Πριν λίγους μήνες ένας ομο/τρανσφοβικός όχλος επιτέθηκε σε δύο ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην πλατεία Αριστοτέλους. Την επόμενη ακριβώς μέρα ένα πολύχρωμο πλήθος πλημμύρισε τον χώρο της επίθεσης φωνάζοντας “φτάνει πια με το μίσος”. Μετά απ΄όλα αυτά και με τη Θεσσαλονίκη να φιλοξενεί – για πρώτη φορά στην Ελλάδα- το EuroPride, το ερώτημα “τι σημαίνει να ζεις ως ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ+ στην πόλη”, πλανάται έντονα στο μυαλό μας. Γι΄αυτόν ακριβώς τον λόγο, καλέσαμε έξι άτομα που ζουν ανοιχτά και περήφανα να μας δώσουν την απάντησή τους.
Lio Emmanouil
Project Co-ordinator, Thessaloniki Pride
Με λένε Λίο, είμαι 43 ετών και γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη. Είμαι ΛΟΑΤΚΙ+ και ζω ανοιχτά και περήφανα, σ’ αυτήν την όμορφη πόλη. Ακούγεται πολύ έντονα το αφήγημα ότι η Θεσσαλονίκη είναι μια συντηρητική πόλη, γεμάτη διακρίσεις και προκαταλήψεις. Το δικό μου βίωμα αυτής της πόλης αφηγείται μια διαφορετική ιστορία. Στους δρόμους αυτής της πόλης έχω περπατήσει με φίλα, με συντρόφους, με άτομα της κοινότητας μου στα pride. Στους δρόμους αυτής της πόλης έχω ερωτευτεί, έχω διασκεδάσει και έχω κλάψει. Στους δρόμους αυτής της πόλης έχω δει άτομα της κοινότητας μου να ενώνουν τις φωνές τους για κάθε αδικία. Ναι, είναι αλήθεια πως υπάρχουν άτομα που θέλουν αυτή η πόλη να είναι σκοτεινή και γεμάτη από την κατήφεια τους. Περήφανα απαντάμε ότι δεν παραχωρούμε χιλιοστό της πόλης μας. Περήφανα απαντάμε ότι η πόλη μας θα είναι πάντα γεμάτη ζωντάνια, αγάπη και χρώμα! Η Θεσσαλονίκη είναι κατ’ ομολογία, μια πανέμορφη πόλη! Εγώ σ’ αυτό προσθέτω, ότι είναι μια πόλη γεμάτη φως και αγάπη. Είναι μια πόλη που αγκαλιάζει όλα της τα παιδιά. Είναι μια πόλη που στις 29 Ιούνη θα πλημμυρίσει από χρώματα με το φετινό EuroPride. Και για μια ακόμα φορά θα περπατήσουμε υπερήφανα στους δρόμους μας! Περήφανα ως τα αυθεντικά εαυτά μας!
Πάνος Σκεπαδιανός
υπεύθυνος εθελοντισμού, Thessaloniki Pride
«Γιατί είσαι σαν κορίτσι; Γιατί τι κακό έχουν τα κορίτσια;», απάντησα. ακολουθεί σπρώξιμο στον τοίχο και γέλια. Αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό προσπαθώντας να θυμηθώ όλη μου τη ζωή ως ΛΟΑΤΚΙ+ στη Θεσσαλονίκη. Δε ξέρω τι να πρωτοπώ για τη πόλη αυτή. Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη στην οποία γεννήθηκα και ζω όλη μου τη ζωή. Έχοντας ανακαλύψει από μικρός τον σεξουαλικό μου προσανατολισμό, άλλα έχοντας πλήρη άγνοια για το πως αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί από τους γύρω μου, ζούσα πάντα τη ζωή μου όσο πιο ελεύθερος μπορούσα με ό,τι τίμημα είχε αυτό. Από αρκετά μικρή ηλικία ο αποκλεισμός ήταν κάτι που βίωνα καθημερινά και οι άνθρωποι έμοιαζαν ιδιαίτερα εχθρικοί απέναντι μου. Έμαθα από μικρός να μην τους φοβάμαι, με τη σκέψη πως αν τους φοβηθώ τώρα, θα τους φοβάμαι για πάντα. Τα χρόνια περνούσαν, μεγάλωνα εγώ, μεγάλωνε κι η πόλη και κάπου εκεί ήρθε και το pride. Αυτή η κοινωνία που ποτέ “δεν είναι έτοιμη”, άρχισε σιγά σιγά να αποδεικνύεται πως είναι ένα ψέμα και η ελπίδα άρχισε να έρχεται. Αυτή η πόλη ήτα πάντα των άκρων. Εκεί που μπορεί να δεχτείς επίθεση από κάποιον επειδή είσαι ΛΟΑΤΚΙ+, θα δεχτείς άλλη τόση υποστήριξη κι αλληλεγγύη. Δυστυχώς δε γίνεται κάπως μαγικά να διαγράψω τις άσχημες εμπειρίες που έζησα εδώ, καταλαβαίνω παράλληλα πως η ελπίδα παραμένει και μοιάζει πιο κοντά από ποτέ. Κρατιέμαι από την εναπομένουσα ομορφιά της πόλης και περήφανα συνεχίζω τη ζωή μου σε αυτήν μέχρι όσ@ ζούμε εδώ, να ζούμε ελεύθερα.
Σταύρος Μπουφίδης
ψυχίατρος, μέλος του ΣΥΔ
Το ρίζωμα μου με τη Θεσσαλονίκη είναι πολύ βαθύ. Γέννημα θρέμμα Νεαπολίτης, μεγαλωμένος σε μια εργατική, προσφυγική συνοικία και συνάμα συντηρητική, ομοφοβική και τρανσφοβική με φωτεινές νησίδες την περίοδο της εφηβείας μου τα καμαράκια των ροκάδων, το punk και τον ΠΑΟΚ. Ο χάρτης της πόλης δεν ήταν ο ίδιος για εμένα όπως ήταν για τους cis, straight φίλους μου. Στην εφηβεία φοβόμουν να κυκλοφορήσω σε ορισμένα μέρη της πόλης. Βίωσα την εποχή της σιωπής και της καταπίεσης, δεν επιθυμούσα να αλλάξω τον τρόπο που εκφραζόμουν, που ντυνόμουν παρόλο που δέχθηκα παρενοχλήσεις, βλέμματα μίσους και απέχθειας, σχόλια και κακοποιητικές συμπεριφορές. Η επιλογή το που και με ποιους ανθρώπους θα νιώσεις ασφάλεια έγινε αναγκαιότητα που διαμόρφωσε τις άμυνες και την ηθική μου. Η οικογένεια μου ήταν υποστηρικτική, τους ένοιαζε να μην πληγωθώ, εισέπραξα αγάπη, αποδοχή και επιβεβαίωση. Αυτό ήταν το πιο δυνατό προνόμιο μου, αν σκεφτούμε ότι οι περισσότερες οικογένειες λειτουργούν απορριπτικά, αρνούνται και αποστρέφονται τη ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητα των παιδιών τους. Από μικρό έμαθα να συναναστρέφομαι ανθρώπους που σέβονταν την κουιρ εμπειρία μου, τις ταυτότητες μου, να δημιουργώ ένα ασφαλές περιβάλλον για εμένα. Με την ενηλικίωση προστέθηκαν κάποια άλλα προνόμια που μπορεί να κάνουν την ζωή ενός ΛΟΑΤΚΙ ατόμου πιο εύκολη σε μία επαρχιακή πόλη όπως το εισόδημα, η επαγγελματική ιδιότητα και η κοινωνική καταξίωση. Στάθηκα τυχερό στα προαναφερθέντα προνόμια, άλλα ποια η σημασία και το νόημα τους όταν για τα μη προνομιούχα ΛΟΑΤΚΙ άτομα αυτή η πόλη δεν προσφέρει χώρους ασφαλείς, με τον ρατσισμό και τον φασισμό να τρέφεται από τη φτώχεια και την αμορφωσιά ιδιαίτερα στις δυτικές συνοικίες και στο κέντρο της πόλης. Η πόλη παραμένει συντηρητική, με έντονα τα εθνικιστικά και θρησκευτικά στοιχεία, χωνευτήρι πολιτισμών και ταυτοτήτων, με αρκετές προοδευτικές φωνές, νιώθεις ασφαλής στο μικρόκοσμο της. Η τριβή μαζί της σου δίνει ερεθίσματα και σου γεννά ιδέες άλλα στο μακρόκοσμο της τα περιθώρια για δημιουργία και πράξεις είναι μικρά.
Kωνσταντίνος Μαραγκός
διοργανωτικό μέλος Thessaloniki Pride
Έχοντας μεγαλώσει σε επαρχία της Χαλκιδικής και έρθει στην Θεσσαλονίκη στα 18 μου, η ποιοτική αναβάθμιση που μπορεί να σου προσφέρει μισή ώρα απόσταση δρόμος, είναι απερίγραπτη. Από την πρώτη μέρα που μετακόμισα στην πόλη αποφάσισα ένα πολύ απλό πράγμα: να είμαι το εαυτό μου χωρίς ίχνος μετάνοιας προς αυτό κάνοντας μια νέα αρχή. Όταν λέω χωρίς ίχνος μετάνοιας μην φανταστείτε για τίποτα σπουδαίο, μιλάω για μικρά πράγματα που τα cis straight ζευγάρια απολάμβαναν στην καθημερινότητα τους και δεν ήταν καθόλου αυτονόητα τότε, ούτε για την Θεσσαλονίκη πολλές φορές, και σίγουρα όχι για την επαρχία. Θυμάμαι σημεία όπως το να με αφήνει ο τότε σύντροφος μου στην σχολή και να με φιλάει πριν φύγει μπροστά στους καθηγητές και συμμαθητές μου, το να περπατάμε χέρι χέρι στους δρόμους και να μπορώ να τον αγκαλιάζω με λαχτάρα πριν αποχαιρετιστούμε, είτε μας έβλεπαν αδιάκριτα μάτια είτε όχι, όλα αυτά που σήμερα κάπως φαντάζουν δεδομένα. Παρόλα αυτά, η Θεσσαλονίκη δεν ήταν και δεν είναι πάντα all about rainbows and butterflies. Με έχουν κυνηγήσει στα στενά επειδή ακριβώς κρατιόμουν χέρι χέρι με τον σύντροφο μου, με έχουν βρίσει, πετάξει πέτρες και μπουκάλια, φτύσει και διώξει από μαγαζί που έπινα τον καφέ μου για τον σεξουαλικό μου προσανατολισμό. Η Θεσσαλονίκη κατά κύριο λόγο όμως, είναι ο περαστικός που θα περάσει και βλέποντας σε να κρατάς το χέρι του συντρόφου σου, θα σου χαμογελάσει γλυκά, η κυρία στον φούρνο που θα σου δώσει ένα κουλούρι παραπάνω «για τον αγαπητικό σου» και οι γιαγιάδες στα παράθυρα να χειροκροτάνε ενώ περνάει από κάτω η πορεία Υπερηφάνειας. Όλα τα άλλα είναι απλά θόρυβος, θόρυβος που εξασθενεί μέρα με την μέρα, ένα χαμόγελο ή κουλούρι την φορά.
Αλέξανδρος Καπετάνου
Εικαστικός
Ένα απλό πρωινό στην Θεσσαλονίκη γι εμένα συνδυάζει πολλά πράγματα. Τις αχτίδες του ηλίου να τρυπώνουν από τα ξύλινα παντζούρια και να με ξυπνούν στις 7 ώρα, προλαβαίνοντας δυστυχώς πάντα το ξυπνητήρι. Τις καθημερινές fast track κινήσεις προετοιμασίας και ντυσίματος, χωρίς πρωϊνό ή καφέ. Τις σκέψεις για τη δουλειά, τις σημειώσεις στο κινητό για το τι πρέπει να κάνω και το σερφάρισμα των ειδήσεων στην αναμονή του Ο.Α.Σ.Θ. για Θέρμη. Μετά, στη δουλειά του εικαστικού εργαστηρίου, ανάμεσα σε τελάρα καμβάδες, βρίσκω τη γαλήνη μου απελευθερωμένος από κάθε σκέψη. Στην επιστροφή από το εργαστήριο ξεχωρίζουν συλλογικές συνομιλίες, για δράσεις και πρωτοβουλίες που πρέπει να γίνουν στην πόλη, προσπαθώντας να βάλω με τη σειρά μου ένα λιθαράκι ανανέωσης αντιλήψεων σ’ αυτήν. Αν καταφέρεις και προλάβεις να βάλεις στο πρόγραμμα και μια παράσταση, είτε μια ταινία, είτε εγκαίνια σε γκαλερί, ή φίλους και παρέες στο σπίτι ή κάτι ακόμα έστω, μέχρι να αποσυναρμολογηθείς το βράδυ, είναι κατόρθωμα, ενώ παράλληλα έως το τέλος της ημέρας το γράψε σβήσε στις σημειώσεις στο κινητό και τα τηλέφωνα, από νέα πράγματα και εκκρεμότητες που προκύπτουν, παίρνουν φωτιά. Μέχρι εδώ θα μπορούσε να είναι η ζωή κάθε ατόμου σ’ αυτήν την πόλη. Και πιθανότατα να ήταν. Αν δεν ερχόντουσαν στιγμές και σκηνές που να σου ξυπνούν αισθήματα οργής, φόβου, θυμού και απογοήτευσης, από γεγονότα που μπορεί να «τύχουν» να είσαι εκεί ή να δεις. Όπως πρόσφατα και εξόφθαλμα φάνηκε για άλλη μια φορά από το τρομακτικό και αηδιαστικά ομοφοβικό και τρανσφοβικό περιστατικό στην Πλατεία Αριστοτέλους, που αποκάλυψε το μίσος του όχλου που ενυπάρχει για εμάς και «απλώς μας ανέχεται» μέχρι να αποφασίσει να ξεσπάσει. «Και βέβαια», εδώ συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα τα λοξά βλέμματα για το ντύσιμο, τις κινήσεις σου ή το χαμόγελό σου, ή οι δυσκολίες συμφοιτητή μου εικαστικού να υποστηρίξει τη δουλειά του και να ακουστεί «σοβαρά», επειδή η δουλειά του είναι «gay» και πολλά ακόμα τέτοια περιστατικά καθημερινότητας. Επειδή και μόνο είμαστε ΛΟΑΤΚΙ+. Και θα ήθελα αν μπορούσα να παρατηρήσω κάτι. Όσο σε μια πόλη χεράκια ατόμων σε σχέση θα συνεχίσουν να αποτραβιούνται και να χωρίζονται, υπό τον άμεσο ή έμμεσο φόβο των άλλων, πάντα θα αποκαλύπτεται ότι κάτι δεν πάει καλά σε αυτήν την κοινωνία.
Ελευθερία Καραμέρη
φωτογράφος
Μένω στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία 4 περίπου χρόνια, και συγκριτικά με την επαρχία, στην οποία μεγάλωσα, το να είσαι λοατκι άτομο είναι σίγουρα πολύ πιο αποδεκτό. Σαφώς όχι πάντα, και έχουμε ακόμη πάρα πολλά βήματα να κάνουμε ως κοινωνία για να πάψει η ομοφοβία να υφίσταται. Προσωπικά, ως Ελευθερία και ως ανοιχτά γκέι, νέα γυναίκα, δεν δέχτηκα κανένα κακεντρεχές σχόλιο, δεν δέχτηκα καμίας μορφής βία, ούτε φοβήθηκα να φιλήσω την σύντροφο μου στο δρόμο ή να της πιάσω το χέρι. Υπάρχουν γκέι μαγαζιά στη Θεσσαλονίκη, όπως και gay friendly αλλά και αρκετός κόσμος εδώ, θεωρώ έχει καταλάβει πως η αγάπη δεν έχει φύλο. Κατά τη γνώμη μου, οι φοιτητές και ο νέοι γενικότερα στη πόλη, έχει συμβάλει στο να μην ανησυχούν τα λοατκι άτομα, ούτε να κρύβονται. Υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλο. Στη Θεσσαλονίκη μπορείς να δεις σε ένα πάρκο, στη παραλία, οπουδήποτε, queer ανθρώπους και ζευγάρια. Ζούμε στο 2024, και ζούμε μόνο μια φορά, πρέπει να έχουμε όλοι ίσα δικαιώματα στην καθημερινότητα, τον έρωτα, την αγάπη, τη ζωή και αυτό πρέπει επιτέλους να θεωρηθεί αυτονόητο. Η Θεσσαλονίκη φέτος διοργανώνει το ΕuroPride και είμαι πολύ χαρούμενη και περήφανη για αυτό. Είναι πολύ σημαντικό όλοι να νιώθουν ασφάλεια όπως εγώ, ελευθερία και αποδοχή, και θέλω να πιστεύω πως το ΕuroPride είναι μια ακόμη ευκαιρία για να παγιωθούν τα δικαιώματα μας στη πόλη αλλά και στη χώρα. Ευκαιρία για λιγότερες προκαταλήψεις, αγκυλώσεις και στερεότυπα. Εύχομαι μετά από αυτό, τα πράγματα να γίνουν ακόμη πιο δίκαια.
