Στην έκδοση μίας νέας επικαιροποιημένης Ειδικής Διαταγής/Εγκυκλίου για την ταυτοποίηση των τρανς προσώπων προχώρησε το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Σύμφωνα με αυτήν, η ταυτοποίηση των τρανς προσώπων κατά την διαδικασία ελέγχου, θα πρέπει να πραγματοποιείται, λαμβάνοντας υπόψη την αποδοχή της δήλωσης του τρανς ατόμων σχετικά με την ταυτότητα φύλου τους, δηλαδή την προφορική επιβεβαίωση των ατόμων ότι πρόκειται για το ίδια ακριβώς φυσικά πρόσωπα που ταυτοποιούνται με τα έγγραφα, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τα στοιχεία τους δεν έχουν υποβληθεί στην διαδικασία της νομικής αναγνώρισης ταυτότητας φύλου.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Διαταγή με θέμα «Ταυτοποίηση των τρανς/διεμφυλικών προσώπων σύμφωνα με τα έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορονοϊού» (1244/ 21/2674724):
[…] 2….. Ωστόσο, κατά τη διαδικασία διενέργειας ελέγχων, από το αστυνομικό προσωπικό, των απαιτούμενων πιστοποιητικών και εγγράφων ταυτοποίησης, ενδέχεται να προκύψουν ζητήματα ταυτοποίησης ως προς τα διεμφυλικά/τρανς άτομα (δηλαδή τα άτομα των οποίων η ταυτότητα φύλου τους -ήτοι ο εσωτερικός και προσωπικός τρόπος με τον οποίο βιώνουν το φύλο τους- διαφέρει από το φύλο που τους αποδόθηκε κατά τη γέννησή τους), για τα οποία τα σχετικά έγγραφα φέρουν το όνομα, που τους αποδόθηκε κατά τη γέννηση και όχι τα στοιχεία, που αποδίδουν την ταυτότητα φύλου τους.
3. Επιπρόσθετα, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η είσοδος σε ιδιωτικές επιχειρήσεις πραγματοποιείται κατόπιν διενεργούμενου ελέγχου από τον αρμόδιο υπάλληλο της επιχείρησης, τον ιδιοκτήτη ή το νόμιμο εκπρόσωπό της ή το εκάστοτε εξουσιοδοτημένο από την επιχείρηση προσωπικό, καθίσταται σαφές ότι οι δυσκολίες ταυτοποίησης των τρανς/διεμφυλικών ατόμων, λόγω της «ασυμφωνίας» των εγγράφων τους, ως προαναφέρθηκε, ενδέχεται να προκαλέσουν δυσλειτουργίες και προβλήματα, που θα απαιτούν άμεσης διαχείρισης και αποτελεσματικής επίλυσης.
4. Κατά συνέπεια στις εν λόγω περιπτώσεις, οι έλεγχοι θα πρέπει να διενεργούνται με απόλυτη υπηρεσιακή εχεμύθεια, επαγγελματισμό και σύνεση, ενώ οφείλεται η επίδειξη μέγιστης προσοχής και ευαισθησία επί των προσωπικών τους δεδομένων αλλά και του δέοντος σεβασμού σε κάθε ζήτημα που αφορά την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα των τρανς/διεμφυλικών ατόμων.
5. Ειδικότερα, κατά τη διενέργεια των αστυνομικών ελέγχων, θα πρέπει η ταυτοποίηση να πραγματοποιείται, λαμβάνοντας υπόψη την αποδοχή της δήλωσης του ατόμου σχετικά με την ταυτότητα φύλου του, δηλαδή την προφορική επιβεβαίωση του ατόμου ότι πρόκειται για το ίδιο ακριβώς φυσικό πρόσωπο που ταυτοποιείται με το έγγραφο, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τα στοιχεία του δεν έχουν υποβληθεί στην διαδικασία της νομικής αναγνώρισης ταυτότητας φύλου. […]
Η νέα εγκύκλιος κοινοποιήθηκε και στο Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), το εξέφρασε την ικανοποίησή του.
Το Σ.Υ.Δ. από την αρχή της πανδημίας στη χώρα μας, έθεσε το ιδιαίτερο ζήτημα του ελέγχου και της ταυτοποίησης των τρανς προσώπων με σεβασμό και αξιοπρέπεια σε σχέση με την έκφραση και ταυτότητα φύλου των τρανς και φυλοδιαφορετικών ανθρώπων με Eπιστολή προς τον Υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη που βρήκε θετική ανταπόκριση με έκδοση ειδικής εγκυκλίου του Υφυπουργού στις 3 Απριλίου του 2020,
Ωστόσο, μετά την έκδοση των νεότερων μέτρων προστασίας τον Νοέμβριο του 2021 που επεκτάθηκε η δυνατότητα ελέγχων και από ιδιώτες, αλλά και από πλήθος καταγγελιών που έλαβε το ΣΥΔ από τρανς και φυλοδιαφορετικά πρόσωπα, υπήρξε η αναγκαιότητα νέας παρέμβασης του ΣΥΔ και προς το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για την έκδοση νέας επικαιροποιημένης εγκυκλίου σχετική με τον έλεγχο και ταυτοποίηση των τρανς και φυλοδιαφορετικών προσώπων ώστε να γίνεται με σεβασμό σε σχέση με την ταυτότητα φύλου τους.
Στις 22 Νοεμβρίου 2021, πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη εργασίας με θέμα «COVID-19 και διεμφυλικά/τρανς πρόσωπα». Κατά τη διάσκεψη, οι εκπρόσωποι του ΣΥΔ έθεσαν αρχικά όλα τα ζητήματα που παρουσιάστηκαν εν μέσω της πανδημίας της COVID-19, με επίκεντρο τις προκλήσεις που προέκυψαν σχετικά με τις ταυτοποιήσεις των δημοσίων εγγράφων των τρανς προσώπων λόγω των έκτακτων μέτρων ελέγχου.
Συγκεκριμένα, λόγω του ότι η Ελληνική Αστυνομία ορίζεται, πλέον των άλλων, ως μια εκ των αρμόδιων Αρχών, για τη διασφάλιση της εφαρμογής των μέτρων, με τη διενέργεια ελέγχων, τη διαπίστωση παραβάσεων και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων, οι εκπρόσωποι του ΣΥΔ επέστησαν την προσοχή ιδιαίτερα προς τον Γεν. Γραμματέα Δημοσίας Τάξης κ. Τσουβάλα, έτσι ώστε οι έλεγχοι αυτοί να γίνονται αφενός μεν δίχως να δημιουργούνται προβλήματα στα τρανς πρόσωπα, αφετέρου να πραγματοποιούνται με τη μέγιστη προσοχή και ευαισθησία στα προσωπικά τους δεδομένα και με σεβασμό στην προσωπικότητα τους.
Όπως τονίζει το Σ.Υ.Δ. “το ιδιαίτερα σημαντικό που προστίθεται στη νέα εγκύκλιο είναι η παράγραφος 5, στην οποία αναφέρεται ότι θα πρέπει η ταυτοποίηση να πραγματοποιείται, λαμβάνοντας υπόψη την αποδοχή της δήλωσης του ατόμου σχετικά με την ταυτότητα φύλου του, δηλαδή την προφορική επιβεβαίωση του ατόμου ότι πρόκειται για το ίδιο ακριβώς φυσικό πρόσωπο που ταυτοποιείται με το έγγραφο, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τα στοιχεία του δεν έχουν υποβληθεί στην διαδικασία της νομικής αναγνώρισης ταυτότητας φύλου.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, δηλώνει την ικανοποίησή του γι’ αυτήν την θετική εξέλιξη που βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με το Άρθρο 1, παρ. 1 του ν. 4491/2017 (νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου) που διασφαλίζει την αναγνώριση και τον σεβασμό με βάση την ταυτότητα φύλου κάθε προσώπου[4], ανεξαρτήτως εάν έχουν μεταβληθεί ή όχι τα στοιχεία του, καθώς και του Οδηγού Διαφορετικότητας του Συνηγόρου του Πολίτη (ΣτΠ) προς του δημοσίους υπαλλήλους με σκοπό την καταπολέμηση των διακρίσεων όπου επισημαίνεται ότι πρέπει πάντα να γίνεται σεβαστή η αυτοαντίληψη του καθενός για το φύλο του, ασχέτως των στοιχείων της αστυνομικής του ταυτότητας ή των λοιπών εγγράφων ταυτοποίησης [5]. Παράλληλα επαναλαμβάνουμε για άλλη μια φορά την αναγκαιότητα, της τροποποίησης της κείμενης νομοθεσίας για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, ώστε η διαδικασία να γίνει εξωδικαστική και ταχεία, ώστε να ανταποκρίνεται στα στάνταρντς που έχει θέσει το Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ), ενώ θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με κάθε πρόσφορο μέσο για τον απόλυτο σεβασμό της προσωπικότητας και της ταυτότητας των τρανς, φυλοδιαφορετικών, ίντερσεξ και γενικότερα των ΛΟΑΤΚΙ προσώπων.”
