Τις εβδομάδες πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου για την ισότητα στο γάμο συνάδελφοι ψυχολόγοι απηύθυναν ένα αίτημα στο Σύλλογο Ελλήνων Ψυχολόγων για να πάει θέση στο δημόσιο διάλογο. Την απαράδεκτη απάντηση του ΣΕΨ τη βλέπετε στην εικόνα.
Γράφει η Νάνσυ Παπαθανασίου*
Με την ευκαιρία αυτή να κάνουμε κάποιες διευκρινίσεις:
-η απάντηση του ΣΕΨ είναι βαθιά αντιδεοντολογική και αντιεπιστημονική. Αντιδεοντολογική γιατί είναι υποχρέωση μας η συνήγορία και γιατί έχουμε υποχρέωση ως επαγγελματίες να στεκόμαστε για τα ορθά επιστημονικά δεδομένα στον δημόσιο διάλογο, όπως έχουνε επανειλημμένα τονίσει και περιλάβει στον κώδικα δεοντολογίας τους οι μεγαλύτεροι διεθνείς σύλλογοι ψυχολόγων. Αντιεπιστημονική γιατί οι διακρίσεις και οι συνέπειες τους είναι ζήτημα δημόσιας υγείας και αν δεν έχουμε συνηθίσει να σκεφτομαστε την ψυχική υγεία ως μέρος της δημόσιας υγείας είναι και λόγω ανικανότητας συλλόγων όπως ο ΣΕΨ.
-ο ΣΕΨ δεν είναι Ο επαγγελματικός σύλλογος, είναι ένας επαγγελματικός σύλλογος. Δεν είναι στη δικαιοδοσία του η άδεια ασκησης επαγγέλματος, δεν είναι υποχρεωτική η εγγραφή σε αυτόν όλων των ψυχολόγων, δεν εκπροσωπεί και λογοδοτεί παρά μόνο στα μέλη του. Βασίζεται όμως στο ότι νέα άτομα στην αρχή της σταδιοδρομίας τους ψάχνοντας ένα θεσμικό πλαίσιο πιστεύουν ότι είναι απαραίτητο να εγγραφούν.
-στην Ελλάδα υπάρχουν και άλλοι σύλλογοι ψυχολόγων, λιγότερο ή περισσότερο ενεργοί. Η ΕΛΨΕ (Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία) είναι η πιο ενεργή, αλλά ως μέλη με δικαίωμα ψήφου εγγράφονται μόνο κάτοχοι διδακτορικού. Δε χρειάζεται, ελπίζω, να τονίσω εδώ το ποσό ελιτίστικο και ταξικό είναι αυτό, ούτε τις συχνά ανυπέρβλητες δυσκολίες στην πρόσβαση σε αυτό το επίπεδο σπουδών που αντιμετωπίζουν άτομα που πρέπει ταυτόχρονα να δουλεύουν (καθώς δεν χρηματοδοτούνται παρά ελάχιστα διδακτορικά, ενώ ταυτόχρονα τα περισσότερα τμήματα έχουν και μεγάλες απαιτήσεις χρόνου από τους υπ. διδακτορες, πέρα από όσα αφορούν την έρευνα τους). Να σημειωθεί ότι η κατοχή διδακτορικού δεν είναι υποχρεωτική για την άσκηση επαγγέλματος.
-στην Ελλάδα δεν υπάρχει δεσμευτικός κωδικας δεοντολογίας και δεν υπάρχει ξεκάθαρη πρόσβαση στο υπ. Υγείας για καταγγελίες (έχουμε προσπαθήσει ανεπιτυχώς ως Orlando LGBT+ να βρούμε τα βήματα που απαιτούνται για καταγγελία). Ο κώδικας δεοντολογίας που ψηφίστηκε το 2019 με πρωτοβουλία του Π. Πολάκη είναι αντιγραφή του παρωχημένου και αρκετά παλιού κώδικα δεοντολογίας του ΣΕΨ, χωρίς καμία δημόσια διαβούλευση και έχει σοβαρές ελλείψεις (π.χ. δεν περιλαμβάνει τίποτα για σεξουαλικό προσανατολισμό ή ταυτότητα φύλου).
Ο τομέας της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα είναι τόσο αρρύθμιστος που θυμίζει φαρ ουεστ. Και τα πρώτα θύματα είναι αυτά των οποίων τα δικαιώματα καταπατούνται, για τα οποία θα έπρεπε να συνηγορούμε και τις φωνές τους να ενδυναμώνουμε. Ο ΣΕΨ με αυτή την ντροπιαστική απάντηση πήρε θέση υπέρ της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας, υπέρ της συνέχισης των διακρίσεων και της καταπίεσης, απέναντι στις μειονότητες.
Ως επαγγελματίες αξίζουμε καλύτερα. Αξίζουμε να εκπροσωπούμαστε από συλλόγους και σωματεία για τα οποία δεν ντρεπόμαστε. Αξίζουμε επιστημονικές εταιρείες που να είναι προσβάσιμες και συμπεριληπτικές σε νέους επαγγελματίες. Τα άτομα που λαμβάνουν τις υπηρεσίες μας αξίζουν επαγγελματίες που να δεσμευονται από σοβαρούς κώδικες δεοντολογίας και καθαρές διαδρομές λογοδοσίας (κάτι που στην τελική και εμάς προστατεύει). Στο χέρι μας είναι να γυρίσουμε την πλάτη σε τέτοιες απόψεις και να το διεκδικήσουμε.
*Η Νάνσυ Παπαθανασίου είναι επιστημονικά συνυπεύθυνη του Orlando LGBT+.
