Η Νάντια Δρακούλα ασχολήθηκε με τη νομική και τη δημοσιογραφία — σύντομα όμως η αγάπη της για το θέατρο υπερίσχυσε, και την οδήγησε στη συγγραφή του θεατρικού έργου “Το Σχοινάκι”. Σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Κώστα Παπακωσταντίνου, και σε σκηνοθεσία του ιδίου, το “Σχοινάκι” ανεβαίνει στη σκηνή Νίκος Κούρκουλος του Εθνικού Θεάτρου από 10 έως 27 Μαΐου, και αποτελεί πηγή σκέψης και προβληματισμού για το bullying, τις σχολικές δυσκολίες, αλλά και την αποδοχή.
Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσης σου στη συγγραφή του έργου “Το Σχοινάκι”;
Νάντια: Όλα ξεκίνησαν με ένα διαγωνισμό συγγραφής θεατρικών κειμένων στην Αμερική. Εγώ εκείνη την περίοδο έμενα στο Μπρούκλιν, και μου άρεσε πολύ να παρατηρώ τα παιδιά που έπαιζαν στις αυλές, τα γήπεδα, τα σχολεία. Έβλεπα να παίζουν σχοινάκι, το οποίο ως παιχνίδι κάποιες φορές συνοδευόταν από κάποια τραγούδια.
Ένα από αυτά ήταν και το Jumprope Song, ένα πολύ σκοτεινό τραγούδι το οποίο μιλάει για την Σταχτοπούτα. Από εκεί πήρα την έμπνευση για το Σχοινάκι.
Τι πραγματεύεται το έργο;
Νάντια: Το έργο διαδραματίζεται σε μία αμερικανική κωμόπολη. Έξω από ένα σχολείο, είναι μία γυναίκα η οποία φέρνει το παιδί της πρώτη μέρα σχολείο. Στο ίδιο σχολείο πηγαίνουν και τα παιδιά της μίας εκ των δύο συμμαθητριών που της έκαναν bullying όταν ήταν οι ίδιες μαθήτριες σχολείου — έτσι οι τρεις συμμαθήτριες συναντιούνται ξανά μετά από χρόνια.
Κώστας: Το Σχοινάκι είναι ένα σκληρό αλλά και τρυφερό ταυτόχρονα έργο, το οποίο μιλάει για την αποδοχή της διαφορετικότητας — της δικής μας αλλά και των άλλων.
Πώς προέκυψε η συνεργασία μεταξύ σας για τη σκηνοθεσία του έργου;
Κώστας: Κάποια στιγμή η Νάντια επικοινώνησε μαζί μου και μου ζήτησε να διαβάσω το έργο της. Μου έδωσε χαρά αυτό, ήταν τιμή μου να μου στείλει μια συγγραφέας κείμενό της. Μου άρεσε πολύ το Σχοινάκι, και μου άρεσε και ο τρόπος που σκέφτεται η Νάντια γενικά.
Το Σχοινάκι εξερευνά τη βιαιότητα και αποκλεισμό που αντιμετωπίζει κανείς για τη διαφορετικότητά του. Γιατί είναι δύσκολο να αποδεχτεί κανείς το διαφορετικό;
Κώστας: Το διαφορετικό προκαλεί φόβο και αμηχανία. Ο φόβος όμως για το διαφορετικό είναι η βάση του ρατσισμού. Πολλές φορές μπορεί να λειτουργήσει καταπιεστικά και ως προς τον εαυτό μας, από εμάς τους ίδιους. Μπορεί να προσπαθούμε να περιορίσουμε στοιχεία της προσωπικότητας μας φοβούμενοι ότι μπορεί να μη γίνουμε αποδεκτοί.
Για ποιο λόγο πιστεύετε πως το bullying παραμένει ένα διαχρονικό πρόβλημα; Τι θα μπορούσε να το κατευνάσει;
Νάντια: Το σχολικό bullying είναι ένα κομμάτι παθογένειας σε μια μικρή κοινωνία, η οποία είναι αντανάκλαση της αληθινής. Οι παθογένειες πάντα αντιμετωπίζονται με δύο τρόπους, είτε προληπτικά είτε κατασταλτικά.
Η πρόληψη αφορά το κατά πόσο είναι ενημερωμένοι οι καθηγητές, οι γονείς, και κατά πόσο τα ίδια τα παιδιά αναγνωρίζουν τι συμβαίνει. Πλέον θεωρώ ότι οι πάντες είναι ενημερωμένοι, κανένας δε δικαιούται να λέει ότι δεν ξέρει τι είναι η ενδοσχολική βία. Όσον αφορά το κατασταλτικό κομμάτι, πρέπει να επιβάλλονται κανόνες. Το bullying μπορεί να πάρει μέχρι και διαστάσεις ποινικού δικαίου, γίνονται πολύ άσχημα πράγματα, ειδικά στο κομμάτι του cyberbullying. Ένα πρόβλημα του bullying είναι ότι πάντα καμουφλάρεται.
Ποιές είναι οι εντυπώσεις του κόσμου για το Σχοινάκι;
Κώστας: Η παράσταση αρέσει. Αν ξεχώριζα κάτι, θα έλεγα ότι η μεγάλη μας έκπληξη ήταν ότι στη δεύτερη παράσταση ήρθε ένα σχολείο. Μίλησα λίγο με τα παιδιά, στα οποία το μήνυμα λειτούργησε πάρα πολύ, και άνοιξε συζήτηση μεταξύ τους για το θέμα.
Νάντια: Με πλησίασαν κάποιοι θεατές μετά την παράσταση, και μου είπαν ότι θυμήθηκαν τα δικά τους βιώματα — όχι μόνο σαν θύματα αλλά και σαν θύτες. Επειδή το έργο αντιμετωπίζει τους ήρωες στην ενήλικη πια ζωή τους, ουσιαστικά αναλύει και κατά πόσο αυτό που έχουμε ζήσει στην εφηβική μας ηλικία επιδρά στο χαρακτήρα μας και πώς το κουβαλάμε μέσα στα χρόνια.
Νομίζω έχει πολύ ενδιαφέρον το κατά πόσο ο καθένας έχει επεξεργαστεί μέσα του το τι έχει περάσει, όχι μόνο από την πλευρά του θύματος αλλά και από την πλευρά του θύτη. Υπάρχει μία πολύ σημαντική φράση στο έργο που ειπώνεται από τον θύτη, ο οποίος λέει στην πρωταγωνίστρια, που ήταν το θύμα, “ήσουν μια εναλλακτική ενασχόληση στη βαρεμάρα μου”. Έχει πολύ ενδιαφέρον θεωρώ η διάσταση του κατά πώς το θύμα αντιλαμβάνεται και νιώθει αυτό που ζει, ενώ μπορεί για εκείνον που άσκησε τη βία να είναι απλά μια συνήθεια, χωρίς να νιώθει απαραίτητα ότι έχει κάνει κάτι φοβερό.
Τι σημαίνει σύγχρονη δραματουργία στην Ελλάδα; Πόσο εύκολο είναι να ανεβάσει κανείς ένα καινούργιο έργο; Υπάρχει στήριξη σε αυτό;
Νάντια: Προσωπικά θεωρώ είναι μεγάλο ζητούμενο τα σύγχρονα έργα να βρίσκουν βήμα. Πρέπει να ανεβαίνουν και να βρίσκουν το δικό τους κοινό. Θεωρώ ότι έχουμε πολύ ταλαντούχους νέους συγγραφείς και σκηνοθέτες, και χρειάζονται στήριξη. Ένα πρώτο μεγάλο βήμα έχει γίνει από το Εθνικό Θέατρο, δημιουργώντας το πρόγραμμα Ο Συγγραφέας του Μήνα.
Κώστας: Στην Ελλάδα υπάρχει μια απόσταση ανάμεσα στη συγγραφή έργων και στην πραγμάτωσή τους. Τα έργα που ανεβαίνουν είναι είτε ήδη γνωστά, είτε καινούργια αλλά ήδη καταξιωμένων συγγραφέων. Ανεβαίνουν και κάποια έργα νέων άσημων συγγραφέων, αλλά που τα ανεβάζουν οι ίδιοι οι συγγραφείς έχοντας την διπλή ιδιότητα του συγγραφέα και του σκηνοθέτη ή ηθοποιού.
Πού μπορούμε να παρακολουθήσουμε την παράσταση;
Κάθε Τετάρτη και Σάββατο στη νέα σκηνή του Εθνικού Θεάτρου Νίκος Κούρκουλος. Μπροστά μας έχουμε άλλες 3 παραστάσεις, στις 20, 24 και 27 Μαϊου.
Φωτογραφίες Νάντιας Δρακούλα: Kostis Sohoritis
Φωτογραφίες Κώστα Παπακωσταντίνου: Νίκος Βαρδακαστάνης
