Το διαδίκτυο γίνεται το πιο δημοφιλές σημείο συνάντησης των ανθρώπων. Όλο και περισσότερο, ψάχνουμε στα smartphones μας, για να βρούμε νέες γνωριμίες.
Μεταξύ των γκέι, το φαινόμενο αυτό έχει λάβει πολύ μεγάλες διαστάσεις. Δημοφιλή apps για smartphone, όπως το Grindr, το Scruff και το GayRomeo μας επιτρέπουν να ταξινομήσουμε τους άλλους χρήgrστες με βάση τη γεωγραφική τους απόσταση. Ο γείτονας μετά τη γωνία εμφανίζεται στην οθόνη σου ως η πρώτη επιλογή. Και όπως συμβαίνει συχνά με την ανωνυμία που προσφέρει το διαδίκτυο, οι κρυφές σεξουαλικές φαντασιώσεις παίρνουν το πάνω χέρι σε σχέση με τις άλλες επιθυμίες.
Εφόσον οι άνθρωποι πλέον συναντιούνται μόνο online, μπορούν αυτές οι εφαρμογές να χρησιμοποιηθούν και για τη δημιουργία ειλικρινών σχέσεων; Ή η οικειότητα και η στοργή είναι τα νέα ταμπού της εποχής; Μπορούμε να δείξουμε και την ευαίσθητη πλευρά μας στον ψηφιακό κόσμο, ή μήπως απλά παρουσιάζουμε το πιο επιθυμητό alter ego μας;
Ο Ολλανδός καλλιτέχνης Dries Verhoeven αναζητά τις απαντήσεις, με αφετηρία τη δική του ομοφυλοφιλία. Για 15 μέρες θα ζει σε έναν γυάλινο χώρο, ορατό σε όλους τους περαστικούς. Θα επικοινωνεί με τον έξω κόσμο αποκλειστικά μέσω Grindr και παρόμοιων εφαρμογών. Τους άνδρες με τους οποίους θα συνομιλεί online, θα τους προσκαλεί για να ικανοποιούν μαζί τις μη-σεξουαλικές τους ανάγκες.
Ακολουθήστε το “Wanna Play?” στο: www.wannaplayberlin.de
Έργο του Dries Verhoeven / Δωμάτιο με θέα. Υποστηρίζεται από την HAU Hebbel am Ufer, με την ευγενική χορηγία της Πρεσβείας της Ολλανδίας στο Βερολίνο.
Τι λέει ο ίδιος ο καλλιτέχνης για το έργο του
«Είμαι 38 χρονών, ένας καλλιτέχνης-ομοφυλόφιλος. Όταν δεν είμαι σε σχέση, ρίχνομαι με πάθος σε νέες σεξουαλικές εμπειρίες και φλερτ. Έτσι, τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιούμαι ενεργά στο Grindr και στις άλλες εφαρμογές για γκέι γνωριμίες. Οι πρώτες μου εμπειρίες με αυτή την εφαρμογή ήταν απλά καταπληκτικές. Ένιωσα σαν να ήμουν παιδί σε ζαχαροπλαστείο. Μπορούσα να δω φωτογραφίες όλων των γκέι στην περιοχή μου, μπορούσα να μπλοκάρω όσους δεν μου άρεσαν και να βλέπω μόνο όσους ήταν με τα χαρακτηριστικά που προτιμούσα. Σε ένα λεπτό, πολλοί ωραίοι άντρες κάθονταν στην άκρη του κρεβατιού μου, άνδρες που δεν ήθελαν τίποτα περισσότερο από το να ικανοποιήσουν τις σεξουαλικές μου φαντασιώσεις και, στη συνέχεια, να πάνε πίσω στο σπίτι τους, χωρίς ενοχλητικές εξηγήσεις.
Ήταν τόσο συναρπαστικό όσο η πρώτη μου εμπειρία σε τσοντάδικο, ήταν τόσο εύκολο όσο μία βόλτα στο σούπερ-μάρκετ. Εντάξει, τα νεότερα και πιο γυμνασμένα παιδιά δεν απαντούσαν στα μηνύματά μου, αλλά ήμουν αρκετά δημοφιλής. Το Grindr έγινε μέρος της καθημερινής μου ζωής, κατακτώντας μία περίοπτη θέση στην κοινωνική μου ζωή. Στον κενό χρόνο μου περιμένοντας στην ουρά ή σε μια καφετέρια, έμπαινα σε όλα τα είδη των κοινωνικών δικτύων, απαντώντας σε μηνύματα στο Facebook, το WhatsApp, το Grindr, το Scruff και το GayRomeo. Γέμισα κάθε βαρετή στιγμή με την υπόσχεση μιας πιθανής επαφής στην πραγματική ζωή. Ακόμη και πάνω στο ποδήλατό μου έγραφα μηνύματα, με το ένα μάτι στο δρόμο και το άλλο στο κινητό μου τηλέφωνο.
Όμως μετά από λίγο καιρό συνειδητοποίησα ότι δεν έψαχνα για σεξ, αλλά για την επιβεβαίωση που έπαιρνα από το σεξ. Μόλις άκουγα τον ήχο κάποιας εφαρμογής, αυτόματα το εισερχόμενο μήνυμα σήμαινε ενδιαφέρον από κάποιον. Ένιωσα σαν έφηβος που χρειάζεται την αποδοχή των συμμαθητών του κι έτσι ακολουθεί τους κανόνες και τη διάλεκτό τους. Μέσα σε λιγότερο από μισό χρόνο, τα μηνύματά μου είχαν συρρικνωθεί σε απλές εκφράσεις όπως “Γεια σου” και “Whats up?”, ενώ οι φωτογραφίες μου δεν έδειχναν εμένα, αλλά μάλλον μια κακή απομίμηση ενός τυπικού κορμιού.
Συχνά έβλεπα άτομα να μπαίνουν σε τέτοια apps χωρίς προφανή σκοπό. Ενδιαφέρονταν μεν, αλλά ταυτόχρονα όχι. Την τελευταία στιγμή έκαναν πίσω ή έγραφαν «βαρέθηκα». Ήταν σαν να μην έβρισκαν τις λέξεις για να πουν αυτό που έψαχναν, αν ήξεραν.
Το μόνο πράγμα που έλειπε ήταν ένα φιλικό e-mail από τους διαχειριστές της εφαρμογής, με το οποίο να σου ζητούν να βαθμολογήσεις το κάθε άτομο μετά τη σεξουαλική πράξη (το τελευταίο ταμπού στο online dating, αλλά σίγουρα θα βρεθεί κάποιος να το σπάσει). To Grindr μου προσέφερε περισσότερο σεξ από ό,τι ποτέ πριν, αλλά απουσίαζε οποιαδήποτε μορφή οικειότητας, αφού το μόνο που συμφωνούσαμε σιωπηρά ήταν ότι θα ικανοποιούμε τις σεξουαλικές μας φαντασιώσεις. Ένιωσα σαν μια επιφανειακή εικόνα του εαυτού μου, ένας άνθρωπος που θα μπορούσε να εκπληρώσει πολλές σεξουαλικές φαντασιώσεις, αλλά που σπάνια θα πήγαινε στο σινεμά με έναν ξένο. Δεν είχα καμία επιθυμία να κάνω μόνιμη σχέση. Ήταν ένα υποκατάστατο, αλλά αρκετά καλό για να μην αισθάνομαι μοναξιά.
Αποφάσισα να διαγράψω τα διάφορα apps από το κινητό μου.
Μια νέα «ντουλάπα»;
Επέστρεψα στην παλιά μου γκέι ζωή, πήγα στα μπαρ και σε άλλα μέρη τετ-α-τετ γνωριμιών. Εκεί είδα ότι δεν ήμουν ο μόνος εθισμένος στο Grindr. Στο Άμστερνταμ πολλά μπαρ είχαν κλείσει και υπήρχαν όλο και λιγότερα γκέι πάρτυ, γνωστοί μου είπαν ότι δεν βγαίνουν πια, αφού ήταν πιο εύκολο να βρεις σεξ στο σπίτι με το iPhone.
Σε γκέι μπαρ είδα παιδιά να ελέγχουν τα μηνύματά τους στο Grindr, ενώ το μέρος ήταν γεμάτο με άνδρες. Είδα μπροστά στα μάτια μου μια γενιά γκέι ανδρών που για μια άλλη μια φορά κράταγαν την επιθυμία τους κρυφή: Αγωνιούσαν μήπως ακουστεί το «μπιπ» του εισερχόμενου μηνύματος.
Και αναρωτήθηκα: Μήπως κρυβόμαστε ξανά σε μια νέα ντουλάπα, σε μια νέα μυστικότητα; Ντρεπόμαστε για τον νέο τρόπο γνωριμιών μας;
Η δυστοπία
Από το μυαλό μου πέρασε μια τρομακτική ιδέα: Η εικόνα γκέι ανδρών, που ήταν πλέον μόνο σε θέση να ικανοποιήσουν την αμοιβαία πείνα τους για σεξουαλική επιβεβαίωση, αλλά που δεν ήξεραν πλέον τι πάει να πει οικειότητα και συντροφικότητα. Παραδομένοι σε ένα εργαλείο που τους έκανε να παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως ανέμελους πορνοστάρ. Η επιθυμία για αγάπη φάνηκε ξαφνικά παράλογη. Πώς θα μπορούσες να αφοσιωθείς σε ένα άτομο όταν άλλοι 200 άντρες σε περιμένουν στο κινητό σου τηλέφωνο;
Ο γκέι κόσμος μετατρέπεται από μία κοινότητα σε ένα σούπερ-μάρκετ. Νομίζω ότι κάτι πάει στραβά, όταν οι γκέι εκμυστηρεύονται ο ένας στον άλλο την επιθυμία τους να φισταριστούν, αλλά δεν τολμούν πλέον να καλέσουν ο ένας τον άλλο για δείπνο.
Κόψτε τις μαλακίες
Μισό λεπτό! Αυτό δεν είναι δυνατόν! Όλοι απελευθερωθήκαμε πολύ καιρό πριν από τις νόρμες ενός κόσμου που δεν ήταν δικός μας. Απαρνηθήκαμε την κίβδηλη ετεροφυλόφιλη ταυτότητά μας, για να υποδυθούμε ένα νέο ρόλο (στέκομαι μπροστά στον καθρέφτη, με το iPhone στο χέρι, κοιτάζοντας αδιάφορα τον εαυτό μου στην οθόνη);
Κάθε νέα εφεύρεση, από την τυπογραφία μέχρι την τηλεόραση θυσίαζε πάντα ένα κομμάτι των παλιών αξιών. Ίσως σε μερικά χρόνια να αναπτυχθεί μία νέα ισορροπία που θα ανταποκρίνεται περισσότερο στις ανθρώπινες ανάγκες μας. Δεν έχουμε γίνει όλοι κοινωνικά καθυστερημένοι, ή μήπως;
Αποφάσισα να στείλω ένα μήνυμα, μια αντιπρόταση στην παραπάνω δυστοπία. Σε μια πόλη που δεν έχει ακόμη εντελώς υποκύψει στον ιό του Grindr: Στο Βερολίνο. Μέχρι τώρα 90.000 γκέι άνδρες χρησιμοποιούν το Grindr εδώ, ενώ στο Λονδίνο έχουν φτάσει τους 350.000. Υπάρχει μια στασιμότητα σε νέα γκέι πάρτυ, αλλά σε αντίθεση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, η γκέι ζωή εξακολουθεί να διαδραματίζεται στους δρόμους και στα μπαρ. Θέλω να προτείνω ένα διαφορετικό μέλλον για το online dating.
Το έργο
Το “Wanna Play?” είναι ένα κοινωνικό πείραμα. Για 15 μέρες η ζωή μου [από την 1η Οκτωβρίου] θα είναι μόνο online. Θα επικοινωνώ με άνδρες στην περιοχή μου και θα προσπαθώ να τους πείσω να έρθουν για να ικανοποιήσουμε μη σεξουαλικές μας ανάγκες. Θα παίξω σκάκι μαζί τους, θα πάρουμε το πρωινό μας, θα μου κάνουν τηγανίτες, θα ξυρίσει ο ένας τον άλλο ή θα διαβάσουμε ένα από τα αγαπημένα μας βιβλία.
Σκοπός είναι να διερευνήσω το βαθμό στον οποίο το διαδίκτυο μπορεί να χρησιμεύσει ως ένα νέο σημείο συνάντησης. Θα βάλω το Grindr σε πραγματική δοκιμασία. Μπορούμε να απελευθερωθούμε από τα υπάρχοντα πρότυπα; Ή απλώς θα με μπλοκάρουν όλοι οι γκέι άνδρες στην περιοχή μου;
Το γυάλινο δωμάτιο στο οποίο ζω είναι ένα μετουσιωμένο παράθυρο συνομιλίας (chat). Η οθόνη του smartphone μου θα είναι ορατή σε μια μεγάλη οθόνη LED. Για να αποφευχθεί η έκρηξη οργής από ολόκληρη τη γκέι κοινότητα, τα πρόσωπα των συνομιλητών μου θα είναι αλλοιωμένα, αλλά οι συνομιλίες θα φαίνονται λέξη προς λέξη.
Το υπόλοιπο της καθημερινής ζωής μου θα είναι επίσης ορατό σε ολόκληρη την πόλη. Για μερικούς ανθρώπους, το έργο θα είναι η πρώτη επαφή τους με το φαινόμενο αυτό, θα είναι σε θέση να δουν έναν κόσμο που προηγουμένως ήταν κρυμμένος. Αυτό, επίσης, θέτει το ζήτημα της ορατότητας των γκέι στο δημόσιο χώρο. Εάν το project αναφέρεται μόνο στον γκέι κόσμο; Πιστεύω πως όχι. Στον τέλειο κόσμο του Facebook οι ετεροφυλόφιλοι δεν στερούνται ναρκισσισμού…
