοίταζα τα άλλα γυναικεία σώματα. Μετά πήγα και στην Ερεσό. Δεν ξεκόλλαγα τα μάτια μου από τις γυμνές γυναίκες. Ένιωθα, όμως, και μια εσωτερική φωνή επιτήρησης να μου λέει “μήπως δεν πρέπει;” Στην πορεία πάντως ήταν μια απελευθερωτική διαδικασία. Και πιο πολύ σε αυτό με βοήθησε η Χιλιαδού. Βέβαια, κάθε χρόνο θα πήγαινα και στην Ερεσό. Θεωρούσα ότι εκεί ανήκα, επειδή υπήρχε η οικειότητα, έβλεπες όλων των ειδών τα σώματα».
Το αίσθημα της ντροπής για το γυμνό του σώμα είχε κατά τη διάρκεια της εφηβείας ο Μενέλας, που μας μίλησε από την Ικαρία, όπου βρισκόταν για τις – γυμνιστικές – διακοπές του. «Ξεκίνησα να κάνω γυμνισμό από παιδί με τους γονείς μου. Στην εφηβεία ντρεπόμουν για το σώμα μου, αλλά κάποια στιγμή άρχισα μετά τα 17-18 να πηγαίνω στις ερημικές παραλίες της Κρήτης και να κάνω μπάνιο γυμνός». Πιο συνειδητοποιημένα, άρχισε να κάνει γυμνισμό στις ελληνικές παραλίες από τα 40 του και μετά, όταν επέστρεψε από το εξωτερικό κι έμεινε μόνιμα στην Ελλάδα. Μας λέει σχετικά: «Αρχικά, η πρώτη μου επαφή ως ενήλικας γκέι άντρας με άλλους γυμνιστές και παραλίες ήταν στα Λιμανάκια και στην ΚΑΠΕ, στον νομό Αττικής. Λίγα χρόνια μετά άρχισα να πηγαίνω και στον Να, στην Ικαρία, όπου ήρθα και φέτος». Ο Νας, βέβαια, είναι γνωστός για το ελεύθερο κάμπινγκ και για το γεγονός ότι χωρά τους πάντες. Και για τα επικίνδυνα θαλάσσια ρεύματα, μην το ξεχνάμε κι αυτό… Γενικότερα, για τον Μενέλα «ήταν μια πράξη απελευθερωτική να προσπαθώ να βρίσκω παραλίες γυμνιστών. Επίσης, προσπαθώ να κάνω γυμνός μπάνιο όπου βρεθώ, ακόμα και σε παραλίες κανονικές. Κάθομαι στην άκρη και βγάζω τα ρούχα μου, πριν μπω στη θάλασσα».
Η πρώτη φορά που ο Ανδρέας έκανε γυμνισμό ήταν πριν τέσσερα χρόνια. «Ήταν στην Κρήτη, μαζί με έναν φίλο. Πήγαμε στα Λιμανάκια της Χερσονήσου, κοντά στο Ηράκλειο. Αρχικά, δεν ένιωθα τόσο άνετα, οπότε δεν έβγαλα αμέσως το μαγιό. Ωστόσο, περνώντας η ώρα, ένιωσα πιο άνετα κι έτσι ξεκίνησε το “ταξίδι” μου κι εμένα με τον γυμνισμό. Οπότε, τις επόμενες φορές που έτυχε να βρεθώ σε παραλίες γυμνιστών, ήταν πιο εύκολο για εμένα εξ αρχής να συμφιλιωθώ και να μην έχω πλέον κάποιο δισταγμό».
Και το Μαράτσι έχει καταγωγή από την Κρήτη, αλλά όπως προείπε, η πρώτη του γυμνιστική εμπειρία ήταν στην Ερεσό, όταν έκανε τότε ένα PhD στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Στην Κρήτη, όμως, έχει βρει πλέον μια παραλία που το εκφράζει, τον Κομμό, μία απέραντη αμμουδιά δίπλα στα Μάταλα. «Είναι από τις λίγες παραλίες που μπορώ να νιώσω ασφαλές και απελευθερωμένο ως trans masc άτομο. Βέβαια, όλο αυτό είναι προϊόν διεκδίκησης, πρώτα οι τρανς γυναίκες καταφέρανε να “αποκτήσουν” τον ασφαλή αυτό χώρο για γυμνισμό στη βόρεια πλευρά του Κομμού», μας εξηγεί.
Η σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα είναι άκρως ερωτική
Όπως και το Μαράτσι, ο Μενέλας έχει εμπνευστεί για τις ταινίες του από τις γυμνιστικές του εμπειρίες. Το κινηματογραφικό του έργο έχει μεγάλη σχέση με τη θάλασσα και το γυμνό σώμα. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το “Ikaros Reborn” (2024), με σκηνοθέτη τον ίδιο και πρωταγωνιστή και δημιουργό τον Δημήτρη Παγώνη, καθώς και το “Becoming Ithaca” (2021) που είναι η κινηματογραφική μεταφορά της ομώνυμης περφόρμανς του Δημήτρη από τον Μενέλα. Ο πρώτος λέει: «Στον Ίκαρο ήμασταν σε παραλία γυμνιστών, στον Να, όπου θέλαμε να δείξουμε την εικόνα του γυμνού σώματος στα βράχια. Το ίδιο σκηνικό υπήρχε και στην άλλη ταινία, αλλά στα Λιμανάκια».
Ο Μενέλας δηλώνει ότι «η σχέση της Ελλάδας και των Ελλήνων με τη θάλασσα είναι άκρως ερωτική, κατά τη γνώμη μου, και μου αρέσει πολύ να την κινηματογραφώ. Υπάρχουν και άλλοι πριν από μένα που το έχουν κάνει και έχουν εμπνευστεί από τις παραλίες γυμνιστών με πρώτο τον Antonio da Silva το 2014 και την ταινία “Limanakia”. Μια άλλη ωραία ταινία για το ευρύτερο κοινό ήταν και το “Καλοκαίρι της Κάρμεν” (2023) πάλι γυρισμένη στα Λιμανάκια».
Τα ψυχογραφήματα του γυμνισμού
Στην έρευνα που έκανε το περιοδικό, τα συμμετέχοντα άτομα κλήθηκαν να απαντήσουν μια σειρά από ερωτήσεις σχετικά με το πώς περνούν τον χρόνο τους ή το τι παίρνουν μαζί τους όταν κάνουν γυμνισμό. Πιο συγκεκριμένα το 90% παίρνει μαζί του πετσέτα θαλάσσης ή ψάθα, ενώ το 62,4% δηλώνει ότι δεν πάει πουθενά χωρίς βιβλίο. Το 52,4% έχει πάντα μαζί του τσάντα θαλάσσης, ενώ ένας στους δύο κουβαλά ομπρέλα για σκιά. Δεν λείπουν τα powerbank (25,7%), τα είδη για φαγητό (43,2%) και φυσικά η καλή διάθεση — αν και 6,5% δηλώνει πως το μόνο που κουβαλά είναι “την ψυχή του μόνο”. Ως προς τις δραστηριότητες, το κολύμπι παραμένει αδιαμφισβήτητος βασιλιάς του καλοκαιριού με 57,8%, ενώ το cruising ακολουθεί δυναμικά με 28,4%. Αξιοσημείωτο είναι ότι 1 στους 4 κάνει snorkeling, ενώ το SUP (paddling) επιλέγεται από το 11,6%. Αντίθετα, τα “κλασικά” beach sports όπως ρακέτες ή volley συγκεντρώνουν μονοψήφια ποσοστά. Σε μια άλλη επίσης, ερώτηση, τα άτομα κλήθηκαν να αυτοπροσδιοριστούν μέσα από την παραλία. Η δημοφιλέστερη απάντηση ήταν το «Μη μου μιλάτε, είμαι διακοπές» με 44%, φανερώνοντας μια ανάγκη για απόλυτη αποσύνδεση. Ακολουθούσαν οι βιβλιοφάγοι της παραλίας (23%) και όσοι δήλωσαν με αυτοπεποίθηση πως «η παραλία μου ανήκει» (18%). Τέλος, το 11% δεν λέει όχι σε ένα καλό καλοκαιρινό πάρτι.
Θα ήθελα να πηγαίνω περισσότερο
Ρωτήσαμε τη Δήμητρα για το αν πηγαίνει ακόμα για γυμνισμό: «Έχω να πάω εδώ και πολλά χρόνια στη Χιλιαδού. Δεν ξέρω πώς είναι τώρα. Τελευταίες χρονιές, εκεί γύρω στο 2013-2015 είχα πάει στην Ερεσό, όπου γίνονταν πολλά γυναικεία events. Τότε θυμάμαι ότι ένα από τα λεσβιακά “στέκια” ήταν το Daluz. Θα ήθελα να ξαναπάω, να υπάρχουν περισσότερες επιλογές και δυνατότητες για γυμνισμό. Το απολαμβάνω κάθε φορά, αλλά η τουριστική ανάπτυξη έχει μειώσει τις διαθέσιμες παραλίες». Είναι γεγονός ότι η τουριστική ανάπτυξη έχει διώξει και το ελεύθερο κάμπινγκ από τις παραλίες, είτε γυμνιστών είτε όχι. Εκεί όπου υπάρχει άπλετος χώρος, όπως στην Ερεσό, στη Χιλιαδού, στη Σούγια και στον Κομμό, οι παραλίες χωρίζονται από ένα φυσικό ή ένα νοητό σύνορο μεταξύ γυμνιστών και μη. Έτσι, έχουν κρατήσει τον χαρακτήρα τους και την ηρεμία τους, ενώ παραδίπλα μπορεί να γίνεται «χαμός» από τα beach bars και τις ξαπλώστρες.
Ο Ανδρέας προτιμά «τις πιο απομονωμένες, τις πιο ήρεμες παραλίες. Στην Κρήτη για παράδειγμα μια παραλία που μου αρέσει είναι ο Κομμός. Τα Λιμανάκια στην Αθήνα, επίσης, είναι μια εύκολα προσβάσιμη παραλία, που ορισμένες φορές την επιλέγω για γυμνισμό. Ωστόσο προσπαθώ όταν πηγαίνω σε νησιά, να εξερευνώ τι υπάρχει, μαζί με τους φίλους, τις φίλες και τα φίλα μου. Αν υπάρχει κάποια παραλία γυμνιστών, θα πάμε και εκεί να τη δούμε, να αισθανθώ και εγώ ότι γίνομαι ένα με τη φύση, ας το θέσω έτσι, γιατί πλέον μου αρέσει το σκεπτικό του γυμνισμού. Αισθάνομαι πιο ελεύθερος. Πέρσι, είχαμε πάει στη Σύρο σε μια παραλία γυμνιστών και, παρόλο που κάποια άτομα από την παρέα δεν αισθάνονταν τόσο άνετα επειδή ήταν από τις πρώτες φορές τους, εγώ έκανα γυμνισμό και μου άρεσε. Κατάλαβα όμως και πόσο περίεργα μπορεί να αισθάνεται κάποιο άτομο στην πρώτη του επαφή με μια παραλία γυμνιστών».
Για τον Δημήτρη «τα Λιμανάκια για πάντα θα είναι το μνημείο αυτού του τόπου. Άσε τον Παρθενώνα… Μου αρέσει να νιώθω τον καυτό βράχο στα πέλματά μου και στην πλάτη μου. Να βουτάω σε αυτό το ωραίο ηλιοβασίλεμα. Ωραία είναι και η “48” (σ.σ. στο Μαύρο Λιθάρι), αλλά τα Λιμανάκια είναι πιο… περιπετειώδη. Μου αρέσει να ανακαλύπτω τι υπάρχει πίσω από τον βράχο, τι σώματα υπάρχουν», λέει με νόημα και διηγείται την πρώτη του φορά στη συγκεκριμένη παραλία: «Ήταν σα να πηγαίνω στο πρώτο μου γκέι κλαμπ. Το αίμα μου έβραζε. Κάποια στιγμή, φόρεσα μόνο τα αθλητικά μου παπούτσια κι άρχισα να περπατώ όλα τα βράχια. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Ο πρώτος που με καλωσόρισε ήταν ένας Αλβανός, που μόλις είχε βουτήξει στη θάλασσα και βγήκε έξω από το νερό. Τον πήρα αγκαλιά κι ένιωσα τη δροσιά που είχε το σώμα του. Είπα από μέσα μου τότε: «Τι καλοκαίρια θα ζήσω από δω και πέρα!».
Γυμνισμός… και λίγο σεξισμός
Δυστυχώς, τα πράγματα δεν είναι πάντα εύκολα για τα άτομα που κάνουν γυμνισμό και κυρίως για τις γυναίκες/θηλυκότητες που πρέπει να παλέψουν ακόμη κι εδώ με πατριαρχικές και σεξιστικές αντιλήψεις. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που μας δίνει η Δήμητρα. «Στη Σούγια, στην Κρήτη, που είναι μοιρασμένη η παραλία μεταξύ γυμνιστών και μη, έρχονταν άντρες το βράδυ στην πλευρά των γυμνιστών με την εντύπωση ότι θα βρουν “εύκολες” γυναίκες. Υπήρχε και υπάρχει ακόμα η σεξιστική αντίληψη ότι οι κοπέλες που δεν φοράνε τίποτα, αναζητούν σεξ. Έχει συμβεί αυτό σε bi γυναίκα στην παραλία, κατά το βραδινό μπάνιο».«Υπάρχει συχνά η (σεξιστική) αντίληψη, ότι μια γυναίκα χωρίς κάποιον δίπλα της δεν μπορεί να κάνει γυμνισμό…», συμπληρώνει ο Δημήτρης.
Επίλογος
Όπως φάνηκε μέσα από τις αφηγήσεις και την έρευνά μας, ο γυμνισμός δεν είναι απλώς μια επιλογή καλοκαιρινών διακοπών· είναι ένας τρόπος ύπαρξης, μια χειρονομία προς την ελευθερία, τη συνύπαρξη και την αποδοχή. Για πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, αποτελεί μια γέφυρα προς τη συμφιλίωση με το σώμα τους, αλλά και με τη συλλογική μνήμη – μια διαδικασία απενοχοποίησης και ενδυνάμωσης που διαδραματίζεται ανάμεσα σε άμμο, κύμα και ήλιο. Οι παραλίες γυμνιστών, αν και φαινομενικά απομονωμένες, είναι τόποι βαθιά πολιτικοί: χώροι όπου δοκιμάζεται η έννοια της ασφάλειας, επαναπροσδιορίζεται η σεξουαλικότητα και διεκδικείται χώρος για το διαφορετικό. Είτε πρόκειται για τον Να της Ικαρίας, την Ερεσό ή τα Λιμανάκια της Αττικής, η κοινότητα –με όλες τις αντιθέσεις, τις φωνές και τα σώματα της– διαμορφώνει άτυπες ουτοπίες μέσα σε ένα τοπίο που συχνά την αποκλείει. Δεν λείπουν, βέβαια, οι δυσκολίες. Η τουριστική ανάπτυξη, ο σεξισμός και η αόρατη αλλά πανταχού παρούσα πατριαρχία θυμίζουν πως ακόμη και οι πιο «ελεύθεροι» χώροι χρειάζονται διαρκή φροντίδα και προστασία. Κι όμως, αυτό που επιβεβαιώνεται ξανά και ξανά μέσα από τις φωνές των συμμετεχόντων, είναι πως όσο υπάρχουν άτομα που συνεχίζουν να επιστρέφουν, να απολαμβάνουν, να υπερασπίζονται και να ξαναχτίζουν κοινότητες πάνω στο γυμνό σώμα και την αποδοχή, η ελευθερία αυτή θα συνεχίσει να βρίσκει χώρο να αναπνέει. Ο γυμνισμός για την κουήρ κοινότητα δεν είναι μόνο γυμνός χρόνος – είναι χρόνος αληθινός. Είναι χρόνος που μυρίζει πετσέτα στον ήλιο και αντηλιακό, που κουβαλά ιστορίες, βλέμματα και φωνές. Είναι μια μικρή επανάσταση, κάθε φορά που ένα σώμα νιώθει ασφαλές να υπάρξει, όπως ακριβώς είναι. Για ένα μεγάλο γυμνό, κουήρ καλοκαίρι.
