Vasilis Thanopoulos
Σε λίγο ανοίγουν τα σχολεία και πάλι θα θυμηθούμε τον φαινόμενο του εκφοβισμού. Θα ανεβάσουμε τα τσιτάτα μας στο facebook, θα καταγγείλουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα και ίσως θυμηθούμε και την τραγική ιστορία κάποιου παιδιού – θύματος bullying – έτσι για το συγκινησιακό της υποθέσης. Κακό πράγμα ο εκφοβισμός, το λένε όλοι άλλωστε.
Την ίδια στιγμή βέβαια θα συμφωνήσουμε με αυτούς που υπερασπίζονται τα κακόγουστα αστεία, ας πούμε του Αρκά, δηλώνοντας εκνευρισμένοι με όλη αυτή τη μόδα της πολιτικής ορθότητας και του “μην πούμε κάτι, αμέσως κάποιος θίγεται, μα πλάκα κάνουμε!”.
Πριν όμως πιπιλίσουμε αυτή την καραμέλα της πολιτικής ορθότητας (σ.σ. που ας είμαστε ειλικρινείς, ελάχιστα καταλαβαίνουμε), καλό θα ήταν να αναρωτηθούμε γιατί αντιδράμε τόσο έντονα και πασχίζουμε να υπερασπιστούμε με φανατισμό ένα κατ΄ομολογία κακόγουστο αστείο και κατά πόσο αυτό το αστείο αναπαράγει απόψεις και συμπεριφορές παρόμοιες μ΄αυτές του εκφοβισμού (σ.σ. που με τόσο στόμφο σπεύδουμε να καταδικάσουμε).
Στην προσπάθεια να απαντήσω στα παραπάνω ερωτήματα, συνειδητοποίησα ότι τα περισσότερα απ΄αυτά τα – κακόγουστα – αστεία αναφέρονται σε άτομα που είναι ΛΟΑΤΚΙ, χονδρά, ΑμεΑ, άτομα από άλλη χώρα, κορίτσια και γενικότερα σε άτομα που δεν εμπίπτουν ακριβώς στις στερεοτυπικές εικόνες που έχουμε ως κοινωνία. Ακριβώς όπως συμβαίνει και με τα θύματα στα περισσότερα περιστατικά εκφοβισμού στη χώρα μας.
Επίσης, αρκετές είναι οι φορές που τα άτομα, τα οποία ασκούν εκφοβισμό σε άλλα, θεωρούν ότι παίζουν κάποιο παιχνίδι έχοντας ως κίνητρο την πλάκα και το να γελάσουν με τους φίλους τους, αδιαφορώντας για την ψυχοσύνθεση των θυμάτων τους. Ακριβώς όπως συμβαίνει και όταν λέμε κάποιο κακόγουστο αστείο. Το κάνουμε για να γελάσουμε, αδιαφορώντας για την ψυχοσύνθεση των πρωταγωνιστών του αστείου μας (ή την ψυχοσύνθεση κάποιων ακροατών μας);
Για παράδειγμα, ως γκέι αγόρι έχω ακούσει πολλά αστεία για το πώς οι “γκέι κάνουν ποδήλατο”, “κρατούν το τσιγάρο”, “μιλούν στους άλλους”, “κοιτούν τα άλλα αγόρια”, “ντύνονται” κλπ. Αστεία που πάντα προκαλούσαν το γέλιο στους άλλους – ακόμα και σε φιλικά προς εμένα άτομα – και που έμοιαζαν τόσο αθώα. “Πλάκα ήταν μωρέ”.
Δε σας κρύβω όμως πως δεν ήταν λίγες οι φορές που είχα δεχθεί τον χλευασμό και την κακοποίηση στο σχολείο, επειδή ντυνόμουν κάπως ή κρατούσα κάπως το τσιγάρο ή γιατί είχα λεπτή φωνή. Μέσα σε λίγα λεπτά γινόμουν, δηλαδή, ο πρωταγωνιστής των αστείων που έκαναν μέχρι και τους φίλους μου να γελούν. Μόνο που για εμένα δεν είχε πλάκα!
Αρκεί όμως αυτό για να πεις ότι ένα ένα κακόγουστο αστείο ισοδυναμεί με μια πράξη εκφοβισμού; Αν και δεν έχω βρει απάντηση ακόμη, οι τόσες πολλές ομοιότητες με κάνουν να προβληματίζομαι και να ανησυχώ.
Και είναι αυτή ακριβώς η ανησυχία που πρέπει να με απομακρύνει από τα κακόγουστα αστεία κι όχι ο εγκλωβισμός της όποιας πολιτικής ορθότητας.
Και ίσως είναι τελικά αυτή η ανησυχία που μας κάνει να τα υπερασπιζόμαστε φανατικά, γιατί διαφορετικά θα αναγκαστούμε να αναγνωρίσουμε και τους εαυτούς ως φορείς εκφοβισμού.
