Vasilis Thanopoulos
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείς να συζητήσεις με τον Γιάννη Κότσιρα. Ίσως, γιατί ο ίδιος ανήκει σ΄αυτούς τους καλλιτέχνες που αντιλαμβάνονται πως φέρουν την υποχρέωση να μιλούν στην κοινωνία και να παίρνουν ξεκάθαρη θέση σε ζητήματα που την απασχολούν. Κυρίως, όμως, γιατί ο Γιάννης Κότσιρας, πέρα από ένας πολύ καλός τραγουδιστής είναι και ένας πολύ καλός άνθρωπος.
Ας ξεκινήσουμε με το τραγούδι σας «Κοίτα Γύρω». Ποια είναι η ιστορία του;
Αυτό το τραγούδι είχε ξεκινήσει να γράφεται – οι στίχοι βασικά – πολλά χρόνια πριν. Ήταν η εποχή που γινόντουσαν πολύ άσχημα πράγματα στη χώρα μας. Πυρκαγιές, πλημμύρες αλλά και δολοφονίες ανθρώπων. Δολοφονίες που βασίζονταν σ’ έναν κοινό παράγοντα, που έχει να κάνει με την κακία, το μίσος και τον φόβο που υπάρχει στην κοινωνία και συγκεκριμένα σε κάποιες μερίδες ανθρώπων. Αυτά, λοιπόν, τα πράγματα κι επειδή ήταν και μια περίοδος που είχα ένα θεματάκι με την υγεία μου, ήθελα να τα μετατρέψω σ’ ένα «γράμμα» για να μιλήσω στα παιδιά μου. Θεώρησα πως ο καλύτερος τρόπος ήταν μέσα από ένα τραγούδι. Έτσι ξεκίνησα να γράφω τους στίχους, οι οποίοι ταίριαξαν απόλυτα με τη μουσική του Χριστόφορου Γερμενή. Κάπως έτσι βγήκε το «Κοίτα Γύρω».
Στο τραγούδι ακούμε ότι «τους αλλιώτικους ανθρώπους τους μετέτρεψαν σε στόχους».
Ναι, είναι η αναφορά μου στη λεγόμενη διαφορετικότητα και στο δικαίωμα που έχει ο κάθε άνθρωπος να την υπερασπίζεται. Υπάρχουν πολλές ομάδες ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, οι οποίες μισούν το διαφορετικό. Το φοβούνται και το μετατρέπουν σε στόχους με τραγικά αποτελέσματα, όπως στην περίπτωση του Ζακ. Δυστυχώς, έχουμε κι άλλα τέτοια παραδείγματα. Η περίπτωση του νεαρού Κρητικού, που έχασε τη ζωή του στα Γιάννενα δε διαφέρει και πολύ. Φοβάμαι πως θα δούμε κι άλλα τέτοια παραδείγματα μπροστά μας, αν δεν αντιδράσουμε.
Ας μείνουμε λίγο στη δολοφονία του Ζακ. Πώς είδατε όλα αυτά που συνέβησαν;
Εγώ αυτό που είδα ήταν ένα πλάσμα τρομαγμένο, φοβισμένο, που όπως θα έκανε κάθε φοβισμένο πλάσμα, προσπάθησε να βρει καταφύγιο και αντί γι΄αυτό μπήκε στη φωλιά του λύκου. Σε όλο αυτό με φόβισε η στάση και των ανθρώπων που υπήρχαν εκεί αλλά και της αστυνομίας, η οποία είχε και την τελική ευθύνη.
Πόσο κοντά είναι ο Γιάννης Κότσιρας στη ΛΟΑΤ+ κοινότητα;
Δεν είμαι ούτε πιο κοντά ούτε πιο μακριά από τον οποιοδήποτε. Για μένα η διαφορετικότητα είναι δικαίωμα και θα την υπερασπίζομαι με κάθε θυσία. Όπως θα υπερασπίζομαι και το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης της. Σε όλες μου τις συνεντεύξεις ένα βασικό στοιχείο που προβάλλω πάντα, είναι ότι είμαι κατά του ρατσισμού. Και καθορίζω τον ρατσισμό αυτό σε όλα τα επίπεδα. Αυτό το πράγμα το λέω πάντα και θα το λέω μέχρι να πεθάνω. Γιατί μεγαλώνω και παιδιά και θέλω να ξέρουν πως θα είμαι δίπλα τους σε οποιαδήποτε απόφασή τους.
Πολλά άτομα, όταν βάζουν τον παράγοντα παιδί, δυσκολεύονται λίγο στο να μιλήσουν για θέματα σεξουαλικότητας και γενικότερα ταυτοτήτων.
Ναι, γιατί η ελληνική κοινωνία έχει μεγαλώσει, όπως κι άλλες, με πάρα πολλά ταμπού και με πάρα πολλά «μη» και «όχι», τα οποία εντέλει δημιουργούν φοβικές κοινωνίες και ακριβώς οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε αυτές τις κοινωνίες, αναπτύσσουν αυτές τις φοβίες.
Στο περιβάλλον σας έχετε αντιμετωπίσει ομοφοβικά περιστατικά;
Όχι, γιατί, όπως φαντάζομαι κι εσείς, στις παρέες μου και στους καθημερινούς μου κύκλους αποφεύγω ανθρώπους, που είτε είναι φοβικοί με τέτοια ζητήματα είτε με τα όποια τέτοια ζητήματα. Τους θεωρώ τοξικούς στη ζωή μου και τους αποφεύγω. Τώρα που το συζητάμε, όμως, μου έρχεται στο μυαλό μου η εικόνα ενός συμμαθητή μου από το Γυμνάσιο, ο οποίος ήταν διαφορετικός, «ο Αχιλλέας από το Κάιρο» που έλεγε και ο Κώστας Τουρνάς. Θυμάμαι τα παιδιά να τον αντιμετωπίζουν με μια απορία. Το χειρότερο βέβαια είχε συμβεί μ’ έναν καθηγητή, ο οποίος είχε εκμεταλλευτεί όλο αυτό το ζήτημα και εμείς σαν παρέα είχαμε αντιδράσει, ώστε να φύγει αυτός ο άνθρωπος από το σχολείο.
Εσείς δεν ήσασταν από εκείνα τα παιδιά που κοιτούσαν με απορία;
Όχι, κι αισθάνομαι πως σ΄αυτό καθοριστικό ρόλο έχουν παίξει οι γονείς μου και λίγο η μεγαλύτερη αδερφή μου. Η μητέρα μου ήταν πάρα πολύ ανοιχτή σε όλα. Δε με τρόμαξε με τίποτα ενώ ο πατέρας μου ως ναυτικός είχε δει τα πάντα στη ζωή του. Επίσης, η αδερφή μου ήταν πιο μπροστά από μένα σε πολλά ζητήματα και μου έμαθε πολλά. Θα έλεγα πως είχαμε μια πολύ υγιή οικογένεια και γι΄αυτό είμαι πολύ περήφανος.
Ένας καλλιτέχνης πρέπει να τοποθετείται ανοιχτά για τέτοια (κοινωνικά) ζητήματα;
Θεωρώ πως οι καλλιτέχνες, επειδή είναι γεννήματα και θρέμματα της κοινωνίας, θα πρέπει να τοποθετούνται για τα πάντα, που απασχολούν την κοινωνία και ειδικά για αυτά που σκοτεινιάζουν τις κοινωνίες. Οι καλλιτέχνες πρέπει να τοποθετούνται πολιτικά απέναντι στα μνημόνια, απέναντι στις οικονομικές κρίσεις, απέναντι στα μέτρα των κυβερνήσεων, απέναντι στην αντιμετώπιση της αστυνομίας, απέναντι στη στάση της ίδιας της κοινωνίας προς τις κοινότητες των ΛΟΑΤ+, των μεταναστών και προσφύγων. Οι καλλιτέχνες δε γεννήθηκαν και τους έμαθε ο κόσμος επειδή είναι όμορφοι ή είναι καλοί. Ο κόσμος τους έκανε αυτό που είναι. Αν λοιπόν δεν παίρνουν θέση απέναντι στα πράγματα είναι σαν κρύβονται πίσω από το δάκτυλό τους. Για μένα αυτό είναι μια δειλία, την οποία δεν την είχα ποτέ στη ζωή μου.
Δε φέρει όμως και κάποιο κόστος αυτό;
Φυσικά. Αλλά στον βωμό του να μη χάσουμε κάποιους ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να διαφωνούν πολιτικά ή ιδεολογικά μαζί μας, θα πρέπει εμείς να χάσουμε την ψυχή μας; Εγώ τουλάχιστον, αν δεν είμαι ειλικρινής προς στον κόσμο, ώστε να ξέρει ποιον ακούει, δεν μπορώ να κοιταχτώ στον καθρέπτη. Έχω θέμα. Ήμουν έτσι πάντα από παιδί.
Πώς αυτοπροσδιορίζεστε καλλιτεχνικά;
Απλά ως ένας καλός τραγουδιστής. Δε βάζω άλλες ταμπέλες, γιατί οι ταμπέλες σε εγκλωβίζουν καλλιτεχνικά. Εγώ έχω τραγουδήσει τραγούδια, όπως τα λέει ο κόσμος, έντεχνα, λαϊκά, ποπ, ροκ, ελαφρά, ρεμπέτικα. Αυτό που θα ήθελα να μείνει πίσω μου είναι ένας «καλός τραγουδιστής» και κυρίως ένας «καλός άνθρωπος».
Σε ποιες συνεργασίες σας, θέλετε να σταθούμε;
Οι άνθρωποι που θέλω πάντα ν’ αναφέρω είναι η Ευανθία Ρεμπούτσικα, ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος και ο Άρης Δαβαράκης. Είναι οι τρεις άνθρωποι, με τους οποίους ξεκίνησα δισκογραφικά. Επίσης, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Μίμης Πλέσσας και φυσικά ο αγαπημένος μου Θάνος Μικρούτσικος. Τέλος, πάντα θα βάζω σε αστερίσκο τη συνεργασία μου με τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα και τον Τρέβορ Χορν για την Ολυμπιάδα του 2004. Αυτές τις θεωρώ τις σημαντικότερες στιγμές στη μουσική μου πορεία και τις έχω στο μυαλό μου ως κάτι λαμπερό και στο σώμα μου ως παράσημα.
https://www.instagram.com/p/CFr8omllObc/
Υπάρχουν τραγούδια που ξεχωρίζετε;
Η «Αλεξάνδρεια» είναι ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια. Ο «Φύλακας «Άγγελος», το «Και Πάλι Παιδί» και το «Κοίτα Γύρω». Αυτά τα τέσσερα τραγούδια έχουν μια ξεχωριστή θέση στην ψυχή μου γιατί έχουν παίξει και ρόλο στη ζωή μου. Οπότε θα μου επιτρέπετε αυτά να τα έχω λίγο πιο ψηλά.
Τώρα που μιλάμε για τραγούδια, σκέφτομαι πως σπάνια πλέον ακούμε τραγούδια με πολιτικό περιεχόμενο.
Πιστεύω πως οι δημιουργοί, όταν συμβαίνουν τα γεγονότα, είναι πολύ δύσκολο να γράψουν κάτι. Γιατί και οι ίδιοι, μπορεί να βιώνουν δύσκολες καταστάσεις. Συνήθως, η καταγραφή των γεγονότων γίνεται, αφού καταλαγιάσει η σκόνη. Με αυτή τη λογική είναι μια εποχή τώρα που έχουν αρχίσει να ηρεμούν κάπως οι καταστάσεις από τις οικονομικές επιπτώσεις των μνημονίων, χωρίς να σημαίνει ότι έχουμε λύσει τα προβλήματα, απλά τα έχουμε συνηθίσει. Οπότε μπορούμε να τα καταγράψουμε και σιγά σιγά θ’ αρχίσουν να βγαίνουν τραγούδια. Ακόμα είναι λίγα, αλλά πιστεύω πως θα έρθουν περισσότερα και καλύτερα, απ΄αυτά που έχουν ήδη βγει.
Έχετε δηλώσει «αριστερός του ανθρωπισμού». Θέλετε να μας το εξηγήσετε;
Κοιτάξτε, έχουμε συνηθίσει οι πολιτικοί προσδιορισμοί να ασχολούνται κυρίως με τις οικονομίες. Έχουν ξεχάσει οι ιδεολογικές κατευθύνσεις να ασχολούνται με τον άνθρωπο. Η αριστερά ιστορικά ήταν το κίνημα του ανθρωπισμού. Έβαζε πρώτα τον άνθρωπο και μετά τις οικονομίες, τις τράπεζες και τα κεφάλαια. Υπ΄αυτή την έννοια λοιπόν κι επειδή αυτό βλέπουμε ότι αρχίζει και φεύγει από ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ευρωπαϊκής αριστεράς, εγώ παραμένω ρομαντικός και συνεχίζω να πιστεύω στην αριστερά του ανθρωπισμού κι όχι στην αριστερά του τραπεζικού συστήματος.
Υπάρχουν καλλιτεχνικά σχέδια, για τα οποία μπορούμε να μιλήσουμε;
Εμείς συνεχίζουμε να σχεδιάζουμε συναυλίες, που θα γίνουν το καλοκαίρι, αν μας το επιτρέψει η κυβέρνηση και ο κορονοϊός. Υπάρχει στα σχέδια και μια παγκόσμια περιοδεία, τον επόμενο χειμώνα. Βιώνουμε βέβαια μια πολύ δύσκολη κατάσταση, έχουμε περιθωριοποιηθεί οι καλλιτέχνες από την Πολιτεία, μας έχουν ξεχάσει, οπότε τίποτα συγκεκριμένο δεν μπορώ να σας πω, γιατί έχουμε έναν αντίπαλο πάρα πολύ ισχυρό απέναντι στην επιβίωσή μας, που λέγεται «ελληνική κυβέρνηση».
Είναι ο πολιτισμός ένα από τα μεγαλύτερα θύματα της πανδημίας;
Η αλήθεια είναι πως εδώ και δεκαετίες συμβαίνει αυτό το πράγμα. Απλά τώρα φάνηκε έντονα το πώς βλέπουν οι κυβερνήσεις τους ανθρώπους του πολιτισμού. Τους βλέπουν σαν σακιά με πατάτες που, αφού φάνε το περιεχόμενο τους, τα πετούν στην άκρη. Αυτό συμβαίνει πολλά χρόνια με φωτεινές εξαιρέσεις ανθρώπων, όπως ήταν η Μερκούρη κι ο Μικρούτσικος. Δυστυχώς, η συνολική αντιμετώπιση των πολιτικών κομμάτων και των κυβερνήσεων απέναντι στους ανθρώπους του πολιτισμού είναι σαν να είμαστε οι παρακατιανοί της Ελλάδας.
Ας τελειώσουμε, λοιπόν, τη συνέντευξη μ’ ένα μήνυμα.
Να ευχηθώ και να προτείνω ταυτόχρονα σε όλα τα άτομα που θα διαβάσουν αυτή τη συνέντευξη, να διώξουν τους τοξικούς ανθρώπους από το περιβάλλον τους και να κοιτάζουν τον ουρανό. Θα είναι πάντα ελεύθεροι εφόσον κρατούν ο ένας το χέρι του άλλου και τότε θα βρουν συμμάχους σε όλη την ελληνική κοινωνία, γιατί υπάρχουν. Δεν είμαστε μόνοι μας, δεν είστε μόνοι σας, είμαστε παρέα και είμαστε πολλοί.
H συνέντευξη του Γιάννη Κότσιρα δημοσιεύτηκε στο Antivirus 95.
