Οι παρατηρήσεις – προτάσεις του ΣΥΔ στο Σχέδιο Νόμου: Μέτρα προώθησης αναδοχής και υιοθεσίας.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), μη κυβερνητική οργάνωση εθελοντικού χαρακτήρα για τα δικαιώματα της τρανς κοινότητας, με το παρόν δελτίο τύπου, καταθέτει τις παρατηρήσεις – προτάσεις του αναφορικά με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης: «Μέτρα προώθησης αναδοχής και υιοθεσίας»[1].
Εξ αρχής, για λόγους ορθής ορολογίας θεωρούμε ότι ο όρος υιοθεσία πρέπει να αντικατασταθεί επί το ορθότερο με τον όρο παιδοθεσία ή έστω τεκνοθεσία. Εν συνεχεία θεωρούμε ότι το παρόν σχέδιο νόμου, αποτελεί μία σημαντική ευκαιρία ώστε να επεκταθεί η δυνατότητα από κοινού επιμέλειας υπαρχόντων τέκνων, αλλά και τεκνοθεσίας ανεξαρτήτως φύλου ή ταυτότητας φύλου των μερών. Συγκεκριμένα και κατ’ άρθρον:
Άρθρο 2 – Σύνθεση: Θεωρούμε σκόπιμο ο βοηθός Συνήγορος του Πολίτη, Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού, να συμμετάσχει με δικαίωμα ψήφου στις συνεδριάσεις του Εθνικού Συμβουλίου Αναδοχής Υιοθεσίας (παράγραφος 3).
Άρθρο 8 – Ανάδοχοι γονείς – Προϋποθέσεις:
Παράγραφος 2β: Αναφέρεται ότι: «Οι ανάδοχοι γονείς και οι συνοικούντες με αυτούς έχουν καλή ψυχική, διανοητική και σωματική υγεία, ιδίως μάλιστα δεν πάσχουν από χρόνια μεταδοτικά νοσήματα». Θεωρούμε ότι το άρθρο αυτό θα πρέπει να αφαιρεθεί ή να τροποποιηθεί καθώς αποκλείει από τη δυνατότητα παιδοθεσίας τους γονείς που είτε είναι πρόσωπα με αναπηρία, ή και οροθετικά πρόσωπα. Σημειώνουμε ακόμη ότι οι ίδιες αλλαγές είναι απαραίτητο να γίνουν και στον Κώδικα Υιοθεσίας καθώς και στη σχετική Υπουργική Απόφαση.
Πρόσθεση παραγράφου ενδιαμέσως της 1ης και της 2ης: Θεωρούμε απαραίτητο να προστεθεί παράγραφος μεταξύ των παραγράφων 1 και 2 που να τροποποιεί άρθρα του ν. 4356/2015 (Σύμφωνο Συμβίωσης), ώστε:
α) Στο Άρθρο 2, παράγραφος 1, να αντικατασταθεί η πλήρης δικαιοπρακτική ικανότητα με τις ίδιες ακριβώς προϋποθέσεις με αυτές του γάμου.
β) Τροποποίηση του Άρθρου 3, παράγραφος 1, με απαλοιφή της φράσης: «καθώς και ο εισαγγελέας αυτεπαγγέλτως, αν το σύμφωνο αντίκειται στη δημόσια τάξη», καθώς και της παραγράφου 3 με αντικατάσταση της λέξης πατρότητα με την λέξη γονεϊκότητα,
γ) Τροποποίηση του Άρθρου 9, ως ακολούθως:
«Άρθρο 9 – Τεκμήριο γονεϊκότητας: Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του συμφώνου συμβίωσης ή μέσα σε τριακόσιες (300) ημέρες από τη λύση ή την ακύρωση του Συμφώνου, τεκμαίρεται ότι έχει γονείς τα δύο μέρη του συμφώνου συμβίωσης ανεξαρτήτως του φύλου ή της ταυτότητας φύλου των γονέων. Το τεκμήριο ανατρέπεται με αμετάκλητη δικαστική απόφαση.»
δ) Σε συμφωνία με τις αλλαγές που προτείνουμε στα σημεία β και γ (αντικατάσταση πατρότητας με τη γονεϊκότητα), ακόμη, είναι απαραίτητο να τροποποιηθούν τα Άρθρα 1465, 1466 και 1467 του Αστικού Κώδικα, ώστε να ισχύουν ακριβώς τα ίδια στον γάμο, ως ακολούθως:
«Άρθρο 1465: Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου από το πρόσωπο που το γέννησε ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την ακύρωσή του τεκμαίρεται ότι έχει γονέα το έτερο μέρος του γάμου (τέκνο γεννημένο σε γάμο).
Τέκνο γεννημένο σε γάμο θεωρείται και το τέκνο που γεννήθηκε ύστερα από μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση, εφόσον υπάρχει η απαιτούμενη κατά το άρθρο 1457 δικαστική άδεια.
Αν το τέκνο γεννήθηκε μετά την τριακοσιοστή ημέρα από τη λύση ή την ακύρωση του γάμου, η απόδειξη της γονεϊκότητας του δεύτερου μέρους βαρύνει εκείνον που την επικαλείται. Το ίδιο ισχύει και όταν η τεχνητή γονιμοποίηση έγινε μετά το θάνατο του έτερου μέρους, παρά την έλλειψη δικαστικής άδειας.»
«Άρθρο 1466: Αν μέσα στις τριακόσιες ήμερες από τη λύση ή την ακύρωση του γάμου γεννήθηκε τέκνο από το πρόσωπο που τέλεσε νέο γάμο, τεκμαίρεται ότι αυτό έχει γονέα το δεύτερο σύζυγο, έκτος αν γίνει δεκτή αγωγή για προσβολή της γονεϊκότητάς του, οπότε τεκμαίρεται ότι είναι τέκνο του πρώτου συζύγου.»
«Άρθρο 1467: Η ιδιότητα του τέκνου, ως προς το όποιο συντρέχει ένα από τα τεκμήρια των άρθρων 1465 και 1466, ως τέκνου γεννημένου σε γάμο, μπορεί να προσβληθεί δικαστικώς, αν αποδειχθεί ότι το πρόσωπο δεν συνέλαβε πράγματι από το έτερο μέρος ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από αυτό, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας ή αποδημίας ή επειδή δεν είχαν σχέσεις.»
ε) Στο ίδιο Άρθρο 9, προσθήκη παραγράφου ως ακολούθως:
«Τέκνα που τυχόν έχουν αποκτηθεί ή παιδοθετηθεί στην αλλοδαπή από πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης σε άλλη χώρα που προβλέπεται από το δίκαιο του τόπου τέλεσής της, τεκμαίρεται ότι έχουν γονείς τα δύο πρόσωπα, με τη καταχώρηση του σχετικού αποσπάσματος της αλλοδαπής στο αρμόδιο Ληξιαρχείο».
στ) Στο Άρθρο 14 προσθήκη παραγράφου ως ακολούθως:
«H διάταξη του άρθρου 1545 του ΑΚ εφαρμόζεται ανάλογα και ως προς τα μέρη που συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης, ανεξαρτήτως φύλου ή ταυτότητας φύλου των μερών».
ζ) Στο ίδιο Άρθρο 14, τροποποίηση του Άρθρου 1463 του Α.Κ. ως ακολούθως:
«Η συγγένεια του τέκνου με το πρόσωπο που το γέννησε και τους συγγενείς του συνάγεται από τη γέννηση. Η συγγένεια με το έτερο μέρος και τους συγγενείς του συνάγεται από το γάμο ή το σύμφωνο συμβίωσης των δύο μερών ή ιδρύεται με την αναγνώριση, εκούσια ή δικαστική.»
Άρθρο 09 – Απαιτούμενα δικαιολογητικά και διαδικασία εγγραφής στα Ειδικά και στο Εθνικό Μητρώο Υποψηφίων Αναδόχων Γονέων: Κατάργηση του σημείου δ, της παραγράφου 1: «Πιστοποιητικό δημόσιου νοσηλευτικού ιδρύματος, από το οποίο να προκύπτει ότι δεν πάσχουν ο αιτών και τα συνοικούντα με αυτόν πρόσωπα, από χρόνια μεταδοτικά νοσήματα», καθώς όπως αναφέρθηκε προηγουμένως με αυτόν τον τρόπο έχουμε διάκριση σε βάρος των οροθετικών προσώπων.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, πέραν όλων των ανωτέρω, καλεί την Κυβέρνηση να προχωρήσει όπως έχει δεσμευθεί το κυβερνών κόμμα της πλειοψηφίας μέσω του κειμένου πολιτικής απόφασης της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ[2], να προχωρήσει στην άμεση σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής με αντικείμενο την επέκταση του πολιτικού γάμου και της παιδοθεσίας ανεξαρτήτωςτου φύλου των μερών, καθώς και στην κατάργηση της περιοριστικής προϋπόθεσης για τα έγγαμα πρόσωπα στον ν. 4491/2017 (νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου).
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ
