Panagiota Bouka
Αυτό το άρθρο για να γραφτεί δε χρειάζεται καμία μεγάλη εισαγωγή, κανένα συμβάν για να το φέρει στην επικαιρότητα είναι ένα fact που όσο πιο γρηγορά το αποδεχτούμε τόσο πιο σύντομα θα μπορέσουμε να παλέψουμε εναντίον του. Η κοινωνία μας καθημερινά προωθεί την κουλτούρα βιασμού και την κατηγοριοποίηση των θυμάτων της.
Κουλτούρα βιασμού για όσους δεν τη γνωρίζετε είναι ένα κοινωνικό σύμπλεγμα σεξισμού, μισογυνισμού και τοξικής αρρενωπότητας που καθορίζεται κυρίως από τις παραδοσιακές πατριαρχικές νοοτροπίες και συμπεριφορές, βασιζομένη πάντα σε στερεότυπα που προωθούνται από τα ιδιά τα ΜΜΕ και τους θεσμούς. Στο σύστημα της κουλτούρας του βιασμού η σεξουαλική κακοποίηση έχει και οι υπαίτιοι της είναι τα θύματα και όχι οι θύτες με αποτέλεσμα την εγκληματικοποίηση της γυναίκας. Η γυναίκα αυτομάτως βρίσκεται στη θέση του εξευτελισμού, καθώς θεωρείται ότι την «άξιζε» την κακοποίηση και ότι αυτή το προκάλεσε, γιατί έφταιγαν τα πολύ προκλητικά ρούχα που φορούσε ή γιατί δε φορούσε αρκετά προκλητικά ρούχα και το έπαιζε δύσκολη (όπως στην περίπτωση της Ελένης Τοπαλούδη). Ή γιατί ήταν σεξουαλικά απελευθερωμένη άρα την «άξιζε» την κακοποίηση (όπως η Ιωάννα Τούνη), ή επειδή δεν ήταν τόσο σεξουαλικά απελευθερωμένη, άρα έπρεπε κάποιος να τη «διορθώσει» και να την «κάνει γυναίκα». Ή γιατί ήταν τρανς γυναίκα και της «άρμοζε» να κακοποιηθεί στο δρόμο, ή επειδή ήταν νοικοκυρά ή μια 20χρονη κοπέλα που θα πρέπει να ναι διαρκώς σεξουαλικά διαθέσιμη για τους συντρόφους τους. Θα μπορούσα να φέρω άπειρα παραδείγματα και ακόμη δε θα ήταν αρκετά για να καλύψουν όλα τα περιστατικά και τους τρόπους με τους οποίους η γυναίκα έχει κατηγορηθεί ότι αυτή έφταιγε για τον βιασμό της.
Ο μισογυνισμός σε συνδυασμό με την τοξική αρρενωπότητα έχουν έρθει στη ζωή μας και δυστυχώς δικαιολογούν την παραδοσιακή ανδρική συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από ενδείξεις ανωτερότητας και ασυγκράτητου θυμού. Με αυτόν τον τρόπο οδηγούμαστε στο γνωστό «victim blaming» (κατηγορία του θύματος) που έχει εισχωρήσει τόσο στη ζωή μας που πλέον ακούγεται μέχρι και στις δικαστικές αίθουσες. Ερωτήσεις όπως «τι φορούσες το βράδυ που σε βίασαν;
Εδώ έρχεται η έκθεση που έγινε το 2018 στις Βρυξέλες με τίτλο «what were you wearing that day” (= Τι φορούσες εκείνη τη μέρα;) αποδεικνύοντας ότι δεν έχει καμία σημασία τι φόραγε το θύμα τη στιγμή που δέχθηκε την επίθεση. Στην έκθεση αυτή συμπεριλαμβάνονταν 18 σύνολα που δημιουργήθηκαν βάση των περιγραφών των θυμάτων που επέζησαν από σεξουαλικές επιθέσεις που βίωσαν στο Kansas University. Ανάμεσα σε αυτά υπάρχουν πιτζάμες, φόρμες, t-shirt, τζιν παντελόνια και μερικά φορέματα. Όλα τα εκθέματα συνοδεύονταν από ένα σημείωμα του θύματος της επίθεσης με σκοπό να μιλήσουν και τα ιδιά ανώνυμα για την εμπειρία τους. Μέσα από την έκθεση έγινε φανερό ένα μοτίβο ερωτήσεων που καλούνται να απαντήσουν τα θύματα όταν πάνε να καταγγείλουν μια σεξουαλική επίθεση στις αρχές. Το «τι φορούσες;» είναι μια συνήθης ερώτηση σε οποιαδήποτε χωρά και μέρος του κόσμου συμβεί το περιστατικό.
Κάθε φορά που ρωτάς «τι φορούσε;» να ξέρεις ότι τροφοδοτείς και εσύ την κουλτούρα βιασμού. Αποδέξου το. Η κοινωνία σε έχει μάθει έτσι, οι γονείς σου, οι φίλοι σου. Όλοι το κάνουν. Αλλά ταυτόχρονα να ξέρεις ότι όσο γίνονται αυτές οι ερωτήσεις, οι γυναίκες δε θα μπορούν να περπατάνε μονές τους στο δρόμο για το σπίτι, θα πρέπει να κρατούν ένα σπρέι στην τσάντα τους, θα πρέπει να προσέχουν τι θα φοράνε. Η κουλτούρα του βιασμού δεν πρόκειται να αλλάξει εάν αλλάξουμε μόνο εγώ και εσύ, ναι ακούγεται λίγο απαισιόδοξο αλλά η ζωή είναι έτσι. Η κοινωνία είναι έτσι, γιατί στο τέλος της μέρας είναι μια κοινωνία που έχει φτιάχνει από άντρες για άντρες και αυτός θα είναι πάντα ο σκοπός της.
Πηγές:
https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/258919_ti-einai-i-koyltoyra-biasmoy
