Σήμερα, στην Παγκόσμια Ημέρα Λεσβιακής Ορατότητας, τιμούμε τις λεσβίες, που καθημερινά αγωνίζονται για ελευθερία και ίσα δικαιώματα. Η σημερινή ημέρα καθιερώθηκε το 2008 στις ΗΠΑ, με στόχο να γιορτάζεται η λεσβιακή κουλτούρα και ανάδειξη της ποικιλομορφίας.
Με αφορμή την ημέρα φιλοξενούμε τις σπάνιες φωτογραφίες λεσβιών, της φωτογράφου Joan E. Biren, τότε που ήταν σχεδόν αδύνατο να βρεθούν αυθεντικές εικόνες λεσβιών και να επιδιωχθεί η οικοδόμηση ενός κινήματος.
Η Joan E. Biren (LEB) αιχμαλώτιζε με τον φακό της λεσβίες στο σπίτι, με τις συντρόφους τους, μητέρες. Σήμερα είναι δημοφιλής, για την προσφορά της στην παιδαγωγική, πρακτική και πολιτική εναλλακτική ιστορία της φωτογραφίας. Με άλλα λόγια, μας έδειξε έναν άλλον τρόπο να κοιτάμε.
Η JEB εμπνεύστηκε από δύο φίλες της, που ήταν και μέντορες της: “Τις παρακολουθούσα και διάβασα αυτά που έγραφαν και τα έχω μετουσιώσει εικαστικά, έπρεπε να τα μοιραστώ όσο το δυνατόν ευρύτερα. Η Barbara Deming με δίδασκε να μένω και να ακούω. Η Audre Lorde μου έμαθε να είμαι ενεργή και να μιλάω.”
Η τέχνη της φωτογραφίας της JEB ήταν εγγενώς συνεργατική και απέρριπτε όρους, όπως “capture,” “shoot” και “subject” :
“Αν έκανα μια φωτογράφηση μιας γυναίκας που ήταν γυμνή, θα ρωτούσα αν ήθελε να βγάλω κι εγώ τα ρούχα μου”. Οι γυναίκες συνήθως λένε ναι σε αυτό! Ήταν ένας τρόπος να προσπαθήσουμε να σπάσουμε την ιεραρχία, για να κάνουμε μια ισότιμη ανταλλαγή” .
Οι λεσβιακοί και φεμινιστικοί χώροι δεν είχαν χρήματα για να πληρώσουν για τις εικόνες της, αλλά η JEB τις ήθελε στα χέρια των γυναικών, στα σπίτια και στα βιβλιοπωλεία. Έτσι, τις έδινε σε εφημερίδες και ημερολόγια, σε αφίσες και καρτ-ποστάλ: “Η ορατότητα ήταν πάντα πιο σημαντική για μένα από την οικονομική σταθερότητα” .
Η JEB μας υπενθυμίζει ότι “ο αγώνας για τη διαφύλαξη της ζωής και των ελευθεριών μας είναι συνεχιζόμενος. Απαιτεί επαγρύπνηση.” Οι φωτογραφίες, για την JEB, είναι ζωτικής σημασίας σ’ αυτό: “Είναι η απόδειξη της γενναίας ιστορίας μας και μπορούμε να εμπνεύσουμε το πνεύμα της αγάπης και της αντίστασης που χρειαζόμαστε σήμερα.”
Κλείνουμε αυτό το μικρό αφιέρωμα με μία φράση της φωτογράφου που ταιριάζει απόλυτα με το μήνυμα της σημερινής ημέρας:
“Αν η σιωπή είναι ίση με το θάνατο, η αορατότητα ισοδυναμεί επίσης με το θάνατο.”