Καμία -pride- εμπειρία δεν είναι η ίδια, κυρίως αν πρόκειται για την πρώτη. Πριν, λοιπόν, αποχαιρετήσουμε τον Ιούνιο, ζητήσαμε από έξι άτομα να μας γράψουν για την πρώτη φορά που βρέθηκαν σε ένα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας.
Μαρία Τσολάκη
media relations
Μικρή πολύ συχνά ζοριζόμουν κοινωνικά, αισθανόμουν ότι δεν «ανήκα» στις ομάδες που ήδη γνώριζα, δεν κολλούσα, δεν μπορούσα να αισθανθώ άνετα και να είμαι απόλυτα ο εαυτός μου. Στην πορεία – ευτυχώς – γνώρισα και άλλους ανθρώπους, ανοίχτηκα σε άλλους κύκλους, αποδέχτηκα εμένα και βίωσα αρκετές στιγμές σύνδεσης και εγγύτητας. Μια τέτοια στιγμή έζησα και στο πρώτο μου Pride, το 2009. Δεν θυμάμαι καθόλου λεπτομέρειες, μόνο πως πήγα αργά μετά την παρέλαση στην Πλατεία Κλαυθμώνος, συναντηθήκαμε με φίλους και είδαμε μια performance του Κωνσταντίνου Ρήγου. Αυτό που δεν θα ξεχάσω είναι το πώς αισθάνθηκα. Χαρά, έξαψη, ενθουσιασμό, συγκίνηση, αγάπη, ανακούφιση, τρυφερότητα, περηφάνια. Θυμάμαι επίσης ότι ένιωσα όπως αισθανόμουν πάντα στο πολύ αγαπημένο μου SODADE (ένα μικρό pride κάθε εβδομάδα για πολλά χρόνια της ενήλικης ζωής μου): ασφαλής, προστατευμένη, αποδεκτή δυνατή, με ενθουσιασμό, έτοιμη να συνδεθώ και να τα περάσω πολύ καλά. Από τότε, δεν χάνω ποτέ κανένα pride, και ειδικά την παρέλαση που έχει για μένα μεγάλη αξία και σημασία. Πάντα συγκινούμαι όταν βλέπω τόσο διαφορετικούς και τόσο ίδιους – σε ανάγκες – ανθρώπους να γίνονται ένα και να προχωρούν/πορεύονται μαζί. Και κάθε φορά το αίσθημα της πρώτης φοράς ζωντανεύει, και ένα τραύμα γλυκαίνει. Είναι απαραίτητο το pride, είναι απαραίτητο το visibility. Ειδικά σε μια εποχή που τα δικαιώματα – σε παγκόσμια κλίμακα – βάλλονται από παντού, είναι απαραίτητο να βγαίνουμε στους δρόμους και να βάζουμε τα σώματά μας εκεί που είναι οι πεποιθήσεις μας. Είναι σημαντικό για νέα παιδιά σε κλειστές κοινωνίες, είναι σημαντικό για χιλιάδες λόγους. Είμαι πολλά πολλά χρόνια out, loud και proud και το Pride έχει συμβάλλει σε αυτό.
Γεράσιμος Ευαγγελάτος
στιχουργός
Θα ξεκινήσω όντας ειλικρινής: είμαι ακραία αγοραφοβικός. Η παραμικρή συνάθροιση μεγαλύτερη των 10 ατόμων μου προκαλεί αδιαχείριστες κρίσεις πανικού. Κι όμως, υπάρχει μια μέρα κάθε χρόνο που βάζω κάθε φόβο στην άκρη, κοπανάω κάνα δυο χαλαρωτικά ποτά και μπερδεύομαι με το πλήθος, περιφέροντας περήφανος μια νέα, ατρόμητη και πολύ πιο cool εκδοχή του εαυτού μου. Κατά μία έννοια, με επανεφευρίσκω μέσα σ’ ε ένα πλαίσιο ελευθερίας, γιορτής κι ενδυνάμωσης, κι αυτή είναι η σκέψη που με παρακινεί κάθε φορά και δίνω το παρών στο Pride ανάμεσα σε φίλους, αδερφούς, συντρόφους, φασαίους και περίεργους. Έχοντας μια ιδιαίτερη σχέση με τον χρόνο και την ακριβή καταγραφή του, αδυνατώ να ανακαλέσω την πρώτη φορά που έβαλα τις φοβίες μου στην άκρη και μπήκα στον χορό. Έχω όμως μια πολύ ζωντανή εικόνα στο μυαλό μου: να είμαι μεθυσμένος, ιδρωμένος, ερωτευμένος, ελεύθερος κι αισιόδοξος (δεν έχω υπάρξει ποτέ ούτε τα τρία απ’ αυτά συγχρόνως) ανάμεσα σε μια θάλασσα από άλλους μεθυσμένους, ιδρωμένους, ερωτευμένους, ελεύθερους κι αισιόδοξους και κανείς και τίποτα να μην μπορεί να αμφισβητήσει την αλήθεια της στιγμής. Παντού γύρω ομορφιά, χρώμα, μουσική και εμπιστοσύνη στην ουσία της συνύπαρξης. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ουτοπία. Κι όμως, αυτή η ουτοπία φτιάχνεται από το μηδέν μία φορά τον χρόνο και μας θυμίζει ότι το να γίνει πραγματικότητα εξαρτάται από τον καθένας μας. Αρκεί μέσα στο πλήθος να πιάσει σφιχτά το χέρι του φοβισμένου αγνώστου δίπλα λέγοντας: «είμαι εδώ, είμαι παρών κι είσαι ασφαλής». Μέχρι αυτή η μια μέρα της υπέρβασης να βάλει μυαλό στις υπόλοιπες 364.
Αδαμαντία Κοτσογλανίδη
ψυχοθεραπεύτρια, κοινωνική λειτουργός
Πρώτη φορά που συμμετείχα στο φεστιβάλ υπερηφάνειας ήταν το 2011, 20 ετών, πρόσφατα out στον κοντινό μου περίγυρο, φίλους και γονείς. Είχα ακούσει και συζητήσει τόσα πολλά για αυτή την εμπειρία με άτομα που ήταν παρόντα. Ανυπομονούσα. Η γιορτή αυτή συναντήθηκε, επηρέασε και ενίσχυσε την προσωπική μου διαδικασία της διαμόρφωσης της ταυτότητάς μου ως πλέον νέα ενήλικη γυναίκα, όπου η έκφραση του φύλου και η σεξουαλικότητά μου ήταν κομβικής υπαρξιακής σημασίας για εμένα. Χρώματα, γκλίτερ, μπαλόνια, μουσική, γραμμένα συνθήματα με νόημα και επαναστατικό χαρακτήρα, βαβούρα, αλκοολούχα ή μη ποτά, φιλιά, αγκαλιές, κόσμος όλων των ηλικιών και όλων των φύλων, γέλια και συγκίνηση. Και εγώ με ένα χαμόγελο μέχρι τα αυτιά. Να μην το χορταίνω. Να μην μπορώ να σταθώ σε ένα σημείο. Να θέλω να τρέξω και να φωνάξω. Το αποκορύφωμα της εμπειρίας αυτής ήταν η παρέλαση υπερηφάνειας. Καθώς περπατούσα μαζί με γνωστά και άγνωστα πρόσωπα, η αίσθηση εγγύτητας και ζεστασιάς ήταν διάχυτη στο σώμα μου. Η ζεστασιά του ανήκειν, της ομάδας και της συντροφικότητας. Στεκόμουν μέσα στο πλήθος ανατριχιασμένη, εστιάζοντας στις βαθιές ανάσες που έπαιρνα κοιτώντας γύρω μου. Εμφανιζόμουν. Όλα εμφανιζόμασταν. Δίναμε πληροφορία στον υπόλοιπο κόσμο, καλοδεχούμενη ή μη. Παίρναμε χώρο και δίναμε χώρο στις δυνατότητές μας. Γιορτή υπερηφάνειας και συμπερίληψης. Το αίσθημα της βαθιάς αποδοχής και συνύπαρξης που αισθανόμουν εκείνη τη στιγμή δεν περιοριζόταν μονάχα στην έκφραση φύλου μου ή/και στην σεξουαλικότητά μου. Συμπερίληψη για το καθετί «διαφορετικό», «ανοίκειο» και «απελευθερωτικό» από το συντηρητικό και θεοκρατικό κοινωνικό γίγνεσθαι στην Ελλάδα του 2011. Ένιωθα ότι, εκείνη τη στιγμή, όλα μαζί, ήμασταν παρόντα στη δική μας προσωπική διαδικασία, επαναστατώντας και στις δικές μας προκαταλήψεις και φόβους. Σεβασμός, Συμπερίληψη, Τρυφερότητα και Αγάπη.
Χριστίνα Φαίδωνος
συντονίστρια εθελοντισμού Thess Checkpoint
Το πρώτο μου Pride ήταν αυτό του 2021, αμέσως μετά το lockdown, στη Θεσσαλονίκη, στο πάρκο Ξαρχάκου. Η αλήθεια είναι πως δεν θυμάμαι και πολλά πράγματα από εκείνη τη μέρα. Αν θες το λες και μηχανισμό άμυνας, ξεχνάω πάντα ό,τι έντονο βιώνω, είτε αυτό είναι όμορφο είτε όχι. Θυμάμαι όμως πως ήταν ένα Pride με αρκετές ιδιαιτερότητες μιας και δεν επιτρεπόταν η μουσική και υπήρχε ένα μούδιασμα στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Ο κόσμος ωστόσο έδινε τον παλμό κι αυτό ήταν κάτι που έκανε τη διαφορά. Αν θα έπρεπε να ξεχωρίσω κάτι από τη συγκεκριμένη μέρα, σίγουρα θα έλεγα πως ξεχωρίζω και δεν αλλάζω το γεγονός ότι ένιωσα ελεύθερη και περήφανη, για όλους/όλες/όλα που ήταν εκεί αλλά και για την ίδια μου την εαυτή που κάπως βγήκα από το καβούκι μου και ξεπέρασα κάθε φόβο ή ενδοιασμό που ενδεχομένως είχα. Κι από τότε μέχρι και τώρα κάθε φορά η ελευθερία μεγαλώνει και εύχομαι αυτό το συναίσθημα να το νιώσουν όλ@ όσα παλεύουν για τα αυτονόητα. Δεν είστε μόν@, δεν ήσασταν ποτέ!
Πάρβη Πάλμου
Ψυχοθεραπεύτρια-Υπευθ. Υγείας Τρανς & Ιντερσεξ Οικογενειών ΣΥΔ
Τι θυμάμαι από το πρώτο μου Pride με ρώτησε το περιοδικό Antivirus και με πιάνω να προσπαθώ να κάνω το ταξίδι στο memory lane σχεδόν 18 χρόνια πριν. Το 2005 στην πλατεία Κλαυθμώνος, θυμάμαι τον ενθουσιασμό μου που επιτέλους και εγώ θα παρελάσω ελευθέρα για το δικαίωμα στην ύπαρξή μου, θα βρεθώ σε μια γιορτή, μια διαμαρτυρία και διεκδίκηση που είχα δει μόνο σε άλλες χώρες. Ήμασταν μια χούφτα άνθρωποι τότε, ίσως 500 άτομα, ίσως παραπάνω. Για μένα όμως ήταν κάτι τεράστιο. Ήδη είχα αρκετές επαφές με την κοινότητα, πρόλαβα το Factory, πήγαινα στο Alexanders’, στον Ίκαρο, στη Μύκονο και στην Ερεσό. Εκείνη την εποχή από το 1997 έπαιζα και μουσική στις Κούκλες ως DJ. Με την παρέα μου είχαμε στηθεί από νωρίς, πίναμε τις μπύρες μας στα γρασίδια συζητώντας για την αλλαγή που προσδοκούμε, γκρινιάζοντας για την μουσική, που δεν ταιριάζει σε άτομα που ακούν Dark Wave και Industrial. Διασκεδάζαμε όμως, ήταν κάτι καινούργιο και ελπιδοφόρο. Ξεκινήσαμε την πορεία με ιδιαίτερη χαρά χορεύοντας και έχοντας μια φρέσκου είδους περηφάνια. Αυτό που θυμάμαι με λύπη ήταν όταν σε κάποια φάση με πλησίασε ένα πρόσωπο, στο μέλλον έμαθα ότι ήταν γυναικά λεσβία ακτιβίστρια, και ήθελε να μου δώσει να κρατήσω ένα μικρό πλακάτ και να μου βάλει αυτοκόλλητα «είμαι λεσβία». Της είπα πολύ ευγενικά “όχι, αλλά ευχαριστώ”. Απλούστατα γιατί εκείνη την εποχή είχα μεγάλη ανάγκη να στηρίξω τον Bi σεξουαλικό μου προσανατολισμό καθώς και την ιδέα μου ότι δεν ανήκω σε κανένα δίπολο του φύλου. Να εκφραστώ όπως εγώ θέλω. Αυτή μου απάντησε: Μην ανησυχείς είναι μόνο για σήμερα, από αύριο μπορείς να γυρίσεις πίσω στη ντουλάπα σου. Αυτό δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Ως πρόσωπο που έκανα Coming Out στα 14 μου σε μια εποχή που αυτό ήταν σπάνιο, αυτή η στάση με πρόσβαλε και με θύμωσε. Είναι δυστυχώς κλασικό χαρακτηριστικό της μη αποδοχής μέσα στην ίδια την κοινότητα, του Infight αλλά και του πώς προβάλλεται επιθετικά το Ιnternalized Οppression. Όπως έλεγε και η Μαρίνα μας…κάποια έχουν διαβάσει τα ανθρώπινα δικαιώματα ανάποδα και αυτό δυστυχώς ισχύει ακόμα.
Λουκάς Σταμέλλος
Δημοσιογράφος, μέλος του omniatv
Ήταν το πρώτο βήμα. Για δύο παιδιά συντηρητικών οικογενειών του «μέσου όρου», όπως ο σύντροφός μου κι εγώ, ήταν ως τότε αδιανόητο. Όμως είχαν συμβεί πολλά, κοινωνικά και πολιτικά εκείνα τα δύο χρόνια. Κι έτσι, βρέθηκα μαζί του στο Pride του 2010. Το πρώτο μου. Σχεδόν 31, αλλά ακόμα στη ντουλάπα. Ακόμα κι από τον στενό φιλικό κύκλο. Οι σκληρές αλυσίδες που φορούσα από την πρώτη στιγμή που κατάλαβα ότι κάτι πήγαινε «αλλιώς» με μένα, είχαν γίνει δεύτερο δέρμα. Ήμουν τόσο μαθημένος σ’ αυτές, που θεωρούσα ότι ήταν αυτονόητες. Η γονεϊκή απειλή «αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, να σφαχτώ καλύτερα» (κρατώντας το κουζινομάχαιρο) είχε σφίξει το αλυσόδεμα με ένα λουκέτο και είχε πετάξει το κλειδί. Κι όμως, εκεί, η ουσία του Pride, η αποδοχή, η ορατότητα και η περηφάνια, τις έσβησαν αυτές τις αλυσίδες. Απαλά και με στοργή. Σαν να ήταν απλά ζωγραφιστές και ένα χέρι να τις σφούγγιζε με στοργή από πάνω μου και να μου έλεγε «να, δες, δεν είναι πραγματικές, μια μουτζούρα είναι μόνο». Απλά μια μουτζούρα που ξεπλύθηκε με νερό από ένα ρυάκι όπου καθρεφτίζονταν όλα τα αστέρια του ουρανού. Η αποβολή της εσωτερίκευσης του στίγματος είναι σαν να παύει ένας δυνατός πόνος, ο οποίος σε ταλαιπωρούσε για τόσο πολύ καιρό, που είχες ξεχάσει ότι πονούσες. Μόλις παύει, ανασαίνεις. Βαθιά. Και τότε συνειδητοποιείς ότι πριν δεν ανάσαινες. Με στοργή, σ’ εκείνο, το πρώτο μας Pride, για πρώτη φορά, φιληθήκαμε σε δημόσιο χώρο χωρίς να φοβόμαστε. Ανασαίνοντας.
