Vasilis Thanopoulos
Στις 17 Μαρτίου ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη συγκρότηση Επιτροπή Eθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+, με στόχο την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου που θα καθορίζει οριζόντια τη στρατηγική, τους στόχους και τις δράσεις Υπουργείων και αρμόδιων φορέων για τον σχεδιασμό, την εκπόνηση και την υλοποίηση πολιτικών για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, κυρίως στην περίοδο 2021-2023.
Στην επιτροπή συμμετέχουν δύο άτομα από την κυβέρνηση (Πάνος Αλεξανδρής & Αλέξης Πατέλης), δύο από την ακαδημαϊκή κοινότητα (Κατερίνα Φουντεδάκη και Λίνα Παπαδοπούλου) και τρία από την κοινωνία των πολιτών (Μαρίνα Γαλανού, Στέλλα Μπελιά και Απόστολος Καραμπαΐρης). O πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) και καθηγητής Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, Λίνος Αλέξανδρος Σισιλιάνος, ορίστηκε πρόεδρος της επιτροπής.
Σε μια προσπάθεια να αντιληφθούμε καλύτερα τους στόχους και τη δυναμική της συγκεκριμένης επιτροπής, ζητήσαμε από τα μέλη, που ανήκουν στην κοινωνία των πολιτών να μας απαντήσουν σε 5 (κοινές) ερωτήσεις:
1.Ποια θέματα θα κληθεί να διαχειριστεί η Επιτροπή Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+;
2.Ποια θα είναι η συμβολή της στην προώθηση νομοσχεδίων/πολιτικών που αφορούν στη ΛΟΑΤ+ κοινότητα;
3.Πώς κρίνετε την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στη σύσταση της Επιτροπής αυτής, λαμβάνοντας υπόψη την αρνητική της στάση (ως αντιπολίτευση), απέναντι σε νομοθετήματα που αφορούσαν σε ΛΟΑΤ+ ζητήματα (σύμφωνο, ΝΑΤΦ, κλπ);
4.Γιατί αποφασίσατε να λάβετε μέρος στην επιτροπή;
5.Στα σχόλια για «πολιτικές pinkwashing από πλευράς κυβέρνησης» τι απαντάτε;
Μαρίνα Γαλανού, Πρόεδρος Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ)
Ποια θέματα θα κληθεί να διαχειριστεί η Επιτροπή Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+;
Θα θέσουμε όλα τα ζητήματα της ΛΟΑΤΚΙ ατζέντας ανεξαιρέτως. Οικογενειακό δίκαιο, παιδοθεσία, υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου, ίση μεταχείριση σε όλα τα πεδία (εργασία, υγεία, παιδεία, παροχή υπηρεσιών & αγαθών, στέγαση), θέματα ίντερσεξ, θέματα ΛΟΑΤΚΙ ασύλου και φυλακισμένων, γενικά θα θέσουμε όλα τα ζητήματα της ΛΟΑΤΚΙ ατζέντας και θα προτείνουμε πολιτικές.
Ποια θα είναι η συμβολή της στην προώθηση νομοσχεδίων/πολιτικών που αφορούν στη ΛΟΑΤ+ κοινότητα;
Η Επιτροπή αυτή έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και μόνο. Θα συντάξει ένα πόρισμα το οποίο θα το καταθέσει υπόψη του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης. Από εκεί και πέρα αποτελεί πολιτική ευθύνη της Κυβέρνησης ποια από αυτά, πόσα και πώς θα υλοποιήσει. Αυτός είναι ο μοναδικός ρόλος που έχει και τίποτε παραπάνω.
Πώς κρίνετε την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στη σύσταση της Επιτροπής αυτής, λαμβάνοντας υπόψη την αρνητική της στάση (ως αντιπολίτευση), απέναντι σε νομοθετήματα που αφορούσαν σε ΛΟΑΤ+ ζητήματα (σύμφωνο, ΝΑΤΦ, κλπ).
Η απόφαση αυτή έρχεται σε συνέχεια της Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ που ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο, και η οποία διαπιστώνοντας την αναγκαιότητα λήψης μέτρων, καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν πρωτοβουλίες και δράσεις για την ίση μεταχείριση και την καταπολέμηση των διακρίσεων για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού, έκφρασης, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου. Ασφαλώς γνωρίζω τις θέσεις που έχει λάβει στο παρελθόν η κυβερνητική πλειοψηφία ούτε κανείς τα ξεχνά ή δίνει κάποιο συγχωροχάρτι, μολαταύτα θεωρώ θετικό βήμα τη σύστασή της.
Γιατί αποφασίσατε να λάβετε μέρος στην επιτροπή;
Γιατί θεωρώ θετική τη σύσταση μίας Επιτροπής που θα συντάξει ένα πόρισμα και θα καταγράφει με επίσημο τρόπο τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει η πολιτεία στην κατεύθυνση της ίσης μεταχείρισης. Ανεξάρτητα πόσα εξ αυτών θα υλοποιηθούν, που θα πιέσουμε για το βέλτιστο δυνατόν, αυτό θα μπορεί να το επικαλείται η κοινότητά μας.
Στα σχόλια για «πολιτικές pink washing από πλευράς κυβέρνησης» τι απαντάτε;
Σέβομαι οποιαδήποτε ένσταση, και ασφαλώς υπάρχουν και δικές μου ανησυχίες γιατί θέλω να προχωρήσουν τα θέματα της ΛΟΑΤΚΙ ατζέντας, και γι’ αυτό άλλωστε βρίσκομαι εκεί, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι οι οργανώσεις της κοινότητας δεν θα πρέπει να διεκδικούν με όλους τους δυνατούς τρόπους απ’ οποιαδήποτε Κυβέρνηση, ανάμεσα σ’ αυτούς και σε οποιεσδήποτε επιτροπές που συνιστώνται. Δεν μπορεί να υπάρξει άλλος τρόπος. Η Κυβέρνηση, θα κριθεί εκ του αποτελέσματος.
Στέλλα Μπελιά, Πρόεδρος Οικογενειών «Ουράνιο Τόξο»
Ποια θέματα θα κληθεί να διαχειριστεί η Επιτροπή Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+;
Ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος της, θα γίνει δηλαδή μια συγκεντρωτική καταγραφή των σημείων εκείνων που οι ΛΟΑΤΚΙ+ άνθρωποι βιώνουν διακρίσεις σε όλα τα πεδία και θα προταθούν τρόποι ώστε να αρθούν οι διακρίσεις αυτές είτε με αναγκαίες νομοθετικές παρεμβάσεις, είτε με υπουργικές αποφάσεις κλπ.
Ποια θα είναι η συμβολή της στην προώθηση νομοσχεδίων/πολιτικών που αφορούν στη ΛΟΑΤ+ κοινότητα;
Αν λειτουργήσει όπως είπα προηγουμένως, θα καταστήσει σαφές με το πόρισμά της τι ακριβώς πρέπει να γίνει ώστε να φτάσουμε στην ισότητα. Η ύπαρξη της επιτροπής από μόνη της δεν εξασφαλίζει την προώθηση νομοσχεδίων ή και πολιτικών που θα εφαρμοστούν, καθώς αυτό απαιτεί πολιτική βούληση και την συναίνεση του ελληνικού κοινοβουλίου. Εκ του αποτελέσματος θα κριθεί εάν τελικά θα συμβάλλει, εκτός από την καταγραφή και τις προτάσεις, σε πραγματικές λύσεις που θα βελτιώσουν τις συνθήκες της ζωής μας.
Πώς κρίνετε την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στη σύσταση της Επιτροπής αυτής, λαμβάνοντας υπόψη την αρνητική της στάση (ως αντιπολίτευση), απέναντι σε νομοθετήματα που αφορούσαν σε ΛΟΑΤ+ ζητήματα (σύμφωνο, ΝΑΤΦ, κλπ).
Ως αντιπολίτευση η Ν.Δ. πραγματικά είχε σε γενικές γραμμές αρνητική στάση εντός της Βουλής – εκτός από κάποιες εξαιρέσεις βουλευτών βέβαια που υπερψήφισαν τα παραπάνω νομοσχέδια – και συχνά ακούστηκαν ομοφοβικά και τρανσφοβικά σχόλια από βουλευτές της. Υπάρχει σαφώς μια αντίφαση, μια μεγάλη αντίφαση. Από την άλλη υπάρχει η σαφής δηλωμένη θέση και στάση της ΕΕ να γίνουν βήματα σε όλα τα κράτη – μέλη για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+. Υπάρχουν κυβερνήσεις κρατών μελών που έχουν κάνει τεράστια βήματα προς την ισότητα, άλλες που δεν έχουν κάνει αρκετά και κάποιες, όπως αυτές της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, που δρουν για να θεσμοποιήσουν διακρίσεις εις βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+ πολιτών των χωρών τους. Θεωρώ ότι η κυβέρνηση δε θέλει να βρεθεί στην «ίδια πλευρά» με τις κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Το πόση απόσταση θα κρατήσει από αυτές και πόσο κοντά θα πάει σε άλλες, που έχουν προβεί σε ουσιαστικές αλλαγές στην νομοθεσία τους, όπως π.χ. η Μάλτα, δεν μπορώ να το ξέρω και υποθέτω ότι θα είναι αποτέλεσμα ζυμώσεων στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος.
Γιατί αποφασίσατε να λάβετε μέρος στην επιτροπή;
Καταρχάς, δεν ήταν μια αποκλειστικά δική μου απόφαση αλλά μια συλλογική απόφαση της οργάνωσής μου. Και θεσμικά αλλά και κινηματικά οι ακτιβιστές οφείλουμε, αν θέλουμε να δούμε πραγματικές αλλαγές, να δρούμε σε όλα τα πεδία, να ενημερώνουμε, να επιχειρηματολογούμε και να μεταφέρουμε το βίωμά μας, ειδικά όταν έχουμε απέναντι μας ανθρώπους που δεν έχουν το ίδιο βίωμα και πολλά πράγματα δεν τα έχουν καν σκεφτεί, δεν τα ξέρουν ή δεν τους είναι εύκολα κατανοητά. Στην επιτροπή βρέθηκα για να καταθέσω το συλλογικό μας βίωμα ως άτομα που αυτοπροσδιοριζόμαστε ως ΛΟΑΤΚΙ+ και είμαστε γονείς ή θέλουμε να γίνουμε γονείς και να εξηγήσω τις διακρίσεις που βιώνουμε κι εμείς και τα παιδιά μας .
Στα σχόλια για «πολιτικές pinkwashing από πλευράς κυβέρνησης» τι απαντάτε;
Ένα μέρος της κοινότητας θεώρησε ότι εργαλειοποιούμαστε από την κυβέρνηση προκειμένου να πετύχει δικούς της στόχους. Αν είναι υποκριτικό το ενδιαφέρον της κυβέρνησης για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπων ή όχι θα το δείξει η ιστορία. Έχει την ευκαιρία να αποδείξει ότι δεν είναι υποκριτικό και είναι στο χέρι της να το κάνει ή να μην το κάνει. Από την πλευρά μας τα μέλη της επιτροπής που προερχόμαστε από ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις δε λειτουργούμε, τόσο εντός της επιτροπής όσο και εκτός αυτής, μονοθεματικά. Όλα τελικά θα κριθούν εκ του αποτελέσματος.
Απόστολος Καραμπαΐρης, Εκπρόσωπος του Thessaloniki Pride – Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Θεσσαλονίκης
Ποια θέματα θα κληθεί να διαχειριστεί η Επιτροπή Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+;
Η Επιτροπή καλύπτει όλο το φάσμα των θεμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ ατζέντας. Τα μέλη, αλλά και τρίτες/-οι μπορούν να προσθέσουν θέματα που θεωρούν ότι πρέπει να συμπεριληφθούν στο τελικό κείμενο. Ήδη εγώ έχω προσθέσει δύο που δεν υπήρχαν στο αρχικό προσχέδιο.
Ποια θα είναι η συμβολή της στην προώθηση νομοσχεδίων/πολιτικών που αφορούν στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα;
Η Επιτροπή έχει ως αποστολή την κατάρτιση της Εθνικής Στρατηγικής, μιας πρότασης δηλαδή προς τις αρχές για το τι πρέπει να γίνει σε εθνικό επίπεδο, ώστε να αρθούν οι διακρίσεις κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ και να ενισχυθεί ο ρόλος τους ως ισότιμων μελών της κοινωνίας. Από ‘κεί και πέρα είναι στη διάθεση της πολιτικής ηγεσίας και συγκεκριμένα των διαμορφούμενων δυναμικών και πλειοψηφιών στη βουλή να υλοποιήσουν αυτήν την ατζέντα με προώθηση των αντίστοιχων νομοσχεδίων. Ωστόσο, η σύσταση της επιτροπής από το πρωθυπουργικό γραφείο και η σύνθεσή της δίνει από μόνη της ένα πολιτικό βάρος στο παραγόμενο έργο της επιτροπής, το οποίο θα αποτελεί ένα εργαλείο πίεσης στην παρούσα και στις επόμενες κυβερνήσεις.
Πώς κρίνετε την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στη σύσταση της Επιτροπής αυτής, λαμβάνοντας υπόψη την αρνητική της στάση (ως αντιπολίτευση), απέναντι σε νομοθετήματα που αφορούσαν σε ΛΟΑΤ+ ζητήματα (σύμφωνο, ΝΑΤΦ, κλπ).
Η σύσταση της Επιτροπής από κυβέρνηση κόμματος που έχει συσχετιστεί με λιγότερο φιλελεύθερες κοινωνικά θέσεις έχει μια ιδιαίτερη σημασία, γιατί δείχνει επιτέλους ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα –και ειδικά τα ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα– δεν είναι χαρακτηριστικό μιας παράταξης, αλλά ολόκληρης της κοινωνίας. Άλλωστε, εκ των πραγμάτων αναγνωρίζουμε το δικαίωμα και ταυτόχρονα την υποχρέωση κάποιου (ατόμου ή πολιτικού χώρου) να μεταβάλλει τη θέση του: κάποτε όλο το πολιτικό φάσμα ήταν κατά της ΛΟΑΤΚΙ+ ισότητας, ενώ τώρα –τουλάχιστον σε επίπεδο διακηρύξεων– είναι όλο υπέρ (με την εξαίρεση του ΚΚΕ και του Βελόπουλου). Για να φτάσουμε εδώ, όλες οι παρατάξεις άλλαξαν και αλλάζουν στάση. Και πάντως σ’ αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε και την κουλτούρα του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Πολύ συχνά, ακόμα και σε θέματα ζωτικής εθνικής σημασίας ή οικουμενικών αξιών (όπως εν προκειμένω) η αντιπολίτευση ανεξαρτήτως χρώματος αντιτίθεται στο μεταρρυθμιστικό έργο της εκάστοτε κυβέρνησης, για να συσπειρώσει την όποια λαϊκή αντίθεση και να επωφεληθεί με όρους κομματικού συμφέροντος. Ενώ, όταν πια πετυχαίνει το σκοπό της και ανέρχεται στην εξουσία, υποστηρίζει το αυτονόητο και το εθνικά ωφέλιμο που κατανοούν όλες οι κομματικές ηγεσίες (αλλά δεν το παραδέχονται πάντα δημόσια).
Γιατί αποφασίσατε να λάβετε μέρος στην επιτροπή;
Γιατί μου ζητήθηκε και δεν ήθελα να φανώ ότι αποποιούμαι την ευθύνη ενός τόσο ζωτικού για τα συμφέροντα της κοινότητάς μας εγχειρήματος. Αντιλαμβάνομαι τον ρόλο μου όχι τόσο ως κάποιου που συμβάλλει στη διαμόρφωση του περιεχομένου του κειμένου της εθνικής στρατηγικής, όσο αυτού που θα σταχυολογήσει, θα προσκομίσει και θα υποστηρίξει τις ιδέες και τις θέσεις των ενεργών πολιτών και των αρμόδιων οργανώσεών τους στην επιτροπή. Γι’ αυτό εξάλλου στο έργο αυτό έχω την υποστήριξη της εξαιρετικής εξαμελούς ομάδας συνηγορίας του Thessaloniki Pride, αλλά και των υπόλοιπων μελών της οργάνωσης, που από την αρχή ενθάρρυναν τη συμμετοχή μας στην Επιτροπή.
Στα σχόλια για «πολιτικές pinkwashing από πλευράς κυβέρνησης» τι απαντάτε;
Για την ώρα δεν απαντάμε, γιατί έχουμε πολλή δουλειά και πρέπει να παραδώσουμε το κείμενο σε πολύ σφιχτό χρονικό πλαίσιο. Εκ του αποτελέσματος θα κριθεί. Άλλωστε όλες οι ελληνικές ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις, με τις οποίες συνεργαζόμαστε και διαβουλευόμαστε, στηρίζουν το έργο μας στην Επιτροπή, γιατί θέλουμε ισχυρή και αυθεντική τη φωνή της κοινότητας στο κείμενο της εθνικής στρατηγικής. Και αυτό μας συμβουλεύουν κι οι επαφές μας από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι κοινός τόπος με βάση τη διεθνή εμπειρία και τις καλές πρακτικές συνηγορίας ότι εκ των έσω μπορούμε να ελέγξουμε καλύτερα και να αποτρέψουμε ευκολότερα μια εργαλειοποίηση της κοινότητάς μας από την πλευρά της κυβέρνησης. Στο κάτω κάτω, αν το δούμε εντελώς μακιαβελικά, ποτέ καμία ηγεσία δε θα μας δώσει κάτι, αν δεν έχει κέρδος από αυτό. Οπότε είναι καλύτερο για όλες και όλους μας να κερδίζει υποστηρίζοντας την ισότητα και όχι τις διακρίσεις. Κι αυτός είναι ο ρόλος μας στην Επιτροπή, να διασφαλίσουμε δηλαδή ότι για να πετύχει η ηγεσία το όφελος που θέλει, θα πληρώσει όχι κάποιο συμβολικό, αλλά το πλήρες αντίτιμο που θέλουμε εμείς.
