Σαν σήμερα, 14 χρόνια πριν, στις 4 Απριλίου του 2008, είχε πραγματοποιηθεί η πρώτη χειρουργική επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου τρανς προσώπου και συγκεκριμένα τρανς γυναίκας, σε κρατικό νοσοκομείο της χώρας μας, με πλήρη κάλυψη των εξόδων από το ελληνικό κράτος.
από την *Άννα Απέργη
Μία υπόθεση που πολύ λίγα άτομα γνωρίζουν και που αφορούσε τρανς γυναίκα και προσωπική μου φίλη από τη Δράμα.
Η χειρουργική επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου, είχε πραγματοποιηθεί στο Γενικό Νοσοκομείο Πατρών “Αγιος Ανδρέας”, ενώ όλο το κόστος της επέμβασης καλύφθηκε έπειτα από απόφαση της Επιτροπής της τότε Κοινωνικής Υπηρεσίας Υγείας και Πρόνοιας Δράμας.
Συγκεκριμένα, η τρανς γυναίκα είχε υποβάλει αίτηση προς την Πρόνοια, με την οποία ζητούσε να της καλυφθούν πλήρως τα έξοδα της επέμβασης επαναπροσδιορισμού φύλου, σε νοσοκομείο της χώρας μας, η οποία και έγινε δεκτή.
Έπειτα από τη θετική αυτή απόφαση, η τρανς γυναίκα είχε ξεκινήσει μία τεράστια και χρονοβόρα έρευνα, προκειμένου να βρει το κατάλληλο νοσοκομείο στο οποίο και θα διενεργούνταν η χειρουργική επέμβαση.
Στην αναζήτηση της τρανς γυναίκας, ανταποκρίθηκε θετικά το Γενικό Νοσοκομείο Πατρών “Αγιος Ανδρέας” και στις 4 Απριλίου 2008, πραγματοποιήθηκε η επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου της, από τη χειρουργική ομάδα του καθηγητή ανδρολογίας της ουρολογικής κλινικής κ. Γκέκα, υπό την επίβλεψη του Σέρβου καθηγητή κ. Πέροβιτς.
Αυτή ήταν η πρώτη επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου σε δημόσιο νοσοκομείο στη χώρα μας, της οποίας τα έξοδα καλύφθηκαν πλήρως από το ελληνικό κράτος, έπειτα από την πολύ πρωτοποριακή για εκείνη την εποχή απόφαση της Κοινωνικής Υπηρεσίας Υγείας και Πρόνοιας Δράμας.
Έκτοτε, από το 2010 που ιδρύθηκε το ΣΥΔ, η αείμνηστη Μαρίνα Γαλανού, πάντα ανάμεσα σε όλα τα άλλα ζητήματα, έθιγε το ιδιαίτερα σημαντικό θέμα της ασφαλιστικής κάλυψης των χειρουργικών επεμβάσεων επαναπροσδιορισμού φύλου.
Μάλιστα το 2018, στην Επιστημονική Ομάδα Εργασίας του Υπουργείου Υγείας οπού συμμετείχε το ΣΥΔ, η Μαρίνα είχε καταθέσει υπερ-αναλυτικές προτάσεις για το συγκεκριμένο ζήτημα, δίνοντας στοιχεία που αποδεικνύουν πως θα ήταν πραγματικά πολύ μικρό, έως και αμελητέο το κόστος που θα επέφερε η ασφαλιστική κάλυψη από το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Μάλιστα, στο Προσχέδιο Νόμου με τίτλο “Ισότιμη Πρόσβαση στις Υπηρεσίες Υγείας για λόγους Σεξουαλικού Προσανατολισμού, Έκφρασης, Ταυτότητας & Χαρακτηριστικών Φύλου” για το οποίο δούλεψε ο Βασίλης Σωτηρόπουλος σε συνεργασία με τη Μαρίνα Γαλανού, και το οποίο υπάρχει μαζί με το Πόρισμα της Ομάδας Εργασίας στο Υπουργείο Υγείας, στο Άρθρο 3. (Φροντίδα υγείας λόγω επαναπροσδιορισμού φύλου), αναφέρει χαρακτηριστικά:
[…]1. Κάθε πρόσωπο με σκοπό τη διασφάλιση της ολιστικής φροντίδας της υγείας του, θα έχει τη δυνατότητα πλήρους πρόσβασης σε διαδικασίες επαναπροσδιορισμού φύλου, και ειδικότερα σε ολικές και μερικές χειρουργικές επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού ή και πλήρων ορμονικών θεραπειών για τη προσαρμογή της εμφάνισης του σώματος, εφόσον το πρόσωπο το επιλέγει ελεύθερα και χωρίς να κατηγοριοποιείται ως ψυχικά ασθενές.
2. Όλες οι ιατρικές διαδικασίες που παρατίθενται σε αυτό το Άρθρο, συμπεριλαμβανόμενης πιθανής διαδικασίας επαναπροσδιορισμού φύλου ή και χειρουργικών επεμβάσεων επαναπροσδιορισμού φύλου όταν αυτές επιλέγονται ελεύθερα, δε θα επιβαρύνουν οικονομικά το πρόσωπο και θα καλύπτονται οικονομικά από το Ασφαλιστικό Ταμείου του προσώπου χωρίς οικονομική συμμετοχή[…]
Αργότερα, το 2021, η Μαρίνα Γαλανού επανάφερε το θέμα αυτό και στην Επιτροπή για τη σύνταξη της Εθνικής Στρατηγικής για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+, όπου ήταν και μέλος.
Στην Έκθεση της η Επιτροπή αναφέρει πως:
[…]ως προς τα τρανς πρόσωπα θα μπορούσε να εξεταστεί η ασφαλιστική κάλυψη των χειρουργικών επεμβάσεων επαναπροσδιορισμού φύλου και φαρμακευτικής αγωγής ορμονών[…]
Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, μόνο το 11-13% των τρανς προσώπων νιώθουν την ανάγκη προχωρήσουν σε χειρουργικές επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού φύλου, πρόκειται δηλαδή πράγματι για ένα πολύ μικρό ποσοστό, ωστόσο για αυτά τα τρανς πρόσωπα η ολοκλήρωση αυτής της μετάβασης είναι πραγματικά ζωτικής σημασίας.
Επομένως, η Πολιτεία έχει όλα τα εχέγγυα, ώστε να πάρει αποφάσεις για την πλήρη ασφαλιστική κάλυψη των χειρουργικών επεμβάσεων επαναπροσδιορισμού φύλου, είτε αυτές αφορούν επεμβάσεις στα γεννητικά όργανα, είτε στο στήθος (προσθετικής ή αφαιρετικής), είτε αφορούν τη διαδικασία της ορμονοληψίας, ώστε να υπάρχει μηδενική συμμετοχή για τα τρανς πρόσωπα, εφόσον αυτές έχουν επιλεχθεί ελεύθερα από τα ίδια τα πρόσωπα.
*Πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ)
