Το “Sam Albatros” δεν είναι ψευδώνυμο αλλά μία ταυτότητα

13/02/2022
Για μένα ήταν πολύ σημαντικό να πω πως “ό,τι έγινε στο παρελθόν έγινε, θέλω να μια καινούρια αρχή”…

Ποια είναι η ιστορία πίσω από το «ελαττωματικό αγόρι»;

Το βιβλίο μιλάει για ένα ζωηρό παιδάκι δημοτικού που θέλει να παίξει με video-games, με τους φίλους του, με τα πόκεμον. Όμως καταλήγει να παίζει με τη βία της ελληνικής επαρχίας, γιατί αυτά τα παιχνίδια του δίνονται. Μιλάει για ένα αγόρι που δεν είναι καλό στο να είναι αγόρι (κατά τα ετεροκανονικά πρότυπα) και τιμωρείται για αυτό από την ελληνική κοινωνία και την οικογένειά του. Πολλά στεγανά της ελληνικής κοινωνίας συνεχίζουν να διαιωνίζονται απλά επειδή πολλοί ενήλικες συνήθισαν να ζουν μέσα σε αυτά. Ως απάντηση σε αυτόν τον τρόπο ύπαρξης, σκοπός του βιβλίου είναι να επιστρέψουμε σε εκείνον τον τρόπο σκέψης των παιδιών που συνεχώς ρωτάνε γιατί και αμφισβητούν τους περιορισμούς που επιβάλλει η κοινωνία. Αυτό που ήθελα να σχολιάσω είναι όλους εκείνους τους ανυπόστατους κανόνες ως προς το πώς πρέπει να είναι ένα κορίτσι, πώς πρέπει να είναι ένα αγόρι, ποιους μπορούμε να αγαπάμε, που διχάζουν ακόμα (!) τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. και το πώς αυτό το σύστημα αξιών οδηγεί χαρούμενα πολύχρωμα παιδάκια να γίνονται δυστυχισμένα. Το βιβλίο είναι βασισμένο σε ένα βαθμό στη δική μου ιστορία: ήθελα να ξεκινήσω με την πραγματικότητα και να φτιάξω τέχνη. Γράφοντας το βιβλίο ξαναζούσα αυτό το παρελθόν αλλά είχα τα ψυχικά εφόδια να το ξαναγράψω ως κάτι λιγότερο τραυματικό χρησιμοποιώντας το χιούμορ ως καθαρτική συνθήκη.

Για ποιο λόγο έγραψες για αυτό το θέμα;

Η συμβουλή που δίνουν σε νέους συγγραφείς είναι «γράψε αυτό που ξέρεις» και εγώ αυτό που ήξερα πολύ καλά ήταν η ελληνική επαρχία, η φοβικότητα και η βία της. Κι αυτό το συνειδητοποίησα μετά από πολύ καιρό όταν έφυγα από αυτή και έμενα στο Λονδίνο. Στο μεταπτυχιακό έτυχε να βρεθώ ανάμεσα σε παιδιά που έχουν πάει σε σχολεία με δίδακτρα 50.000 ευρώ τον μήνα, ενώ εγώ είχα πάει σε δημόσιο σχολείο της ελληνικής επαρχίας με σκουριασμένα & σπασμένα θρανία & καρέκλες, όπου εκτός του bullying με κοροϊδεύανε γιατί είχα καλή προφορά στα αγγλικά. Στο Λονδίνο έκανα ιδιαίτερα για να βγάλω τα προς το ζειν, όταν τα χρήματα της υποτροφίας δεν έφταναν: μάλιστα έτυχε να κάνω ιδιαίτερα στην κόρη της Emma Thompson. Πιο πριν δεν μπορούσα καν να διανοηθώ ότι τέτοιου είδους άνθρωποι υπάρχουν εκτός τηλεόρασης, τόσο επαρχιωτάκι! Με αυτά υπόψη, θεώρησα σημαντικό να πω την ιστορία «ελαττωματικών» παιδιών της ελληνικής επαρχίας. Ίσως και σαν μια δήλωση ότι αξίζει να συμπεριληφθούν και να γίνουν κομμάτι της ελληνικής λογοτεχνίας, ότι δεν είναι περιθωριακά στοιχεία όπως τα αντιμετωπίζουν τόσα χρόνια.

Στην Ελλάδα υπάρχει queer λογοτεχνία;

«Πρόσεχε να μην ενθυλακωθείς με το queer» μου είπε πριν από 2-3 χρόνια υψηλά ιστάμενο άτομο της ελληνικής λογοτεχνίας. Κι αυτό επειδή υπάρχει αυτή η αντίληψη πως οτιδήποτε queer είναι μόνο για queer άτομα, ενώ οτιδήποτε με cis-hetero εμπειρίες για όλους τους ανθρώπους, κατάλληλο για όλη την οικογένεια, ότι η ετεροκανονικότητα είναι το default κατά κάποιο τρόπο και οτιδήποτε άλλο περιθωριακό. Κι έτσι πολλοί συγγραφείς απλά δε θέλουν να αυτοπροσδιοριστούν ως gay ή queer για να μην περιορίσουν το κοινό τους, ή το κάνουν με πολύ damage control τρόπο ώστε να μην «ενοχλήσει» η gay ή queer ταυτότητά τους. «Δεν ενδιαφέρει τον κόσμο τι κάνεις στο κρεβάτι σου» λένε. Σε ποιο… ουράνιο και τόξο ζουν; Αν δεν ενδιέφερε τον κόσμο τι κάνεις στο κρεβάτι σου θα ήμασταν Καναδές ή Σκανδιναβικές χώρες. Προφανώς και τον ενδιαφέρει τον κόσμο τι κάνεις στο κρεβάτι σου: αλλιώς δε θα υπήρχε ομοφοβία στην Ελλάδα. Προφανώς και ενδιαφέρει τον κόσμο η ταυτότητα φύλου σου: αλλιώς δε θα υπήρχε τρανσφοβία. Προφανώς και ενδιαφέρει τον κοσμο το πώς ντύνεσαι: αλλιώς δε θα σε έδερνε για τον τρόπο του ντύνεσαι. Προφανώς τον ενδιαφέρει αν είσαι γυναίκα: γιατί μπορεί να σε πληρώνει λιγότερο για την ίδια ακριβώς δουλειά που θα έκανε ένας άντρας. Και για να επουστρέψω στην ερώτηση: όσο υπάρχουν συγγραφείς που δε θέλουν να… «ενθυλακωθούν» με το queer, δε θα υπάρχει queer λογοτεχνία στην Ελλάδα.

Γιατί γράφεις το βιβλίο με ψευδώνυμο;

Το Sam Albatros δεν είναι ψευδώνυμο αλλά μια άλλη ταυτότητα. Για εμένα ήταν πολύ σημαντικό να πω πως «ότι έγινε στο παρελθόν έγινε», δεν είμαι damaged, δεν είμαι διαλυμένος. θέλω μια καινούργια αρχή». Η δημιουργία μιας άλλης ταυτότητας σου δίνει την ευκαιρία να επαναπροσδιοριστείς από το μηδέν και για μένα ήταν σημαντικό αυτό: να γίνω ένας λευκός καμβάς και να μπορώ να εξερευνήσω τα πάντα από την αρχή. Μακριά από όλους εκείνους τους περιορισμούς που έχουμε εσωτερικεύσει.

Μίλησε μας για το όνομα Sam Albatros, πώς το επέλεξες;

Ίσως απλά δεν τα πάω καλά με τα ονόματα! Είναι οικογενειακό χάρισμα! Για να καταλάβεις, οι γονείς μου ήθελαν να μου δώσουν το όνομα της γιαγιάς μου που ήταν Βαρβάρα. Με φαντάζεσαι να με λέγανε Βάρβαρο στο σχολείο της ελληνικής επαρχίας; Το bullying θα έφτανε σε άλλο level!

Πώς αυτοπροσδιορίζεσαι;

Δεδομένου ότι το “gay” δεν έχει γίνει reclaim στην Ελλάδα, και το «ομοφυλόφιλος» ακούγεται ως ιατρικός όρος, προτιμώ να αυτοπροσδιορίζομαι ως αδερφή, στο πλαίσιο του re-appropriation. Έτσι με φωνάζαν τότε, και πλέον το έχω σαν badge of honour. Δεν είμαι καλό στο να είμαι αγόρι, όπως και ο ήρωας του βιβλίου, για αυτό χρησιμοποιώ όλα τα pronouns. Δε μου αρέσει να αυτοπροσδιορίζομαι με έμφυλους όρους, για αυτό και στο πανεπιστήμιο η προσφώνησή μου είναι Mx που είναι το gender neutral του Ms & Mr.

Πρόσφατα έκανες βιβλιοπαρουσίαση στη ΔΕΒΘ και έγραψες για αυτό στο facebook & instagram. Τι συνέβη;

Mε το που τελείωσε η βιβλιοπαρουσίαση, έρχεται ένα μικρόφωνο της ΕΡΤ και μου λέει “ελάτε να κάνετε μια δήλωση για το βιβλίο”. Οκ λέω, έτσι κι αλλιώς έχω χάσει την τηλεοπτική μου παρθενιά πρόσφατα. Πάω κι εγώ πεπειραμένη της τηλεόρασης πλέον (μία φορά βγήκα στην τιβί όλη κι όλη). «Έτσι ντύνεσαι κάθε μέρα;» με ρωτάει χαιρέκακα & μου βάζει το μικρόφωνο στο στόμα. «Είστε σίγουρος ότι είστε από την ΕΡΤ;” θέλω να του πω. “εμένα μου κάνετε λίγο παλιό καλό alter, μήπως θα βγάλετε και τον Γεωργίου στο άλλο παράθυρο να με κράξει;”. Δε λέω φυσικά τίποτα από όλα αυτά. Ευτυχώς φοράω μάσκα & αυτός με το μικρόφωνο δε βλέπει ότι έχω αλλάξει 50 χρώματα από κάτω. “Εσείς τι λέτε;” του απαντάω και δε μου αρέσει που του απαντάω έτσι γιατί αισθάνομαι ότι γίνομαι passive aggressive. Με το που του μιλάω έτσι σοβαρεύει & αλλάζει mood. “Τώρα γράφουμε” λέει ο καμεραμάν & ευτυχώς οι ερωτήσεις που ακολουθούν είναι οκ. Γιατί τα queer άτομα πρέπει να απαιτούν συνέχεια σεβασμό & χώρο, αντί όλα αυτά να θεωρούνται δεδομένα;

queer reappropriation

με ρωτούν τι σημαίνει
queer reappropriation
& τους λέω για το κοκτέιλ
που ήπια λίγους μήνες πριν
τότε που δεν ήξερα τι κοκτέιλ
να πάρω
και η κοπέλα ευγενικά μου
πρότεινε
«θες να εμπνευστούμε
να σου κάνουμε κάτι εμείς;»
και λέω τέλεια
και με ρωτάει
αν υπάρχει
κάτι σε γεύση
κοκτέιλ
που μ’ αρέσει
ή δε μ΄ αρέσει
«απλά δε μου αρέσουν τα ξινά»
«κι ας μου φαίνεται»
είπα κι όλα γελάσαμε,
«θέλει η αδερφή να κρυφτεί
& η χαρά δεν την αφήνει»
είπε κάποιο και γέλασα
ακόμα περισσότερο
«απλά δε μου αρέσουν τα ξινά»
είχα πει και μου ακούστηκε awkward
και έτσι γρήγορα συμπλήρωσα
«κι ας μου φαίνεται»
λες κι ήταν αγώνας δρόμου
κι έπρεπε να με κοροϊδέψω πρώτος
πριν το κάνει κάποιος ομοφοβικός
συμμαθητής μου από το παρελθόν
>το ότι τώρα γελάμε
και τότε θα έκλαιγα
μόνος στις τουαλέτες
>το ότι πίσω από κάθε τέτοιο αστείο
κρύβεται μια πληγή του παρελθόντος
που έχει κλείσει
>αυτό είναι
queer reappropriation

Vasilis Thanopoulos

Από μικρός ήθελα να γίνω αστροναύτης. Εξάλλου, πάντα θυμάμαι να μου λένε ότι "πετάω στα αστέρια". Λόγω όμως σχετικής υψοφοβίας αποφάσισα να αλλάξω επαγγελματικό προσανατολισμό και να γίνω δημοσιογράφος (απ' το κακό στο χειρότερο), Μπήκα στο Πάντειο (Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων & Πολιτισμού) και λίγους καφέδες αργότερα πήρα το πτυχίο μου. Έκτοτε το επαγγελματικό μου μετερίζι με έχει οδηγήσει στην πόρτα ανθρωπιστικών οργανισμών (Διεθνή Αμνηστία, Έλιξ) αλλά και πολλών έντυπων και διαδικτυακών μέσων (Esquire, Nitro, Protagon, κλπ). Η σχέση μου με το Antivirus ξεκίνησε τυχαία τον Μάρτιο του 2013. Έκτοτε έγινε λατρεία... Είτε εδώ είτε στο περιοδικό, όλο και κάπου θα με πετύχετε. Αν τώρα θέλετε να κάνετε και κάποιο σχόλιο... θα με βρείτε στο [email protected]. Cu!




Δες και αυτό!