Μια από τις πιο απροσδόκητες και επιτυχημένες σειρές της εποχής μας, το Οrange is the new black, επέστρεψε πριν λίγες μέρες στο Netflix, για τον τέταρτο και πιο σκοτεινό της κύκλο.
Η σειρά παρακολουθεί τους διαφορετικούς χαρακτήρες και τις συγκρούσεις που δημιουργούνται εντός μιας γυναικείας φυλακής, μέσα από τα απομνημονεύματα μίας πρώην κρατούμενης, της Πάιπερ Κέρμαν, που καταδικάστηκε για τη μεταφορά χρημάτων μιας σπείρας εμπόρων ναρκωτικών.
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις στην σειρά είναι αυτή της Σοφίας Mπουρσέτ, μιας τρανς, που υποδύεται η ηθοποιός Λαβέρν Κοξ, η οποία αφού βρεθεί στο στόχαστρο τρανσφοβικών επιθέσεων, οδηγείται στην απομόνωση, όπου και περνάει τον περισσότερο τέταρτο κύκλο της σειράς.
Μέσα από την επιτυχία της σειράς, η Λαβέρν έχει γίνει γνωστή για τις εύστοχες δημόσιες παρεμβάσεις της σχετικά με τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα τρανς άτομα. Μάλιστα, το 2014, ανέλαβε την εκτελεστική παραγωγή του Free Cece, ενός ντοκιμαντέρ για την υπόθεση της τρανς μενης, Σίσσυ ΜακΝτόναλντ, και την μεταχείρισή της στην φυλακή.
Ελεύθερη πλέον, η Σίσσυ περιγράφει την τραυματική της εμπειρία ως τρανς κρατούμενη, στο Vulture, και αν η πραγματικότητα συνάδει με τον νέο κύκλο του Orange is the new Black.
«Αποφάσισα να κάνω συμφωνία, και αμέσως με έστειλαν στην απομόνωση. Αυτό συνέβη πριν ακόμη πάρω ποινή φυλάκισης. Ισχυρίζοντας ότι, έγινε για την δική μου προστασία και ότι ήθελαν να σιγουρευτούν ότι ήμουν ασφαλής όταν στην πραγματικότητα η απομόνωση σου καταστρέφει το μυαλό.»
Οι επιπτώσεις στην υγεία και την ψυχολογία του ανθρώπου από την παρατεταμένη παραμονή σε συνθήκες απομόνωσης είναι καταστροφικές. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι αυτή η μέθοδος σωφρονισμού, σε τραυματίζει με τρόπους που δεν μπορείς να αντιστρέψεις.
«Είμαι η απόδειξη ότι σε τρελαίνει», δηλώνει. «Αλλά δεν υπήρχε άλλος τρόπος που θα μπορούσα να το πολεμήσω». Η Σίσσυ είναι ενάντια στο σωφρονιστικό σύστημα, που ισχύει εδώ και πολλά χρόνια, και δεν είχε την επιλογή να σταλθεί σε φυλακή αντρών. Όμως δεν θα είχε σημασία γι’αυτήν. Παρά το γεγονός ότι περιτριγυριζόταν από άλλες γυναίκες, πάλι έπρεπε να αντιμετωπίσει, άλλες καταπιέσεις, όπως το σεξισμό, την επικριτικότητα του σώματος, τον ρατσισμό και την βία.
«Πέρασα πρώτα δύο μήνες και μετά τρεις μήνες στο κελί απομόνωσης, για 23 ώρες το 24ωρο», λέει η τότε κρατούμενη, επισημαίνοντας πως κι αυτή την μία ώρα, δεν προλαβαίνεις πάντα να την αξιοποιήσεις όπως θες. Καθώς πολλές φορές πρέπει να επιλέξεις αν θα κάνεις μπάνιο ή θα πάρεις τηλέφωνο τους δικούς σου, κάνοντας ακόμη πιο εκνευριστικό τον χρόνο εκεί.
«Κρατούν το φως συνεχώς αναμμένο, για να μην μπορείς να κοιμηθείς, και να μην συνειδητοποιείς τον χρόνο. Δεν έχεις ρολόι και δεν ξέρεις τι ώρα είναι, αφού δεν υπάρχουν και παράθυρα», εξηγεί. «Ήταν πραγματικά, πολύ δύσκολο για μένα».
Orange is the Νew Black vs πραγματικότητα
«Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προσπαθούν να μεταφέρουν την εμπειρία, αλλά δεν μπορούν πραγματικά να δείξουν πως είναι εκεί. Μερικές φορές είναι πολύ τραυματική εμπειρία για μένα, να βλέπω το Orange is the New Black. Προσπαθώ να το βλέπω για να υποστηρίζω την Λαβέρν αλλά δεν μπορώ να το διαχειριστώ.»
«Μέσα από τις συζητήσεις μας γνωρίζει τον αγώνα μου, και ο καλύτερος τρόπος για να τον μοιραστεί είναι μέσω της δημοφιλής σειράς. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι απλά, μια ευφάνταστη, υποθετική ιδέα, του τι μπορεί να συμβεί μέσα στην φυλακή.»
Η Σίσσυ, εξηγεί πως για πολλούς ανθρώπους η πίεση στην απομόνωση, είναι τόσο μεγάλη που αυτοκτονούν ή αυτοτραυματίζονται. «Έτσι, είναι στη πραγματικότητα. Καταπιέζεσαι περισσότερο από ένα σύστημα που ήδη σε καταπιέζει.»
Επιπλέον συμπληρώνει ότι «πολλοί μένουν γυμνοί χωρίς κρεβάτι, και κοιμούνται στα τσιμεντένια πλακάκια, και περιμένουν να γίνουν καλύτερα, ενώ σε αυτή την περίπτωση απλά χειροτερεύουν.»
Επιστήμονες, προσπαθούν να προσδιορίσουν αν αυτή η τιμωρία μπορεί να φέρει αποτελέσματα ή αποτελεί απλώς ακραία μορφή βασανισμού.
«Όταν βρισκόμουν στην απομόνωση πολλά προνόμια, μου είχαν αφαιρεθεί. Μπορεί να μην μου είχαν βγάλει τα ρούχα, αφού δεν προσπάθησα να αυτοκτονήσω αλλά και πάλι ήταν δύσκολο να διατηρήσω την λογική μου. Ο δικηγόρος μου δεν με επισκεπτόταν και δεν μου επέτρεπαν να επικοινωνήσω με κανέναν. Είχα αποκοπεί από τους ανθρώπους.»
Ότι κάνει η Σοφία Μπουρσέτ (Λαβέρν Κοξ), στην σειρά, είναι πολύ κοινό με το σωφρονιστικό σύστημα. Υπάρχουν διάφορες τακτικές, για να βγεις τουλάχιστον από το κελί σου. Όπως να φράξεις την τουαλέτα. Αλλά οι τεχνικές αυτές είναι αρκετά επιβλαβείς και επικίνδυνες. Η σειρά τα παραποιεί, καθώς αν το έκανε πραγματικά κάποιος αυτό, τον θα έστελναν την ομάδα SWAT, και συνήθως είναι βίαιη και επιθετική η συμπεριφορά τους.»
«Όταν δεν γνωρίζεις πόσο καιρό μένεις εκεί, δικαιολογημένα σπας», λέει η Σίσσυ.
Όταν πια μεταφέρθηκε στην φυλακή, την έβαλαν σε ψυχιατρική μονάδα. Εκεί, ένιωθε καλά (συγκριτικά με τις προηγούμενες συνθήκες), καθώς επικοινωνούσε με άλλους ανθρώπους και μπορούσε να χρησιμοποιήσει το τηλέφωνο και να δει τηλεόραση.
Οι ακτιβίστριες
Η Σίσσυ ΜακΝτόναλντ, κατηγορήθηκε τον Ιούνιο του 2012, σε 41μήνες φυλάκισης, για ανθρωποκτονία δευτέρου βαθμού ενός άντρα που μαχαίρωσε αφού η ίδια και οι φίλες της δέχτηκαν επίθεση έξω από ένα μπαρ. Η ΜακΝτόναλντ χτυπήθηκε στο πρόσωπο με γυαλιά, και η επίθεση εναντίον της, θεωρήθηκε ρατσιστική και τρανσφοβική. Τον Ιανουάριο του 2014, αφέθηκε ελεύθερη εκτίοντας συνολική ποινή 19 μηνών. Την ίδια χρονιά, τον Αύγουστο, έγινε εξώφυλλο στο Rolling Stone, ενώ βραβεύθηκε με το Bayard Rustin-Civil Rights Award.
Είναι ακτιβίστρια όπως και η Λαβέρν Κοξ, η οποία ήταν η πρώτη τρανς υποψήφια για βραβείο Emmy για την ερμηνεία της στη σειρά. Η Κοξ έχει χαρακτηριστεί από τα media ως εκπρόσωπος των τρανς σε όλη την Αμερική, καθώς μέσω της σειράς παρουσιάζει τα προβλήματα ανθρώπων που συνήθως ζουν στο περιθώριο.
Μαντώ Σιώμου
Newsroom ΔΟΛ