Τα τελευταία δύο περίπου χρόνια έχει ανοίξει -όχι άσκοπα- ένας διάλογος σε πολιτικό επίπεδο, έχοντας ως στόχο έναν κοινωνικό διάλογο γύρω από την εργασία στο σεξ. Κοινώς την πορνεία.
Μια πολύ σύντομη αναδρομή, για να μπείτε στο κλίμα. Τρία περίπου χρόνια πριν, προσκαλέστηκα από τη Θετική Φωνή -ούσα βιοποριζόμενη από τη σεξουαλική εργασία αμέτρητα χρόνια. Λόγω της ταυτότητας μου και της παρουσίας μου ως προασπίστρια των δικαιωμάτων των τρανς ατόμων. Από τη στιγμή κατάλαβα στο πετσί μου, πως δεν θα έχω κανένα μονοπάτι ανθόσπαρτο, παρά μόνο αν το διεκδικήσω.
Η σκέψη που μου κατατέθηκε σε εκείνη τη συνάντηση και μου άνοιξε άλλους ορίζοντες και παράτολμες προσδοκίες, κάνοντας με να αναλογιστώ πώς για πολλά χρόνια είχα στρογγυλοκαθίσει στο “προνόμιο” του να είμαι μια καθόλα νόμιμη πόρνη, θεωρώντας κανονικότητα να μη λειτουργεί και τόσο σωστά αυτή η “νομιμότητα”. Είχαν μπει στην άκρη οι φάλτσες νότες σ αυτό το πανηγύρι. Ήταν “φυσικό” να περνάμε από ιατρικές εξετάσεις δυο φορές την εβδομάδα, όσες ήμασταν νόμιμες, με όποιο στίγμα αυτό συνεπάγεται. Απλά “δηλωμένες εκδιδόμενες”. Είχε γίνει ρουτίνα -μια πολύ δυσάρεστη ρουτίνα- οι επιχειρήσεις “Αρετή”, τα δεκάδες αυτόφωρα σε υγρά κελιά με κουβέρτες γεμάτες ψείρες κι ο πακτωλός χρημάτων που αφήναμε στο Ελληνικό δημόσιο, αφού οι καταδίκες ήταν αυτονόητες (θα αναφερθώ σε άλλο άρθρο για την τραγελαφικότητα της εν λόγω νομοθεσίας, μη σας φορτώσω με πολλές πληροφορίες).
Ένα κέντρο ημέρας μέσα στο στόμα του λύκου, σε μια στοά κοντά στην πλατεία Ομονοίας, με αφόρητο κρύο και τραγική ζέστη, έγινε το δεύτερο σπίτι μας. Το Red Umbrella Athens* στήθηκε από δέκα περίπου τρελοκομεία, με όραμα, αγωνία, πολλή προεργασία -έτσι ώστε να αποφύγουμε όσο το δυνατόν απρόοπτες καταστάσεις- και ευθύνη. Ευθύνη για έναν πληθυσμό αόρατο για την πολιτεία, κακοποιημένο και περιθωριοποιημένο όσο κανένας άλλος, έρμαιο σε κάθε τι κακόβουλο ή στοχευμένα επικίνδυνο (βλ. την περίπτωση του ’12 με τις οροθετικές γυναίκες υπό την «αιγίδα» του Λοβέρδου).
Κύριο μέλημα (αν και πάλι θα γίνω πιο αναλυτική στις υπηρεσίες μας την επόμενη φορά) οι εξετάσεις για ΣΜΝ, συμβουλευτική περί αυτού, από εξειδικευμένο άτομο του Checkpoint, την ομπρέλα της Θετικής Φωνής, του “Προμηθέα” και την επιστημονική επιμέλεια του Τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος με απώτερο σκοπό να ενδυναμωθεί η συγκεκριμένη κοινότητα και να αρθούν όλες οι αγκυλώσεις που ποινικοποιούν στην ουσία αυτό το επάγγελμα, δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Συνδυάσαμε την εμπειρία, το βίωμα, με την επιστημονική γνώση .Μια καθόλα ετερόκλητη ομάδα, με ό,τι κουβαλάμε ο καθένας στην πλάτη του και την ψυχή του (άτομα που εργάζονται στο σεξ cis & trans γυναίκες, ψυχολόγοι, ομότιμοι, κοινωνική λειτουργός, νομική υποστήριξη κλπ) με μία αξιοσημείωτη αγάπη γι αυτό που κάνουμε. Μιλάμε για ένα πολύ δύσκολο πληθυσμό, αποκοινωνικοποιημένο και φυσικά καχύποπτο και ματαιωμένο ταυτόχρονα. Το μεγάλο στοίχημα ήταν να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους. Να τους δώσουμε να καταλάβουν πως ό,τι κι αν «δώσουμε» δεν θέλουμε αντάλλαγμα. Πράγμα αδιανόητο για τη δική τους κοσμοθεωρία και καθημερινότητα.
Καταφέραμε με πολλή δουλειά και πείσμα να μπει στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, η εργασία στο σεξ, αντικαθιστώντας -οχι πάντα- τα στιγματιστικά πόρνη, ιερόδουλος, εκδιδόμενη κλπ.
Η εργασία στο σεξ είναι ένα φαινόμενο που αφορά πλέον στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Η μη σωστή πληροφόρηση και πρόληψη έχει σαν αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ανά τον κόσμο να συγχέει την εργασία στο σεξ με το sex trafficking. Πολλές φορές επί τούτου. Οι φεμινιστικές οργανώσεις-ειδικά αυτές των πρώτων «κυμάτων»-έπεισαν και πείθουν (είναι και το έδαφος πρόσφορο με την αύξηση ακροδεξιών κομμάτων σε Ευρώπη και Αμερική), πως όταν μια γυναίκα ασχολείται, βιοπορίζεται με αυτό τον τρόπο, είναι apriori θύμα εκμετάλλευσης και κακοποίησης από τους άνδρες.
Κωφεύουν επιδεικτικά στο ότι δεν μιλάμε πλέον μόνο για γυναίκες αλλά και για τρανς και για άντρες. Από ποιον κακοποιείται ένας άντρας, που εργάζεται στο σεξ άραγε;
Δυστυχώς, υπάρχει στην ανερχόμενη δεξιά Ευρώπη η ίδια αντίληψη -αν και θα μου επιτρέψετε να έχω κάποιες, έως πολλές επιφυλάξεις αν είναι αντίληψη και όχι μεθόδευση. Η απόρροια όλων αυτών, μιας γενικής αναταραχής πληθυσμιακά παγκοσμίως, με την εμπορία ανθρώπων (human trafficking) να είναι στη 3η θέση στο πλανήτη ως η πιο κερδοφόρα μαύρη αγορά, είναι ένα νομοθετικό πλαίσιο παράδοξο και συνάμα παράλογο. Το γνωστό «Σουηδικό μοντέλο» ,που στην κυριολεξία του, ποινικοποιεί τον πελάτη και όχι το εργαζόμενο άτομο, απλώνεται σιγά σιγά στην Ευρώπη. Ήδη στη Γαλλία ισχύει εδώ και δυο χρόνια. Απέτυχε παταγωδώς. Διότι όταν ένα κράτος νομοθετεί κατ’ αυτό τον τρόπο, οφείλει αυτό τον πληθυσμό να τον «αποκαταστήσει». Να τον ξαναβάλει στην κοινωνία με μέριμνα, σχεδιασμό και υποδομές. Και άντε η Σουηδία και οι Σκανδιναβικές χώρες ,διαθέτουν αυτά τα εχέγγυα. Που δεν… Στη Γαλλία ήδη υπάρχουν αναφορές από οργανώσεις και μη κυβερνητικούς φορείς πως η σωματεμπορία αυξάνεται επικίνδυνα και φυσικά τα άτομα που συνεχίζουν παρανόμως να εργάζονται είναι πλέον εντελώς απροστάτευτα.
Η πρώτη σκέψη που μου ήρθε όταν άκουσα για όλο αυτό-την καταθέτω μάλιστα με κάθε ευκαιρία σε κάθε συνάντηση,συνέδριο, εγχώριο ή μη- είναι πως από τη στιγμή που ο πελάτης είναι παράνομος, όταν θα πληρώσει για να κάνει σεξ,αυτόματα έρχεται στη θέση του «θύματος» κάτι το οποίο τον συμφέρει,απ τη στιγμή που θα το κάνει έτσι κι αλλιώς.
Από αυτή τη θέση λοιπόν, πατά στην επικινδυνότητα που επίκειται αν τον πιάσουν και ως «θύμα» επιρρίπτει την ευθύνη στο εργαζόμενο πρόσωπο.
«Εγώ κινδυνεύω με πρόστιμο για να έρθω να σε πληρώσω να κάνουμε σεξ». Αυτόματα είναι σε θέση ισχύος, γνωρίζοντας την ανάγκη του άλλου, ενοχοποιεί και πλέον η διαπραγμάτευση, αλλάζει μορφή. Λιγότερα χρήματα, περισσότερες υπηρεσίες και μάλιστα σε καθεστώς επισφαλές για το εργαζόμενο άτομο, διότι δεν υπάρχει ούτε χρόνος ούτε δεινότητα για να κλείσει μια τέτοια συμφωνία.
Όπως καταλαβαίνετε δεν είναι τόσο απλό όσο προσπαθούν να το παρουσιάσουν κάποιοι.
Το πιο «απλό» σαν αντίληψη πρέπει να σας αφομοιωθεί πως η εργασία στο σεξ και η εξαναγκαστική σεξουαλική εκμετάλλευση είναι δυο ακριβώς αντίθετα πράγματα.
Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για επιλογή (ακόμη και τελευταία λύση να είναι, γίνεται με βούληση του ίδιου του ατόμου, επιλέγει από κάτι άλλο, αυτό). Οφείλει λοιπόν η πολιτεία να σταθεί με σθένος και σοβαρότητα πάνω από αυτό το θέμα και με μια εντελώς νέα νομοθεσία να προστατεύει και να απαιτεί από αυτούς τους ανθρώπους με ίση μεταχείριση, δικαιώματα και υποχρεώσεις, όπως κάθε εργασιακό καθεστώς.
Θα κλείσω το πρώτο μου άρθρο με αυτή τη θεματολογία, με μια ρηξικέλευθη σκέψη, που την πιστεύω ακράδαντα. Αν δεν είναι φεμινισμός η κάθε γυναίκα, το κάθε πρόσωπο εν γένει, να κουμαντάρει το σώμα του, να το κάνει ό,τι θέλει, τότε τι είναι;
Άννα Κουρουπού
*Πρωτοβάθμιος Φορέας Πρόληψης και Ενδυνάμωσης εργαζόμενων στο σεξ και αποτελεί μία πρωτοβουλία του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή», των Κέντρων Πρόληψης και Εξέτασης «Checkpoint» και του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδας «Προμηθέας». Το «Red Umbrella Αthens» λειτουργεί από το Δεκέμβριο του 2015 με στόχο την ενδυνάμωση και την κοινωνική ένταξη των εργαζομένων στο σεξ στην Ελλάδα και την υποστήριξη ίσων πολιτικών και ατομικών ανθρώπινων δικαιωμάτων χωρίς διακρίσεις και στίγμα. Το «Red Umbrella Αthens» διεκδικεί σε πολιτικό επίπεδο την βελτίωση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου (Ν.2734/1999) και της άρσης των εμποδίων της αποποινικοποίησης της εργασίας στο σεξ.
