Η αρχηγός των ΗΠΑ και καλύτερη παίκτρια του πρόσφατου Μουντιάλ γυναικών με κάθε ευκαιρία στηλιτεύει τον ρατσισμό, τον σεξισμό και τις ανισότητες στον χώρο του ποδοσφαίρου, αλλά και εκτός αυτού, βάζοντάς τα και με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Η πιο ενδιαφέρουσα φιγούρα στο πρόσφατο Παγκόσμιο Κύπελλο γυναικών, που διεξήχθη στα γήπεδα της Γαλλίας, ήταν μακράν η Μέγκαν Ραπίνο. Η αρχηγός των Ηνωμένων Πολιτειών είχε επιλέξει να βάψει τα κοντά της μαλλιά ροζ και να φοράει γυαλιά με ροζ φακούς, κατά τις μετακινήσεις της ομάδας.
Ομως το ενδιαφέρον για το οποίο μιλάμε δεν αφορούσε την εμφάνισή της. Αλλωστε, πρόκειται για μια τόσο έντονη προσωπικότητα εντός και εκτός γηπέδων, που, αν εστιάζει κανείς μόνο στα του στιλ της, χάνει την ουσία…
Εδώ και αρκετά χρόνια, η Ραπίνο υπερασπίζεται ένθερμα τα δικαιώματα της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ (LGBTQ), ενώ μάχεται κατά του ρατσισμού και του σεξισμού. Με κάθε ευκαιρία, επιχειρηματολογεί υπέρ της ίσης αμοιβής για άνδρες και γυναίκες στο ποδόσφαιρο.
Μια τέτοια προσωπικότητα, όπως είναι φυσιολογικό, δεν θα μπορούσε να μένει απαθής απέναντι στα έργα και ημέρες του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ.
Οταν ρωτήθηκε πρόσφατα για το τι θα έλεγε στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ αν βρισκόταν μπροστά του, η Ραπίνο ήταν χειμαρρώδης: «Το μήνυμά σου είναι να περιθωριοποιείς και να αποκλείεις ανθρώπους. Αποκλείεις εμένα, αποκλείεις άτομα που μου μοιάζουν, αποκλείεις μαύρους, αποκλείεις Αμερικανούς που ίσως σε υποστήριξαν στις εκλογές. Διαλαλείς ότι θέλεις να κάνεις την Αμερική ξανά μεγάλη, αλλά αναφέρεσαι σε μια εποχή που δεν ήταν καλή για όλους –ίσως ήταν εξαιρετική για κάποιους, αλλά όχι για αρκετούς ώστε να την αναπολούμε. Εχεις μια απίστευτη ευθύνη ως πρόεδρος αυτής της χώρας να φροντίσεις όλους τους ανθρώπους της και πρέπει να κάνεις τη δουλειά σου καλύτερα για χάρη τους».
Πριν από τον προημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου γυναικών μεταξύ ΗΠΑ και Γαλλίας, η Μέγκαν Ραπίνο είχε ερωτηθεί αν, σε περίπτωση θριάμβου στη διοργάνωση, η ίδια και οι συμπαίκτριές της θα επισκέπτονταν τον πρόεδρο των ΗΠΑ: «Δεν πρόκειται να πάω στον γαμ… Λευκό Οίκο», είχε απαντήσει χωρίς περιστροφές.
Με το σύνηθες πομπώδες ύφος του, ο Ντόναλντ Τραμπ αντέδρασε μέσω twitter: «Θα πρέπει πρώτα να ΝΙΚΗΣΕΙ προτού ΜΙΛΗΣΕΙ! Τέλειωσε πρώτα τη δουλειά! Δεν έχουμε ακόμα προσκαλέσει τη Μέγκαν ή την ομάδα. Η Μέγκαν θα ‘πρεπε να μην είναι ασεβής προς την πατρίδα της, τον Λευκό Οίκο ή τη σημαία μας, καθώς έχουν γίνει τόσο πολλά για την ίδια και την ομάδα της. Να ’σαι περήφανη για τη σημαία που υπάρχει στη φανέλα σου».
Η Ραπίνο δεν… μάσησε. Πριν από τον προημιτελικό, λοιπόν, απάντησε στον Τραμπ: «Θα περίμενα να έχει καλύτερα και ουσιαστικότερα πράγματα να κάνει από το να μου γράψει λίστα για το τι πρέπει και δεν πρέπει να κάνω!». Και κατόπιν μπήκε στο γήπεδο, πέτυχε και τα δύο γκολ επί των Γαλλίδων και έστειλε τις ΗΠΑ στον ημιτελικό.
Λίγες μέρες αργότερα, η 34χρονη Καλιφορνέζα πήρε ξανά τον λόγο, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Αντερσον Κούπερ του CNN. Ναι μεν ζήτησε συγνώμη για τη βρισιά με την οποία «στόλισε» τον Λευκό Οίκο, αλλά δεν μάσησε τα λόγια της και επέμεινε στην άρνησή της να επισκεφθεί την προεδρική κατοικία: «Δεν θα πήγαινα. Καμιά μας στην ομάδα δεν ενδιαφέρεται να μοιραστεί μαζί του (σ.σ.: με τον Τραμπ) τις επιτυχίες μας ή το βάθρο στο οποίο βρισκόμαστε και στο οποίο τόσο κοπιάσαμε να φθάσουμε, προκειμένου να ζούμε τη ζωή μας όπως θέλουμε. Δεν θέλουμε να συνεργαστούμε ή να διαφθαρούμε από την κυβέρνηση αυτή», τόνισε η επιθετική μέσος των Σιάτλ Ρέιν, που το περασμένο Σάββατο, μία μέρα πριν από τον νικηφόρο τελικό των ΗΠΑ επί της Ολλανδίας στο Μουντιάλ των γυναικών, γιόρτασε τα 34α γενέθλιά της.
«Δεν έχει κανένα νόημα να επιτρέψουμε στον Λευκό Οίκο να μας… μοστράρει. Υπάρχουν άλλοι άνθρωποι με τους οποίους θα προτιμούσα να συζητήσω, άνθρωποι που πραγματικά μπορούν να κάνουν τη διαφορά στην Ουάσινγκτον».
Την περασμένη Τετάρτη, η Ραπίνο και οι συμπαίκτριές της έτυχαν αποθεωτικής υποδοχής στη Νέα Υόρκη, πάνω σε ανοιχτό λεωφορείο, και τους απονεμήθηκαν τα συμβολικά κλειδιά της πόλης από τον δήμαρχο Μπιλ ντε Μπλάζιο.
Η Αμερικανίδα αρχηγός αποδέχθηκε επίσης εξ ονόματος της ομάδας της την πρόσκληση της βουλευτίνας των Δημοκρατικών, Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές, για πανηγυρική επίσκεψη των πρωταθλητριών κόσμου στο Κογκρέσο, στην Ουάσινγκτον.
Σε αντίθεση με τη νικήτρια της Χρυσής Μπάλας, Αντα Χέγκερμπεργκ, που –σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ανισότητα αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών– αποφάσισε να μην ενισχύσει τη Νορβηγία στο πρόσφατο Παγκόσμιο Κύπελλο, η Ραπίνο ήταν παρούσα. Και ήταν η καλύτερη όλων.
Η 34χρονη αρχηγός των ΗΠΑ οδήγησε την ομάδα της, την περασμένη Κυριακή, στον θρίαμβο, σκοράροντας το πρώτο γκολ του τελικού στο 2-0 επί της Ολλανδίας. Κατέκτησε παράλληλα τον τίτλο της κορυφαίας παίκτριας της διοργάνωσης, όπως και το Χρυσό Παπούτσι του τουρνουά, με 6 γκολ και 3 ασίστ σε 428 λεπτά συμμετοχής.
Σε αντίθεση, λοιπόν, με τη Νορβηγίδα συνάδελφό της, η Ραπίνο, με τις επιδόσεις της, έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητας και τα ανοιχτά μικρόφωνα προς στο μέρος της. Κάθε εμφάνισή της στη μικτή ζώνη των γηπέδων αποκτούσε νόημα.
Μια Βραζιλιάνα δημοσιογράφος, για παράδειγμα, εξέφρασε μέσω Twitter τις ευχαριστίες της προς την Αμερικανίδα αρχηγό. Ο λόγος; Στη μικτή ζώνη, μετά τη νίκη των ΗΠΑ επί της Χιλής, στη φάση των ομίλων, η Ραπίνο αγνόησε τις ερωτήσεις των παρευρισκόμενων ανδρών ρεπόρτερ και στράφηκε προς τη μοναδική γυναίκα δημοσιογράφο, η φωνή της οποίας είχε καλυφθεί από αυτές των συναδέλφων της, για να της δώσει πρώτα τον λόγο. Κάθε ενέργειά της προάγει τα συμφέροντα των γυναικών μέσα στον ανδροκρατούμενο χώρο του ποδοσφαίρου.
Υπάρχουν πολλά επιχειρήματα βέβαια κατά της ισότητας αμοιβών στο ποδόσφαιρο, ξεκινώντας από την παγκόσμια δημοφιλία και το μάρκετινγκ –εκεί όπου η πλάστιγγα γέρνει σχεδόν ισοπεδωτικά υπέρ των ανδρών. Με τον γνώμονα αυτό, η FIFA έδωσε 400 εκατ. ευρώ σε πριμ στις ανδρικές ομάδες του Μουντιάλ 2018 στη Ρωσία και μόλις 30 εκατ. ευρώ στις γυναίκες του φετινού Παγκοσμίου Κυπέλλου. Εισέπραξαν 38 εκατ. ευρώ οι πρωταθλητές κόσμου Γάλλοι και μόλις 4 εκατ. ευρώ οι πρωταθλήτριες κόσμου, οι Αμερικανίδες.
Ομως δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει ότι ειδικά η γυναικεία ομάδα των ΗΠΑ έχει κάθε λόγο να θέλει ίσες –ίσως και υψηλότερες– αμοιβές από την αντίστοιχη ανδρική. Αυτές έχουν αναδειχθεί τετράκις πρωταθλήτριες κόσμου και έχουν κατακτήσει άλλες 4 φορές το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο.
Αντίθετα, οι συμπατριώτες τους δεν έχουν να επιδείξουν τέτοια τρόπαια: μια τρίτη θέση στο πρώτο Μουντιάλ του 1930 (επί 13 ομάδων) και την τέταρτη θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ το 2000. Το ασημένιο και χάλκινο μετάλλιο του 1904 που κατέκτησαν οι Αμερικανοί (με δύο διαφορετικές ομάδες) στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σεντ Λιούις δεν αξίζουν αναφοράς: ήταν τρεις οι συμμετέχουσες ομάδες και το χρυσό πήγε στον Καναδά!
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, οι Αμερικανίδες παίκτριες έχουν πολεμήσει για να κατακτήσουν τα όσα δικαιώματα έχουν σήμερα.
Χρειάστηκε να δώσουν σκληρές μάχες ακόμα και για να μην τους «πετάει» η ομοσπονδία τα ρούχα της ανδρικής ομάδας που περίσσευαν, αλλά να αποκτήσουν δικές τους εμφανίσεις. ‘Η για να δικαιούνται αμοιβής όποτε εκπροσωπούν τη χώρα τους.
Τώρα βρίσκονται σε δικαστική διαμάχη με την ομοσπονδία, υποστηρίζοντας ότι δικαιούνται ίση αμοιβή με την ανδρική ομάδα των ΗΠΑ, με το δεδομένο ότι είναι πιο δημοφιλείς στη χώρα τους, πιο γνωστές, έχουν μεγαλύτερη θεαματικότητα στους αγώνες τους και προσελκύουν περισσότερες διαφημίσεις.
Κεντρική φιγούρα στις διεκδικήσεις αυτές είναι η Μέγκαν Ραπίνο, που υποστηρίζει πως «η ύπαρξή μας στον επαγγελματικό αθλητισμό είναι από μόνη της μια μορφή διαμαρτυρίας στην τόσο σεξιστική κοινωνία στην οποία ζούμε».
Γεννημένη πριν από 34 χρόνια στην Καλιφόρνια, στράφηκε από νωρίς στο ποδόσφαιρο και μέσα από το παιχνίδι κατάφερε να εκφραστεί ελεύθερα και να ξεπεράσει τα ταμπού της συντηρητικής ανατροφής στο Ρέντινγκ.
Το 2012, αποκάλυψε άφοβα με συνέντευξη στο περιοδικό Out ότι είναι ομοφυλόφιλη, θέλοντας να γίνει παράδειγμα για συναθλήτριές της και να στηλιτεύσει την ομοφοβία στον χώρο του αθλητισμού.
Μάλιστα, το 2018, η Ραπίνο και η σύντροφός της, η χρυσή Ολυμπιονίκης του μπάσκετ Σου Μπερντ, έγιναν το πρώτο ομόφυλο ζευγάρι που φωτογραφήθηκε για το εξώφυλλο του περιοδικού Body Issue του ESPN.
Η 34χρονη αρχηγός των ΗΠΑ εκμυστηρεύεται πως «ανέκαθεν ενεργούσα ενστικτωδώς, ήμουν αυθόρμητη και έλεγα ανοιχτά και ειλικρινά αυτό που πιστεύω. Οσο περνούν τα χρόνια μάλιστα, έχει αυξηθεί η αυτοπεποίθησή μου και έχει μειωθεί το “φίλτρο” σε ό,τι λέω. Ισως σε πολλούς φαίνεται άγαρμπη ή άγρια η ειλικρίνειά μου, όμως δεν είμαι διατεθειμένη να συγκρατούμαι. Δεν υπάρχει λόγος»…
Τη στιγμή που οι περισσότεροι αθλητές καταφεύγουν σε «ανώδυνες» απαντήσεις ή στάσεις, η Ραπίνο αρνείται να δεσμεύσει τον εαυτό της σε κλισέ συμπεριφορές.
Το 2016, πριν από ένα φιλικό ματς των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ταϊλάνδη, έγινε το πρώτο λευκό άτομο από τον χώρο του αθλητισμού που γονάτισε κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου, ως ένδειξη συμπαράστασης στον Κόλιν Κέπερνικ.
Πρόκειται για τον αθλητή του αμερικανικού φούτμπολ και ακτιβιστή που, προκειμένου να διαμαρτυρηθεί για τον συστηματικό ρατσισμό εναντίον των Αφροαμερικανών στη χώρα του, γονάτιζε όσο ακουγόταν ο εθνικός ύμνος πριν από τους αγώνες.
Το παράδειγμά του είχαν ακολουθήσει πολλοί συναθλητές του και από άλλες ομάδες, με αποτέλεσμα να τους «κηρύξει πόλεμο» ο Ντόναλντ Τραμπ, προτρέποντας τους ιδιοκτήτες των συλλόγων να απολύσουν όσους παίκτες συμπεριφέρονται ασεβώς στη διάρκεια του ύμνου…
Η επιλογή της Ραπίνο να στηρίξει τον Κέπερνικ προκάλεσε σάλο. Αυτή δήλωσε: «Είμαι η ίδια Μέγκαν Ραπίνο που γνωρίζετε εδώ και χρόνια… Μια από τις γυναίκες που έχετε αποκαλέσει ηρωίδα ουκ ολίγες φορές. Δεν έχω υποστεί τη βιαιότητα της αστυνομίας, δεν έχω τύχει ρατσιστικής συμπεριφοράς για το χρώμα μου, ούτε έχω δει μέλος της οικογένειάς μου να πέφτει νεκρό στη μέση του δρόμου. Ομως δεν πρόκειται να μείνω απαθής, όταν υπάρχουν τόσοι άνθρωποι σε αυτή τη χώρα που περνούν από τέτοιες δοκιμασίες καθημερινά».
Η Ραπίνο δεν σταμάτησε να διαμαρτύρεται. Και στο πρόσφατο Μουντιάλ, την ώρα που οι συμπαίκτριές της τραγουδούσαν τον ύμνο με το χέρι στην καρδιά, αυτή επέλεγε να κάθεται προσοχή και σιωπηλή.
Για την ίδια, η διαμαρτυρία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον πατριωτισμό: «Στη χώρα μου υπάρχουν πολύ σοβαρές ανισότητες σε πάρα πολλούς και διαφορετικούς τομείς. Ναι, ίσως πρέπει να μιλήσουμε για τον τρόπο της διαμαρτυρίας. Ομως είναι πολύ πιο σοβαρή και άμεση η ανάγκη να μιλήσουμε για όλα αυτά που μας οδηγούν στη διαμαρτυρία. Για μια κυβέρνηση που φέρεται ρατσιστικά, στηρίζει τις ανισότητες και πολεμά την κοινότητα ΛΟΑΤΙ, τους μετανάστες και τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας».
Βασιλική Παπαντωνοπούλου για efsyn.gr
