Το antivirus συναντά τον σκηνοθέτη της παράστασης «Ορφέας και Ευρυδίκη» Δημήτρη Μπογδάνο. Πώς η αγάπη δύο ανθρώπων μπλέκεται με το θείο και με την εξουσία της στιγμής; Πώς μπορεί να μας αφορά ο λυρικός ετερόφυλος έρωτας;
Διαβάζουμε ότι σας αρέσουν οι μύθοι, τα παραμύθια, οι ιστορίες κι οι διασκευές τους. Από τον μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης ποια στοιχεία έχετε κρατήσει ως πολύτιμα γι’ αυτήν την παράσταση;
Τα τελευταία χρόνια επιλέγω ιστορίες που μπορώ να “πειράξω” έτσι ώστε η αναμέτρηση μαζί τους να επιτρέπει μία σχετική ελευθερία. Επιθυμώ σε συνεργασία με τον θίασο και τους υπόλοιπους συντελεστές να δημιουργούμε μία υποκειμενική εκδοχή που έχει παραχθεί οργανικά κατά τη διεργασία της πρόβας. Κάπως έτσι βουτήξαμε και στον πασίγνωστο αυτόν αρχαιοελληνικό μύθο που όμως διατηρείται αναλλοίωτος στον χρόνο ως υπέρτατο σύμβολο της αγάπης. Στην αφήγηση αυτή τρία στοιχεία αποτέλεσαν δομικά συστατικά γύρω από τα οποία αναπτύξαμε τη δραματουργία μας. Η by-default αγάπη των δύο νέων που ανθίζει ανεξαρτήτως καταβολών και συνθηκών, ο θεϊκός όρος που θέτει ο Πλούτωνας και τέλος η εξουσία που μπορεί να ασκεί στο νήμα της ζωής ένα καταραμένο νανοδευτερόλεπτο.
Πώς μας αφορά σήμερα, στο εδώ και τώρα, ο λυρικός ετερόφυλος έρωτας του Ορφέα και της Ευρυδίκης; Πρόκειται για έναν στερεοτυπικό έρωτα κατά τη γνώμη σας;
Ο έρωτας θεωρώ ότι είναι μία στερεοτυπική αξία ούτως ή άλλως. Γι’αυτό δε διαβρώνεται από τον χρόνο και παραμένει διαχρονικός ανά τους αιώνες. Τίποτα άλλο στην ανθρώπινη ιστορία δεν έχει διατηρηθεί τόσο ανέγγιχτο παρά την εξέλιξη του είδους. Οι καρδιές θα φτερουγίζουν πάντα με την ίδια αφέλεια και οι νέοι θα ξεμυαλίζονται πάντα με το ίδιο πάθος. Ακόμα και αν η μυθική αυτή ιστορία αγάπης, περιβάλλεται από ένα υπερβατικό σύμπαν η ουσία της παραμένει απολύτως ανθρώπινη. Φυλή, φύλο, ηλικία, παρελθόν ή μέλλον δε θα μπορέσουν ποτέ να παγιδέψουν τον έρωτα σε μία νόρμα. Και κάπως έτσι ο Ορφέας και η Ευρυδίκη, παρότι είναι ένα από τα πρώτα καταγεγραμμένα ζευγάρια της μυθοπλασίας (πρότερο του Αδάμ και της Εύας), δε θα νικηθεί ποτέ από τον χρόνο ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που τα αστέρια θα ανατέλλουν στο σήμερα για να δείξουν τον δρόμο σε κάθε αύριο.
Φαίνεται ότι προσεγγίζετε τη σκηνοθεσία ως μία διαδικασία. Ταυτόχρονα με αυτήν την παράσταση μας μιλάτε για την εξουσία της στιγμής στη ζωή μας. Πώς συνδέονται αυτές οι δύο ποιότητες στη ζωή και στην τέχνη;
Η διαδικασία είναι το κοπιαστικό και χρονοβόρο άνοιγμα του μονοπατιού. Η στιγμή όμως είναι το δίχαλο που θα συναντήσεις και η επιλογή που θα πάρεις (βε-βιασμένη ή μη) αντικρίζοντάς το. Και τα δύο έχουν μία συγκλονιστική ομορφιά και πρέπει να ευχόμαστε οι ζωές μας και τα παράγωγα αυτών, να τα εμπεριέχουν ισάξια.
Στο σημείωμα του έργου αναφέρεται: “Αν όμως δεν χειριστείς με σεβασμό τη δεύτερη ζωή στον Έρωτα, παραμονεύει και δεύτερος θάνατος.” Τι θα λέγατε στους ανθρώπους που διστάζουν να αφεθούν στον έρωτα;
Κάθε δισταγμός προκύπτει από μία αντίσταση. Οι αντιστάσεις, τα κρατήματα και οι φόβοι απαιτούν μία πνευματική ή ψυχική ωρίμανση. Αυτό δεν έχει να κάνει με την ηλικία φυσικά. Ωστόσο σε όλους μας αναλογεί μία προσωπική διαδρομή. Και ενδεχομένως κάποιος να διστάζει να αφεθεί σήμερα στον έρωτα όμως αν πραγματικά το θέλει, θα το καταφέρει αύριο ή μεθαύριο. Ας δώσουμε χώρο και χρόνο στον καθένα να αναπνεύσει με τον ρυθμό του.
“Αν ο Έρωτας στέκει μόνο έτσι, μόνο «μέχρι θανάτου»;” Ο Δημήτρης Μπογδάνος θα άντεχε να τον ξαναζήσει;
Η υπέρβαση ορίζει κάθε δυνατό Έρωτα. Η κατάργηση κάθε συνόρου και η αντίσταση στη δυσκολία θρέφει το συναίσθημα. Γι’ αυτό και όλοι οι θρυλικοί έρωτες της ιστορίας -πραγματικοί ή φανταστικοί- έχουν όλοι άδοξο τέλος. Προσωπικά βουτάω στην αγάπη με τον ίδιο τρόπο που παρακολουθώ, ως θεατής πια, την παράστασή μας ξανά και ξανά. Αφήνοντας την καρδιά μου να λαβώνεται κάθε φορά, δίνοντάς της τον απαραίτητο χρόνο στο μεσοδιάστημα να νιώσει τις πληγές της και προκαλώντας την στην επομένη παράσταση να ξαναζήσει την εμπειρία από την αρχή.
Ποιο είναι για εσάς το μήνυμα του έργου;
Αφορά στην τόλμη και την προσδιδόμενη αξία όσων βιώνουμε και περικλείεται στη στιχομυθία του Πλούτωνα και της Περσεφόνης κατά τη διάρκεια ενός debate για τη δύναμη του Θανάτου versus της δύναμης του Έρωτα. Λέει ο άρχοντας του Κάτω Κόσμου: “Μα ό,τι και να γεννηθεί σε μένα καταλήγει”. Και η σύζυγός του απαντά: “Ναι, αλλά δίχως τον Έρωτα, τίποτα δε γεννιέται”.
Μιλήστε μας για τα καλλιτεχνικά σας σχέδια.
Στην παράσταση έχει δωθεί παράταση έως τις 29 Απριλίου για κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Παράλληλα θα βρεθώ στα Ιωάννινα με τη Σχολή Καλών Τεχνών για να υλοποιήσω ένα workshop Σχεδιασμού Παραστατικών Τεχνών σε φοιτητές του Πανεπιστημίου. Κι ενόσω την εποχή αυτή λειτουργούμε συντονιστικά για την επερχόμενη θεατρική περίοδο, συνεργάζομαι με τον Γιάννη Σαρακατσάνη και την ομάδα Abovo για τη νέα τους παραγωγή που φέρει τον τίτλο “ΜΗΔΕΝ” και θα “ανοίξει” το Bob Theatre Festival στις αρχές Ιουνίου.
Συνέντευξη: Κλεοπάτρα Οικονομίδου
https://avmag.gr/87404/orfeas-eyrydiki-sto-theatro-toy-neoy-kosmoy/
