Κυκλοφόρησε η ετήσια έκθεση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, καταγράφοντας αύξηση των περιστατικών ρατσιστικής βίας, κατά προσφύγων, μεταναστών αλλά και υποστηρικτών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι στοχοποιήθηκαν λόγω της σύνδεσής τους με τις παραπάνω ομάδες
Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του 2020, μιας ιδιαίτερης χρονιάς εξαιτίας της πανδημίας του COVID-19, τα μέλη του Δικτύου κατέγραψαν, μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα, 107 περιστατικά ρατσιστικής βίας, με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Σε 74 περιστατικά στοχοποιήθηκαν μετανάστες, πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, λόγω εθνικής καταγωγής, θρησκείας ή/και χρώματος, υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω της σύνδεσής τους με πρόσφυγες και μετανάστες, καθώς και δομές φιλοξενίας ή παροχής άλλων υπηρεσιών στις εν λόγω ομάδες.
- Σε 30 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΤKI άτομα.
- Σε 3 περιστατικά στοχοποιήθηκαν Έλληνες πολίτες λόγω εθνοτικής καταγωγής.
- Σε 50 περιστατικά στοχοποιήθηκαν περισσότερα του ενός θύματος, ενώ σε 77 περιστατικά η επίθεση τελέστηκε από ομάδα (τουλάχιστον 2 ατόμων).
Επιθέσεις κατά ΛΟΑΤ+
Το Δίκτυο κατέγραψε 30 περιστατικά επιθέσεων κατά ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+ για το 2020 (12 λόγω ταυτότητας φύλου, 14 λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και 4 περιστατικά λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού/ταυτότητας φύλου).
Οι καταγεγραμμένες επιθέσεις κατά ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+ περιλαμβάνουν λεκτικές επιθέσεις, επιθέσεις σωματικής βίας και προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, σε κάποια περιστατικά σε συνδυασμό με κλοπές και διατάραξη της οικιακής ειρήνης. Χαρακτηριστικό της συντριπτικής πλειονότητας των περιστατικών είναι ο συνδυασμός διαφορετικών τύπων βίας και εγκληματικών πράξεων με κάθε δυνατή ένταση.
Επιθέσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού
Από τα 30 περιστατικά κατά ΛΟΑΤΚΙ+, στα 14 περιστατικά στοχοποιήθηκαν τα θύματα λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού.
Θύματα: 12 περιστατικά κατά ανδρών, 1 κατά γυναίκας, καθώς και 1 κατά μη δυικού ατόμου.
Ηλικία θυμάτων: Σε 3 περιστατικά τα θύματα ήταν ανήλικοι, σε 8 περιστατικά τα θύματα ήταν μεταξύ 18 και 25 ετών, σε 2 περιστατικά ήταν μεταξύ 26-30 ετών, ενώ σε 1 περιστατικό η ηλικία του θύματος ήταν 59 ετών. Οι επιθέσεις περιλαμβάνουν κυρίως λεκτική βία (απειλές/εξύβριση).
Συγκεκριμένα, σε 6 περιστατικά τα θύματα δέχτηκαν λεκτική βία, σε κάποιες περιπτώσεις σε συνδυασμό με διατάραξη οικιακής ειρήνης, σε 4 περιστατικά οι επιθέσεις περιλάμβαναν σωματική και λεκτική βία, ενώ σε 4 περιστατικά τα θύματα υπέστησαν προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, σε κάποιες περιπτώσεις σε συνδυασμό με σωματική και λεκτική βία. Σε δυο περιπτώσεις τα θύματα δήλωσαν ότι έχουν υποστεί βία με ρατσιστικό κίνητρο ξανά στο παρελθόν.
Δράστες: Σε 10 περιστατικά οι δράστες ήταν άνδρες, εκ των οποίων 1 ανήλικος, ενώ σε 4 περιστατικά οι δράστες ήταν άνδρες και γυναίκες. Επίσης, οι ηλικίες των δραστών εμφανίζουν μεγάλη διασπορά και κυμαίνονται από τα 17 έως και τα 65 έτη. Σχετικά με την ιδιότητα των δραστών, στην πλειονότητά τους είναι πολίτες, ωστόσο εντοπίζεται 1 περιστατικό με θύτη τον εργοδότη του θύματος καθώς και 4 περιστατικά όπου οι δράστες είναι από το οικογενειακό περιβάλλον του θύματος.
Χαρακτηριστικό ποιοτικό στοιχείο που σχετίζεται με τις νέες συνθήκες της πανδημίας, είναι ότι η διασπορά των περιστατικών παρατηρείται σε πολύ συγκεκριμένα πεδία του δημόσιου χώρου (π.χ. πλατείες, δρόμο) σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια που η αντίστοιχη διασπορά εντοπιζόταν σε πολλά και διαφορετικά πεδία του δημόσιου χώρου. Επιπλέον στοιχείο των νέων συνθηκών είναι ότι τα μισά περιστατικά λαμβάνουν χώρα εντός του χώρου διαμονής των θυμάτων ή στο διαδίκτυο.
Σχετικά δε με τα περιστατικά με δράστες από το οικογενειακό περιβάλλον του θύματος, όπως το Δίκτυο έχει διαπιστώσει και στα προηγούμενα έτη, τα ενδοοικογενειακά περιστατικά ρατσιστικής βίας συνήθως λαμβάνουν χώρα με την αποκάλυψη του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου του παιδιού στους γονείς. Στις περιπτώσεις αυτές, η οικογένεια από υποστηρικτικό περιβάλλον, γίνεται συνθήκη απόρριψης και βίας. Μάλιστα, για το έτος 2020, το Δίκτυο με βάση τις καταγραφές του, διαπιστώνει πως ο επιβεβλημένος από την πανδημία περιορισμός εντός της οικίας συνδυάζεται, σε κάποιες περιπτώσεις, με την άσκηση ενδοοικογενειακής βίας με ρατσιστικό κίνητρο. Σύμφωνα με τον ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ σχετικά με την προστασία από τη βία και τις διακρίσεις βάσει του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου, οι οδηγίες για παραμονή στο σπίτι, η απομόνωση, το αυξημένο άγχος και η έκθεση σε μέλη της οικογένειας επιδεινώνουν τον κίνδυνο βίας, ενώ συγκεκριμένα τα στοιχεία σχετικά με την Ευρώπη δείχνουν αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας στην πλειο1νότητα των ερωτηθεισών χωρών.
Διαπίστωση που επιβεβαιώνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας στη σχετική της έκθεση για το 2020, αναφέροντας συγκεκριμένα πως οι νεαροί ΛΟΑΤΚΙ+ έχουν εκτεθεί πολλές φορές σε οικογενειακή απόρριψη αλλά και ενδοοικογενειακή βία κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-1919.
Μεταξύ των επιθέσεων που καταγράφηκαν, ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει σε περιστατικό ενδο-πανεπιστημιακής επίθεσης από συμφοιτητές του θύματος, κατά τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης. Οι δράστες κλείνοντας τις κάμερες επιτέθηκαν λεκτικά στο θύμα, χωρίς να δίνεται η δυνατότητα στην καθηγήτρια να εντοπίσει ποιοι φοιτητές βρίσκονταν πίσω από την επίθεση.
Χαρακτηριστική είναι η διαπίστωση του Human Rights Watch ότι ως αποτέλεσμα του κλεισίματος του σχολείου που συνδέεται με την πανδημία COVID-19, οι παρενοχλήσεις εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ+ νέων έχουν μεταφερθεί από την τάξη, ως φυσικό χώρο, σε διαδικτυακούς χώρους20 (cyberbulling). Τα τελευταία ευρήματα εντείνουν την ανησυχία του Δικτύου, δεδομένου ότι η οικογένεια και το σχολείο, ιδίως σε περιόδους κρίσεων, αποτελούν κοινωνικές δομές μέσα στις οποίες το άτομο θα έπρεπε να απολαμβάνει αποδοχή και ασφάλεια και όχι να βιώνει απόρριψη και δίωξη.
Επιθέσεις λόγω ταυτότητας φύλου
Κατά το 2020, καταγράφηκαν 12 περιστατικά λόγω ταυτότητας φύλου.
Θύματα: 7 περιστατικά κατά γυναικών ηλικίας 18-60 ετών και 5 περιστατικά κατά ανδρών 21- 40 ετών. Κατά το 2020, καταγράφηκαν 9 περιστατικά λεκτικής βίας, καθώς και 3 περιστατικά σωματικής βίας, σε συνδυασμό με εξύβριση ή/και απειλές, διατάραξη οικιακής ειρήνης καθώς και άλλου τύπου παρενοχλήσεις.
Δράστες: Σε 8 περιστατικά οι δράστες ήταν άνδρες, ηλικίας από 20 έως 50 ετών. Σε 3 περιστατικά ήταν γυναίκες, ηλικίας από 40 έως 53 έτη, ενώ σε 1 περιστατικό οι δράστες ήταν γυναίκες και άντρες, ηλικίας 25 έως 30 ετών.
Όπως έχει τονιστεί και στις προηγούμενες εκθέσεις, τα θύματα βίας λόγω ταυτότητας φύλου συχνά υφίστανται πολλαπλές επιθέσεις εντός της οικίας τους, ενώ στοχοποιούνται από άτομα του οικογενειακού τους περιβάλλοντος, του εργασιακού τους χώρου, ή και εντελώς άγνωστα άτομα. Κατά το 2020 καταγράφηκε μια τάση συμπεριφορών, οι οποίες ενέχουν προβληματική και έντονα παρενοχλητική μεταχείριση διεμφυλικών ατόμων από οικογένεια, εργοδότες και συναδέλφους, δημοσίους λειτουργούς, αλλά και πολίτες, με στόχο την αμφισβήτηση του αυτοπροσδιορισμού του ατόμου. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία τρανς άντρα ο οποίος δέχτηκε έντονη σωματική βία, πολλαπλώς, από μέλη της οικογένειάς του, ενώ κρατήθηκε κλειδωμένος στο σπίτι του, παρά τη θέλησή του, για να εκδιωχθεί στο τέλος από αυτό, από την ίδια του την οικογένεια.
Εκτός από συμπεριφορές με τις οποίες παρενοχλούνται τρανς άτομα κατά την επαφή τους με δημόσιους λειτουργούς, κάτι που θα αναλυθεί στις οικείες ενότητες21, το Δίκτυο θέλει να σταθεί στα περιστατικά λεκτικής βίας που δέχονται κατ’ επανάληψη τα τρανς άτομα κατά τη φυλομετάβασή τους. Από τις καταγραφές αυτές, γίνεται αντιληπτό ότι τα τρανς άτομα υφίστανται λεκτική βία η οποία εντατικοποιείται όσο προχωρά η φυλομετάβαση και γίνεται πιο ορατή.
Χαρακτηριστικά είναι τα περιστατικά που κατέγραψε το Δίκτυο σχετικά με τέτοιου τύπου κακοποιητικές συμπεριφορές συγκεκριμένα από υπαλλήλους τράπεζας. Τραπεζικός υπάλληλος που είναι υπεύθυνος για την εξυπηρέτηση των πολιτών, άρχισε να απευθύνεται σε λάθος γένος και φύλο προς την τρανς γυναίκα μπροστά σε πλήθος κόσμου. Όταν η τρανς γυναίκα τού είπε να της μιλάει καλύτερα και να είναι πιο προσεχτικός, την κοίταξε ειρωνικά ενώ της είπε φωνάζοντας δυνατά μπροστά σε όλους όσοι παρευρίσκονταν στο κατάστημα:
«Όπως θέλω θα σου μιλάω και πολύ καλά σου φέρομαι κιόλας, αν ήταν άλλος δεν θα σε εξυπηρετούσε καν που μιλάς κιόλας».
Αντίστοιχη επίθεση δέχτηκε και τρανς άτομο το οποίο εργάζεται στον δημόσιο τομέα με θύτες συναδέλφους του, δημοσίους υπαλλήλους.
Παράλληλα, το Δίκτυο διαπιστώνει ότι σε σημαντικό αριθμό των περιστατικών επιθέσεων λόγω ταυτότητας φύλου τα θύματα βιώνουν ρατσιστική βία στο χώρο εργασίας τους. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις τρανς γυναικών, εργατριών του σεξ, οι οποίες δέχονται κατ’ εξακολούθηση ακραία λεκτική και σωματική βία, κατά την εργασία τους, συνήθως από άγνωστους δράστες. Χαρακτηριστική είναι περίπτωση τρανς γυναίκας εργαζόμενης στο σεξ, ηλικίας 60 ετών, η οποία δέχτηκε τρανσφοβική εγκληματική επίθεση με μαχαίρι από άγνωστο άντρα. Ο δράστης πλησίασε το θύμα, μαχαιρώνοντάς τη στο στήθος, προκαλώντας της σοβαρό τραυματισμό, με αποτέλεσμα τη μακροχρόνια νοσηλεία της. Η στοχοποίηση των τρανς γυναικών, εργατριών του σεξ αποτελεί πάγια διαπίστωση μέσα από τις καταγραφές του Δικτύου. Ωστόσο, εντός του έτους 2020, καθώς οι νέες συνθήκες της πανδημίας COVID-19 έχουν συμβάλει στην περαιτέρω περιθωριοποίησή τους αλλά και την εντατικοποίηση των διακρίσεων που βιώνουν στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και σε πλαίσιο προστασίας, η τρανσφοβική βία που βιώνουν δύναται να οδηγήσει σε επιδείνωση της ανασφάλειας, ακόμα και αύξηση του κινδύνου για τη ζωή τους.
Τα παραπάνω περιστατικά αναδεικνύουν την ανάγκη ενισχυμένης προστασίας ομάδων που βιώνουν ακραίες μορφές περιθωριοποίησης. Σε αυτή την κατηγορία δύνανται να ενταχθούν και τα θύματα που στοχοποιούνται σε δύο επίπεδα, δηλαδή τόσο λόγω της ταυτότητας φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού όσο και λόγω εθνικής καταγωγής, θρησκείας ή χρώματος.
Επίσης, σε κάποια περιστατικά οι θύτες είναι άτομα που μοιράζονται κοινή εθνική, θρησκευτική ή πολιτισμική ταυτότητα με τα θύματα και βρίσκονται στο ευρύτερο περιβάλλον τους. Δεδομένης της πολλαπλής ευαλωτότητας των θυμάτων και του κινδύνου για ακραία περιθωριοποίησή τους, το Δίκτυο διαπιστώνει την αναγκαιότητα ενός προσβάσιμου, συντονισμένου και λειτουργικού συστήματος υπηρεσιών υποστήριξης θυμάτων ρατσιστικής βίας με στόχο τη διασφάλιση για τα θύματα καθεστώτος ασφάλειας και προστασίας.
Διαβάστε την πλήρη έκθεση εδώ: http://rvrn.org/2021/04/etisia-ekthesi-2020/
