Από τα παραισθησιογόνα σε τελετουργίες μέχρι το άφθονο κρασί στα γλέντια, σε κάθε κοινωνία συναντάμε την ψυχαγωγική χρήση ουσιών.
από τον Αντώνη Πούλιο & Γιώργο Παπαδοπετράκη*
Η μορφή της διαμορφώνεται από το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο εμφανίζεται. Η ίδια η χρήση, λοιπόν, δε συνιστά «ασθένεια», όπως συχνά προβάλλεται ή υπονοείται, κάτι που στιγματίζει ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων, επιφέροντας ντροπή και ενοχή που τους περιθωριοποιεί. Η δε εξάρτηση είναι κάτι «ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο»,
αν σκεφτούμε πόσο εξαρτημένοι/ες/@ είμαστε σε κάποιο βαθμό από έναν Άλλο (πρόσωπα, κοινωνία, συλλογικότητες, παρέες κα) που ορίζει ή τουλάχιστον επηρεάζει τον αυτοπροσδιορισμό, τη συνείδηση, την επιθυμία, το τι και πώς απολαμβάνουμε. Η ανθρώπινη ροπή στην εξάρτηση, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι ψυχοτρόπες ουσίες είναι από τη φύση τους εθιστικές, ωστόσο, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα.
Το ChemSex είναι στενά συνδεδεμένο με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τους κώδικες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και ιδιαίτερα οι άντρες που κάνουν σεξ με άντρες (ΑΣΑ). Το γεγονός ότι εμπλέκει ιδιαίτερα ισχυρές ουσίες συνδεδεμένες με το τόσο περίπλοκο πεδίο της σεξουαλικότητας σίγουρα επιφέρει μεγάλη απόλαυση και ευκαιρίες για εξερεύνηση και υπέρβαση, αλλά ταυτόχρονα ελλοχεύει κινδύνους. Η πιθανότητα να χαθεί ο έλεγχος της χρήσης και να επέλθει εθισμός αυξάνεται όταν αυτή έρχεται να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε δυσκολίες και προβλήματά μας. Τέτοιες περιπτώσεις είναι όταν η χρήση μας βοηθά να ξεπεράσουμε αναστολές που προκαλούν το πόσο αρρενωποί είμαστε, ο σεξουαλικός μας ρόλος και οι πρακτικές που μας αρέσουν, η αγωνία του πώς θα διαχειριστούμε το στίγμα του HIV, το πόσο το σώμα μας ταιριάζει στα επικρατή στερεότυπα, η έλλειψη κοινωνικού δικτύου στο οποίο να λαμβάνουμε την αποδοχή που χρειαζόμαστε κ.α. Η χρήση ως μέσον διαχείρισης τέτοιων θεμάτων ή τραυμάτων σε συνδυασμό με το πόσο πολύ εθιστικές είναι οι ουσίες του ChemSex, μπορεί να οδηγήσει σε ένα φαύλο κύκλο χρήσης κάνοντας την εμπλοκή μας με αυτό προβληματική.
Λέμε ότι οι ουσίες αυτές είναι εθιστικές, μολονότι η crystal meth και η μεφεδρόνη δεν προκαλούν σωματική εξάρτηση, δηλαδή συμπτώματα στέρησης όπως το αλκοόλ ή η ηρωίνη αλλά κυρίως ψυχολογική. Έτσι ο εθισμός δεν είναι εύκολα αντιληπτός. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι η χρήση τους δε μπορεί να γίνει προβληματική. Επισημαίνεται από ανθρώπους που είχαν προβληματική εμπλοκή με το ChemSex ότι τα σημεία που τη σηματοδοτούν επέρχονται μάλλον ύπουλα και σταδιακά ώστε συχνά να τα αντιλαμβανόμαστε όταν έχουν πια γίνει αρκετά σοβαρά, με συνέπεια να έχουν προκύψει ιδιαίτερα δυσάρεστες ή και τραυματικές καταστάσεις.
Δεν υπάρχει σαφής ή κοινά αποδεκτός ορισμός του προβληματικού ChemSex. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις που αν τις εντοπίζουμε στον εαυτό μας, καλό θα ήταν να σκεφτούμε την εμπλοκή μας με το ChemSex και τις συνέπειές του στη ζωή μας.
- Πότε ήταν η τελευταία φορά μου κάναμε νηφάλιο σεξ;
- Πόσο μπορούμε να απολαύσουμε το σεξ ή και να εμπλακούμε σε αυτό χωρίς ουσίες;
- Η εμπλοκή μας με το ChemSex διαρκεί περισσότερο από όσο σκοπεύαμε;
- Έχουμε χαθεί με φίλους εκτός χρήσης, με την οικογένεια ή άλλες κοινωνικές επαφές;
- Χάνουμε συστηματικά ώρες ή και ημέρες από την εργασίας μας;
- Μήπως δε μπορούμε να απολαύσουμε πράγματα που απολαμβάναμε πριν από τη γνωριμία μας με το ChemSex; Δε μας κάνει αίσθηση τίποτα το καινούριο;
- Είναι η επόμενη χρήση το κύριο ή και το μόνο πράγμα που μας δίνει κίνητρο και νόημα στην καθημερινότητά μας;
- Βιώνουμε ψυχολογικές καταστάσεις ή δυσκολίες όπως θλίψη που διαρκεί πολλές μέρες χωρίς να μειώνεται αν δεν κάνουμε χρήση; Ευερεθιστότητα, δηλαδή τάση να μην έχουμε υπομονή ή και να «αρπαζόμαστε» εύκολα; Άγχος και ένταση χωρίς προφανή αιτία; Καχυποψία που μπορεί να πάρει διαστάσεις ότι μας παρακολουθούν ή μας σχολιάζουν; Εφιάλτες που συχνά συνδέονται με τη χρήση και το slamming; (Αυτές οι καταστάσεις ενδέχεται να έχουν σχέση με τη δράση των ουσιών, στην οποία θα επανέλθουμε σε επόμενα τεύχη.)
Αν βρίσκουμε τον εαυτό μας στα παραπάνω και καταλαβαίνουμε ότι η εμπλοκή μας με τη χρήση είναι προβληματική, πρέπει να ξέρουμε ότι παρά τις δυσκολίες και την οδύνη της ανάκτησης ελέγχου, η απεμπλοκή είναι εφικτή και μάλιστα μπορεί να είναι μια πολύ δημιουργική διαδρομή: μια ευκαιρία να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και να εξελιχθούμε. Δεν υπάρχουν σίγουρες και συγκεκριμένες δίοδοι εξόδου από την προβληματική χρήση. Κάθε διαδρομή είναι μοναδική όπως και κάθε άνθρωπος είναι ανεπανάληπτος. Η δε κοινότητα οφείλει στην εαυτή της να είναι κοντά στα μέλη της, να μην
περιθωριοποιεί, στιγματίζει ή κατηγορεί για την «ατομική ευθύνη» το άτομο που χάνει τον έλεγχο, επαναλαμβάνοντας το τραύμα που λίγο ως πολύ όλα τα queer άτομα ζήσαμε στην κοινωνία που ζούμε. Οι καλύτερες σεξουαλικές εμπειρίες, άλλωστε, συμβαίνουν όταν προσέχουμε και αποδεχόμαστε ο ένας τον άλλο, όταν παρέχουμε ασφαλές και διασκεδαστικό περιβάλλον σεξουαλικής έκφρασης και εξερεύνησης.
Αν αισθάνεσαι ότι η εμπλοκή σου με το ChemSex είναι προβληματική ή θέλεις να φροντίσεις ώστε να αποφύγεις κάτι τέτοιο, μη διστάσεις να τηλεφωνήσεις στο Checkpoint και να ζητήσεις ραντεβού με σύμβουλο του ChemSex Support, τηλέφωνο 2103310400.
«Να προσέχουμε ο ένας τον άλλο»
*Ο Αντώνης Πούλιος είναι Κλινικός Ψυχολόγος, MSc, PhD και Ψυχαναλυτής, επιστημονικά υπεύθυνος κοινοτικών δράσεων της Θετικής Φωνής. O Γιώργος Παπαδοπετράκης είναι Σύμβουλος Εξαρτήσεων, Αντιπρόεδρος και Υπεύθυνος Προγραμμάτων της Θετικής Φωνής.
Πηγές
