«Φθηνά σχολικά για όλα τα παιδιά», σημειώνει το τηλεοπτικό σποτ γνωστής αλυσίδας, προσκαλώντας γονείς και παιδιά να επισκεφθούν τα καταστήματά της για να προμηθευτούν όλα τα απαραίτητα για τη σχολική χρονιά που ξεκινά. Και μπορεί η αλυσίδα να υποστηρίζει -με μια σχετική ευκολία- ότι διαθέτει σχολικά «για όλα τα παιδιά» (κι εδώ η έμφυλη διάκριση σε αγορίστικα και κοριτσίστικα είναι ανυπόφορη), δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας, αφού κάθε άλλο πάρα για όλα τα παιδιά είναι!
Τον περασμένο Ιούλιο και με αφορμή το περιστατικό της αυτοκτονίας ενός 13χρονου μαθητή στην Αττική, το Πολύχρωμο Σχολείο εξέφρασε και πάλι την ανάγκη για εκπαίδευση πιο συμπεριληπτική, που θα περιλαμβάνει τις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες. «Μιας εκπαίδευσης που θα μιλά ανοιχτά για τις ταυτότητες φύλου, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ποικιλομορφία στην έκφραση, τον σεβασμό και τη συμπεριληπτικότητα και την αλληλεγγύη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στις 10 Μαρτίου του 2023 η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δημοσιεύει τον νόμο 5029 «Ζούμε Αρμονικά Μαζί – Σπάμε τη Σιωπή»: Ρυθμίσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού στα σχολεία και άλλες διατάξεις. Στους σκοπούς του νόμου αναφέρεται, μεταξύ άλλων «η πρόληψη και η αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση», ενώ στις δράσεις του νόμου αναγνωρίζεται και η «αποστολή σε όλα τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατευθυντηρίων οδηγιών σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης περιστατικών διακρίσεων και εκφοβισμού που στρέφονται εναντίον μαθητών που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες λόγω φυλής, αναπηρίας, θρησκευτικών πεποιθήσεων, εθνοτικής καταγωγής, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας, έκφρασης, χαρακτηριστικών φύλου ή οικογενειακής κατάστασης».
«Δύο χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου 5029, η πολιτεία εξακολουθεί να μην εφαρμόζει τα προβλεπόμενα», σημειώνει το Πολύχρωμο Σχολείο (μέσα από το Δελτίο Τύπου που εξέδωσε τον Ιούλιο). «Καμία ουσιαστική επιμόρφωση για την εκπαιδευτική κοινότητα, καμία μέριμνα για την πρόληψη του ΛΟΑΤΚΙφοβικού εκφοβισμού. Το ΥΠΕΠΘ δεν προχώρησε στην αποστολή Κατευθυντηρίων οδηγιών για την αντιμετώπιση των περιστατικών εκφοβισμού, όπως ο νόμος προβλέπει».
Ο νόμος προέβλεπε τη δημιουργία μίας ειδικής πλατφόρμας στην οποία θα μπορούσαν να γίνουν ανώνυμα καταγγελίες περιστατικών εκφοβισμού στα σχολεία και που θα παρείχε χρήσιμες και κυρίως συμπεριληπτικές πληροφορίες που σχετίζονται με το bullying, τις μορφές του και τρόπους αντιμετώπισής του (προς μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς). Μάλιστα, η πλατφόρμα εγκαινιάστηκε με δόξα και τιμές από το υπουργείο Παιδείας και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι κατά την έναρξή της η πλατφόρμα έκανε αναφορά στο ΛΟΑΤΚΙ+φοβικό εκφοβισμό (εξακολουθεί να το αναφέρει) ενώ φιλοξενούσε και το εκπαιδευτικό υλικό του Πολύχρωμου Σχολείου. Υλικό, ωστόσο, που εξαφανίστηκε «μυστηριωδώς» τον περασμένο Σεπτέμβριο. Πέρα από την πλατφόρμα του STOP BULLYING, το υλικό εξαφανίστηκε και από την πλατφόρμα του ΙΕΠ.
από την πλατφόρμα STOP BULLYING
«Η κυβέρνηση απέσυρε, από τον περασμένο Σεπτέμβρη (2024), το εγκεκριμένο υλικό του Πολύχρωμου Σχολείου, όπως και κάθε άλλο υλικό με αναφορά σε ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα από την πλατφόρμα του ΙΕΠ με τη δικαιολογία της επαναξιολόγησης — χωρίς διαφάνεια, χωρίς εξηγήσεις, χωρίς χρονοδιάγραμμα. Ούτε στις δικές μας επανειλημμένες παρεμβάσεις, ούτε σε εκείνες της Συνηγόρου του Παιδιού έχει δοθεί απάντηση», σημειώνει η οργάνωση.
ο σύνδεσμος στο site του ΙΕΠ που παραπέμπει στο υλικό του Πολύχρωμου Σχολείου παραμένει ανενεργός
Είναι σαφές πώς η ελλιπής και συχνά λανθασμένη ενημέρωση γύρω από τις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες αλλά και η παντελής αδιαφορία της πολιτείας σε θέματα συμπεριληπτικής σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, συντηρούν και ενδυναμώνουν ένα επικίνδυνο κλίμα ΛΟΑΤΚΙ+φοβίας που επιβαρύνει την ψυχική και σωματική υγεία των ΛΟΑΤΚΙ+ μαθητών/μαθητριών. Ακόμη, ωστόσο, και οι εκπαιδευτικοί που επιθυμούν να προωθήσουν στις σχολικές αίθουσες – κυρίως μετά από προσωπική πρωτοβουλία – τις ιδέες της ισότητας και τις συμπερίληψης συχνά βρίσκονται εκτεθειμένοι και απροστάτευτοι από φοβικούς γονείς και συλλόγους που επεμβαίνουν απροκάλυπτα στο διδακτικό τους έργο.
Ποιο μπορεί να ξεχάσει την περίπτωση της εκπαιδευτικού, η οποία υπηρετούσε στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, σε σχολείο στου Ζωγράφου, και έλαβε εξώδικο επειδή επέλεξε να προβάλει σε μαθητές της Δ’ δημοτικού την ταινία μικρού μήκους «Αγόρια στο ντους» του Σουηδού Christian Zetterberg (μια ταινία με θέμα την τοξική αρρενωπότητα). Ακολούθησε εξάμηνη ένορκη διοικητική εξέταση όπου η εκπαιδευτικός τελικά δικαιώθηκε, αλλά η ζωή της είχε αλλάξει. Μετά από αυτό το περιστατικό αποφάσισε να αποχωρήσει από την εκπαίδευση.
Το ελληνικό κράτος αναγνωρίζει τις ΛΟΑΤΚΙ+ οικογένειες, αλλά δεν το λέει στα σχολεία
Εξίσου προβληματική είναι και η άρνηση της πολιτείας να προσαρμόσει το εκπαιδευτικό της υλικό με βάση το νομικό δίκαιο και πλαίσιο που έχει η ίδια υιοθετήσει. Και κάπως έτσι συμβαίνει το εξής: Οι ΛΟΑΤΚΙ+ οικογένειες να αναγνωρίζονται (εν μέρει) από τον νόμο με πρόσβαση στον γάμο και την τεκνοθεσία, όχι όμως και στις σχολικές αίθουσες, αφού καμία αναφορά δεν γίνεται σε αυτές. Με λίγα λόγια αναγνωρίζουμε τα ομόφυλα ζευγάρια και τις οικογένειές τους, αλλά δεν λέμε τίποτα για αυτές στο σχολείο.
Τα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού και οι ομοτρανφοβικές επιθέσεις από ανηλίκους
Οι περισσότερες έρευνες (εθνικές και ευρωπαϊκές) σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό καταγράφουν υψηλά ποσοστά και στη χώρα μας με πολλά από αυτά να σχετίζονται με το ζητήματα σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και ταυτότητες φύλου. Επιπλέον, οι περισσότερες καταγγελίες με ομοτρανσφοβικά κίνητρα που συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες στην Ελλάδα αναφέρονται σε συμμορίες εφήβων που επιτίθενται σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Ο νεαρός χαρακτήρας των ατόμων που συμμετέχουν σε τέτοιες επιθέσεις, προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία αφού μαρτυρά -μεταξύ άλλων- και την αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος να προστατεύσει τη νεολαία από τοξικές και επικίνδυνες συμπεριφορές.
«Το υλικό μας συμβάλλει ουσιαστικά στην ενημέρωση και ενδυνάμωση των μαθητών/τριών σε θέματα φύλου, σεξουαλικότητας και συμπερίληψης, στοιχεία κρίσιμα για την πρόληψη της βίας και του αποκλεισμού», αναφέρει το δελτίο τύπου του Πολύχρωμου Σχολείο, το οποίο πρόσφατα μετέφρασε στα ελληνικά τον Διεθνή Τεχνικό Οδηγό για τη Σεξουαλική Εκπαίδευση (International Technical Guidance on Sexuality Education), ένα από τα πιο σημαντικά διεθνή εγχειρίδια για τη σεξουαλική εκπαίδευση, που εξέδωσε η UNESCO, σε συνεργασία με το UNAIDS, το UNFPA, τη UNICEF, την UN Women και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.).
«Φθηνά σχολικά για όλα τα παιδιά», σημειώνει για μια ακόμη φορά το διαφημιστικό προβάλλοντας δύο έφηβους να φορούν τις νέες τους τσάντες, δείχνοντας υπερβολικά χαρούμενοι για τη σχολική χρονιά που ξεκινά. «Μακάρι να ήταν για όλα έτσι», σκέφτομαι κλείνοντας την τηλεόραση,