Vasilis ThanopoulosΔεν είναι μόνο ότι κέρδισε τη Εurovision σπάζοντας τον -μονότονα δυαδικό- κώδικά της, είναι που το κατάφερε περνώντας κι ένα δυναμικό μήνυμα ΛΟΑΤΚΙ+ ορατότητας. To Nemo είναι το πρώτο non binary άτομο που κερδίζει τον μουσικό διαγωνισμό και σήμερα μιλά αποκλειστικά στο ANTIVIRUS.
Πώς είναι η ζωή σου μετά τη νίκη σου στη Εurovision;
Με πολλά ταξίδια και ελάχιστο ύπνο (γέλια). Είναι πολύ ωραία η ζωή μου και είναι πραγματικά τρελό αν σκεφτείς όλα όσα είχα τη δυνατότητα να κάνω μετά τον διαγωνισμό. Παίξαμε σε πολλά φεστιβάλ και σε συναυλίες, συναντήθηκα με τον Ελβετό πρόεδρο για να μιλήσουμε για την εισαγωγή τρίτης επιλογής στην κατηγορία φύλου στα διαβατήρια, πήγα σε τόσες διαφορετικές χώρες για να παίξω το «The Code», συμμετείχα σε διαφορετικά Pride, γνώρισα τόσα πολλά νέα άτομα. Είναι λες και κάθε μέρα εκπλήσσομαι από όλα αυτά που μπορούν να συμβούν, τα οποία ποτέ μου δεν περίμενα. Νιώθω μεγάλη τιμή για όλη αυτήν την εμπειρία.
Η συμμετοχή σου, το τραγούδι σου και φυσικά η νίκη σου φέρει και έναν δυνατό συμβολισμό σε σχέση με τη non binary ταυτότητα αλλά και την ορατότητα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας γενικότερα. Πόσο σημαντικός είναι για σένα αυτός ο συμβολισμός;
Είναι κάπως περίπλοκο, γιατί δεν είχα την πρόθεση να δημιουργήσω αυτόν τον συμβολισμό. Αυτό που ήθελα να κάνω ήταν να είμαι αυθεντικό προς τον εαυτό μου και να μιλήσω γι΄αυτά που έχουν σημασία. Να μιλήσω για μένα και για το ποιο είμαι. Γι΄αυτό και το τραγούδι μου διηγείται βασικά την ιστορία μου. Δεν ήταν στα σχέδιά μου να δημιουργήσω όλο αυτό, αλλά τώρα που συνέβη, πιστεύω ότι κέρδισα πολλά και σημαντικά πράγματα και νιώθω ευγνώμων που συνέβη με αυτόν τον τρόπο. Ειδικά, όταν συνειδητοποιώ ότι η Eurovision είναι μία τεράστια πλατφόρμα, την οποία τόσοι πολλοί άνθρωποι παρακολουθούν. Το να ξέρω, δηλαδή, ότι η παρουσία η δική μου και τ@ Baby Thug δίνει σε τόσα πολλά νεαρά άτομα μια οπτική, την οποία εγώ δεν είχα όσο μεγάλωνα, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Αυτό, όμως, το συνειδητοποίησα κατά διάρκεια του διαγωνισμού. Δεν το είχα σκεφτεί από πριν. Και νομίζω ότι είναι πολύ καλό που έγινε έτσι, γιατί -λόγω της ευθύνης που έχει αυτός συμβολισμός- ίσως δυσκολευόμουν να παραμείνω αυθεντικό και θα αποπροσανατολιζόμουν. Τουλάχιστον έτσι, μπόρεσα να παραμείνω ο εαυτός μου κατά τη διάρκεια όλης της διαδικασίας και αυτό ήταν που έδωσε τόσο νόημα στο τέλος.
Αισθάνεσαι περήφανο που είσαι το πρώτο non binary άτομο που κέρδισε τη Eurovision;
Φυσικά, είναι μια τιμή που θα κρατήσει μια ζωή. Νιώθω ότι τα non binary άτομα και γενικότερα τα κουήρ άτομα είναι τα καλύτερα. Τα κουήρ άτομα που συνάντησα στη ζωή μου έχουν υπάρξει η μεγαλύτερή μου έμπνευση και το να γνωρίζω ότι είμαι κι εγώ ένα μικρό κομμάτι αυτής της κοινότητας και ότι έχω καταφέρει να μας εκπροσωπήσω με κάποιους τρόπους αποτελεί μια τεράστια τιμή για μένα.
Είπες και προηγουμένως ότι το «The Code» λέει την ιστορία σου. Μπορείς να μας διηγηθείς έτσι σύντομα αυτή την ιστορία;
Από πολύ νωρίς στη ζωή μου ένιωθα κάπως εκτός τόπου, χωρίς να μπορούσα ακριβώς να εξηγήσω το γιατί. Ένιωθα πάντα ότι ήμουν το «περίεργο» παιδί στο σχολείο. Δεν ξέρω αν ήταν ο τρόπος που μιλούσα ή συμπεριφερόμουν, αλλά ένιωθα ότι δεν ταίριαζα για πολλούς λόγους και ένιωθα πως, όσο περισσότερο προσπαθούσα να ταιριάξω και να προσαρμοστώ τόσο ένα κομμάτι μου κάπως εξαφανιζόταν. Στάθηκα, όμως, πραγματικά τυχερό που μπήκα σε μια υπέροχη σχέση, πριν έξι χρόνια και έκανα πολλές συζητήσεις για το πώς εγώ αισθάνομαι και για το ποιο είμαι. Γρήγορα, λοιπόν, συνειδητοποίησα ότι δεν προσδιορίζομαι -και ότι ποτέ μου δεν προσδιορίστηκα- ως άνδρας. Αυτό ήταν κάτι που έγινε πολύ ξεκάθαρο σε μένα και μετά άρχισα να σκέφτομαι «άρα, είμαι γυναίκα». Το σκέφτηκα πραγματικά πολύ κι αυτό και βρήκα πολλά κομμάτια με το οποία μπορώ να ταυτιστώ αλλά συγχρόνως και άλλα με τα οποία δεν μπορούσα. Τότε άρχισα και να γνωρίζω τα πρώτα non binary άτομα που έγιναν φίλ@ μου και συνειδητοποίησα πως υπάρχει ένας χώρος και για μένα που δεν γνώριζα ότι υπάρχει. Ένας χώρος, στον οποίο μπορώ να νιώθω ολοκληρωτικά ο εαυτός μου και που μου δίνει τις σωστές λέξεις για να περιγράψω το ποιο είμαι και το τι νιώθω. Που μου επιτρέπει να μην προσδιορίζω την ταυτότητα φύλου με κάποιον συγκεκριμένο τρόπο και να νιώθω περισσότερο ελευθερία με αυτό. Για πολύ καιρό δεν ήξερα πως να περιγράψω αυτό που μου συμβαίνει, μέχρι που το έκανα και από τότε άρχισα να το συζητώ και έγινε ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μου, όπως κάθε άλλο. Που είναι μικρό και συγχρόνως πολύ μεγάλο.
Στα τραγούδια σου συχνά διαπραγματεύεσαι θέματα όπως η ταυτότητα φύλου και η ψυχική υγεία. Πέρα από το προσωπικό κομμάτι, αισθάνεσαι και κάποια ανάγκη ως καλλιτέχν@ να ευαισθητοποιήσεις γύρω από αυτά τα θέματα;
Νιώθω την ανάγκη ως καλλιτέχν@ να είμαι απλά αυθεντικό προς τον εαυτό μου και να μιλήσω για τα πράγματα εκείνα που συμβαίνουν στη ζωή μου και που σημαίνουν κάτι για μένα. Νιώθω την ανάγκη να μιλήσω για πράγματα που πραγματικά θέλω να επικοινωνήσω μέσα από τη μουσική μου και νομίζω ότι αυτή είναι η υποχρέωσή μου ως καλλιτέχν@. Και θεωρώ πως μέσα από τη μοναδική μου εμπειρία στον κόσμο – κάθε άτομο ζει τη δική μου μοναδική εμπειρία – μπορώ να προσφέρω μία άλλη οπτική. Το σκεπτικό να προγραμματίσω κάτι να πω στον κόσμο, δεν δουλεύει για μένα. Πρέπει να έρθει μέσα από μια προσωπική ιστορία ή από κάτι που νιώθω ότι είναι επείγουσα ανάγκη για μένα. Μόνο μέσα από τη διαδικασία κάπως συνειδητοποιώ τι είναι αυτό που πρέπει να πω ή ποιο είναι το ζήτημα που θέλω να φέρω μπροστά. Λειτουργεί κάπως αντίστροφα για μένα.
Ειδικά φέτος άκουσα πολλές φορές τη φράση «η πολιτική δεν έχει θέση στη Eurovision». Ποια είναι η δική σου γνώμη;
Προσωπικά, πιστεύω το αντίθετο αυτής της φράσης. Όλος ο κόσμος είναι εξ ορισμού πολιτικός με κάθε τρόπο. Κι ακόμη κι αν δεν το θέλουμε όλα έχουν πολιτική διάσταση. Ίσως η Eurovision θα μπορούσε να αποδεχτεί την ευθύνη της σε αυτό και ίσως να δημιουργήσει ένα πλαίσιο, στο οποίο τα πράγματα θα μπορούν να είναι πολιτικά, γιατί πιστεύω ότι η «πολιτική» γενικά δεν είναι κάτι κακό. Κι αν η Eurovision αποδεχθεί ότι είναι μια εκδήλωση πολιτική (με πολλούς τρόπους) θα μπορούσε ίσως να γίνει και ένας χώρος που θα προκαλέσει θετική πολιτική αλλαγή. Κάτι που μου έλειψε και πιστεύω ότι θα ήταν εκπληκτικό για την επόμενη Eurovision – πιθανότατα θα ξανασκέφτονται πολλά πράγματα τώρα, όπως κι θα έπρεπε – είναι ότι υπάρχει μεγάλη αξία στη συνάντηση και επικοινωνία όλων αυτών των καλλιτεχνικών προσώπων. Φαντάσου απλά 30 άτομα από διαφορετικές χώρες, με διαφορετικό πολιτιστικό backround και εμπειρίες να βρισκόμαστε μαζί σε ένα δωμάτιο και να μιλάμε για το πώς αισθανόμαστε και το τι είναι σημαντικό. Να μπορούμε να υπάρχουμε περισσότερο ως καλλτέχν@, να μιλάμε και να ανταλλάσσουμε σκέψεις. Αυτό θα ήταν κάτι το εκπληκτικό και σίγουρα θα έβγαινε κάτι πολύ θετικό. Γενικά, υπάρχουν πολλές δυνατότητες και ευκαιρίες για τη Eurovision, γιατί είναι -με τόσους πολλούς τρόπους- μια εξαιρετικά σημαντική και μεγάλη πλατφόρμα. Κι αυτό συγχρόνως έχει και μια μεγάλη ευθύνη.
Μίλα μου λίγο για τα καλλιτεχνικά σου σχέδια.
Αυτήν την περίοδο παίζω σε πολλά φεστιβάλ. Πριν λίγες μέρες ανταλλάξαμε μηνύματα με τη Μαρίνα (Σάττι), για να δούμε αν θα μπορέσουμε να βρεθούμε σε κάποια από αυτά τα φεστιβάλ. Δυστυχώς, δεν το έχουμε καταφέρει. Βασικά, αυτόν το καιρό παίζω σε πολλές συναυλίες και βρίσκομαι στο στούντιο γράφοντας νέα τραγούδια. Είμαι πολύ ενθουσιασμένο γι΄αυτό που έρχεται. Ποτέ μου δεν είχα βιώσει τόσο πολλά πράγματα σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και πιστεύω ότι αυτό που ήταν πραγματικά σημαντικό για μένα ήταν να επιστρέψω στο στούντιο, όσο πιο γρήγορα γίνεται… κάτι που δεν ήταν δυνατό να γίνει και τόσο γρήγορα όσο ήθελα. Αλλά τελικά βρήκαμε χρόνο και κατάφερα να γράψω αρκετά νέα τραγούδια και αυτό με έκανε να νιώσω μεγάλη χαρά. Το να δημιουργήσω και το να σκεφτώ τι είναι αυτό που θέλω να κάνω στο μέλλον. Αναμφίβολα, στον ορίζοντα υπάρχει η κυκλοφορία ενός άλμπουμ. Μέχρι τότε, όμως, πρόκειται να κυκλοφορήσω νέα τραγούδια.
Είναι η Μαρίνα Σάττι ένα από τα άτομα με τα οποία αναπτύξατε φιλική σχέση μετά τη Εurovision;
Φυσικά. Ειλικρινά, έχω ένα μεγάλο χαμόγελο στο πρόσωπό μου κάθε φορά που σκέφτομαι τη Μαρίνα. Η Ελλάδα είναι τόσο τυχερή που έχει ένα άτομο σαν κι αυτή. Όχι μόνο ως εκπρόσωπο στη Ευrovision, αλλά γενικά. Είναι ένα απίστευτα ζεστό άτομο, με τόσο καλή καρδιά και μεγάλο ταλέντο. Θαυμάζω τόσο πολύ τη μουσική της και ήταν φανταστικό που κατάφερα να τη γνωρίσω στον διαγωνισμό. Ανυπομονώ να τη δω πάλι, αλλά δυστυχώς είναι δύσκολο για όλα μας αυτόν τον καιρό. Αυτή τη στιγμή είμαι με τον Jerry Heil από την Ουκρανία στο στούντιο. Καταφέραμε, επιτέλους, να βρούμε λίγο χρόνο. Είμαι σίγουρο, ωστόσο, ότι θα βρούμε τον χρόνο να συναντηθούμε και με τη Μαρίνα σύντομα. Θέλω πολύ να γράψω ένα τραγούδι μαζί της, είναι εξαιρετική καλλιτέχνιδα.
Στην Ελλάδα τα τρανς, non binary και γενικά τα κουήρ άτομα εξακολουθούν να βιώνουν πολλές διακρίσεις και δυσκολίες. Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θα ήθελες να τους στείλεις;
Μπορώ να μιλήσω για το πώς είναι να ζεις ως non binary στην Ελβετία. Δυστυχώς και στην Ελβετία δεν είμαστε εκεί που θα έπρεπε να είμαστε. Δεν ξέρω ποια είναι ακριβώς η κατάσταση στην Ελλάδα, αλλά απλώς θέλω να πω πως, ανεξάρτητα από το τι λένε – είτε μιλάμε για άτομα είτε για κάποιον νόμο – εσύ αξίζει να βρίσκεσαι εδώ, αξίζεις να είσαι ελεύθερο και δεν πρόκειται να φύγεις, δεν πρόκειται να φύγουμε ακόμη κι αν κάποιοι υποκρίνονται ότι δεν είμαστε εδώ. Δεν πρόκειται να φύγουμε κι αυτό είναι που μου δίνει ελπίδα για το μέλλον. Δεν είναι κάτι που μπορούν να μας πάρουν, είναι κομμάτι μας. Και πραγματικά πιστεύω ότι είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι υπάρχουν πολλά άτομα σαν κι εμάς και ότι έχουμε οικογένειες παντού όπου κι αν πάμε, ακόμη κι αν η δική μας η οικογένεια δεν μας αναγνωρίζει ή δεν μας αποδέχεται. Πάντα θα έχουμε μια οικογένεια κάπου και αυτό είναι μια πολύ όμορφη σκέψη. Εύχομαι, επίσης, να κάνω μια συναυλία στην Ελλάδα πολύ σύντομα – το δουλεύουμε – και μακάρι να μπορέσω να γνωρίσω όσα το δυνατόν περισσότερα άτομα της κοινότητας εκεί.
συνέντευξη: Βασίλης Θανόπουλος, φωτογραφίες: Εlla Mettler
