Το 2024, η Ελλάδα και η Φινλανδία βρέθηκαν (σ.σ. τελικώς) να μοιράζονται την ίδια θέση (την 6η) στον χάρτη του Ουράνιου Τόξου της ILGA-Europe. Μάλιστα, η οργάνωση δημοσίευσε την Παρασκευή (23/8) ένα ειδικό άρθρο για να δικαιολογήσει αυτό το αποτέλεσμα.
Με τίτλο «Πώς κατέληξαν η Φινλανδία και η Ελλάδα στην ίδια θέση στο χάρτη του Ουράνιου Τόξου;», η οργάνωση για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα στην Ευρώπη προσπαθεί να παρουσιάσει όλα αυτά που οδήγησαν σε αυτήν την (σ.σ. για πολλούς απίστευτη) ισοπαλία μεταξύ Φινλανδίας και Ελλάδας. Ας δούμε τι αναφέρει:
Τι άλλαξε σε σχέση με πέρυσι; (σύμφωνα με την ILGA)
Η Φινλανδία διατήρησε την έκτη θέση που κατείχε πέρυσι, αντανακλώντας σταθερή πρόοδο σε ορισμένους τομείς. Μια σημαντική εξέλιξη ήταν η άρση των περιορισμών στην αιμοδοσία για τους άνδρες που έχουν σεξουαλικές σχέσεις με άνδρες (MSM) τον Δεκέμβριο του 2023. Πάνω από 1.700 άτομα υπέβαλαν αίτηση για LGR με βάση την αυτοδιάθεση βάσει της νέας νομοθεσίας που τέθηκε σε ισχύ τον Απρίλιο του 2023. Ωστόσο, η Φινλανδία εξακολουθεί να μην διαθέτει ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για τους ΛΟΑΤΚΙ μετά τη λήξη του κυβερνητικού σχεδίου δράσης για την ισότητα των φύλων 2020-2023.
Η Ελλάδα σημείωσε σημαντική άνοδο από τη 13η στην έκτη θέση, χάρη σε ουσιαστικές νομοθετικές μεταρρυθμίσεις. Η εισαγωγή της ισότητας του γάμου και της τεκνοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια σηματοδότησε σημαντική πρόοδο. Ο νόμος αυτός επέκτεινε επίσης τις αρχές της μη διάκρισης σε διάφορους τομείς, παρέχοντας μια πιο ολοκληρωμένη νομική προστασία για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Παρά τα κέρδη αυτά, η Ελλάδα αντιμετωπίζει συνεχιζόμενα ζητήματα. Οι δημόσιες εκδηλώσεις το 2023 δεν προστατεύθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, επαρκώς από τις δημόσιες αρχές, ενώ υπήρξε ανησυχία για την αύξηση της ρητορικής μίσους και των εγκλημάτων μίσους.
Ομοιότητες και διαφορές
Παρά την κοινή τους βαθμολογία 70,78% στο χάρτη του ουράνιου τόξου,η ILGA Εurope σημειώνει πως «τα νομοθετικά τοπία της Ελλάδας και της Φινλανδίας χαρακτηρίζονται τόσο από σύγκλιση όσο και από απόκλιση. Και οι δύο χώρες υπερέχουν σε τομείς όπως η προστασία της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της υγείας για τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου και τα χαρακτηριστικά φύλου. Διαθέτουν επίσης ολοκληρωμένους νόμους για τα εγκλήματα μίσους και τη ρητορική μίσους και έχουν διασφαλίσει την προστασία της κοινωνίας των ΛΟΑΤΚΙ πολιτών».
Παρουσιάζει, μάλιστα, τις διαφορές στα νομικά τους πλαίσια, οι οποίες «αποκαλύπτουν», όπως λέει, «διαφορετικές προσεγγίσεις για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ».
Το σύνταγμα της Φινλανδίας περιλαμβάνει ρητά προστασία για τον σεξουαλικό προσανατολισμό και τα χαρακτηριστικά φύλου, διάταξη που απουσιάζει από την Ελλάδα.
Αντίθετα, η Ελλάδα έχει θεσπίσει απαγορεύσεις για τις πρακτικές/θεραπείες μεταστροφής τόσο για τον σεξουαλικό προσανατολισμό όσο και για την ταυτότητα φύλου, τις οποίες η Φινλανδία δεν έχει ακόμη υιοθετήσει.
Η Ελλάδα απαγορεύει επίσης τις μη απαραίτητες ιατρικές επεμβάσεις στα ίντερσεξ παιδιά.
Η Ελλάδα έχει επίσης αναπτύξει σχέδια δράσης για την ισότητα που καλύπτουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου και τα χαρακτηριστικά φύλου, κάτι που η Φινλανδία δεν διαθέτει πλέον.
Η Φινλανδία επιτρέπει στα τρανς άτομα να έχουν πρόσβαση στη νομική αναγνώριση φύλου με βάση την αυτοδιάθεση, ενώ στην Ελλάδα η τρανς κοινότητα εξακολουθεί να αγωνίζεται για ένα δίκαιο, διαφανές νομικό πλαίσιο για τη νομική αναγνώριση του φύλου με βάση μια διαδικασία αυτοδιάθεσης και χωρίς καταχρηστικές απαιτήσεις.
Τέλος, η Φινλανδία επιτρέπει την ιατρικά υποβοηθούμενη γονιμοποίηση για ζευγάρια και αναγνωρίζει την τρανς γονιμότητα, ενώ η Ελλάδα όχι.
Τα συμπεράσματα – προτάσεις της ILGA- Eυrope
Για την οργάνωση, αν και οι δύο αυτές χώρες βρίσκονται στην έκτη θέση του χάρτη του Ουράνιου Τόξου, έχουν πολύ δρόμο να διανύσουν για να επιτύχουν πλήρη ισότητα και ανθρώπινα δικαιώματα για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Για τον λόγο αυτό, με τη διαβούλευση με οργανώσεις ΛΟΑΤΚΙ, έχουν καταρτίσει κι έναν κατάλογο συστάσεων για τη βελτίωση της νομικής και πολιτικής κατάστασης των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και στις δύο χώρες.
Για τη Φινλανδία, συνιστά την κατάργηση του ηλικιακού περιορισμού στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο αναγνώρισης φύλου, την απαγόρευση των πρακτικών μεταστροφής και την απαγόρευση της ιατρικής παρέμβασης σε ανήλικα ίντερσεξ άτομα.
Για την Ελλάδα, οι συστάσεις περιλαμβάνουν τη θέσπιση νομικού πλαισίου για τη νομική αναγνώριση φύλου με βάση μια διαδικασία αυτοπροσδιορισμού, την αναγνώριση της τρανς γονικής μέριμνας και την ενίσχυση της αστυνομικής προστασίας των δημόσιων εκδηλώσεων ΛΟΑΤΚΙ.
Σχόλιο συντάκτη:Δε γίνεται να μη σχολιάσω το γεγονός ότι η οργάνωση επέλεξε να δημοσιεύει ένα ξεχωριστό άρθρο, ώστε να δικαιολογήσει το (κοινό) αποτέλεσμα δύο χωρών που συμμετέχουν στην έκθεσή της/χάρτης της, όταν, μάλιστα, δεν το έχει κάνει για καμία άλλη χώρα που συμμετέχει. Επίσης, να μην αναφερθώ και στο ότι κάποιες από τις πηγές στις οποίες βασίστηκε για την περσινή κατάταξη και αφορούσαν στην Ελλάδα (υπάρχουν τα σχετικά λινκ) ήταν εξόφθαλμα μη διασταυρωμένες.
Είναι σημαντικό, ωστόσο, να καταλάβουμε ότι η αξιολόγηση της πορείας μιας χώρας σε σχέση με τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα δεν πρέπει να βασίζεται μόνο στην απλή αναφορά των νομοθετικών ρυθμίσεων (πολλές από τις οποίες μάλιστα αποκλείουν κομμάτια της κοινότητας) αλλά και στη ρεαλιστική εφαρμογή τους και στον αντίκτυπο που έχουν στη ζωή μας. Γιατί αλλιώς κινδυνεύουμε να δημιουργήσουμε λανθασμένες εντυπώσεις για την καθημερινότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων σε μια χώρα.
Για την ιστορία την ίδια περίοδο με το Rainbow Map της ΙLGA-Europe κυκλοφόρησαν και τα αποτελέσματα της 3ης έρευνας για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα από τον Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA).Αξίζει να ρίξετε μια ματιά, για να καταλάβετε;
