Ο Θανάσης Ζερίτης σκηνοθετεί τα «Μπλε καστόρινα παπούτσια», μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Θανάση Σκρουμπέλου. Ένα έργο εξαιρετικά ενδιαφέρον αφού σκιαγραφεί έναν αθέατο -και μεταξύ άλλων κουήρ- κόσμο της Αθήνας στην δεκαετία του ΄60.
Πώς προέκυψε η σκηνοθεσία αυτής της παράστασης;
Γενικά, ως 4frontal ασχολούμαστε συχνά με την μεταφορά της ελληνικής λογοτεχνίας στο θέατρο και τα τελευταία χρόνια μας απασχολεί, επίσης, η αθέατη πλευρά της ελληνικής ιστορίας. Στο πλαίσιο αυτά όταν έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου, διαπίστωσα ότι έχει όλα αυτά τα στοιχεία που μας αφορούν.
Ας μιλήσουμε λίγο για τους τρανς χαρακτήρες και τον ρόλο που εξυπηρετούν στην παράσταση. Υπάρχουν για να μας θυμίσουν το πολύχρωμο περιθώριο μιας μετεμφυλιακής Ελλάδας ή λειτουργούν περισσότερα ως ένα comic relief για τον θεατή;
Ο Θανάσης Σκρουμπέλος έχει επιλέξει να μιλήσει για την μετεμφυλιακή Αθήνα μέσα από την Χαβάη, το πρώτο καμπαρέ της Αθήνας οπού εργάζονταν τρανς άτομα. Η δραματουργική αυτή επιλογή εξυπηρετεί τον στόχο του βιβλίου και κατά προέκταση της παράστασης να μιλήσουμε για αυτήν την εποχή από κάτω προς τα πάνω. Μέσα από τους ανθρώπους που υφίστανται την πίεση και την βία της εποχής και όχι μέσα από αυτούς που την ασκούν. Οι εργαζόμενες της Χαβάης, τα κορίτσια αυτά, μέσα στη δεκαετία του ’60 βρίσκονται πραγματικά στο τελευταίο βαγόνι του τρένου, είναι καταδικασμένες να ζούν στο περιθώριο και για αυτό, μαζί με τους παράνομους αριστερούς του Κολωνού, ανάγονται στο έργο του Σκρουμπέλου σε σύμβολα και πρωταγωνιστές. Η κωμική χροιά που είναι πράγματι πολύ εμφανής στην παράσταση εξυπηρετεί την ανάγκη μας και την ανάγκη των ηρώων να λυτρωθούν πέραν των οδυνηρών που συμβαίνουν γύρω τους και την κατάφορη καταπίεση που υφίστανται, και η Χαβάη μέσα στην αντιφατικότητα της αποτελεί ένα μέρος, που έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι άνθρωποι μπορούσαν να εκφράζονται ελεύθερα.
Τα «Μπλε καστόρινα παπούτσια» είναι ένα queer έργο;
Ένα μεγάλο μέρος της παράστασης έχει σίγουρα queer θεματική. Έχουμε προσπαθήσει σε σημεία της παράστασης να αναδείξουμε την queer κοινότητα του ’60. Έστω να δηλώσουμε ότι υπήρχε, έτσι ώστε να εξοικειωθούν οι θεατές με ένα πλαίσιο που «σπάει» την ετεροκανονικότητα της δεκαετίας του ’60 και κάνει ορατό ένα τμήμα της κοινότητας με θηλυκότητες που κινδυνεύουν να περάσουν στην αφάνεια ενώ τόλμησαν να διεκδικήσουν τη θέση τους σε μια άκρως κακοποιητική και επικίνδυνη κοινωνία. Ο Σκρουμπέλος είναι ίσως ο μόνος συγγραφέας που έχει μιλήσει τόσο εκτενώς για την Χαβάη το πρώτο μαγαζί του είδους του στην Ελλάδα και αυτό από μόνο του για μένα αποτελεί δήλωση.
Θα λέγαμε ότι όλοι οι ρόλοι αντικατοπτρίζουν και ένα κομμάτι της κοινωνίας εκείνης της εποχής, συγχρόνως όμως αγγίζουν και τα όρια της καρικατούρας. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Επιλέξαμε τις μεγάλες φόρμες για να μεταφέρουμε την αίσθηση μας για αυτόν τον κόσμο. Θέλαμε να εστιάσουμε στην ιστορία και όχι στα προσωπικά κίνητρα των χαρακτήρων έτσι οι ήρωες λειτουργούν περισσότερο ως σύμβολά. Η θρησκευόμενη μητέρα, ο Χίτης ιδιοκτήτης , ο έφηβος επαναστάτης κλπ. Η λέξη καρικατούρα θα έλεγα ότι δεν είναι ακριβώς αντιπροσωπευτική αλλά σίγουρα υπάρχει στην παράσταση μια παραμόρφωση και μια μεγέθυνση.
Πόσο επίκαιρα θα λέγαμε πως είναι τα θέματα που πραγματεύεται η παράσταση;
Ένα από τα κύρια θέματα που πραγματεύεται η παράσταση είναι η βίαιη καταστολή της «άνοιξης». Η ανάγκη για σεξουαλική και πραγματική επανάσταση απέναντι στο κατεστημένο. Πάντα διαχρονικό και επίκαιρο δυστυχώς , μιας και η «άνοιξη» σήμερα βάλλεται συνεχώς.
Είναι ένα έργο που μπορεί να ενοχλήσει ένα συντηρητικό κοινό;
Αν σήμερα το 2023, με όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας, κάποιο άτομο ενοχλείται από μια παράσταση να το κοιτάξει. Κάτι άλλο του φταίει.
Πληροφορίες
Θέατρο Μπέλλος: Κέκροπος 1, Πλάκα – Ακρόπολη, τηλ: 6948230899
Η παράσταση συνεχίζει μέχρι 28 Μαΐου.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 και Τετάρτη στις 20.00
