Με τη ραγάδα πρωκτού να αποτελεί μια ιδιαιτέρως συχνή νόσο, ο πρωκτολόγος Απόστολος Σταματιάδης μας γράφει για όλα αυτά που πρέπει να γνωρίζουμε.
Η ραγάδα πρωκτού πρόκειται στην ουσία για ένα τραύμα του ευαίσθητου δέρματος του πρωκτού στην περιοχή του σφιγκτήρα (συνήθως προς τον κόκκυγα). Ο τραυματισμός αυτός οφείλεται αρκετές φορές στη δυσκοιλιότητα και στον πόνο που προκαλεί η αυξημένη σύσπαση του έσω σφιγκτήρα. Σπανιότερα, επίσης, οφείλεται σε κακή επούλωση εγχειρητικών τραυμάτων ή σε φλεγμονή (νόσος Crohn), σε μόλυνση (πχ σύφιλη) ή σε νεόπλασμα του πρωκτού.
Συμπτώματα: Τα κύρια και χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι ο πόνος και το αίμα. Η ραγάδα στον πρωκτό εκδηλώνεται με πολύ ισχυρό πόνο και μικρή αιμορραγία, κατά τη διάρκεια της αφόδευσης. Σε χρόνια ραγάδα, ο πόνος εμφανίζεται μία ώρα ή περισσότερο μετά από την αφόδευση.
Διάγνωση: Τα παραπάνω συμπτώματα δημιουργούν την υποψία ύπαρξης ραγάδας, η οποία επιβεβαιώνεται από την επισκόπηση του πρωκτού. Δυστυχώς, η εξέταση είναι σχεδόν πάντα αδύνατη στην οξεία φάση.
Αντιμετώπιση: Η θεραπεία της ραγάδας είναι κατ’ αρχήν συντηρητική και έχει διάφορα επίπεδα παρέμβασης.
1) Διόρθωση της δυσκοιλιότητας
Η δυσκοιλιότητα συνδέεται με την ύπαρξη σκληρών κοπράνων που προξενούν πόνο κατά την αφόδευση. Οι ασθενείς με ραγάδα αποφεύγουν να πηγαίνουν στην τουαλέτα! Η διόρθωση της δυσκοιλιότητας επιτυγχάνεται κυρίως με την πρόσληψη μεγάλης ποσότητας φυτικών ινών με το φαγητό. Απαιτείται η πρόσληψη τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων, λαχανικών και προϊόντων ολικής αλέσεως την ημέρα. Οι ίνες λειτουργούν σαν σφουγγάρι με αποτέλεσμα να απαιτείται αντίστοιχα πρόσληψη ικανής ποσότητας υγρών την ημέρα. Η δίαιτα αυτή (που είναι και ιδιαίτερα υγιεινή) πρέπει να συνεχίζεται δια βίου διότι οι ραγάδες μπορεί να υποτροπιάσουν.
2) Τοπική επάλειψη με αλοιφές
Σήμερα θεωρείται ότι οι αλοιφές με τοπικά αναισθητικά ή κορτιζόνη προσφέρουν μικρή και πρόσκαιρη ανακούφιση και δε βοηθούν στην επούλωση της ραγάδας. Η πρώτη γραμμή θεραπείας διεθνώς περιλαμβάνει τη χρήση αλοιφών νιτρογλυκερίνης ή διλτιαζέμης 2%. Η αλοιφή αυτή χαλαρώνει τον έσω σφικτήρα μυ του πρωκτού και διαστέλλει τοπικά τα αγγεία σπάζοντας το φαύλο κύκλο της ραγάδας. Η πίεση του σφικτήρα μειώνεται, επιτυγχάνεται η ανακούφιση από τον πόνο αλλά και δίδεται η ευκαιρία να επουλωθεί η πληγή. Η χρήση της αλοιφής μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πονοκέφαλο αλλά και άλλα προβλήματα σε ασθενείς με καρδιολογικό ιστορικό. Με τη χρήση της κρέμας NTG και τη διόρθωση της δυσκοιλιότητας υπολογίζεται επούλωση της ραγάδας στο 50% των ασθενών σε 8 εβδομάδες.
3) Ενέσεις Botox στον σφιγκτήρα
Η τρίτη γραμμή θεραπείας περιλαμβάνει την έγχυση της νευροτοξίνης BoTox στον έσω σφικτήρα του δακτυλίου. Το Botox είναι γνωστό από χρόνια για τη χρήση του στην αισθητική ιατρική. Στην περίπτωση της ραγάδας εκμεταλλευόμαστε τη νευροτοξίνη για να προκαλέσουμε παροδική χαλάρωση του έσω σφικτήρα. Υπολογίζεται ότι η ραγάδα επουλώνεται στο 80% των ασθενών σε 8-10 εβδομάδες.
Πότε είναι απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση;
Εφόσον η φαρμακευτική θεραπεία αποτύχει οδηγούμαστε στην χειρουργική αντιμετώπιση. Η διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδος είναι η πλαγία έσω σφιγκτηροτομή, η oπoία είναι ευχερής, σύvτoμη και απoτελεσματική. Η ικανοποιητική σφιγκτηροτομή μπορεί να επιβεβαιωθεί μετεγχειρητικά με το ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα. Η επέμβαση απαιτεί σύντομη γενική αναισθησία και συνοδεύεται από επιτυχία της τάξης του 95%. Σε πολύ λίγους ασθενείς μπορεί να εμφανισθεί μικρού βαθμού χαλαρωση.
Τον χειρουργό – πρωκτολόγο, Απόστολο Σταματιάδη θα τον βρείτε στο ιατρείο του, Παπαδιαμαντοπούλου 24B, 11528 Αθήνα (κοντά στη στάση μετρό Μέγαρο Μουσικής), στο τηλέφωνο 210 7470555 και στο email [email protected].
