Ένας gay οινοχόος στον Όλυμπο; Έρωτες μεταξύ ανδρών στον Τρωικό Πόλεμο; Αν κι η ύπαρξη ανεκτικότητας αποτελεί συχνά σημάδι προόδου σ έναν πολιτισμό, μια γρήγορη ανάγνωση της ελληνικής μυθολογίας αποκαλύπτει την ύπαρξη μεγαλύτερης αποδοχής της διαφορετικότητας στην αρχαία Αθήνα, απ’ ό, τι θα μπορούσαν πιθανόν να καυχηθούν σήμερα οι θρησκείες του σύγχρονου κόσμου. Οι εν λόγω Έλληνες θεοί και ημίθεοι αποδεικνύουν ότι η LGBT+ κουλτούρα είναι διαχρονική.
Αχιλλέας
Αν κι ο αρχαίος Έλληνας ήρωας Αχιλλέας, ήταν τελείως άτρωτος (με εξαίρεση τη διάσημη φτέρνα του), ένας Ασπιδοφόρος άντρας κατάφερε να διαπεράσει τις ερωτικές άμυνες του πολεμιστή. Παρά το ότι ο Όμηρος δεν αναφέρει ρητά την ύπαρξη ομοφυλοφιλικής σχέσης ανάμεσα στον Αχιλλέα και τον Πάτροκλο, πολλοί μελετητές θεωρούν ότι υπήρξε μια ρομαντική σχέση μεταξύ των δύο, καθώς ο Πάτροκλος υπήρξε ο μόνος που κατάφερε να φέρει στην επιφάνεια την συμπονετική πλευρά του, κατά τα άλλα περίφημου για την αλαζονεία του πολεμιστή. Ο θάνατος του Πάτροκλου στα χέρια του Τρώα πρίγκιπα Έκτορα, οδήγησε τον Αχιλλέα σε μια οργισμένη επίθεση κατά την οποία σκότωσε τον Έκτορα και έσυρε το πτώμα του γύρω από την Τροία. Άλλοι μύθοι αποκαλύπτουν επίσης ότι ο Αχιλλέας θαμπώθηκε από την ομορφιά του Τρωίλου, ενός πρίγκιπα της Τροίας.
Δίας
Αν και διάσημος για τις ερωτικές του περιπέτειες με απλές κοπέλες, που έφεραν στον κόσμο ημίθεους κι όφειλαν αργότερα εξηγήσεις στους γονείς τους, ο Δίας έμεινε γνωστός και για την περίφημη επιλογή του νεαρού θνητού Γανυμήδη για οινοχόο του στον Όλυμπο. Η εν λόγω σχέση συνέβαλλε στη διάδοση της πρακτικής ανδρών της εποχής να διατηρούν παράλληλες ερωτικές σχέσεις με αγόρια. Πάνω: Δίας και Γανυμήδης, καλλιτέχνη και ημερομηνία άγνωστα.
Νάρκισσος
Άτομο γνωστό κυρίως για την ματαιοδοξία του, ο εν λόγω γιος μιας νύμφης και ενός ποταμίσιου θεού πέρασε τις τελευταίες μέρες του αγναντεύοντας το είδωλό του. Ωστόσο, ο πρώτος άνθρωπος που φαίνεται να έδειξε την αγάπη του προς τον Νάρκισσο δεν ήταν ο ίδιος του ο εαυτός. Ένας μύθος από την περιοχή της Βοιωτίας αναφέρεται στην σχέση ανάμεσα στον Νάρκισσο και ενός χτυπημένου άντρα, τον Αμεινία, τον οποίο και τελικά θα βαρεθεί ο Νάρκισσος αποχαιρετόντας τον με σπαθί αντί για φιλί. Ο Αμεινίας, απεγνωσμένος και μελαγχολικός μετά την απόρριψη, αυτοκτόνησε.
Απόλλωνας
Ο θεός του ήλιου, μια από τις σημνατικότερες φιγούρες της μυθολογίας, υπήρξε επίσης και αρκετά ακόλαστος. Πέρα από τις ερωτοτροπίες με τις διάφορες νύμφες, ο Απόλλωνας ήταν επιπλέον εραστής ενός Μακεδόνα πρίγκιπα, του Υάκινθου, ο οποίος πέθανε κατά τη διάρκεια μιας δισκοβολίας, και μεταμορφώθηκε στη συνέχεια από τον θεό στο λουλούδι υάκινθος. Ο Ψευδο-Απολλόδωρος, δήλωσε επίσης ότι ο Απόλλων υπήρξε με τον Θράκα τραγουδιστή Θαμύρη το πρώτο αντρικό ομόφυλο ζευγάρι στην ιστορία. Και για όσους πιστεύουν ότι ο γάμος ατόμων του ιδίου φύλου είναι μια εφεύρεση του 21ου αιώνα, ο Απόλλωνας είχε βρεθεί σε σχέση με τον Υμένα, θεό του γάμου. Πάνω: Αλέξανδρος Kiselev, Απόλλων και Υάκινθος (1884).
Χρύσιππος
Ο Ευριπίδης έγραψε ότι αυτός ο θεϊκός Πελοποννήσιος ήρωας ήταν έτοιμος να διαγωνιστεί στους Αγώνες της Νεμαίας, όταν ο Θηβαίος δάσκαλός του Λάϊος έτρεξε μαζί του και τον βίασε. Το περιστατικό επέφερε κατάρα πάνω από την πόλη της Θήβας.
Ερμής
Ο αγγελιοφόρος των θεών με τα φτερωτά πέδιλα φέρεται να έχει άντρες εραστές σε πολλούς μύθους. Σε μια παραλλαγή του μύθου του Υακίνθου, ήταν ο εραστής του Ερμή, ο Κρόκος που σκοτώθηκε από δίσκο που ρίχθηκε από θεό, πριν να μετατραπεί αργότερα σε λουλούδι. Ορισμένοι μύθοι υποδεικνύουν μια ρομαντική σχέση μεταξύ του Ερμή και του ήρωα Περσέα. Κι ενώ κάποιες ιστορίες αναφέρουν τον Δάφνη, εφευρέτη της ποιμαντικής ποίησης, ως γιο του Ερμή, άλλες πηγές ισχυρίζονται ότι εκείνος ήταν ο αγαπημένος εραστής του θεού της ταχύτητας.
Πάνας
Πολλά μυθολογικά κείμενα και έργα τέχνης συνδέουν τον Δάφνη με τον σάτυρο Πάνα, θεό της μουσικής. Ο Πάνας απεικονιζόταν συχνά στη γλυπτική να κυνηγά γυναίκες κι άνδρες με το πέος του πάντα σε στύση και με υπερμεγέθες όσχεο. Μισός άνθρωπος. Μισό κατσίκι. Αμφιφυλόφιλος. Μέγεθος βασίλισσας.
Διόνυσος
Γνωστός ως ο Έλληνας θεός του κρασιού, ο Διόνυσος ήταν επίσης ο θεός των τρανς ατόμων. Ανάμεσα στους αρσενικούς εραστές του θεού ήταν ο σάτυρος Άμπελος και ο περίφημος για την ομορφία του Άδωνης. Ο ίδιος έκανε επίσης μια φορά ταξίδι στον Άδη όπου καθοδηγήθηκε από τον βοσκό Πόλυμνο, ο οποίος του έδειξε το δρόμο με αντάλλαγμα την ευκαιρία να κάνει έρωτα με τον θεό της διασκέδασης. Όταν ο Πόλυμνος πέθανε πριν ακόμα ολοκληρωθεί η συμφωνία, ο θεός δημιούργησε έναν φαλλό από ξύλο για να εκπληρώσει τελετουργικά την υπόσχεση του (σύμφωνα με έρευνα Χριστιανών ιστορικών, συμπεριλαμβανομένων και των Υγίνου και Αρνόβιου). Πάνω: Ντιέγκο Βελάσκεθ, Ο Θρίαμβος του Βάκχου, γνωστού και ως Διόνυσου (1629)
Ηρακλής
Ο διάσημος ήρωας συντροφευόταν από μια σειρά ανδρών κατά τη διάρκεια των διαφόρων δοκιμασιών του. Μεταξύ αυτών: Ο Άβδηρος, που κράτησε τα άλογα του Διομήδη για τον Ηρακλή, αλλά στο τέλος φαγώθηκε από τα θηρία. Ο Ύλας, σύντροφος του Ηρακλή, όταν εκείνος έπλευσε με την Αργώ, απήχθη από νύμφες στη Μυσία. Ο Ιόλαος, που βοήθησε στον καυτηριασμό των λαιμών της Ύδρας, όταν ο Ηρακλής έκοψε τα κεφάλια του θηρίου. Πράγματι, η σχέση με τον Ιόλαο κατοχυρώθηκε στη Θήβα, όπου ζευγάρια αντρών της εποχής “αντάλλαζαν όρκους και υποσχέσεις με τον αγαπημένο τους στον τάφο του», σύμφωνα με τον ιστορικό Louis Crompton.
Ποσειδώνας
Σύμφωνα με την Πρώτη Ολυμπιακή Ωδή του Πινδάρου, ο Πέλοπας, βασιλιάς της Πίσας, μοιράστηκε μια φορά “το γλυκό δώρο της Αφροδίτης» με τον ίδιο τον θεό των ωκεανών. Ο Πέλοπας για ένα διάστημα είχε οδηγηθεί στον Όλυμπο από τον Ποσειδώνα όπου και εκπαιδευόταν για να οδηγήσει το θεϊκό άρμα.
Ορφέας
Ο θρυλικός ποιητής και μουσικός είναι περισσότερο γνωστός για την ιστορία του ταξιδιού του στον κάτω κόσμο με σκοπό να ανακτήσι τη σύζυγό του, Ευρυδίκη. Απέτυχε ωστόσο στο εγχείρημα αυτό όταν ενέδωσε στον πειρασμό και κοίταξε την Ευρυδίκη πριν ακόμα επιστρέψουν οι δυό τους στον κόσμο των ζωντανών. Σύμφωνα με τον Οβίδιο, ο Ορφέας δεν απέκτησε ποτέ ξανά άλλη ερωμένη μετά από αυτό – ερωτεύτηκε όμως άλλους νέους της Θράκης. Οι γυναίκες των Κικόνων, τις οποίες και είχε απορρίψει ο Ορφέας, σκότωσαν τελικά τον ήρωα κατά τη διάρκεια ενός βακχικού όργιου.
Ερμαφρόδιτος
Ίσως η παλαιότερη λογοτεχνική αναφορά σε intersex πρόσωπο αφορά το παιδί του Ερμή και της θεάς αγάπης Αφροδίτη, τον Ερμαφρόδιτο. Στα νιάτα του ο Εμραφρόδιτος συνάντησε τη νύμφη Σαλμακίς, η οποία και προσπάθησε να αποπλανήσει τον νεαρό και ζήτησε από τους θεούς να ενώσουν τις μορφές των δυό τους μόνιμα. Το πλάσμα και των δύο φύλων απεικονίζεται συχνά στην κλασική τέχνη ως φιγούρα με γυναικεία στήθη και μορφή, αλλά με αντρικά γεννητικά όργανα.
Καλλιστώ
Η νύμφη αυτή, οπαδός της Αρτέμιδος πήρε όρκο να παραμείνει παρθένα και δεν μπήκε στον πειρασμό να σπάσει τον όρκο της ούτε ακόμη και για χάρη του Δία, όσο τουλάχιστον αυτός διατηρούσε την ανδρική του μορφή. Όταν όμως ο Δίας μεταμορφώθηκε ως Άρτεμις, η Καλλιστώ παρασύρθηκε στην αγκαλιά της θεάς. Ο Ησίοδος έγραψε ότι όταν ανακαλύφτηκε το συμβάν η Καλλιστώ μεταμορφώθηκε σε αρκούδα πριν ακόμα γεννήσει τον γιο της τον Αρκά. Η Καλλιστώ και ο Αρκάς τοποθετήθηκαν αργότερα στα αστέρια ως οι αστερισμοί της Μεγάλης Άρκτου και της Μικρής Άρκτου.
Άρτεμις
Δίδυμη αδελφή του Απόλλωνα, η θεά ήταν σύμφωνα με διαφορετικούς μύθουςς μια σχεδόν ασέξουαλ παρθένα ή λεσβία με πολλές νύμφες ερωμένες, συμπεριλαμβανομένης της Κυρήνης, της Αταλάντης, της Αντίκλειας καθώς και της σεληνιακής θεάς Δίκτυννας. Σύμφωνα με κάποιες πηγές η Άρτεμις είχε υπάρξει ερωμένη της Καλλιστώς πριν η εν λόγω νύμφη βιαστεί από τον Δία. Η ερευνήτρια Johanna Hypatia-Cybelaia γράφει ότι οι λεσβίες και οι ομοφυλόφιλοι θιασώτες της την λάτρευαν ως Ορθία Αρτέμιδα. Πάνω: Peter Paul Rubens, Άρτεμις και Καλλιστώ
Αμαζόνες
Η αρχική φυλή των γυναικών πολεμιστριών, οι Αμαζόνες των μύθων, ζούσαν σε μια κοινωνία δίχως άνδρες, όπου ισχυρές γυναίκες ανέπτυσσαν ετεροφυλόφιλη σεξουαλική δραστηριότητα μία ή δύο φορές το χρόνο – μόνο για αναπαραγωγικούς σκοπούς – με άντρες σκλάβους που είχαν απαγάγει από γειτονικά χωριά ή τους είχαν αιχμαλωτίσει κατά τη διάρκεια των πολέμων, σύμφωνα με τον Στράβωνα. Τι συνέβαινε οπότε τον υπόλοιπο χρόνο; Πολλοί μελετητές θεωρούν ότι η ιδέα ενός λεσβιακού πολιτισμού δεν αποτελεί τίποτα άλλο παρά μια σύγχρονη φαντασία, αν και υπάρχουν ωστόσο ορισμένα έργα τέχνης της εποχής που απεικονίζουν τη βασίλισσα των Αμαζόνων Πενθεσίλεια να αποδέχεται ένα δώρο αγάπης από μια Θράκα κυνηγό. Πάνω: Johann Georg Platzer, Η Αμαζόνα βασίλισσα Θαλέστρις στο στρατόπεδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Τειρεσίας
Ο τυφλός προφήτης του Απόλλωνα έμεινε γνωτός στην ελληνική μυθολογία λόγω της μεταμόρφωσης του από άνδρα σε γυναίκα για επτά χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών ο Τειρεσίας είχε γίνει ιέρεια της Ήρας, παντρεύτηκε, και απέκτησε ακόμη και παιδιά, σύμφωνα με τον Ησίοδο. Μπορείτε να τον φανταστείτε ως το πρώτο τρανς άτομο της μυθολογίας. Όταν οι θεοί τον επανέφεραν στην αρχική του μορφή, ο Δίας τον ρώτησε ποίοι απολαμβάνουν το σεξ περισσότερο, οι άνδρες ή οι γυναίκες. Ο Τειρεσίας του αποκάλυψε ότι οι κυρίες περνούσαν περίπου 10 φορές καλύτερα από ό, τι οι άντρες. Αυτή του η απάντηση επέφερε την τύφλωση του από την Ήρα.
Αθηνά
Η θεά της σοφίας και προστάτιδα της Αθήνας ήταν παρθένα σύμφωνα με όλες σχεδόν τις μυθολογικές πηγές. Φαίνεται ωστόσο, να είχε εκφράσει μια ρομαντική έλξη προς την παρθένα Μύρμηξ της Αττικής. Το όλο θέμα όμως τελείωσε άσχημα όταν η Μύρμηξ ισχυρίστηκε ότι η ίδια είχε εφεύρει το αλέτρι, μια από τις δημιουργίες της Αθηνάς, και τότε η Αθηνά μεταμόρφωσε το κορίτσι σε μυρμήγκι.
Αφροδίτη
Αν και η θεά του έρωτα, δεν εκλαμβάνεται συνήθως ως λεσβία, η ελληνική ποιήτρια Σαπφώ της Λέσβου (ναι, από όπου προκύπτει και η λέξη λεσβία) είχε εξιστορήσει πολλές ομόφυλες ιστορίες και είχε αποκαλέσει την Αφροδίτη ως τη μεγαλύτερη προστάτιδα και σύμμαχο των λεσβιών και των ομοφυλοφίλων από όλο το ελληνικό πάνθεον.
Έρως
Αν και οι πιο γνωστοί μύθοι για τον Έρωτα απεικονίζουν τον γιο της Αφροδίτης ως θεό της γονιμότητας – μια εκδοχή που αποδείχθηκε έμπνευση για τον δημοφιλή ρωμαϊκό θεό Έρωτα – μεταγενέστεροι ελληνικοί μύθοι παρουσιάζουν τον Έρωτα ως έναν από τους πολλούς φτερωτούς έρωτες, και ως εκείνον που ήταν προστάτης της ομοφυλοφιλικής κουλτούρας, σύμφωνα με έρευνα στο επιστημονικό βιβλίο «Among Women: From the Homosocial to the Homoerotic in the Ancient World».
Ίσις
Η αιγυπτιακή θεά, που λατρευόταν και από τους αρχαίους Έλληνες, έμεινε γνωστή για την επίλυση ενός παλιού ζητήματος ταυτότητας φύλου. Η Ίφις γεννήθηκε κορίτσι, αλλά ανατράφηκε ως αγόρι από τη μητέρα της, η οποία απέκρυψε την αλήθεια, επειδή ο σύζυγός της ήθελε αρσενικό διάδοχο. Τελικά, ο Ίφις ερωτεύτηκε με την Ιάνθη, μια γυναίκα, την οποία και αρραβωνιάστηκε. Πριν από τον γάμο, ο Ίφις προσευχήθηκε στον ναό της Ίσιδας για μια λύση. Όπως σημειώνεται στο Owlcation, το εν λόγω τέλος μπορεί να ήταν ένα ετεροφυλόφιλο τέλος, αλλά η ιστορία αγάπης συνδέεται με ΛΟΑΤ θέματα.
Γιαννάκης Σμηλάνης
πληροφορίες από advocate.com
