Moυ ζητάνε εδώ και βδομάδες να γράψω για την υπόθεση Amber Heard-Johny Depp όπου ο δεύτερος μηνύει την πρώτη για συκοφαντική δυσφήμιση επειδή εκείνη δήλωσε θύμα κακοποιήσης, ισχυριζόμενος πως το θύμα είναι αυτός.
Τώρα για να πω την αλήθεια, δεν έχω παρακολουθήσει τη δίκη πέρα από τα πολύ βασικά -όσο παίρνει δηλαδή για να κάνω ενα google τους βασικότερους μύθους που κυκλοφορούν σχετικά με την Amber και να δω οτι δεν ευσταθούν. Αυτό που δεν διέφυγε της προσοχής μου όμως είναι η τεράστια αγάπη που εκδηλώνουν τα ΜΜΕ για τον Depp. Εδώ και βδομάδες παρελαύνουν στο newsfeed μου αμέτρητα ποστ μίσους προς την Άμπερ και λατρείας και συμπαράστασης προς τον Depp, μια δαιμονοποίηση της πρώτης και μια αγιοποίηση του δεύτερου που με κάνει καχύποπτη.
Ο Depp σε όλες τις φωτογραφίες από τη δίκη μοιάζει γοητευτικότατος, cool και λιγάκι ταλαιπωρημένος έτσι ώστε να μην φαντάζει αλαζονικός ενώ η Amber απεικονίζεται συνεχώς σε ένα είδος φωτογραφίας που την δείχνει κάπως αντιπαθητική, με ένα ύφος ξινισμένο, ξέρετε, από αυτό που δεν επιτρέπεται να έχον οι γυναίκες. Μα καλά, αυτή η γυναίκα δεν άλλαξε ύφος ούτε ένα λεπτό στις τις ατελείωτες ώρες της δίκης? Ξέρω από καμπάνιες πολιτικών ότι η φωτογραφία που επιλέγει να δημοσιεύσει το κάθε Μέσο (ακόμα και το πόσο σκούρος ή ανοιχτόχρωμο φαίνεται κάποιο) εξαρτάται από το πόσο φιλικά ή εχθρικά προσκύμμενο είναι προς αυτόν. Με ανάλογο τρόπο, η απεικόνιση της Amber και του Depp δε μου φαίνεται καθόλου τυχαία.
Η καχυποψία μου εκτινάχθηκε στα ύψη όταν πέρασε από το feed μου άρθρο του Vulture με τίτλο «Οι αναφορές του Jonny Depp στους Monty Python και το φυστικοβούτυρο κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του». Ωωω τι χαριτωμενο, σκέφτηκα! Eίναι σαν ένας τεράστιος μηχανισμός δημοσίων σχέσεων να έχει μπει σε λειτουργεία γύρω από την υπόθεση πριν καν ξεκίνησε η δίκη, πατώντας πάνω στο ασύγκριτο popularity που ανέκαθεν απολάμβανε ο συγκεκριμένος ηθοποιός. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι αυτός επέλεξε να μηνύσει την Amber σε μια πολιτεία που θα επέτρεπε την live μετάδοση της δίκης έτσι ώστε να χρησιμοποιήσει στο έπακρο τη δημοτικότητά του και να μεγιστοποιήσει την πίεση του fan club του πάνω στην αντίδικό του.
Η υπόθεση αυτή μου θυμίζει παλιότερες, όπως αυτές του Michael Jackson, του Woody Allen αλλά και του OJ Simpson οι οποίοι όταν κατηγορήθηκαν έχαιραν της αμέριστης συμπαράστασης και υποστήριξης του κοινού για τον απλό λόγο ότι ήταν αφάνταστα δημοφιλείς και όχι απλά κάποια celebrities της σειράς. Παραφράζοντας ένα άρθρο για τον Jackson, το ταλέντο τους ήταν από μόνο του υπεράσπιση και απόδειξη της αθωότητας τους και από εκεί και πέρα το κοινό ήταν έτοιμο να πιαστεί από οποιοδήποτε στοιχείο και να καταπιεί αμάσητη οποιαδήποτε διαστρέβλωση απλά για να μην αναγκαστεί να παραδεχτεί ότι το είδωλό του, ο ήρωας των παιδικών του χρόνων αν το θέλετε, ήταν ένοχο.
Ήμουν κι εγώ άλλωστε έως σχετικά πρόσφατα πεπεισμένη ότι ο Τζακσον διαβάλλεται άδικα απλά και μόνο επειδή τον λάτρευα. Και ενώ για την ενοχή του Άλεν δεν αμφέβαλα ποτέ, και πάλι σοκαρίστηκα πέρσι όταν βλέποντας το ντοκυμαντέρ Allen vs Farrow συνειδητοποίησα πόσες διαστρεβλώσεις και μύθους γύρω από την υπόθεση είχα αποδεχτεί ως αληθινούς μέχρι κι εγώ. Αποκορύφωμα ήταν η υποτιθέμενη απόρριψη της υπόθεσης από το Δικαστή ο οποίος στο ντοκυμαντερ κατέθετε πως στην πραγατικότητα είχε απλά αποφασισει να μην προχωρήσει την υπόθεση από ανησυχία προς το θύμα. Πώς είναι δυνατόν για τόσες δεκαετίες να είχαμε τόσο λανθασμένη εντύπωση αυτής της δικαστικής αυτής διαμάχης; Το ντοκιμαντέρ απαντά πως αυτό οφείλεται στο συνδυασμό της τρομακτικής επιρροής του Γούντυ Άλεν και του μισογυνισμού ο οποίος προσέφερε έτοιμα σενάρια πάνω στα οποία πατούσε η καμπάνια δυσφήμισής προς την πρώην του. Αντίστοιχα και στην περίπτωση Heard-Depp υπάρχουν αμέτρητες διαστρεβλώσεις που δεν στέκουν αν κάποιο αφιερώσει 2 λεπτα στο google και πολλά μισογυνικά κλισέ περί “gold-digger”.
Προσπαθώ να καταλάβω ποιος ψυχολογικός μηχανισμός κρύβεται πίσω από γυναίκες που αυτό-προσδιορίζονται ως φεμινίστριες και ωστόσο συμμετέχουν κι αυτές τόσο ενθουσιωδώς στον κύκλο μίσους προς την Αmber. Εννοείται πως εκείνη μπορεί να ψεύδεται, όπως άλλωστε και κάθε γυναίκα που κάνει καταγγελίες. Τι απέγινε όμως στο «αδερφή μου εγώ σε πιστεύω», το οποίο διατυπώθηκε ακριβώς ως αντίλογος στην πατριαρχική παραδοχή πως οι γυναίκες λένε πάντα ψέματα επειδή είναι τρελές, υστερικές, εκδικητικές και συμφεροντολόγες? Γιατί πιστεύουμε ευκολότερα πχ την Γεωργία και όχι την Amber, δεδομένου ότι και για τις δυο υπάρχουν στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον τους. Είναι η διαφορά πως ο κατηγορούμενος στην περίπτωση της Amber είναι ενας χαριστματικός ηθοποιός και όχι ένας απρόσωπος επιχειρηματίες; Είναι ότι η Amber δεν είναι το τέλειο θύμα και δεν δέχτηκε παθητικά την παθολογική ζήλεια και την κακοποίηση του Depp>
Μήπως κάποιες προσπαθούν τόσο σκληρά να αποδειξουν ότι δεν έιναι τίποτα μίσανδρες φεμιναζί που είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν την Amber σχεδόν με μια τελετουργική ευχαρίστηση; Ή μήπως στο βάθος διακρίνεται και ένα άγχος ότι αν οι κατηγορίες της αποδειχτούν ψευδείς αυτό θα βλάψει όλο το κίνημα του #MeToo και γι αυτό προσπαθούν να την εξοστρακίσουν από αυτό για να προλάβουν τα χειρότερα -σαν να λένε, “αυτή δεν είναι μαζί μας”, εμείς είμαστε τα πραγματικά, τα σωστά θύματα. Μήπως όμως κι αυτό δεν αποδέχεται την πατριαρχική εξουσία που ποτέ δε θεωρεί οτι ένας θύτης προδικάζει την ενοχή όλων των αντρών;
Μα οι φεμινίστριες υποτίθεται υποστηρίζουν τους άνδρες θύματα κακοποίησης, έτσι δεν είναι? Μόνο που εδώ ο Depp αυτό-παρουσιαστηκε σαν θύμα μόνο όταν η Amber τον κατηγόρησε πρώτη, μια πολύ συνηθισμένη περίπτωση εσκεμμένης αντιστροφής της πραγματικότητας από θύτες. Οι κακοποιητικοί άντρες άλλωστε πάντα θέλουν να πιστεύουν ότι είναι αυτοί τα θύματα ή ότι απλά παγιδεύτηκαν σε μια «τοξική» σχέση όταν το θύμα αρχίζει να αντιδρά στην κακοποιήσή του. Ταυτόχρονα, το αφήγημα της αμοιβαίας τοξικότητας γίνεται πολύ εύκολα αποδεκτό από τον περίγυρο του εκάστοτε ζεύγους που έχει κουραστεί με τους χωρισμούς και τις επανασυνδέσεις τους και προτιμά να μείνει ουδέτερο αγνοώντας τις δυναμικές εξουσίας μεταξύ τους.
Θα μπορούσε να είναι ο Ντεπ το θύμα της Άμπερ; Θεωρητικά ναι. Πρακτικά είναι ένας πανίσχυρος, πάμπλουτος άντρας, αρκετές δεκαετίες μεγαλύτερος της. Η δυναμική εξουσίας φαίνεται ξεκάθαρα να τον ευνοεί και οι σημαντικότεροι λόγοι που ένα θύμα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση -οικονομική εξάρτηση, φόβος εκδίκησης, διαφορά ηλικίας και εμπειρίας, κοινωνία που θεωρεί τη γυναίκα υπεύθυνη για την επιτυχία της σχέσης- στην περίπτωσή του απουσιάζουν. Και πάλι, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να ξέρουμε ή θα μπορούμε ποτέ να μάθουμε με βεβαιότητα ότι ο Ντεπ δεν είναι το θύμα. Μπορει να είναι ακόμα και αν η Amber δικαιωθεί. Απλά η επιλογή να πιστέψουμε όχι μόνο στην αθωότητά του αλλά και στην ενοχή της Amber χωρίς κανένα καθοριστικό στοιχείο (αντιθέτως και οι δύο έχουν δώσει σημάδια βαίων και εκρηκτικών συμπεριφορών) μου φαίνεται ιδιαίτερα βολική για την πατριαρχία αλλά και όσα αγαπήσαμε τον εκκεντρικό πειρατή Jack Sparrow.
Όλα αυτά με κάνουν να αναρωτιέμαι, αν σήμερα το αγαπημένο μου celebrity, κάποιος που γεμίζει τις μέρες μου με τη μουσική του, παίζει σε μια σειρά στην οποία έχω επενδυσει συναισθηματικά ή πρωταγωνιστεί στην αγαπημένη μου παιδική ανάμνηση, κατηγορούταν για βιασμό ή κακοποίηση, πόσο πρόθυμη θα ήμουν να πιστέψω τις κατηγορίες;
