♪ Η μέρα φεύγει ποιος την κλέβει
ήξερα μα ξέχασα
όσοι δουλέψαν κι όσοι παιδέψαν
τα λερωμένα πέταξαν ♪
«Η φυγήεξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού από μια χώρα για αναζήτηση εργασίας (brain drain) συνιστά απώλεια αναπτυξιακής, κοινωνικής και πολιτιστικής δυναμικής και αναπαράγει τις ανισότητες στο διεθνή καταμερισμό εργασίας»
♪ Οι πολιτείες πάντα χορεύουν
σε ρυθμό κιρκαδιανό
τα φώτα ανάβουν να προλάβουν
της νύχτας το μετέωρο♪
«Σχεδόν μισό εκατομμύριο Έλληνες, στην πλειονότητά τους νέοι και με σπουδές, έφυγαν από το 2008 και έπειτα..»
♪ Κι εσύ αποσπερίτη μου
του δειλινού ταιριάζεις
άδολα είναι τα μάτια σου
και μην τα κατεβάζεις♪
Δεν έχει πάει επτάμισι καλά καλά.
Στη διασταύρωση το φανάρι είναι κόκκινο για τον ποδηλατόδρομο. Περιμένω, σκέφτομαι άθελά μου και σιγοτραγουδώ ό,τι παίζει στο spotify. Tον Αποσπερίτη εν προκειμένω. Κάποια απομεινάρια από πρωινά διαβάσματα, ρουφώντας καφέ βιαστικά στην τουαλέτα, τα έχω προφανώς μπερδέψει στο μυαλό μου. Βρίσκομαι στο φανάρι, πάνω στο ποδήλατο μου, αλλά και μεταξύ ύπνου και ξύπνιου:
«με το brain drain η Ελλάδα χάνει όχι μόνο πολλούς από τους ταλαντούχους ανθρώπους της αλλά σημειώνει και μεγάλες οικονομικές απώλειες»… «η γενιά του brain drain»… «Σε ό,τι αφορά την πολιτική επαναπατρισμού επιστημονικού κεφαλαίου που τα προηγούμενα χρόνια έφυγε στο εξωτερικό, η Κεραμέως, τόνισε ότι «έχουμε περίπου 60 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, που είναι για επισκέπτες καθηγητές και ερευνητές».. «Η κορύφωση του κύματος του brain drain ήρθε στα χρόνια της κρίσης χρέους και υπολογίζεται ότι μας στοίχισε 15 δισ. ευρώ»
Στα αριστερά μου το Νομαρχιακό Μέγαρο της Αμβέρσας.
Πράσινο.. Περνάω μπροστά από τη Βασιλική Ζυθοποιία που τέτοια ώρα είναι κλειστή. Μονολογώ. Δεν με καταλαβαίνει κανείς άλλωστε-
“Σκατά, με το brain drain τους! Στο καλό! Σκατά! Γιατί κανείς τους ποτέ δεν έβγαλε λέξη για το αναθεματισμένο το LESBIAN DRAIN;”Διαρροή λεσβιών! Αυτόν τον μεγάλο, ήσυχο διωγμό λεσβιακών εγκεφάλων στη σκιά του “επιστημονικού κεφαλαίου”!
Χαμηλώνω τα ακουστικά. Πουλιά μόνο. Έξω από το εστιατόριο είναι Κυριακή πρωί. Πολύ πρωί. Τρίβω από συνήθεια το δεξί μου χέρι. Ελέγχω ότι οι κάλοι μου είναι ακόμα εκεί. Έχω βγάλει κάλους στο σημείο ακριβώς όπου το ατμοσίδερο εφάπτεται με το χέρι μου. Είναι η δουλειά μου. Για τώρα. Σιδερώνω και πλένω τα ρούχα του προσωπικού, στο υπόγειο του πιο ακριβού εστιατορίου της Αμβέρσας.
Έξι χρόνια ζω πλέον στις Κάτω Χώρες και έχω γνωρίσει αρκετές Ελληνίδες λεσβίες μετανάστριες.
Κάποιες επιστημόνισσες, μερικές της τέχνης (και δεν εννοώ της λεσβιακής) και αρκετές “ανειδίκευτες”. Λεσβίες, που έφυγαν από την Ελλάδα όχι μόνο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Αλλά που, με αφορμή την κρίση, προσπάθησαν να αναζητήσουν μέρη πιο φιλικά προς αυτές. Χώρες πιο ανεκτικές, πιο περιεκτικές, πιο ανοιχτόμυαλες;
Δεν είμαι η μόνη ανειδίκευτη με κάλους.
Είναι σχεδόν άγραφος νόμος- δηλαδή απλώς και μόνο δική μου παρατήρηση- πως όποια πόρτα κι αν ανοίξεις σε επαγγέλματα τουριστικά και εστίασης, θα βρεις από πίσω κουήρ “ανειδίκευτα “ατομάκια και δη λεσβίες. Η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Αγγλία και πάει λέγοντας, έχουν γεμίσει από Ελληνίδες λεσβίες νεομετανάστριες. Εργάζονται σε κουζίνες, πίσω από μπάρες, σε ξενοδοχεία και σε εστιατόρια.
Ημεγάλη έρευνα όμωςτης ICAP People Solutions, με τίτλο ΙCAP: Brain Drain & Gain – 2018,δεν τις συμπεριέλαβε.
Δεν μας συμπεριέλαβε! Βέβαια πρόκειται για μια έρευνα χίλιων κάτι ατόμων από εξήντα-κάτι χώρες. Τι να πρωτομετρήσει από το μισό εκατομμύριο Ελλήνων νεομεταναστών; Και δεν είναι η μοναδική έρευνα που ενδιαφέρεται μόνο για τους αριθμούς και τα οικονομικά στοιχεία και όχι τα ανθρώπινα.
«Οι Έλληνες που έφυγαν δηλώνουν ως πρώτη αιτία αναχώρησης την έλλειψη αξιοκρατίας και τη διαφθορά, με δεύτερη αιτία την οικονομική κρίση», λέει η ICAP. Όμως, εμένα που ακόμα με ρωτάνε γιατί έφυγα από την χώρα μου, απαντώ ταυτόχρονα για την οικονομική κρίση και για την λεσβιακή (“κατάσταση”). Έφυγα για να μπορώ να είμαι η εαυτή μου, αλλά και γιατί ούτε κάπου να σιδερώνω δεν έβρισκα στην Αθήνα. Κανονικά. Εδώ στα ξένα, η ανειδίκευτη εργασία μου μπορεί να πληρώσει σπίτι, θέρμανση, φαγητό, διασκέδαση, ταξίδια, ρούχα και άκουσον άκουσον αποταμίευση!
♪ Τα βήματά μας άθελά μας
είναι δώρα ακριβά
γι’ αυτούς που μένουν και περιμένουν
το σούρουπο μιαν αγκαλιά♪
«Είναι, πιστεύω, ένα σημαντικό κίνητρο για να μπορέσουμε αυτήν την κρίσιμη χρονιά -που πιστεύω ότι μετά την πανδημία του Covid θα κάνουμε ένα μεγάλο αναπτυξιακό άλμα- να προσελκύσουμε στην πατρίδα μας και ανθρώπινο κεφάλαιο, το οποίο τόσο χρειαζόμαστε», επισήμανε ο πρωθυπουργός.
«έχουμε περίπου 60 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για να μπορούν να έλθουν πίσω στη χώρα μας οι επισκέπτες καθηγητές και ερευνητές και αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι και για την καταπολέμηση του brain drain»
Μας θέλουν πίσω. Brain gain το λένε αυτό! Για εμένα όμως είναι και lesbian gain.
Καθώς πολλές από εμάς που φύγαμε, επιστρέφουμε στην Ελλάδα. Μόνες μας. Χωρίς να μας προσκαλεί ή να μας περιμένει κανείς. Και φέρνουμε πίσω μαζί μας πολύ μεγάλη, τεράστια, αυτοπεποίθηση για την λεσβιακή μας οντότητα. Κάποιες γυρίζουν πιο δυνατές και πιο έτοιμες από ποτέ για να διεκδικήσουν όσα δεν είχαν ποτέ. Για να είναι οι εαυτές τους στην χώρα τους πια. Μερικές επιστρέφοντας φέρνουμε παρέα και την κουλτούρα που υιοθετήσαμε, καινούργιες ορολογίες και δυτικοευρωπαίες μετανάστριες.. τις γυναίκες μας ή τα κορίτσια μας.
Brain gain θέλατε; Θα το έχετε! Αλλά μαζί με αυτό θα γυρίσουν και οι λεσβίες – με brain ή χωρίς!
«Πώς συνδέονται οι διωγμένοι εγκέφαλοι, το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό δηλαδή, οι επιστήμονες τέλος πάντων, με την Ελλάδα»; Η απάντηση που πήραν εκεί στην ICAP ήταν, πως συνδέονταιμε την Ελλάδα όπως ακριβώς και οι διωγμένες λεσβίες… μέσω της μουσικής!
♪ Μες στο σκοτάδι θα ‘ρθουν πάλι
μακρινές μαρμαρυγές
να ψιθυρίσουν να θυμίσουν
τρεις απανωτές φορέςΚι εσύ αποσπερίτη μου
του δειλινού ταιριάζεις
άδολα είναι τα μάτια σου
και μην τα κατεβάζεις♪