Από τον «Κίτσο» του Λαζόπουλου στο «άσε μας Κουκλίτσα μου» του Κανάκη

Πρόσφατα, ο Αντώνης Κανάκης χρησιμοποίησε την έκφραση «άσε μας κουκλίτσα μου», με αφορμή τη συνάντηση του Στέφανου Κασσελάκη με τους Αγρότες της Ημαθίας, ενώ λίγες μέρες πριν ο Λάκης Λαζόπουλος σχολιάζοντας το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο, δήλωσε: «τη μαμά τη λένε Μήτσο, τον μπαμπά τον λένε Κίτσο».

Και οι δύο περιπτώσεις φαίνεται να προβλημάτισαν τηλεοπτικά πρόσωπα και twitter για το αν πρόκειται για ομοφοβικό λόγο ή αν αποτελούν απλώς χιουμοριστικές (εκ)φράσεις. Φυσικά, δεν έλειψαν και αυτοί που βρήκαν ευκαιρία να τα βάλουν με την «πολιτική ορθότητα» και την «αστυνόμευση του λόγου».

Καταρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ότι κάτι που γίνεται/λέγεται με χιουμοριστική διάθεση, μπορεί παράλληλα να είναι και ομοφοβικό. Δεν είναι δηλαδή από τις περιπτώσεις που ισχύει ή το ένα ή το άλλο. Αρκεί, να φέρουμε στο μυαλό μας τον Μάρκο Σεφερλή, ο οποίος στο πλαίσιο του «χιούμορ του» καθιέρωσε τον κακοποιητικό όρο «πισωγλέντη», πατώντας πάνω σε ομοφοβικά στερεότυπα και δημιουργώντας καρικατούρες. Ακριβώς όπως έκανε και ο Λαζόπουλος με τους «κομμωτές» στους Δέκα Μικρούς Μήτσους και κάποιες φορές ο Κανάκης στα σκετσάκια του με τους Α.Μ.Α.Ν. Σίγουρα, οι εποχές δεν ήταν ίδιες – πολύ πιο εύκολα κοροϊδεύαμε τότε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες – αυτό όμως δεν κάνει όλο αυτό το χιούμορ λιγότερο ομοφοβικό. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να επισημάνω ότι ο Σεφερλής συνεχίζει αυτό το ομοφοβικό χιούμορ και σήμερα.

Κάτι που, επίσης, έχει μεγάλη σημασία είναι ο «αποδέκτης» αυτών των χιουμοριστικών εκφράσεων. Για παράδειγμα, το ότι η Καινούργιου, μια cis straight γυναίκα (σύμφωνα με τον αυτοπροσδιορισμό της) δεν βρίσκει κάτι ομοφοβικό στο «κουκλίτσα μου» του Κανάκη στον Κασσελάκη, δεν σημαίνει πως με αυτό συμφωνεί και ο Γιάννης Πουλόπουλος (ένα ανοιχτά γκέι άτομο), ο οποίος συμμετέχει στην εκπομπή της και δήλωσε «ενοχλημένος» από τη φράση αυτή. Η διαφορά βέβαια έχει να κάνει με το ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα είναι αυτά που μπορούν να αναγνωρίζουν πιο εύκολα τις κακοποιητικές προς την ταυτότητά τους εκφράσεις (χιουμοριστικές ή μη) και να τις χαρακτηρίσουν ως ομοφοβικές.

Αυτό που εννοώ είναι ότι αν ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο αναγνωρίζει μια φράση ή ένα αστείο ως ομοφοβικά, τότε είναι και το να προσπαθούμε να πείσουμε για το αντίθετο, επειδή δεν μας αγγίζει ή δεν μας αφορά (άρα μιλάμε από θέση προνομίου), δεν έχει καμία αξία (και καταντά προσβλητικό). Άρα «ναι», τόσο τα λεγόμενα του Λαζόπουλου όσο και του Κανάκη είναι ομοφοβικά. Τόσο απλό!