Ανοιχτή επιστολή της Κοινωνίας των Πολιτών κατά του ρατσισμού

Για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού και των Διακρίσεων, η Κοινωνία των Πολιτών με μια ανοιχτή επιστολή εκφράζει την ανησυχία της για την άνοδο της ακροδεξιάς και ζητά από το Ευρωκοινοβούλιο να προχωρήσει σε πρωτοβουλίες που θα φέρουν την πραγματική αλλαγή. Γιατί «η μάχη κατά των διακρίσεων και του ρατσισμού στην Ελλάδα και την Ευρώπη είναι μια μάχη που μπορεί να κερδηθεί».

Ακολουθεί η ανοιχτή επιστολή: 

Με την παρούσα ανοιχτή επιστολή, οι υπογράφοντες φορείς που στηρίζουμε την εν λόγω πρωτοβουλία, εκφράζουμε τη βαθιά μας ανησυχία για την άνοδο του ρατσισμού και της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη, η οποία διακινδυνεύει τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διάχυση του εθνικισμού και της μισαλλοδοξίας επιτείνονται, τη στιγμή που πολιτικές δυνάμεις του ακροδεξιού περιθωρίου εξαπολύουν εμπρηστική ρητορική, και συστηματικά μεταφέρουν στον δημόσιο διάλογο απλουστευτικές προσεγγίσεις που αμφισβητούν θεμελιώδη δικαιώματα.

Βλέπουμε να εξαπλώνονται οι θεωρίες πολιτισμικής υπεροχής, ο απομονωτισμός, η ξενοφοβία, ο αντισημιτισμός, η ισλαμοφοβία, ο αντιτσιγγανισμός, ο ρατσισμός, ο σεξισμός, η ομοφοβία, η τρανσφοβία, ο μισαναπηρισμός, η διάχυτη μνησικακία, ο ιστορικός αναθεωρητισμός. Ως απάντηση στην ανασφάλεια και στην κρίση αντιπροσώπευσης, η Ακροδεξιά -και όχι μόνο, υπόσχεται μίσος, και εργαλειοποιεί τον ανθρώπινο πόνο ενόψει των Ευρωεκλογών. Ταυτόχρονα, στις χώρες της νότιας Ευρώπης, που αποτελούν τα σύνορα της Ευρώπης αλλά και πέρασμα όσων προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, παρατηρείται ρεκόρ θανάτων κατά το 2023. Σε μία υφήλιο που βρίθει από πολέμους και συγκρούσεις, το προπύργιο των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν ανταποκρίνεται. Για τους λόγους αυτούς, οι προσεχείς Ευρωεκλογές έχουν πρόσθετη σημασία.

Άλλωστε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του για την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Ε.Ε. για το 2023, εξέφρασε την ανησυχία του για το ισχνό νομικό πλαίσιο και τις διακρίσεις εις βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+, των Ρομά και άλλων μειονοτήτων. Στο ίδιο ψήφισμα καλεί την Ελληνική κυβέρνηση και όλες τις πολιτικές δυνάμεις να αναλάβουν ηγετικό ρόλο και να προωθήσουν την κοινωνική αλλαγή στο πλαίσιο αυτό, ιδίως όσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία, την αστυνομική βία και την πλήρη ισότητα στον γάμο, η οποία βρίσκεται υπό συζήτηση εδώ και χρόνια.

Στην Ελλάδα ειδικότερα, επισημαίνουμε με ανησυχία, το φαινόμενο της ρατσιστικής βίας που συνεχίζει να απειλεί το κράτος δικαίου, το αίσθημα ασφάλειας και την κοινωνική συνοχή. Επισημαίνουμε τη ρητορική μίσους που δηλητηριάζει τον δημόσιο χώρο, συχνά μάλιστα, προερχόμενη από πρόσωπα με θεσμική θέση και ευθύνη. Την ίδια ώρα, το εθνικό πλαίσιο προστασίας και υποστήριξης των θυμάτων ρατσιστικής βίας παραμένει μη επαρκές. Χαρακτηριστική είναι η πορεία της Οδηγίας για τα θύματα βίας (2012) η οποία, ενώ ενσωματώθηκε στο εθνικό Δίκαιο της Ελλάδας το 2017, η εφαρμογή της παραμένει ελλιπής, με αποτέλεσμα να συμβάλλει καθοριστικά στην εντατικοποίηση του φαινομένου της υπο-αναφορικότητας των ρατσιστικών εγκλημάτων. Υπενθυμίζουμε ότι το πρόσφατο σχέδιο δράσης της Ελλάδας κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (2020-2023) δεν εμπεριείχε επαρκείς δράσεις και πολιτικές με στόχο τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού εθνικού συστήματος υποστήριξης και προστασίας των ατόμων που βιώνουν διακρίσεις και ρατσιστική βία.

Εκφράζουμε, τέλος, την έντονη ανησυχία μας καθώς εδώ και οχτώ τουλάχιστον μήνες το Εθνικό Συμβούλιο κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ΕΣΡΜ) δεν έχει συνεδριάσει. Το ΕΣΡΜ έχει σημαντικό θεσμικό ρόλο στα ζητήματα εξάλειψης των διακρίσεων αφού έχει την ευθύνη του αντίστοιχου Σχεδίου Δράσης. Θεωρούμε ότι η συνεχιζόμενη καθυστέρηση πλέον δεν δικαιολογείται και ζητάμε την άμεση λήψη μέτρων ώστε να ξαναλειτουργήσει.

Τα ζητήματα των διακρίσεων εναντίον ευάλωτων ομάδων στην Ελλάδα δυστυχώς συνεχίζουν να είναι επίκαιρα και αποτελούν σταθερά μέρος της ευρύτερης συζήτησης για το προβληματικό Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα. Ζητάμε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τους υποψηφίους Ευρωβουλευτές και Ευρωβουλεύτριες, να αναλάβουν πρωτοβουλίες με κάθε πρόσφορο τρόπο ώστε να υπάρξει πραγματική αλλαγή στα ζητήματα ρατσισμού και διακρίσεων.

Η μάχη κατά των διακρίσεων και του ρατσισμού στην Ελλάδα και την Ευρώπη είναι μια μάχη που μπορεί να κερδηθεί. Μια μάχη που πρέπει να κερδηθεί.

Αθήνα, Μάρτιος 2024

Συνυπογράφουν οι παρακάτω οργανώσεις & κοινότητες της Κοινωνίας των Πολιτών από την Ελλάδα και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες:

1. Athens Pride – Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Αθήνας
2. Emfasis Non-Profit
3. EQUAL LEGAL AID
4. Golden Dawn Watch
5. HIAS Greece
6. HIGGS
7. HumanRights360
8. INTER ALIA
9. INTERSOS Hellas
10. Legal Centre Lesvos
11. PRAKSIS
12. Project Armonia
13. Proud Seniors Greece – Ομάδα υποστήριξης ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων 50 και άνω
14. RAINBOW FAMILIES – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ
15. Refugee Legal Support RLS-Athens
16. Samos Volunteers
17. SYMPLEXIS
18. Thessaloniki Pride – Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Θεσσαλονίκης
19. Ukrainian Women in Greece / Українки в Греції
20. Velos youth center
21. We Need Books
22. Yoga and Sport with Refugees
23. Αιθιοπικό Κοινωνικό – Πολιτιστικό Κέντρο “Αιθίοψ” – Cultural Centre Ethiops
24. Αλβανική Κοινότητα Ελλάδας – Albanian Community in Greece
25. ΑΝΕΜΟΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ – WIND of RENEWAL (social cooperative for social – green economy)
26. ΑΝΤΙΓΟΝΗ – Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για τον Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία
27. ΑΡΣΙΣ Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων – ARSIS Social Organisation for the support of youth
28. Αφγανική κοινότητα Μεταναστών και Προσφύγων στην Ελλάδα – Afghan Migrants and Refugees Community in Greece
29. ΒΑΒΕΛ – Κέντρο Ημέρας Βαβέλ/Συν-ειρμός ΑμΚΕ Κοιν. Αλληλεγγύης – Babel DC Mental Health Unit for Migrants Day Care
30. Γεωργιανό Πολιτιστικό Κέντρο Καύκασος – Georgian Cultural Centre CAUCASUS
31. Δίκτυο για τα δικαιώματα του παιδιού – DDP / Network for children’s rights
32. Δίκτυο Χάρτα της Ειδομένης – Charter of Idomeni Network
33. ΔΙΟΤΙΜΑ Κέντρο για τα έμφυλα δικαιώματα και την ισότητα – DIOTIMA Centre for gender rights and equality
34. ΕΛΙΞ – ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ / ELIX – Conservation Volunteers Greece
35. Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου-ΕλΕΔΑ – Hellenic League for Human Rights HLHR
36. Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας – Hellenic Antipoverty Network
37. Ελληνικό Δίκτυο Γυναικών Ευρώπης – Greek Network for Women in Europe
38. Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες – Greek Council for Refugees
39. Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών – Greek Forum of Migrants
40. Ελληνο-Σουδανικός Σύνδεσμος Φιλίας – GreekSudanese Friendship League
41. Ένωση Αιγυπτίων Εργαζομένων στην Ελλάδα El Rapta – Egyptian Community in Greece El Rapta
42. Ένωση εργαζομένων Αιθιόπων στην Ελλάδα – Ethiopian Worker
43. Ένωση Ουκρανικής Διασποράς – Ukrainian Diaspora Union
44. ΘΑΛΑΣΣΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ – THALASSA OF SOLIDARITY
45. Ιβοριανή Κοινότητα Ελλάδας – Communauté Ivoirienne de la Grèce
46. ΙΔΡΥΜΑ ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ((ΙΜΔΑ) – MARANGOPOULOS FOUNDATION FOR HUMAN RIGHTS
47. Ίριδα-Κέντρο Γυναικών – Irida Women’s Center
48. Κοινότητα Ουκρανο-Ελληνική Σκέψη – Ukrainian/Greek Thinking
49. Κοινότητα της Γκάνας – Ghanian Community in Greece
50. Κονγκολέζικη Κοινότητα της ΜΠΡΑΖΑΒΙΛ στην Ελλάδα – Congolese Community Brazzaville in Greece
51. Λέσχη Πακιστανών Δημοσιογράφων Ελλάδας – Pakistan Journalists Association in Greece
52. ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΑΝΟΧΗ, Κίνηση για τη Χειραφέτηση των Αναπήρων – Persons with Disability [PwD] Emancipation Movement: “Zero Tolerance”
53. Νιγηριανή κοινότητα Ελλάδας – Nigerian Community in Greece
54. Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης
55. Οικολογικό Δίκτυο
56. ΟΡΓΑΝΩΣΗ Γη – Organization Earth
57. ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ Δίκτυο Νέων Μεταναστευτικής Καταγωγής – HORIZONS Youth Migrants Network
58. Ουκρανικό Πολιτιστικό-Επιμορφωτικό κέντρο “Μπερεγίνια – Ukrainian Cultural Educational Centre BEREYINIA
59. Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά – ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ / Pan-Hellenic Confederation of Roma Greeks HELLAN PASSE
60. Σενεγαλέζικη Κοινότητα Ελλάδας – Senegalece Association of Athens
61. ΣΗΜΕΙΟ για τη μελέτη και την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς – SIMEIO researching and confronting the far right
62. Στέγη Σύρων – Syrian Home Greece
63. Σύλλογος Νιγηριανών Γυναικών – Nigerian Women Organization of Greece
64. Σύνδεσμος Αλβανίδων Γυναικών στην Ελλάδα – Albanian Women in Greece Association
65. Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών ΣΥΔ – Transgender Association in Greece SYD
66. Τεχνοδρομώ – Texnodromo