Την Τρίτη 10 Οκτωβρίου, το ελληνικό κοινοβούλιο υπερψήφισε το νομοσχέδιο για τη Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου, επιβεβαιώνοντας το δικαίωμα των τρανς ατόμων να αλλάζουν το όνομα και το φύλο στα επίσημα έγγραφα τους χωρίς απάνθρωπες προϋποθέσεις επεμβάσεων στείρωσης, ψυχιατρικών διαγνώσεων και άλλων ιατρικών παρεμβάσεων.
Το νομοσχέδιο αυτό αποτελεί ένα πρώτο σημαντικό βήμα για την αναγνώριση των δικαιωμάτων των τρανς ατόμων. Ωστόσο, δεν μπορούμε να γιορτάσουμε την κατάκτηση αυτή όπως θα θέλαμε, καθώς σε καμία περίπτωση δεν καταφέρνει να ανταποκριθεί στις διεκδικήσεις της τρανς κοινότητας αλλά και στις προδιαγραφές που έχει θέσει το Συμβούλιο της Ευρώπης και διεθνείς οργανώσεις όπως η Transgender Europe.
Οι περιορισμοί του νομοσχεδίου είναι πολλοί και σημαντικοί. Πιο συγκεκριμένα, η έλλειψη τρίτης ή κενής καταχώρισης φύλου αποκλείει από την διαδικασία τα non binary και intersex άτομα, ενώ δεν υπάρχει πρόβλεψη για την αναγνώριση του φύλου ατόμων που δεν έχουν ληξιαρχική πράξη γέννησης στην Ελλάδα, όπως πρόσφυγες και μετανάστ(ρι)ες. Επιπλέον, η διαδικασία συνεχίζει να είναι ένδικη, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο χρόνος αναμονής αλλά και το κόστος για τα τρανς άτομα, μια κοινωνική ομάδα που βάλλεται συνεχώς από τις διακρίσεις στο χώρο της εργασίας.
Ακόμη, η αποϊατρικοποίηση της διαδικασίας δεν είναι πλήρης, καθώς για την αλλαγή των εγγράφων ατόμων 15 και 16 ετών απαιτείται -πέραν της συναίνεσης των γονέων- γνωμάτευση από διεπιστημονική επιτροπή που θα απαρτίζεται από παιδίατρο, παιδοψυχίατρο, ψυχίατρο, ενδοκρινολόγο, παιδοχειρουργό, ψυχολόγο και κοινωνικό/ή λειτουργό με εξειδίκευση σε τρανς ζητήματα. Η πρόβλεψη αυτή, με πρόσχημα την προστασία των τρανς εφήβων, βάζει ακόμη περισσότερα εμπόδια στην νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου μιας ήδη ευάλωτης ομάδας και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προτάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης για αποϊατρικοποίηση της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου.
Ως Σωματείο νέων δε μπορούμε να μη σταθούμε εμφατικά στο παραπάνω. Παρότι χαιρόμαστε για την πρόβλεψη μιας -έστω και υποτυπώδους- διαδικασίας για τους τρανς εφήβους, η διαδικασία που επιλέχθηκε είναι σαφώς αντιδικαιωματική. Αδυνατούμε να καταλάβουμε με ποιο τρόπο μπορεί ένας παιδοχειρουργός, ένας παιδίατρος ή ένας ενδοκρινολόγος να κρίνει το φύλο ενός τρανς εφήβου. Θέλουμε να υπενθυμίσουμε προς κάθε κατεύθυνση πως μιλάμε για μια πλήρως αναστρέψιμη διοικητική διαδικασία αλλαγής μιας ληξιαρχικής πράξης.
Ταυτόχρονα η συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή έκανε για ακόμη μια φορά σαφή την άκρως συντηρητική και αντιευρωπαϊκή στάση της Νέας Δημοκρατίας και της Ένωσης Κεντρώων. Παρά τις μέχρι πρότινος δεσμεύσεις από πλευρά τους για στήριξη του νομοσχεδίου η Ένωση Κέντρων καταψήφισε το νομοσχέδιο, ενώ η Νέα Δημοκρατία κατέθεσε πρόταση τροποποίησης με ακόμα πιο αυστηρά και περιοριστικά κριτήρια. Το ρεσιτάλ τρανσφοβίας στο οποίο ήμαστε επί δύο συνεχόμενες ημέρες θεατές και η συντηρητική στάση των κομμάτων αυτών κάθε άλλο παρά μας εκπλήσσει. Η Ένωση Κεντρώων αγνοώντας πλήρως τις όποιες συνδιαλέξεις της με την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα προχώρησε σε σχόλια για “ανωμαλίες και συμπεριφορές που θεωρούνται διαστροφές” αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι οι πολιτικοί σε αυτή τη χώρα θα συμφωνήσουν σε οτιδήποτε για να κερδίσουν ψήφους, αλλά θα κάνουν πίσω όταν έρθει η στιγμή που χρειάζεται η στήριξη τους, ακόμα και σε ένα νομοσχέδιο που αφορά ανθρώπινα δικαιώματα. Η Νέα Δημοκρατία δε, αγνοώντας επίσης κάθε προηγούμενη συζήτηση, ακολούθησε τη στάση της συντηρητικής Εκκλησίας και τα σχόλια που ακούστηκαν από τους βουλευτές της ήταν αστεία και έδειχναν παντελή έλλειψη κατανόησης του νομοσχεδίου αλλά και της τρανς ταυτότητας.
Η επόμενη μέρα της ψήφισης του νομοσχεδίου μας βρίσκει να συνεχίζουμε να διεκδικούμε την πρόσβαση στη Νομική Αναγνώριση Ταυτότητας Φύλου για όλα τα άτομα τα οποία αποκλείονται με την υπάρχουσα νομοθεσία, και την προστασία των δικαιωμάτων των τρανς ατόμων σε κάθε τομέα της ζωής τους.
