Ο αρχαίος αιγυπτιακός τάφος του Νιανκνούμ και του Κνουμχοτέπ, ένας από τους πιο περίπλοκους στη νεκρόπολη Σακκάρα, δείχνει το ζευγάρι να κρατιέται χέρι-χέρι και να αγκαλιάζεται.
Πολλές είναι οι θεωρίες γύρω από τους Νιανκνούμ και Κνουμχοτέπ, οι οποίοι υπηρέτησαν τον Φαραώ της 5ης δυναστείας, τον βασιλιά Νιουσέρ Ίνι ως «βασιλικοί γκρούμερ», σύμφωνα με τα ιερογλυφικά στον τάφο τους.
Χτισμένος το 2400 π.Χ. προς τιμήν τους, ο τάφος είναι ένας από τους μεγαλύτερους και πιο περίπλοκα διακοσμημένους στη νεκρόπολη Σακκάρα, και η απίστευτη διατήρηση του περιεχομένου του έχει επίσης θεμελιώσει ένα επιχείρημα ότι αυτοί οι δύο είναι ένα από τα παλαιότερα καταγεγραμμένα γκέι ζευγάρια στην ιστορία.
Μεταξύ εκείνων που εμπνεύστηκαν από την ιστορία τους είναι ο Angel Mason, ένας εικονογράφος με έδρα το Μίσιγκαν, ο οποίος απεικόνισε το ζευγάρι στο ψηφιακό του έργο τέχνης “Joined in Life” (2021), μέρος μιας σειράς αφιερωμένης στις ιστορίες μαύρων queer ανθρώπων.
«Ο Νιανκνούμ και ο Κνουμχοτέπ ήταν δύο εραστές που θάφτηκαν μαζί σε έναν κοινό τάφο στη Σακκάρα της Αιγύπτου», είπε ο Mason στο Hyperallergic. «Η επιγραφή τους γράφει “Ένώθηκαν στη ζωή, ενώθηκαν στον θάνατο”. Δημιούργησα αυτό το έργο για να αποτυπώσω την αγάπη και την οικειότητα που μοιράζονταν οι δυο τους και να δείξω ότι η μαύρη, queer αγάπη είναι τόσο παλιά όσο ο ίδιος ο χρόνος».
Οι τοιχογραφίες, που ανακαλύφθηκαν από Αιγυπτιολόγους το 1964, απεικονίζουν τους δύο άνδρες σε στάσεις παραδοσιακά χρησιμοποιούνται για να δείξουν ένα ζευγάρι. Η μία τοιχογραφία τους δείχνει αγκαλιασμένους με τις μύτες τους να αγγίζονται — μια στάση συζυγικής οικειότητας Η ομοφυλοφιλία δεν ήταν ασυνήθιστη στην Αρχαία Αίγυπτο και προφανώς η σχέση τους εγκρίθηκε από τον Φαραώ, ώστε να τους επιτραπεί κοινή ταφή. Υπάρχουν, ωστόσο, ερευνητές που διαφωνούν με αυτή την εκδοχή.
@vangoghandloveyourself We love ancient gays here #pridemonth#ancientegypt#love#lgbtq#gayhistory#🏳️🌈
Ένα άρθρο του 2016 από τη Linda Evans και την Alexandra Woods παρουσιάζει την περίπτωση ότι οι δύο άνδρες ήταν ίσως δίδυμοι, με βάση πρόσφατες επανεξετάσεις των διακοσμητικών μοτίβων του τάφου. Δεν είναι οι πρώτες που υποστήριξαν ότι το ζευγάρι ήταν αδέρφια και όχι ρομαντικοί σύντροφοι, επικαλούμενοι άλλες πινακίδες στους τάφους που υποδεικνύουν ότι οι άνδρες είχαν γυναίκες και παιδιά — αν και είναι αυτονόητο ότι η οικογενειακή κατάσταση δεν σχετίζεται πάντα με τη σεξουαλική ταυτότητα.
Άλλοι ερευνητές θεωρούν πιθανό ότι το ζευγάρι να ήταν ρομαντικά συνδεδεμένο, επικαλούμενοι πολλές τοιχογραφίες που τους παρουσιάζουν τον ένα δίπλα στο άλλο, να κρατιούνται από τα χέρια, να κάθονται μαζί, να στέκονται μύτη με μύτη ή να αγκαλιάζονται με τρόπο που βλέπουμε συχνά σε ένα παντρεμένο ζευγάρι.
Σε αυτές τις τοιχογραφίες, ο Κνουμχοτέπ είναι γενικά τοποθετημένος στο σημείο που συνήθως προορίζεται για τη σύζυγο, μερικές φορές συνοδεύεται από σύμβολα που παραδοσιακά συνδέονται με γυναίκες, όπως ο «κόμπος της Ίσιδας» ή ο Tyet. Υπάρχει ασαφής ως προς το φύλο ορολογία που χρησιμοποιείται για να περιγράψει και τους δύο άνδρες, καθώς και μια υπονοούμενη οικειότητα στα ονόματά τους, στα οποία αποδίδονταν παρατσούκλια και όχι ονόματα γέννησης: Και οι δύο αναφέρονται στον Κνεμού, τον Αιγύπτιο θεό της γονιμότητας.
Παρά αυτούς τους δείκτες, ο τάφος εξακολουθεί να αναφέρεται συχνά ως «Ο τάφος των δύο αδερφών», με τους ιστορικούς να φτάνουν στο σημείο να προτείνουν ότι δεν ήταν μόνο δίδυμα, αλλά και σιαμαίοι, έτσι ώστε να εξηγήσουν τη συνεχή εγγύτητα. Ωστόσο, ορισμένοι αποδίδουν αυτό το συμπέρασμα σε μια διάχυτη μεροληψία κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων που εκδηλώνεται ακόμη και στην ακαδημαϊκή έρευνα. Όπως επισημαίνει το Making Queer History: «Αν ένας άντρας και μια γυναίκα μοιράζονταν τον τάφο, θα ήμασταν σίγουροι για την ύπαρξη μιας ερωτικής σχέσης. Κανείς δεν θα μιλούσε για συγγενικές σχέσεις».
Η αναγνώριση της αγάπης και της ύπαρξης queer σχέσεων σε όλη την ανθρώπινη ύπαρξη είναι ακόμη λόγος για να γιορτάσουμε τέτοιες ανακαλύψεις με υπερηφάνεια.
