Πέθανε ο Ντέιβιντ Μπάλτιμορ, ο βιολόγος που άνοιξε τον δρόμο προς την κατανόηση του HIV

09/09/2025
από
Έφυγε από τη ζωή ο κορυφαίος Αμερικανός βιολόγος, Δρ. Ντέιβιντ Μπάλτιμορ, βραβευμένος με Νόμπελ Ιατρικής και γνωστός για τη συμβολή του στη μελέτη των ρετροϊών, μεταξύ των οποίων και ο HIV.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε η σύζυγός του, ο Μπάλτιμορ πέθανε το Σάββατο στο σπίτι του στη Μασαχουσέτη σε ηλικία 87 ετών, από επιπλοκές διάφορων μορφών καρκίνου.

Ήδη από τα 37 του χρόνια, ο Ντέιβιντ Μπάλτιμορ προκάλεσε αναστάτωση στον χώρο της μοριακής βιολογίας, όπως αναφέρουν οι New York Times. Συγκεκριμένα, ανέδειξε ότι η γενετική πληροφορία δεν ρέει μόνο από το DNA προς το RNA και στη συνέχεια στις πρωτεΐνες, όπως μέχρι τότε θεωρούνταν. Το κλειδί ήταν η ανακάλυψη ενός ιικού ενζύμου, την ανάστροφη τρανσκριπτάση, που καθιστούσε δυνατή τη μεταφορά πληροφορίας και από το RNA προς το DNA.

Η εν λόγω ανακάλυψη άνοιξε τον δρόμο για τη μελέτη των ρετροϊών, μεταξύ των οποίων και ο HIV. Σήμερα, οι γονιδιακές θεραπείες με απενεργοποιημένους ρετροϊούς χρησιμοποιούνται για την εισαγωγή καλών γονιδίων στο DNA των ασθενών με σκοπό τη διόρθωση γενετικών ασθενειών.

Θαυμαστός και αξιοζήλευτος, ο Δρ. Μπάλτιμορ πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο επιστημονικό επίκεντρο, ως μια εξέχουσα προσωπικότητα της σύγχρονης βιολογίας. Ήταν πρόεδρος δύο κορυφαίων πανεπιστημίων και από τους πρώτους υποστηρικτές της έρευνας για τον HIV. Επίσης, αγωνίστηκε ενάντια σε κατηγορίες για απάτη που αποδείχθηκαν ψευδείς, σε μια πολύ γνωστή υπόθεση που διήρκεσε μια δεκαετία, ξεκινώντας από το 1980, και αφορούσε κατηγορίες ότι μια ερευνήτρια στο εργαστήριό του είχε παραποιήσει δεδομένα.

Το 1968, ο Δρ. Μπάλτιμορ εντάχθηκε στο διδακτικό προσωπικό του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT). Δύο χρόνια αργότερα, ξεκίνησε το έργο του για τους ρετροϊούς, το οποίο του χάρισε το Νόμπελ Ιατρικής.

Ο Δρ. Μπάλτιμορ παρουσίασε για πρώτη φορά τα εν λόγω δεδομένα του που ανέτρεπαν το κεντρικό δόγμα σε ένα βραδινό σεμινάριο σε μια αίθουσα του MIT, στο οποίο προσκάλεσε μόνο μέλη του διδακτικού προσωπικού και φίλους.

Όπως σημείωσε ο συνάδελφός του Ντέιβιντ Μπότστειν, «ήταν η πιο καθοριστική στιγμή της καριέρας του. Βγαίνοντας από εκείνη την ομιλία στο MIT είπα: “Θα πάρει το Νόμπελ γι’ αυτό”».

Λίγα χρόνια μετά, συνέβη.

Ο Δρ. Μπάλτιμορ δεν σταμάτησε ποτέ την έρευνά του για τον HIV, την οποία ξεκίνησε το 1986. Επίσης, ηγήθηκε μιας εθνικής επιτροπής για την πολιτική σχετικά με τον HIV/AIDS. Ανακάλυψε ένα γονίδιο που προκαλεί καρκίνο στον ιό της λευχαιμίας Abelson, το οποίο άνοιξε τον δρόμο για τη δημιουργία του αντικαρκινικού φαρμάκου Gleevec.

Επιπλέον, παρακάλεσε άλλους βιολόγους να μελετήσουν τον HIV, αλλά, όπως είπε, οι εκκλήσεις του δεν είχαν αποτέλεσμα.

«Είπα ότι είναι ευθύνη κάθε ατόμου που εργάζεται στον τομέα της ιολογίας να ασχοληθεί με αυτό το πρόβλημα», είπε ο Δρ. Μπάλτιμορ. «Απειλεί να γίνει η χειρότερη καταστροφή δημόσιας υγείας της εποχής μας. Αλλά η πλειονότητα της κοινότητας των ιολόγων δεν ανταποκρίθηκε. Ήταν πολύ απασχολημένοι με τη δική τους δουλειά και το AIDS είχε πολιτικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό».




Δες και αυτό!