Μια υπόθεση που άπτεται των δικαιωμάτων των τρανς ατόμων και των υποχρεώσεων της εκπαιδευτικής κοινότητας σε περιπτώσεις καταγγελλόμενων περιστατικών κακοποίησης τους, επανέρχεται προς εκδίκαση στο Εφετείο στις 11 Δεκεμβρίου 2025.
Κατά τη δικάσιμο αυτή θα εξεταστούν δύο Εφέσεις:
– Η Έφεση της συνταξιούχου φιλολόγου κ. Ευδοκίας Τουρνά-Ανδρουλάκη κατά του τότε Διευθυντή του Γυμνασίου, στο οποίο φοιτούσε ηΆννα Πήλιου κατά το σχολικό έτος 2011–2012.
– Η αντίστοιχη Έφεση του πρώην Διευθυντή κατά της Καθηγήτριας, με την οποία αιτείται την επιδίκαση του πλήρους ποσού αποζημίωσης που είχε ζητήσει με την αγωγή του στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας.
Η υπόθεση ανάγεται σε περιστατικά που, σύμφωνα με τις καταγγελίες της Άννας Πήλιου, ως μαθήτριας τότε, αφορούσαν συμπεριφορές εις βάρος της στο ενδοσχολικό περιβάλλον.
Η φιλόλογός της, κ. Ευδοκία Τουρνά-Ανδρουλάκη, είχε προβεί σε σχετικές αναφορές -καταγγελίες, προς τις αρμόδιες εκπαιδευτικές αρχές, στο πλαίσιο των καθηκόντων της. Κατόπιν των ενεργειών αυτών, η κ. Τουρνά-Ανδρουλάκη βρέθηκε μεταγενέστερα αντιμέτωπη με δικαστικές ενέργειες εναντίον της, από τον πρώην Διευθυντή.
«Έπραξα το καθήκον μου»
Σύμφωνα με δηλώσεις της στο περιοδικό, η κ. Τουρνά-Ανδρουλάκη αναφέρει ότι κατά την περίοδο 2011-2012, υπό την ιδιότητά της ως υπεύθυνης τμήματος, θεώρησε ότι όφειλε να αναζητήσει θεσμικές οδούς για την αντιμετώπιση ζητημάτων που είχαν τεθεί υπόψη της από την Άννα Πήλιου.
Όπως αναφέρει: «Ως εν ενεργεία φιλόλογος και υπεύθυνη του τμήματος της μαθήτριας είχα συγκεκριμένες υπηρεσιακές αρμοδιότητες. Έκρινα ότι έπρεπε να κινηθώ θεσμικά και υπέβαλα εγγράφως τα στοιχεία που είχα στη διάθεσή μου στην αρμόδια αρχή, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Θεώρησα ότι η αναφορά μου αφορούσε αποκλειστικά υπηρεσιακά ζητήματα».
Όπως επισημαίνει η ίδια, οι αναφορές της υποβλήθηκαν στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθηνών και στο Υπουργείο Παιδείας.
Η κ. Τουρνά-Ανδρουλάκη αναφέρει ότι, κατά την άποψή της, δεν ακολούθησαν διοικητικές ενέργειες σχετικά σχετικά με την προστασία της μαθήτριας και την απρόσκοπτη φοίτησή της, σημειώνοντας:«Η διοίκηση δεν έλαβε κανένα μέτρο προστασίας της μαθήτριας. Ούτε το Υπουργείο. Τουλάχιστον να εξασφάλιζε την απρόσκοπτη φοίτησή της».
Η δικηγόρος της συνταξιούχου καθηγήτριας δηλώνει ότι, σύμφωνα με τη νομική της εκτίμηση, οι υπηρεσιακές αναφορές της εντολέως της, υπεβλήθησαν στο πλαίσιο των καθηκόντων της και, κατά την άποψή της, δεν συνιστούσαν δυσφημιστική ενέργεια.
Το νέο περιστατικό του 2017 στο Λύκειο
Αρκετά χρόνια αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2017, και ενώ η Άννα φοιτούσε πλέον στο συστεγαζόμενο Λύκειο – σε χρονική στιγμή κατά την οποία η καθηγήτριά της, Ευδοκία Τουρνά-Ανδρουλάκη, είχε ήδη συνταξιοδοτηθεί – η Άννα κατήγγειλε ότι συνέβη νέο περιστατικό εις βάρος της, στο οποίο φερόταν να εμπλέκεται ο ίδιος (πρώην) γυμνασιάρχης. Σύμφωνα με όσα η ίδια υποστήριξε, το περιστατικό έλαβε χώρα παρουσία εκπαιδευτικού, την οποία η Άννα χαρακτήρισε ως αυτόπτη και αυτήκοο μάρτυρα. Σε συνέχεια των ισχυρισμών της, προχώρησε στην κατάθεση μήνυσης.
Όταν η υπόθεση οδηγήθηκε ενώπιον του δικαστηρίου, η αυτόπτης μάρτυρας, δεν κλήθηκε να εξεταστεί. Παράλληλα, δεν λήφθηκαν υπόψη οι καταθέσεις της ίδιας της Άννας, της κας Τουρνά-Ανδρουλάκη και του εκπαιδευτικού και ακτιβιστή Πέτρου Σαπουντζάκη, ενώ αντιθέτως έγιναν δεκτές καταθέσεις μαρτύρων υπεράσπισης του πρώην γυμνασιάρχη, οι οποίοι – σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν – δεν ήταν παρόντες στο περιστατικό.
Παρά την αντίθετη εισαγγελική πρόταση, το δικαστήριο κατέληξε στην απαλλαγή του πρώην γυμνασιάρχη. Η έφεση που άσκησε η Άννα κατά της απόφασης δεν έγινε δεκτή.
Η μήνυση εναντίον της Καθηγήτριας κ. Ευδοκίας Τουρνά-Ανδρουλάκη
Μία μέρα πριν η κα Τουρνά-Ανδρουλάκη καταθέσει ως μάρτυρας υπέρ της Άννας για το περιστατικό του 2017, ο πρώην Διευθυντής, κατέθεσε εναντίον της μήνυση για συκοφαντική του δυσφήμηση. Όπως εξηγεί η ίδια: «Προφανώς για να μου κάμψει τη θέληση να καταθέσω και να υπερασπιστώ την Άννα».
Δεν ήταν η μόνη απόπειρα πίεσης. Λίγους μήνες πριν από τη συνταξιοδότησή της, ο ίδιος κατέθεσε εναντίον της ψευδή αναφορά, με αποτέλεσμα εκείνη να συνταξιοδοτηθεί υπό αργία. Το πειθαρχικό συμβούλιο την απάλλαξε πλήρως, σημειώνοντας στην απόφασή του πως: «Ήταν σαν μάνα για τους μαθητές της».
Η δικαστική διαδρομή μέχρι σήμερα
Στην αγωγή που είχε ασκηθεί από τον πρώην Διευθυντή Γυμνασίου, κατά της εν λόγω Καθηγήτριας, ζητείται χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ύψους περίπου 70.000 ευρώ. Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, με την πρωτόδικη Απόφασή του, παρότι έκρινε ότι τα γεγονότα που περιέγραψε η Καθηγήτρια όντως συνέβησαν, παρά ταύτα, επιδίκασε υπέρ του ενάγοντος-Διευθυντή, αποζημίωση χρηματικού ποσού 7.000 ευρώ, εντόκως, αιτιολογώντας ότι ο ενάγων υπέστη «ταλαιπωρία».
Η κα Τουρνά-Ανδρουλάκη μιλά για «καθαρή αντίφαση»: «Καταλαβαίνετε την αντίφαση της απόφασης. Έχουν κριθεί αληθή όσα κατέθεσα, κι όμως επιδικάστηκε αποζημίωση».
Η ίδια άσκησε Έφεση ζητώντας την ακύρωση της απόφασης. Ταυτόχρονα, ο πρώην Διευθυντής κατέθεσε επίσης Έφεση, ζητώντας ολόκληρο το ποσό της αποζημίωσης, ήτοι 70.000 ευρώ περίπου.
Όπως σημειώνει η Καθηγήτρια: «Έχει το θράσος να διεκδικεί αποζημίωση, ενώ έπραξα το καθήκον μου: να υπερασπιστώ το δικαίωμα μιας μαθήτριας να φοιτήσει ισότιμα. Είμαι συνταξιούχος. Δεν μπορώ να διαθέσω τέτοια ποσά. Η Έφεσή του επιχειρεί να με εξοντώσει οικονομικά».
Η υπόθεση της Άννας Πήλιου και της Καθηγήτριάς της δεν αφορά μόνο δύο ανθρώπους. Αναδεικνύει:
• τη συστημική αδράνεια της εκπαιδευτικής διοίκησης σε περιστατικά τρανσφοβίας,
• την απουσία μηχανισμών προστασίας τρανς μαθητών και μαθητριών στο ενδοσχολικό περιβάλλον και
• τα εμπόδια που μπορεί να συναντήσει ένας εκπαιδευτικός όταν τολμά να αντιδράσει θεσμικά.
