Το #ChallengeAccepted ήταν μία προσπάθεια μέσω του Instagram, για ευαισθητοποίηση σχετικά με τις γυναικοκτονίες στην Τουρκία, αλλά το εγχείρημα κινδύνευσε να χάσει το νόημά του, όσο γινόταν trend.
#ChallengeAccepted
Tο #ChallengeAccepted είναι μια τάση Instagram, που καλεί τις γυναίκες να μοιράζονται ασπρόμαυρες φωτογραφίες τους. Οι γυναίκες από όλον τον κόσμο ανταποκρίθηκαν και βρήκαν την πιο ωραία γωνία τους, πόζαραν, πέρασαν φίλτρα (σ.σ. τίποτα το κακό σ’ αυτό κατά τη γνώμη μας) και έγραψαν ενδυναμωτικά λόγια για τον γυναικείο πληθυσμό, με σκοπό αυτήν την ευαισθητοποίηση. Έτσι, το Instagram άρχισε να γεμίζει με ασπρόμαυρα selfies γυναικών, τόσο από διασημότητες όσο και από μη διασημότητες. Τότε ήταν που κάποιοι επέκριναν το εγχείρημα, ως κλασική υπόθεση slacktivism* όμως δεν είναι έτσι.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η δολοφονία της Pınar Gültekin
Ένα ποστ που ανέφερε ότι αυτή η κίνηση ξεκίνησε από την Τουρκία, σε απάντηση της βίαιης δολοφονίας της Pınar Gültekin, μίας Κουρδής 27χρονης φοιτήτριας, που η σορός της βρέθηκε σε ένα βαρέλι, έγινε δημοφιλές. Υπάρχουν διαδικτυακοί λογαριασμοί της Τουρκίας που αναφέρονται στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τη βία λόγω φύλου και την ενδοοικογενειακή βία – ένα πρωτοποριακό νομικό πλαίσιο που έχει σχεδιαστεί για την προστασία των επιζώντων βίας και την αποτελεσματική δίωξη των παραβατών, που επί του παρόντος απειλούνται, καθώς το συντηρητικό κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προσπαθεί να αντιστρέψει τη νομοθεσία, η οποία, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, απειλεί -και καλά- τις «οικογενειακές αξίες» της Τουρκίας.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Μπορεί να είμαι η επόμενη
«Το challenge με τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες με το hashtag #ChallengeAccepted ξεκίνησε μετά τη δολοφονία της Pınar Gültekin, ως ένας τρόπος για τις γυναίκες να θυμούνται τις γυναίκες που έχουν σκοτωθεί και να υπενθυμίζουν στους ανθρώπους ότι, λόγω της εκτεταμένης βίας κατά των γυναικών, η εικόνα τους θα μπορούσε να είναι η επόμενη που θα εμφανιστεί στις ροές των κοινωνικών μέσων» , έγραψε η ακτιβίστρια και μοντέλο Munroe Bergdorf.
Αλλά τότε, εκπρόσωποι του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Instagram ανακοίνωσαν ότι δεν ήταν σίγουροι ότι η τουρκική τάση σχετίζεται με την παγκόσμια πρόκληση «γυναίκες που υποστηρίζουν τις γυναίκες» (“women supporting women” challenge) με το Instagram να αποδίδει αργότερα την πρόσφατη αύξηση σε μια θέση, στα μέσα Ιουλίου, ενός Βραζιλιάνου δημοσιογράφου (σ.σ. λες και έχει σημασία). Άλλοι λογαριασμοί εντόπισαν την τάση αυτή από το 2016, και ότι το hashtag και το ασπρόμαυρο μοτίβο χρησιμοποιούνται για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον καρκίνο. Προσκολώντας στο χάσμα μεταξύ της ταχύτατης φούσκας του διαδικτυακού ακτιβισμού και των ψεύτικων ειδήσεων, τυχόν πληροφορίες που κυκλοφορούν σχετικά με την κατάσταση στην Τουρκία μπορεί να πέσουν στο ψηφιακό κενό και να χαθούν.
Συζητάμε από πού ξεκίνησε το trend, και χάνουμε το νόημα, όταν η βία κατά των γυναικών και οι λεγόμενες δολοφονίες τιμής είναι μια θλιβερή και επείγουσα πραγματικότητα στην Τουρκία.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2009 για τις στρατηγικές πρόληψης, το 42% των Τούρκων γυναικών, ηλικίας μεταξύ 15 και 60 ετών, είχαν υποστεί κάποια σωματική ή σεξουαλική βία από τους συζύγους, ή τους συντρόφους τους. Το 2019, 474 γυναίκες δολοφονήθηκαν σε πράξεις γυναικοκτονίας, οι περισσότερες από νυν ή πρώην συντρόφους, μέλη της οικογένειάς τους, ή άσχετους άνδρες, που ήθελαν μια σχέση μαζί τους. Είναι το υψηλότερο ποσοστό στη δεκαετία, με τους αριθμούς να αυξάνονται κάθε χρόνο.
Με το lockdown λόγω του κορονοϊού, τα αποτελέσματα του τρέχοντος έτους αναμένεται να είναι ακόμη υψηλότερα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η εμπειρία του να είσαι γυναίκα ή non-binary άτομο στην Τουρκία δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένες θρησκείες ή περιοχές, αλλά μάλλον είναι μια βαθιά ριζωμένη στάση, που ενσωματώνεται βαθιά μέσα στην κοινωνική δομή, αναφέρει η τουρκικής καταγωγής Gunseli Yalcinkaya στο dazed. Οι γυναίκες μαθαίνουν να «καλύπτουν» τον εαυτό τους από νεαρή ηλικία για να μην τραβούν την ανεπιθύμητη προσοχή, προειδοποιούνται από τους γονείς τους, από την ηλικία των 12 ετών, να μην φορούν κοντές φούστες στις δημόσιες συγκοινωνίες, οπότε ομαλοποιείται η αυτοσυντήρηση.
«Η κουλτούρα αυτή είναι τόσο ριζωμένη στο πώς πρέπει να είναι οι γυναίκες» και πώς «πρέπει» να συμπεριφέρονται, έτσι ώστε, όταν είσαι διαφορετική, δεν είναι αποδεκτό» , λέει η Begum Yetis, φωτογράφος με έδρα το Λονδίνο, γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη. «Όλοι σε κατακρίνουν και σε καταριούνται, αν φοράς πιο ανοιχτά ρούχα είσαι «orospu» (πόρνη) και αξίζεις αυτό που σου συμβαίνει. Επειδή ο κόσμος πιστεύει ότι οι γυναίκες και οι άντρες δεν είναι ίσοι, έτσι οι άντρες πιστεύουν ότι δε χρειάζεται να κρύβονται όταν σε κοιτάζουν στο δρόμο. Σε παραβιάζουν με τα μάτια τους.”
«Γεννήθηκα και μεγάλωσα σε μια παραδοσιακή τουρκική μουσουλμανική οικογένεια. Έμαθα νωρίς ότι δεν μπορώ να είμαι φίλη με αγόρια, γιατί οι άντρες και οι γυναίκες δεν υποτίθεται ότι είναι φίλοι, δεν είμαστε ίσοι» , προσθέτει το άτομο με το όνομα Altın Tatlı, που είναι κουήρ, non-binary artist με έδρα την Κωνσταντινούπολη.
«Δυστυχώς, η «θέση» μιας γυναίκας σε αυτήν την κοινωνία θεωρείται συνήθως ως νοικοκυρά, που πρέπει να κάνει τα πάντα για να ευχαριστήσει τον άντρα της, και αν δεν μπορεί, αξίζει να τη χωρίσει» , εξηγούν.
«Ο υπουργός των οικονομικών μας, Mehmet Şimşek, δήλωσε: «Έχουμε υψηλό το ποσοστό ανεργίας, επειδή οι γυναίκες αναζητούν επίσης δουλειά» .
Η πιο ανησυχητική ομιλία δόθηκε από τον δήμαρχο της Άγκυρας, Melih Gökçek, που είπε ότι “Εάν η μάνα έχει βιαστεί, γιατί θα πρέπει να πεθάνει το παιδί, ποια είναι η αμαρτία του παιδιού; Η βιασμένη μάνα θα πρέπει να πεθάνει αντ’ αυτού.”
Ακόμα, μικρές, αλλά ισχυρές, ομάδες συζητούν επί του παρόντος στο κοινοβούλιο για αλλαγές στη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, με την αιτιολογία ότι ενθαρρύνει τους “ανήθικους τρόπους ζωής” και το διαζύγιο.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο αναπληρωτής πρόεδρος του AKP, Numan Kurtulmuş, δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξη, ότι η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης ήταν «πολύ λάθος» και «παίχτηκε στα χέρια των LGBTQ+ και περιθωριακών στοιχείων» της τουρκικής κοινωνίας, ενώ ο Ερντογάν κάνει τακτικά δημόσιες δηλώσεις που υποβαθμίζουν τις γυναίκες, όπως ο ισχυρισμός ότι οι γυναίκες χωρίς παιδιά είναι «ανεπαρκείς».
Ο πρώην πρωθυπουργός, Binali Yıldırım, είπε ανοιχτά στους υποστηρικτές του, ότι αντί να επιτίθενται σωματικά σε γυναίκες που φορούν σορτς δημόσια, θα πρέπει να τις παρενοχλούν προφορικά.
Για να μην αναφέρουμε την εισαγωγή του κυβερνητικού νομοσχεδίου «παντρευτείτε τον βιαστή σας» , το οποίο αν περάσει θα επιτρέπει τη συγχώρεση εκείνων, που έχουν καταδικαστεί για παιδικά σεξουαλικά αδικήματα, παρά τη μεγάλη αντίδραση φεμινιστριών και ακτιβιστριών της Τουρκίας.
lol pic.twitter.com/wzDZhNxhuW
— Taylor Lorenz (@TaylorLorenz) July 28, 2020
Όσον αφορά τον δολοφόνο της Gültekin…
Η ηθοποιός Meriç Aral έγραψε στο Twitter την Τρίτη: “Ο δολοφόνος της Pınar Gültekin βρίσκεται ανάμεσά μας, δίπλα μας, στο κρεβάτι μας, στη στάση του λεωφορείου, ένα βήμα πίσω μας… Δε βρίσκονται κάπου αλλού, δεν πέφτουν από τον ουρανό, δεν προέρχονται από το διάστημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι δολοφονίες των γυναικών, οι δολοφονίες μίσους, είναι πολιτικές.”
Πώς να βοηθήσουμε;
Αυτήν τη στιγμή, είναι ζωτικής σημασίας να ακούμε τις ακτιβίστριες που βρίσκονται στο πεδίο, και τους αξιόπιστους οργανισμούς που κάνουν το έργο για την καταπολέμηση των γυναικοκτονιών.
Ένας τρόπος είναι να υπογράψουμε αυτήν την αναφορά για την υποστήριξη της απαγόρευσης του «χρόνου χάριτος λόγω καλής συμπεριφοράς» για τους δολοφόνους και τους κακοποιούς, ή για την προστασία της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης και για την υποστήριξη της απαγόρευσης του νόμου που θα νομιμοποιήσει το γάμο μεταξύ κακοποιού και θύματος.
Ακόμη, μπορούμε να στηρίξουμε οικονομικά τα καταφύγια γυναικών στην Κωνσταντινούπολη εδώ: @morcati_vakfi και εδώ: @small.projects.istanbul.
________________________________________________________________________
*Slacktivism (από το slacker και το activism) είναι ένας παροιμιώδης όρος για την πρακτική της υποστήριξης μιας πολιτικής ή κοινωνικής υπόθεσης με μέσα, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ή οι διαδικτυακές αναφορές, που χαρακτηρίζονται ότι περιλαμβάνουν πολύ λίγη προσπάθεια, ή δέσμευση.
