Σε μια σημαντική εξέλιξη, η γενική εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) εξέδωσε γνωμοδότηση σύμφωνα με την οποία η αντί-ΛΟΑΤΚΙ+ νομοθεσία της Ουγγαρίας παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ, θέτοντας επείγοντα ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα της φετινής απαγόρευσης του Pride, σύμφωνα με την ILGA-Europe.
Σήμερα, η γενική εισαγγελέας Tamara Ćapeta εξέδωσε τη γνώμη της στην υπόθεση παράβασης C-769/22 (η υπόθεση «αξίες της ΕΕ»), που άσκησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της Ουγγαρίας σχετικά με τη «νομοθεσία κατά της ΛΟΑΤ προπαγάνδας» που θεσπίστηκε τον Ιούνιο του 2021. Ο νόμος αυτός λογοκρίνει τη συμπεριληπτική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, εξισώνει τον «τρόπο ζωής» των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων με την «παιδοφιλία» και περιορίζει το κουήρ περιεχόμενο στα μέσα ενημέρωσης και τη διαφήμιση.
Η γενική εισαγγελέας προτείνει στο Δικαστήριο να κρίνει ότι η Ουγγαρία παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ για όλους τους λόγους που προβάλλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Θεωρεί ότι ο νόμος παραβιάζει την ελευθερία παροχής και λήψης υπηρεσιών, όπως κατοχυρώνεται στις Συνθήκες, καθώς και στην οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο, στην οδηγία για τις υπηρεσίες, στην οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων και στον γενικό κανονισμό για την προστασία των δεδομένων.
Δεύτερον, διαπιστώνει ότι ο νόμος παρεμβαίνει σε διάφορα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη: την απαγόρευση των διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και φύλου, τον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, το δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και το δικαίωμα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Εξηγεί ότι, με το πρόσχημα της προστασίας των ανηλίκων, ο ουγγρικός νόμος απαγορεύει την απεικόνιση της καθημερινής ζωής των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, αντανακλώντας μια αξιακή κρίση ότι οι γκέι και οι μη cis άνθρωποι έχουν λιγότερη αξία από τους στρέιτ και cis ανθρώπους.
Τρίτον, και το πιο σημαντικό, η γενική εισαγγελέας πιστεύει ότι το Δικαστήριο πρέπει να διαπιστώσει μια αυτόνομη παραβίαση του άρθρου 2 της ΣΕΕ, το οποίο καθορίζει τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ. Επιβεβαιώνει ότι η ισότιμη μεταχείριση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στα κράτη μέλη δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Η έλλειψη σεβασμού και η περιθωριοποίηση οποιασδήποτε ομάδας, λέει, υπερβαίνουν τα «κόκκινα όρια» που θέτουν οι αξίες της ισότητας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπονομεύοντας την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, η Ουγγαρία έχει παραβιάσει αυτές τις βασικές αξίες και έχει αποκλίνει σημαντικά από το μοντέλο της συνταγματικής δημοκρατίας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ.
Η γνώμη της γενικής εισαγγελέως έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους το κοινοβούλιο της Ουγγαρίας ψήφισε ένα πακέτο τροπολογιών που απαγορεύουν και ποινικοποιούν τις Πορείες Υπερηφάνειας και τα διοργανωτά τους, με ποινές που περιλαμβάνουν εξωφρενικά πρόστιμα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, φυλάκιση. Το πακέτο τροπολογιών βασίζεται στον αντί-ΛΟΑΤΚΙ+ νόμο του 202 και επεκτείνει την εφαρμογή του στην άσκηση του δικαιώματος στην ελευθερία της ειρηνικής συνάθροισης.
Σύμφωνα με την ILGA-Europe, το γεγονός ότι η γνώμη του γενικού εισαγγελέα δείχνει σαφώς ότι η Ουγγαρία παραβίασε το δίκαιο της ΕΕ με τη θέσπιση της αντί-ΛΟΑΤΚΙ+ νομοθεσίας το 2021 σημαίνει ότι το πακέτο τροπολογιών που εγκρίθηκε φέτος με βάση αυτή τη νομοθεσία θα πρέπει επίσης να θεωρηθεί ότι παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ.
Στις 16 Απριλίου, η ILGA-Europe, μαζί με ουγγρικές και ευρωπαϊκές ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει επείγοντα μέτρα, ζητώντας την εφαρμογή προσωρινών μέτρων στο πλαίσιο της εν εξελίξει διαδικασίας παράβασης, προκειμένου να σταματήσει η εφαρμογή της απαγόρευσης. Μέχρι σήμερα, η ουγγρική αστυνομία έχει ήδη εφαρμόσει δύο φορές την απαγόρευση σε γνωστοποιημένες κουήρ εκδηλώσεις.
Χωρίς άμεση δράση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπάρχει άμεσος κίνδυνος σοβαρής και ανεπανόρθωτης βλάβης, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών προστίμων, της πιθανότητας φυλάκισης ατόμων, της διάλυσης της πορείας και της διάλυσης των οργανώσεων που είναι υπεύθυνες για τη διοργάνωσή της.
Η Katrin Hugendubel, διευθύντρια προάσπισης της ILGA-Europe, δηλώνει: «Η γνώμη της γενικής εισαγγελέα είναι πολύ σαφής ως προς το ότι η Ουγγαρία παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ και τις Συνθήκες με τη θέσπιση της αντί-ΛΟΑΤΙ νομοθεσίας από το 2021. Το νέο πακέτο τροπολογιών που εγκρίθηκε φέτος για την ποινικοποίηση των Pride και των διοργανωτών τους βασίζεται άμεσα σε αυτή την παράνομη νομοθεσία και, ως εκ τούτου, πρέπει επίσης να θεωρηθεί παραβίαση του δικαίου της ΕΕ.
«Η έκταση των παραβιάσεων είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή: μία διάταξη της ΣΛΕΕ, τρεις οδηγίες και ένας κανονισμός, πέντε διατάξεις του Χάρτη (δηλαδή πέντε θεμελιώδη δικαιώματα) και οι θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ. Αυτό συνιστά σοβαρή και κατάφωρη παραβίαση πολλαπλών βασικών κανόνων της ΕΕ.
«Είναι καιρός η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση και να ζητήσει προσωρινά μέτρα στο πλαίσιο της εν εξελίξει διαδικασίας παράβασης, προκειμένου να αποτραπούν περαιτέρω παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων ειρηνικής συνάθροισης και διαμαρτυρίας. Η γενική εισαγγελέας επιβεβαίωσε ότι το γεγονός ότι τα ΛΟΑΤΙ άτομα αξίζουν ίσο σεβασμό στα κράτη μέλη δεν μπορεί να αμφισβητηθεί».
