Το 24ο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ξεκίνησε την Πέμπτη 10 Μάρτη και μέχρι την Κυριακή 21 θα ταξιδέψει το κοινό σε ένα πλούσιο πανόραμα ταινιών τεκμηρίωσης, διαρθρωμένο σε διαγωνιστικά προγράμματα, θεματικές ενότητες, podcasts, ειδικές προβολές και δυο ξεχωριστά αφιερώματα για να γνωρίσουμε το έργο της auteur από τη Λετονία, Λάιλα Πακάλνινα και της Φινλανδής δημιουργού Βίρπι Σουούταρι.
της Δήμητρας Κυρίλλου
Με κεντρικό θέμα τη μετα-πραγματικότητα ή post reality, το φεστιβάλ επιχειρεί να εξερευνήσει την ανθρώπινη κατάσταση μέσα σε μια εποχή ραγδαίων αλλαγών και ανατροπών, στην οποία συνυπάρχουν η ελπίδα με τον φόβο και την αβεβαιότητα. Επιλέχθηκαν 10 μεγάλου και μικρού μήκους ντοκιμαντέρ που σκιαγραφούν τους ήρωες, τους αντι-ήρωες, τα κρυμμένα μυστικά και τις αντιφατικές αλήθειες που συνθέτουν το σήμερα: Από την εξουσία του διαδικτύου με τον φακό του Βέρνερ Χέρτζογκ («ΟΝΕΙΡΟΠΟΛΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ», 2015) μέχρι τη συνάντηση του φεμινισμού με τους κοινωνικούς αγώνες και την ιστορία της Αργεντινής από τη Βίρνα Μολίνα («ΠΟΡΤΡΕΤΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ»,2021) , και τη λογοκρισία στη σύγχρονη Ρωσία («@ΜΩ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΟΥ»/ της Βέρα Κριτσέφσκαγια, 2021).
Στo επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα, δώδεκα ταινίες άνω των 70 λεπτών διαγωνίζονται για τον Χρυσό Αλέξανδρο και το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής: δώδεκα ντοκιμαντέρ που μας μεταφέρουν την εύθραυστη καθημερινότητα σε απόμερες γωνιές της υφηλίου και αληθινές ιστορίες που ξεπερνούν τα όρια της φαντασίας.
Στο διεθνές διαγωνιστικό Newcomers, νέοι σκηνοθέτες δοκιμάζουν με το πρώτο ή δεύτερο ντοκιμαντέρ τους να αποτυπώσουν την πραγματικότητα με τα δικά τους μοναδικά εργαλεία, διεκδικώντας τον Χρυσό Αλέξανδρο – «Δημήτρης Εϊπίδης» και το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής.
Στο διαγωνιστικό τμήμα >>Film Forward, παρουσιάζεται το έργο νέων, τολμηρών σκηνοθετών που αμφισβητούν τη σχέση μας με την πραγματικότητα και επιχειρούν να την αναδιαπραγματευτούν πέρα από τις συμβάσεις των κινηματογραφικών ειδών.
Επιπλέον των «επίσημων» βραβείων, θα απονεμηθούν ειδικές διακρίσεις (βραβείο κοινού, κριτικών κινηματογράφου και βέβαια τα βραβεία Mermaid για ντοκιμαντέρ με ΛΟΑΤΚΙ+ θεματολογία.
Πώς να επιβιώσετε σε μια πανδημία
Την πρώτη μέρα του φεστιβάλ υποδεχθήκαμε σε παγκόσμια πρεμιέρα τον Ντέιβιντ Φρανς και το ολοκαίνουργιο ντοκιμαντέρ του «Πώς να επιβιώσετε σε μια πανδημία»/How to escape a pandemic, παραγωγή του HBO, ένα χρονικό – πανόραμα της πανδημίας covid 19, από το ξέσπασμα μέχρι τη δημιουργία των εμβολίων. Η ταινία αγγίζει καυτά ζητήματα όπως η ανισότητες ανάμεσα στον αναπτυσσόμενο και τον αναπτυγμένο κόσμο αλλά και οι κοινωνικοί – φυλετική διαχωρισμοί μέσα σε κάθε χώρα, η επιστήμη, η λειτουργία της και η αμφισβήτιση που δέχτηκε από διαφορετικές μεριές, ο ρόλος συγκεκριμένων πολιτικών και κυβερνήσεων.
Ο Ντέιβιντ Φρανς δεν χρειάζεται συστάσεις. Είναι ο άνθρωπος που μας έδοσε το χρονικό της αντιμετώπισης του Aids με το ντοκιμαντέρ «How to escape a plague» (2012), επιλέγοντας να το αφηγηθεί μέσα από τις προσπάθειες αυτο-οργάνωσης των ίδιων των κοινοτήτων των ανθρώπων που νόσησαν και ενάντια σε οικονομικά, ιατρικά και πολιτικά συμφέροντα. Πριν δυο χρόνια, βραβεύτηκε για το εμβληματικό «Καλωσήρθατε στην Τσετσενία», το οποίο αναφέρεται στις διώξεις των ΛΟΑΤΚΙ+ στη χώρα και τους αγώνες ενός δικτύου ακτιβιστών στη Ρωσία να σώσουν και να φυγαδεύσουν τα στοχοποιημένα άτομα σε ασφαλείς προορισμούς. Η έναρξη του λοκντάουν δεν επέτρεψε τότε να παρευρεθεί (ολόκληρο το φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε online), οπότε η παρουσία του φέτος είναι μια τιμή για το ίδιο το φεστιβάλ, αλλά και για κάθε άνθρωπο που παλεύει κατά των διακρίσεων. Να αναφέρουμε ότι στη φιλμογραφία του περιλαμβάνεται επίσης το «The Death and Life of Marsha P. Johnson», για την ιστορική τρανς φιγούρα της εξέγερσης του Stonewall.
ΜΕΛ
Μεγάλη αίσθηση έκανε το «ΜΕΛ» των Ίνα Σαχακιάν και Πολ Κόεν, που παρακαολουθήσαμε την Παρασκευή. Κεντρικός ήρωας είναι ο Μελ, ένας τρανς άντρας από την Αρμενία. Το τραγικό με τον Μελ δεν είναι μόνο ότι γεννήθηκε σε λάθος σώμα, αλλά και σε μια χώρα όπου η ομοφοβία και ο μάτσο εθνικισμός καλά κρατούν. Επιπλέον, σε εφηβική ηλικία είχε ήδη γίνει εθνική celebrity ως η πολλά υποσχόμενη αρσιβαρίστρια Μελίκε, με εγχώριες και διεθνείς διακρίσεις και με φυσικές ποσότητες τεστοστερόνης πολλαπλάσιες από αγόρια της ηλικίας της. Και ενώ η «πατρίδα» απαιτούσε να εμφανίζεται με περισσότερη θηλυκότητα, η Μελίκε ονειρευόταν ότι ένα πρωί θα ξυπνήσει στο «σωστό» σώμα, ότι θα είναι ο Μελ. Όταν ο ίδιος κατάλαβε ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί στον ύπνο του, αλλά θα πρέπει να το διεκδικήσει, ήρθε η πτώση και η απόρριψη στους αγώνες άρσης βαρών, αλλά και στον δημόσιο βίο. Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί τη φυγή του Μελ και της συντρόφου του στην Ολλανδία, όπου αιτήθηκαν άσυλο και καταγράφει πόσο δίκαιη αλλά και πολύπλοκη μπορεί να είναι η πορεία ενός ανθρώπου προς τον αυτοπροσδιορισμό.
FEMICIDIO
Το βράδυ του Σαββάτου σε μια κατάμεστη αίθουσα, πραγματοποιήθηκε η Ελληνική πρεμιέρα της ταινίας της Νίνα Μαρία Πασχαλίδου «Femicidio»/Γυναικοκτονία. Το ακροατήριο παρακολούθησε συγκλονισμένο τέσσερεις ιστορίες έμφυλης βίας από την Ιταλία, την Ευρωπαϊκή χώρα με το αρνητικό ρεκόρ γυναικοκτονιών. Από τις τέσσερεις, μόνο η Λάουρα Ρόβερι επέζησε της άγριας δολοφονικής επίθεσης από τον πρώην φίλο της, και τραβάει την κουρτίνα πίσω από την οποία βρίσκονται δυσάρεστες αλήθειες που οι περισσότεροι δεν θέλουν να ξέρουν, ενώ παράλληλα δίνει ένα ζωντανό (κυριολεκτικά) παράδειγμα θάρρους. Στην Ιταλία μία γυναίκα δολοφονείται ανά τρεις ημέρες. Η Νούντσια Μαγιοράνο και η Άλμπα Κιάρα Μπαρόνι δολοφονήθηκαν από τους συντρόφους τους, όπως και η Λορένα Κουαράντα κατά τη διάρκεια της πανδημίας covid. Οι οικογένειες και οι φίλοι τους πενθούν και συντάσσονται στην προσπάθεια αντιμετώπισης του φαινομένου της γυναικοκτονίας. Ταυτόχρονα έχει ανοίξει μια τεράστια συζήτηση για τις ρίζες του φαινομένου και το τι πρέπει να γίνει για να σταματήσουν. Το πρώτο βήμα, η ανάδειξη του φαινομένου ως τέτοιου έχει γίνει.
INFO: Το φεστιβάλ συνεχίζεται μέχρι τις 20 Μαρτίου με φυσικές και διαδικτυακές προβολές (http://online.filmfestival.gr) .
