Χριστίνα ΜαργιώτηΣήμερα θα μιλήσουμε για το ρομάντζο της Φρίντα Κάλο και της Τζοζεφίν Μπέικερ. Το 1939, οι δύο εμβληματικές γυναίκες και καλλιτέχνιδες συναντήθηκαν στο Παρίσι, σε μια εποχή που τόσο οι ζωές τους όσο και η ευρωπαϊκή κοινωνία χαρακτηρίζονταν από σημαντικές ταραχές.
Ο φημολογούμενος έρωτάς τους δεν ήταν απλώς μια εφήμερη ιστορία πάθους, αλλά μια πράξη πολιτικής αντίστασης απέναντι στα κοινωνικά στερεότυπα, που ήρθε απλά να επιστεγάσει τον ασυμβίβαστο τρόπο ζωής των ηρωίδων μας. Στη σχέση αυτή, όπως και σε άλλες ομόφυλες σχέσεις της μητέρας του, αναφέρεται ο γιος της Μπέικερ, Ζαν Κλωντ, στο βιβλίο του «Josephine: A hungry heart».
Το 1939, η πόλη του Παρισιού, ένα σταυροδρόμι καλλιτεχνών και ονειροπόλων, υποδέχτηκε τις δύο εμβληματικές μορφές: τη Φρίντα Κάλο και την Τζοζεφίν Μπέικερ. Δύο γυναίκες συναντήθηκαν σε μια στιγμή που η ζωή τους ήταν γεμάτη ταραχές. Η σχέση τους, λειτούργησε επιπρόσθετα στη γενικότερη στάση τους απέναντι στη ζωή ως μια πράξη εξέγερσης ενάντια στις αλυσίδες των κοινωνικών συμβάσεων.
Μια Πόλη, Δύο Ζωές που Διασταυρώθηκαν
Στο Παρίσι του 1939, η Φρίντα Κάλο είχε ήδη πληγωθεί σωματικά όπως μαρτυρά το ιατρικό ιστορικό της και ψυχολογικά από τις απιστίες του Ντιέγκο Ριβέρα και στις ατέλειωτες δοκιμασίες που η μοίρα της είχε χαρίσει. Με το κορμί της να μαρτυρά τον πόνο, και το πινέλο της να τον μετατρέπει σε αριστούργημα, η Φρίντα βρήκε στο Παρίσι έναν χώρο που της χάρισε αναγνώριση. Εκείνη την περίοδο, η διάσημη αυτοπροσωπογραφία της, «Το Κάδρο» έγινε το πρώτο έργο Μεξικανής καλλιτέχνιδος που φιλοξενήθηκε ποτέ στο Λούβρο. Αυτή η πράξη ήταν η αποδοχή της σκληρής δουλειάς και του αδάμαστου πνεύματός της.
Παράλληλα, η Τζοζεφίν Μπέικερ ζούσε μια άλλη ζωή. Η διεθνής δόξα που είχε κερδίσει στην Ευρώπη την έκανε σύμβολο, όχι μόνο της καλλιτεχνικής και μουσικής σκηνής, αλλά και της αντίστασης. Εργαζόταν ως κατάσκοπος για τη γαλλική στρατιωτική υπηρεσία, σε μια εποχή που η Γαλλία βρισκόταν στο χείλος της σύγκρουσης με τη ναζιστική απειλή. Μια γυναίκα που είχε μάθει να παίζει πολλούς ρόλους — η Τζοζεφίν λειτουργούσε σαν φλόγα στο κοινωνικό σκοτάδι της εποχής.
Οι Καλλιτεχνικές τους Διαδρομές
Η Φρίντα και η Τζοζεφίν, δύο γυναίκες- σύμβολα της τέχνης και της ελευθερίας. Αναδείχθηκαν σε εμβληματικές προσωπικότητες που αψήφησαν τα στερεότυπα της εποχής τους. Η Φρίντα Κάλο, μέσα από την μοναδική της τέχνη κατάφερε να γίνει πρωτοπόρος στη ζωγραφική. Με σημαία την μεξικάνικη και γυναικεία της ταυτότητα κατάφερε να αναγνωριστεί καλλιτεχνικά διεθνώς. Η αυτοβιογραφική της τέχνη δεν άργησε να μετατραπεί σε μια άλλη μορφή γυναικείου λόγου. Ο πόνος, το σώμα, η γυναικεία ταυτότητα και η πάλι εντός αποτέλεσαν βασικά καλλιτεχνικά της αντικείμενα.
Η Τζοζεφίν Μπέικερ με τη χορευτική της παρουσία, κέρδιζε τη θέση της ανάμεσα σε σπουδαίες ευρωπαίες performer της εποχής, αν και στις Ηνωμένες Πολιτείες η φήμη της ήταν ακόμα περιορισμένη. «Στο Παρίσι ένιωθα ελεύθερη» είχε αναφέρει σχετικά. Η Φρίντα, με την ιδιαίτερη αισθητική της και το θάρρος της να εκφράσει τη σεξουαλικότητά της, δήλωνε: «Ζωγραφίζω τον εαυτό μου γιατί είμαι συχνά μόνη. Η εαυτή μου είναι το θέμα που γνωρίζω καλύτερα απ’ όλα τα θέματα».
Πολιτική Δραστηριότητα
Και οι δύο γυναίκες δεν περιορίστηκαν μόνο στην τέχνη, αλλά ενέπλεξαν τις εαυτές τους σε πολιτικά ζητήματα. Η Φρίντα είχε στενές σχέσεις με τον Λέον Τρότσκι και υπηρέτησε ως πολιτική φωνή της εποχής, ενώ η Τζοζεφίν, κατά τη διάρκεια του πολέμου, έγινε νοσοκόμα και κατόπιν αντιστασιακή κατασκόπος. Η ζωή τους ήταν γεμάτη προκλήσεις αλλά και οι δύο εμπιστεύτηκαν τη γυναικεία φωνή και την πηγαία τους δύναμή και κατάφεραν να σταθούν όρθιες απέναντι στις αντιξοότητες.
Η μεταξύ τους σχέση
Ανοιχτά bisexual και οι δύο γυναίκες διατηρούσαν σχέσεις με αρρενωπότητες και θηλυκότητες. Η Φρίντα ήταν απολύτως ανοιχτή σχετικά με τη σεξουαλικότητά της. Μάλιστα συχνά προτιμούσε ανδρική αμφίεση. Ορισμένες από τις σχέσεις της ήταν με σημαντικές για την εποχή τους γυναίκες όπως η Georgia O’ Keefe, η Jaqueline Lamda, η Chavela Vargas, η Dolores del Rio και η PaulletGoddard.
H Ζόζεφιν δεν ήταν τόσο ανοιχτή. Αλλά ορισμένες από τις σχέσεις της αντανακλούν στα πρόσωπα συνεργάτιδων της όπως η Mildred Smallwood, η Bessie Allison και η τζαζ τραγουδίστρια Clara Smith.
Αν και η σχέση τους δεν έχει τεκμηριωθεί πλήρως, οι δύο καλλιτέχνιδες, με την αφοσίωσή τους στην τέχνη και τον αγώνα τους ενάντια στο ρατσισμό και την προκατάληψη, δημιούργησαν έναν δεσμό που πήρε τη μορφή πηγής έμπνευσης και δύναμης.
