Vasilis Thanopoulos
Ο Θανάσης Αλευράς γίνεται η Μαλάμω για τις ανάγκες της βουκολοτραγωδίας του Νίκου Χαρλαύτη «Το έπος… της Μαλάμως». Κι αυτό είναι κάτι που το ξέρουμε. Αυτό όμως που δεν ξέρουμε είναι το πόσο έξυπνα ο ταλαντούχος ηθοποιός, μας κάνει να ανακαλύψουμε τη μικρή Μαλάμω που όλοι κρύβουμε μέσα μας. Ο Θανάσης σε μια ιδιαίτερη συνέντευξη.
Τι γίνεται μ΄αυτή την παράσταση;
Αρχικά, να πούμε ότι όλο αυτό που τολμήσαμε να ανεβάσουμε φέτος είναι κάτι που δεν εντάσσεται σε κάποιο συγκεκριμένο θεατρικό είδος. Μιλάμε στην ουσία για μια παρωδία ενός βουκολικού δράματος, με αφορμή την ιστορία της Μαλάμω, της ωραίας κοπέλας ενός χωριού που δεν επιτρέπει να δώσει την παρθενιά της, παρά μόνο σ΄αυτόν που θα παντρευτεί. Η παράσταση είναι ένα κλείσιμο ματιού, μια σάτιρα στην ελληνική επαρχία, στο τι σημαίνει ηθική, συντηρητισμός, όλα αυτά. Μπορείς, επίσης, να φτάσεις στο σημείο να πεις ότι η Μαλάμω είναι η Ελλάδα, μια κόρη κατάφωρης ομορφιάς που όλοι θέλουν να την ξεσκίσουν και να πάρουν ένα κομμάτι της. Έχει πολλά επίπεδα. Άλλο ένα επίπεδο είναι και το μελό. Μια μουσική βουκολοτραγωδία «μετ’ ασμάτων και ποικίλων ξεσπασμάτων».
Γιατί παίζουν μόνο άνδρες στην παράσταση;
Αυτή ήταν η πρώτη σκέψη του συγγραφέα αλλά και η δική μας. Καταλάβαμε ότι έτσι θα αποφύγουμε τη χυδαιότητα που μερικές σκηνές εμπεριέχουν. Κάποιες σκληρές σκηνές βιασμού, κάποιες σκηνές – που ακόμα και όταν πρόκειται για σάτιρα – αν σ΄αυτές συμμετείχαν γυναίκες θα είχαν άλλη βαρύτητα. Θα σοβάρευε, θα πήγαινε αλλού. Και θα δε θέλαμε να γίνει με κάποιον τρόπο προσβλητικό. Με τους άνδρες μπορείς να κάνεις ό,τι καφρίλα θέλεις χωρίς να κινδυνεύεις να γίνει χυδαίο.
Μίλα μας λίγο για τον ρόλο της Μάλαμω;
Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που έχω κάνει. Είναι μια γυναικεία ψυχοσύνθεση με αρχή, μέση και τέλος. Με ιστορία, με διαδρομή. Έχω μιμηθεί και έχω κάνει αντίστοιχους ρόλους στο παρελθόν, αλλά δεν είναι το ίδιο. Να φέρεσαι από την πρώτη σου ατάκα μέχρι την τελευταία, να περπατάς, να κινείσαι σαν γυναίκα. Με δυσκόλεψε πολύ. Η Μαλάμω είναι μια ιδέα. Είναι ένα σύμβουλο του σεξ, της καύλας Όλοι την θέλουν. Μπορεί να ακούγεται κάπως, αλλά πραγματικά μιλάει για την καύλα και όλες τις εκφάνσεις της τόσο απενοχοποιημένα και με τον πιο ποιητικό τρόπο.
Είναι ένας ρόλος που φλερτάρει με τον κόσμο του queer;
Είναι σίγουρα ένας queer ρόλος, αφού ένας άνδρας παίζει μια γυναίκα. Δεν ξέρω αν η παράσταση έχει την πρόθεση να είναι queer, αλλά σίγουρα το μπλέξιμο των φύλων ηθοποιών – χαρακτήρων έχει μια queer ανάγνωση.
Έχει όμως στοιχεία καρικατούρας;
Όχι. Αυτό είναι κάτι που από την αρχή προσπαθήσαμε να το προστατεύσουμε. Δεν είναι της αισθητικής μου/μας η καρικατούρα. Είναι από μόνο του ένα θέμα, ότι ένας άνδρας κάνει τη γυναίκα. Αν πας και το υπερτονίσεις, θα το κάνεις φθηνό. Η καρικατούρα δεν είναι θεμιτή. Άντε μόνο σε Αριστοφανικά μεγέθη. Σε άλλες περιπτώσεις όχι. Έχουμε δει τα τέρατα πια. Εδώ, παρόλο που είναι παρωδία, ένα θεατρικό είδος που σηκώνει να το κάνεις, παλέψαμε πολύ για το μέτρο. Δε θέλαμε το εύκολο γέλιο. Να φεύγει ο θεατής και να μην του μένει τίποτα. Πολλές φορές έρχονται και μας λένε ότι από τα πρώτα δέκα λεπτά έχουν ξεχάσει ότι βλέπουν έναν άνδρα να κάνει τη Μαλάμω. Αυτό για εμένα είναι η ουσία.
Είναι η Μαλάμω η drag εκδοχή σου;
Ναι (γέλια). Αλλά θα έλεγα τη Μαλάμω, στο 2ο μέρος της παράστασης. Στο πρώτο είναι πάρα πολύ αδύναμη. Πολύ φοβισμένη. Στο δεύτερο, που έρχεται στην Αθήνα και γίνεται σταρ και αλλάζει και όνομα και γίνεται η Μάλα Λαμούρ και αποκτά δύναμη… ναι, θα μπορούσε να είναι η drag εκδοχή μου.
Θα μπορούσε η Μαλάμω να είναι ένα πρόσωπο του σήμερα;
Εννοείται. Στην παράσταση υπάρχει αυτό το κομμάτι ηθικής, με το οποίο μας μεγαλώνουν και έχει να κάνει με τις σεξουαλικές μας ανάγκες και την επιθυμία που νιώθουμε. Κάτι που και στις μέρες μας αποτελεί ταμπού, κυρίως στην επαρχία.
Έχεις υποδυθεί αντίστοιχους χαρακτήρες;
Γενικώς, εγώ με τα queer θεάματα τα πάω πολύ καλά, γιατί η δική μου η ψυχοσύνθεση είναι τόσο παράξενη που δεν εντάσσεται σε κάποιο ρεπερτόριο. Μου αρέσουν τα παράξενα, οι δρόμοι που δεν έχουν περπατηθεί. Όταν φτιάξαμε τους ‘Ηρωες, πριν περίπου 10 χρόνια και φτιάξαμε μια σπονδυλωτή τύπου επιθεώρηση, για την εποχή του αυτό ήταν πρόταση, ήταν επαναστατικό και queer. Δεν μας ένοιαζε να βγούμε με γόβες, με φουστανέλες, γυναικείοι και ανδρικοί ρόλοι να μπερδεύονται. Με μία σκέψη όμως και έναν στόχο, όχι για την πρόκληση. Με κείμενα για μειονότητες, για τοξικοεξαρτημένα άτομα, για σεξεργάτριες. Για να πιάσουμε το κομμάτι της κοινωνίας που δεν φωτίζεται. Γιατί το μέινστριμ όλοι το αντιλαμβάνονται και είναι μια χαρά μ΄αυτό. Αν όμως σου χτυπήσει την πόρτα το διαφορετικό, δεν ξέρεις τι να το κάνεις.
Στο παρελθόν και με αφορμή έναν ρόλο σου στην Ταράτσα του Φοίβου, είχες δηλώσει ότι ξέρεις πώς είναι η επαρχία για ένα παιδί διαφορετικό. Τι ήθελες να πεις, μ΄αυτό;
Η διαφορετικότητα στην επαρχία είναι ένα πολύ δύσκολο πράγμα. Επίσης, αυτή η λεγόμενη διαφορετικότητα δεν έχει να κάνει μόνο με τη σεξουαλική ταυτότητα, αλλά με πολλά πράγματα. Έχει να κάνει με την έκφραση φύλου, την εθνικότητα, τον σωματότυπο ακόμα και με την καλλιτεχνική σου υπόσταση. Λόγω της (όποιας) διαφορετικότητας, σου κολλάνε μια ταμπέλα: η λεσβία, ο πούστης, ο τρελός, ο χονδρός, ο ηλίθιος. Έτσι και εγώ ήμουν ένα ακόμη διαφορετικό παιδί. Ήμουν περισσότερο ρομαντικός, δεν μου άρεσαν οι καφρίλες, έκανα άλλα πράγματα, ήμουν πιο καλλιτεχνική φύση. Ήμουν ένα παιδί παράξενο για τους άλλους. Εξ αιτίας αυτού έχω βιώσει κάποιας μορφής bullying.
Θυμάσαι τις σκέψεις που έκανες τότε;
Αναρωτιόμουν γιατί με τρολάρουν, γιατί με κοροϊδεύουν. Τι το διαφορετικό έχω. Δεν μου άρεσε όλο αυτό, με στενοχωρούσε. Ήμουν ένα παιδί που δεν του άρεσε η προβολή. Την ησυχία μου ήθελα. “Δεν παίζεις μπάλα είσαι gay”, μου έλεγαν για παράδειγμα ή επειδή έχω έντονα μάτια και μεγάλες βλεφαρίδες μου έλεγαν “γιατί βάφεσαι;”. Παιδιάστικα πράγματα. Όσο γινόταν αυτό το πράγμα, εγώ απομονωνόμουν. Βρήκα όμως τις παρέες μου. Δεν ήμουν από τις περιπτώσεις που όλο αυτό έγινε επικίνδυνα πληγωτικό. Έβλεπα συμμαθητές μου να το περνούν αυτό και προσπαθούσα πολύ να μην το πάθω και εγώ. Δυστυχώς, όλο αυτό το πράγμα έχει αγριέψει σήμερα. Νιώθω ότι η επιθετικότητα είναι μεγαλύτερη, υπάρχει θυμός.
Δεν πιστεύεις ότι η ελληνική κοινωνία έχει γίνει περισσότερο δεκτική;
Κοίταξε, χρόνο με τον χρόνο οι άνθρωποι εξοικειώνονται. Προσωπικά δεν μου φτάνει να εξοικειωθούν. Θέλω να μην ενδιαφέρει καθόλου την κοινωνία και να αγκαλιάζει πραγματικά τον οποιοδήποτε άνθρωπο, ανεξάρτητα από το οτιδήποτε. Γιατί και αυτό το “εξοικειώνομαι” κρύβει από πίσω του ένα μεγάλο δήθεν. Θυμίζει αυτό το “κάνε στο σπίτι σου ό,τι θέλεις αλλά έξω μη το δείχνεις…” Όχι! Και μέσα στο σπίτι μου και έξω θα κάνω ό,τι θέλω. Θα πρέπει να μπορώ να κάνω ό,τι θέλω. Πρέπει να τελειώσει αυτό το πράγμα. Να μην σε ενοχλεί αν εγώ θα θέλω να πιαστώ χέρι – χέρι έξω ή αν δυο αγόρια ή δύο κορίτσια θα θέλουν να φιληθούν. Να μην έχεις θέμα.
Δε θεωρείς ότι έχουν ευθύνη και τα άτομα της κοινότητας, που δεν επιδιώκουν να ζουν ανοιχτά, με μια μεγαλύτερη ορατότητα;
Ξέρεις γιατί φοβούνται να το κάνουν οι άνθρωποι; Γι΄αυτό το κουτσομπολιό της μικρής κοινωνίας. Φοβούνται να το κάνουν. Το καταλαβαίνω απόλυτα. Και εγώ, πολλές φορές δεν παίρνω ανοιχτά θέση σε ένα κοινωνικό θέμα που αφορά σε μια οποιαδήποτε ομάδα, γιατί δεν εμπιστεύομαι ακόμα την κοινωνία σε ανοιχτό διάλογο. Οι άνθρωποι είναι ακόμη αρκετά φοβισμένοι, αρκετά απόλυτοι και θέλω να το αποφύγω. Ζω γενικά μια πολύ ήσυχη ζωή και προσπαθώ να τη διαφυλάξω, οπότε συνειδητά δεν κάνω μεγάλες δηλώσεις. Γιατί δεν είμαστε ακόμη για κουβέντες.
Άρα, δε θα έμπαινες στη διαδικασία να μιλήσεις ανοιχτά για την όποια σεξουαλική σου ταυτότητα;
Όχι, δε θα το δήλωνα, γιατί δε θα ήθελα να γινόμουν είδηση. Γιατί είμαστε ένα χωριό ακόμη καλέ μου άνθρωπε και για να βγεις να πάρεις θέση, πρέπει να έχεις την αντοχή, να το κάνεις. Σε περιμένουν στη γωνία για το οτιδήποτε. Αρκετές φορές κρατάς αντιστάσεις και δε θες να πεις αυτά που πρέπει, γιατί θα μπεις μετά σε μια ιστορία κριτικής, που ο καθένας μπορεί να μπει στη διαδικασία να σε κρίνει τοξικά. Και είναι μία τοξίνη που εγώ ως Θανάσης, ως ψυχοσύνθεση δεν αντέχω.
Για ποιον λόγο έγινες ηθοποιός;
Είκοσι χρόνια στη δουλειά και εγώ τώρα το ανακαλύπτω. Τότε δεν ήξερα. Κατάλαβα όμως ότι ήθελα να κάνω θέατρο για να εκφραστώ εγώ, με μια ελευθερία που μου δίνει ένας ρόλος και όχι ως Θανάσης. Οπότε, αυτή η ανάγκη μου να εκφραστώ με οδήγησε εδώ.
Ποιος ρόλος λείπει από την Ελλάδα του σήμερα;
Δεν νομίζω ότι λείπουν οι ρόλοι. Τα αυτιά είναι αυτά που λείπουν στην Ελλάδα. Όλα έχουν ειπωθεί, όλα τα λέμε. Μας έχει βγει κυριολεκτικά η Παναγία, μέσα από τις παραστάσεις να παράγουμε και κάποιο “ιεραποστολικό” έργο. Μας ενδιαφέρει να επηρεάσουμε την κοινωνία, να της πούμε κάτι.
Για τι είσαι περήφανος;
Για πολλά πράγματα. Γιατί κυνήγησα τα όνειρά μου και δεν φοβήθηκα και δεν κρατήθηκα πίσω. Δεν είναι και λίγο αυτό. Είμαι επίσης περήφανος για ό,τι κατακτώ στον δρόμο μου, με τον κόπο μου και χωρίς να σαμποτάρω κανέναν.
Και για τι δεν είσαι περήφανος;
Για τον κόσμο μας. Δεν είμαι επίσης περήφανος που ακόμα δεν έχω βρει μέσα στη ζωή μου τον χρόνο να κάνω μια κοινωνική προσφορά. Το έχω στο μυαλό μου. Είναι και άλλα. Που δεν μίλησα τότε που έπρεπε, που δεν διεκδίκησα, που δεν τόλμησα να σκεφτώ κάτι παραπάνω από ενοχή για τον τρόπο που έχουμε μεγαλώσει… τέτοια πράγματα.
Κάτι για φινάλε;
Είναι σπουδαίο πράγμα να υποστηρίζεις τα όνειρά σου και τη ζωή σου, μέχρι τελευταίας ρανίδας του αίματός σου και να μην κρύβεσαι για τον χατήρι των άλλων Είναι ωραίο, οι άνθρωποι να υπερασπίζονται τον εαυτό τους.
