Πώς η ΛΟΑΤΚΙ+ μας ταυτότητα επηρεάζει το τι θα ψηφίσουμε;

Σε μια προεκλογική πραγματικότητα που σπάνια αναφέρεται σε ζητήματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας ή όταν αναφέρεται το κάνει με πρόχειρο και συχνά κακοποιητικό τρόπο, ζητήσαμε από έξι άτομα να μας γράψουν για το πώς η ΛΟΑΤΚΙ+ τους ταυτότητα επηρεάζει την πρόθεση ψήφου τους.

Φώτης Θαλασσινός
καλλιτέχνης, βιβλιοπώλης

Αρκετοί ΛΟΑΤΚΙ απ’ την δικιά μου γενιά, σήμερα ηλικίας 45-55 χρονών, αποξενωθήκαμε απ’ τις ανάγκες του ίδιου μας του εαυτού και εσωτερικεύσαμε αρκετά απ’ τα προτάγματα της ετεροκανονικότητας. Μεγαλώσαμε με την σκέψη μας στη διαμόρφωση ενός αρρενωπού φαίνεσθαι. Και αυτή μας η ροπή, μοιραία, μας έκανε πιο τοξικά σκληρούς. Προσωπικά σ’ εκείνο το παρελθόν μου ποτέ δεν σκέφτηκα πως έχω δικαιώματα. Και η ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητα μου δεν ήταν κάποιο κριτήριο για να ασκήσω το εκλογικό μου δικαίωμα. Τώρα πια, ναι, το γεγονός ότι είμαι ευρύτερα μια κουήρ προσωπικότητα, με έχει χαλαρώσει, έχω δικαιώματα και προσωπικά ξεκίνησα να τα διεκδικώ στο έργο μου απ’ το 2007 με την έκδοση του εμβληματικού βιβλίου μου Λούπα. Δεν πηγαίνω πια να ψηφίσω επιλήσμων για την τρομοκράτησή μας απ’ τα χρηστά ήθη. Σκέφτομαι πολύ σοβαρά τις νομοθεσίες των εκάστοτε κυβερνήσεων μας και αναλόγως πράττω. Έχω δει, ακούσει και βιώσει τρομακτικά πράγματα. Είναι αυτά που μου δίνουν το μέτρο για τον οραματισμό μιας ολιστικής πολιτικής μεταρρύθμισης στα δικαιώματα μας. Καταρχήν, χρειάζεται μεταρρύθμιση σ’ ένα δυαλιστικό κείμενο και που είναι το σύνταγμα της Ελλάδας. Και εννοώ την αλλαγή την σχετική με την γλώσσα στην οποία είναι γραμμένο. Ναι, υπάρχει κόσμος που δεν εκπροσωπείται με τον έμφυλο πατριαρχικό λόγο του συντάγματος και βυθίζεται σε μια υπαρξιακή αορατότητα. Και δεν εκπροσωπούνται και άλλες μειονότητες. Όποιος δεν κάνει κάτι για όλους εμάς, δεν αξίζει να λέγεται άνθρωπος. Και δεν μας αρκούν καθόλου μόνο οι θεσπίσεις νόμων αλλά και η καλλιέργεια των νοοτροπιών των (cis) ετεροφυλόφιλων της μεγάλης λαϊκής βάσης.

Πάνος Τσιρώνης
γραφίστας

Δεν ξέρω πόσο και εάν επηρεάζει η ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητά μας το τι και ποιον ψηφίζουμε, ξέρω, ωστόσο, ότι θα έπρεπε. Και πολύ. Το να είσαι ένα κουιρ άτομο στην Ελλάδα του 2023 είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη. Το να περπατάς χέρι χέρι με τον σύντροφό σου (αναφέρομαι σε ομόφυλη σχέση προφανώς) στο κέντρο της Αθήνας είναι μια πολιτική πράξη, το να είσαι ένα τρανς άτομο και να καταφέρνεις να επιβιώνεις και να ευτυχείς είναι μια πολιτική πράξη. Πολλοί πιστεύουν ότι πλέον η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα έχει κερδίσει κάθε δικαίωμα που ήταν να κερδίσει, ξεχνώντας πως τα προνόμια πάντοτε τα παραχωρεί η εξουσία, ξεχνώντας συντηρητικές κυβερνήσεις, ακροδεξιές φασιστικές οργανώσεις, αστυνομική βία, κλήρο και εκπαιδευτικό σύστημα που προσπαθούν καθημερινά είτε στην καλύτερη να θάβουν κάτω από το χαλάκι την ύπαρξή μας είτε στη χειρότερη να την ξεριζώσουν από κάθε πτυχή της κοινωνίας, με μίσος και βία και αποδέκτες εμάς τους ίδιους. Η τελευταία δεκαετία, η κρίση σε όλα τα επίπεδα, η πανδημία, το μεταναστευτικό, έχουν δείξει το σκληρό πρόσωπο του νεοφιλελευθερισμού. Είναι τώρα πιο σημαντικό από ποτέ ο τρόπος που ψηφίζουμε να αποτελεί μια συνειδητή πράξη. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τον αντίκτυπο που θα έχει όχι μόνο σε εμάς τους ίδιους αλλά και σε όσους γύρω μας η εξουσιαστική ετεροκανονικότητα δεν έχει αναγνωρίσει τα ίδια προνόμια. Η ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητά μας πιστεύω πρέπει να πληροφορεί την ψήφο μας, διότι στην τελική δεν είναι απλά μια σεξουαλικότητα, ταυτότητα φύλου ή σεξουαλική έκφραση, είναι ο σεβασμός και η αναγνώριση που δείχνουμε σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που πάλεψαν για αυτά τα δικαιώματα που έχει κατακτήσει η κοινότητα. Είναι οι αγώνες που γίνονται ακόμα για τους ανθρώπους που ζουν σε κοινωνίες όπου η διαφορετικότητά τους μπορεί να τους κοστίσει ακόμα και τη ζωή τους. Είναι οι αγώνες για απόδοση δικαιοσύνης για όσους σκοτώθηκαν στους δρόμους και οι δολοφόνοι τους κυκλοφορούν ελεύθεροι.

Ανδρομέδα Ψαρού
μουσικός, ακτιβίστρια

Δυστυχώς, η πραγματικότητα στην Ελλάδα του 2023, την οποία καλούμαστε να διαπραγματευτούμε ως μέλη της ΛΟΑΤΚΙ + κοινότητας, θα μπορούσε να λάβει τίτλο «Θέατρο τού παραλόγου». Ξεκινώντας από την ρητορική μίσους ως την έλλειψη σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα μπορούσε η ψήφος να συνδράμει στην αλλαγή του τοπίου; Ας συλλογιστούμε… Καταρχάς, δεν χρειάζεται να πάμε πολύ πίσω στο παρελθόν για να δούμε ότι η έκφραση της πολιτικής άποψης, η οποία έγινε βωμός ανθρωπίνων ψυχών, είναι σημαντική για την προοδευτική αλλαγή της κατάστασης. Ονομαστικά μπορούμε να σημειώσουμε τους Μαύρους Πάνθηρες, τα γεγονότα του Stonewall ή τις μάχες των γυναικών για το δικαίωμα της ψήφου και της έκφρασης. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι κάθε κοινότητα η οποία αντιμετώπιζε πρόβλημα αποδοχής και ως εκ τούτου άνισης αντιμετώπισης ξεκινούσε την αντίδραση πολιτικά. Είτε με σχηματισμό κόμματος, είτε με πορείες, είτε τελικά μέσω της ψήφου. Είναι αλήθεια ότι η ΛΟΑΤΚΙ + κοινότητα αντιδρά μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας, αλλά και με την ίδια την επιβίωση σε ένα περιβάλλον που την αποξενώνει και την στοχοποιεί. Είναι όμως αυτό αρκετό για να πετύχει την αποδοχή της και την πλήρη μετατροπή της κατάστασης. Ως Ανδρομέδα θεωρώ την έκφραση της πολιτικής άποψης και την ψήφο σύμφυτη με το ανθρώπινο είδος. Είναι η έμπρακτη διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας καθώς κατατίθεται με την ελπίδα για ριζική αναμόρφωση της πραγματικότητας. Χρειάζεται όμως να γίνεται με ευθύνη στις επόμενες γενεές, αλλά και με ορθοκρισία των υπαρχουσών επιλογών.

Μαρία Μάζη
κοινωνιολόγος

Ένα πράγμα που είναι σίγουρο για μένα είναι πως δεν είμαι φαν του κράτους. Σίγουρα όχι του ελληνικού, αλλά και γενικά. Προσωπικά, η ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην συμμετοχή στις εκλογές. Αυτή βέβαια σε ένα γενικότερο πλαίσιο δεν οδηγεί σε μία αριστερή/αναρχική ιδεολογία απαραίτητα. Πολλά άτομα που ανήκουν σε λοατκι ταυτότητες μερικές φορές είναι υποστηρικτ@ δεξιών κομμάτων, γεγονός που δείχνει πως χρειάζεται να βλέπουμε τις ταυτότητες και τις διακλαδώσεις αυτών πιο σφαιρικά, για παράδειγμα εσωτερικευμένη ομο/τρανσφοβία/σεξισμό κτλ ή επιλογή ενός καπιταλιστικού ετεροπατριαρχικού τρόπου ζωής. Τα τελευταία χρόνια παρακολουθώ, όπως και πολλ@ από εμάς, με τρόμο και απέχθεια την ολοένα αύξηση των μπάτσων, που είναι όσοι σχεδόν όσα τα άτομα στις πορείες και τις ακραιίλες της ΝΔ, που υπό την δικαιολογία της ασφάλειας του κόβιντ προχώρησε σε μία ατελείωτη σειρά από μέτρα καταπίεσης και εξαθλίωσης για ός@ δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της καθωσπρέπει – σύμφωνα με το λευκό, μεσοαστικό, καπιταλιστικό, ετεροκανονικό μοντέλο, ύπαρξης. Μπορεί να μην είμαι φαν του κράτους, όμως αυτή τη στιγμή προτεραιότητά μου είναι ξεκάθαρα να μην ξαναβγεί ένα κόμμα που κάθε του μέρα ρίχνει ένα ακόμη πετραδάκι (ή κοτρώνα) πάνω σε μη εγκεκριμένα σώματα. Η λοατκι ταυτότητα είναι άμεσα συνδεδεμένη με τους λόγους για τους οποίους χρειάζεται ενεργή συμμετοχή σε όλο αυτό, κατά τη γνώμη μου, ακόμα κι αν φέρω γλυκά στο μυαλό μου τον πρώτο, ρομαντικό, αναρχικό, Μαλατέστα. Ελπίζω να ξυπνήσουμε μια μέρα και τα πράγματα να είναι λίγο καλύτερα. Οπότε τα λέμε στις εκλογές και σίγουρα τα λέμε πάντα στους δρόμους.

Neli Cappa
κοινωνική λειτουργός, ακτιβίστρια

Η ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητα μου είναι κάτι αρκετά πυρηνικό για μένα, ώστε να μην ψηφίζω κόμματα τα οποία είτε ανοιχτά, ως μέρος της πολιτικής τους ατζέντας, στηρίζουν ομοτρανσφοβικές θέσεις, είτε υποθάλπουν στελέχη τα οποία συστηματικά στοχοποιούν τα ΛΟΑΤ άτομα και τάσσονται ενάντια στα δικαιώματα τους. Αυτό είναι, ας το πούμε έτσι, το πιο προφανές. Το ίσως κάπως λιγότερο προφανές, αλλά εξίσου σημαντικό για μένα, είναι το εξής: στο επίπεδο της αλληλεπίδρασης μου με την κοινωνία και το κράτος, το γεγονός πως είμαι ΛΟΑΤΚΙ κάνει τη θέση και την εμπειρία μου να είναι αυτή ενός ατόμου που ανήκει σε μια κοινωνικά ευάλωτη ομάδα. Σαν την ευάλωτη κοινωνικά ομάδα στην οποία ανήκω εγώ υπάρχουν και άλλες, οι οποίες επίσης στερούνται δικαιώματα. Και άλλωστε, οι άνθρωποι είμαστε πολυδιάστατα όντα, που δεν ανήκουμε απαραίτητα μονάχα σε μία κοινωνική ομάδα. Το ζήτημα των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων μπορώ λοιπόν να το δω μονάχα εντός του ευρύτερου πλαισίου των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Έτσι, είναι αδύνατο να δω θετικά κόμματα τα οποία επιλεκτικά “ευνοούν” μια κοινωνικά ευάλωτη ομάδα ενώ στοχοποιούν άλλες – που προσπαθούν, για παράδειγμα, να δελεάσουν έχοντας “ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ υποψήφιους” ενώ ταυτόχρονα οι πολιτικές τους δείχνουν πλήρη έλλειψη σεβασμού για τα ανθρώπινα δικαιώματα συνολικά. Η ισονομία και ο σεβασμός στους ανθρώπους και τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα τους (θα έπρεπε να) είναι θεμελιώδη στοιχεία ενός (τυπικά έστω) δημοκρατικού κράτους, και γι’ αυτό μπορώ να στηρίξω μονάχα κόμματα που αυτό, βάσει της πολιτικής τους ατζέντας συνολικά, φαίνεται να το λαμβάνουν υπόψιν. Κανονικά θα έπρεπε να συνεχίσω προσθέτοντας κριτήρια επιλογής κόμματος στις εκλογές, μιας και όλα όσα αναφέρω θα έπρεπε να είναι απλώς τα απολύτως στοιχειώδη, αλλά επειδή πρακτικά ήδη οι επιλογές μου είναι πολύ, μα πάρα πολύ όμως, περιορισμένες, ας σταματήσω εδώ.

Θάνος Βέσσης
διευθυντής Πολύχρωμου Πλανήτη

Ασφαλώς η ταυτότητα ενός ανθρώπου επηρεάζει τον τρόπο που ψηφίζει. Μου φαίνεται αδιανόητο, λόγου χάριν, ένα πρόσωπο που ανήκει στην κοινότητα να ψηφίζει κάποιο κόμμα που είναι εχθρικό προς τα δικαιώματά του, αν και ξέρω πως συμβαίνει∙ υπάρχει και η εσωτερικευμένη ομοφοβία ή τρανσφοβία. Δεν θα μπορούσα να ψηφίσω ένα κόμμα που είναι μη φιλικό στα δικαιώματά μου και των ανθρώπων που αγαπώ. Εγώ θα επέκτεινα όμως περισσότερο: με ενδιαφέρουν γενικότερα οι πολιτικές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των γυναικών, προσφύγων, των ρομά, των ανθρώπων με αναπηρία, ακόμη των αστέγων, των φυλακισμένων, γενικότερα των ανθρώπων που συχνά «παραλείπονται» ή περιθωριοποιούνται. Με ενδιαφέρει να μη ζω σε μία κοινωνία με αστυνομική βία και αυθαιρεσία, αλλά και περαιτέρω να λειτουργούν τα στοιχειώδη, οι θεσμοί και το λέω γιατί συχνά αυτή η χώρα μοιάζει με μπανανία. Το βλέπουμε και με την τελευταία τραγωδία που βιώσαμε αλλά και τα ζητήματα δημοκρατίας. Πέρα όμως απ’ όλα αυτά, επειδή οποιαδήποτε ταυτότητα και αν έχει κάποιος, σε ενδιαφέρει να μπορείς και να ζεις σαν άνθρωπος στοιχειωδώς, αξιοβίωτα οικονομικά. Όλα αυτά φυσικά επηρεάζουν τον τρόπο που θα ψηφίσω, παρ’ όλα αυτά, ναι, σίγουρα παραμένει κεντρικό το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Των δικών μου, των δικών σου, κάθε ανθρώπου και κυρίως των πιο ευάλωτων.