Όταν ήταν 15 ετών και ζούσε στην πόλη του Μεξικού, η Paola Santillan βιάστηκε από δύο άντρες που ισχυρίστηκαν ότι θα «διώξουν τη λεσβία» από μέσα της». Η ίδια κράτησε τον βιασμό μυστικό για 10 χρόνια.
«Έζησα εκείνη τη φάση της ζωής μου σε εγκλεισμό. Την έζησα με φόβο και αβεβαιότητα.», είπε η 27χρονη. «Όλα άλλαξαν εκείνη τη στιγμή».
Η Santillan είναι ένα από τα πολλά ΛΟΑΤ+ άτομα στο Μεξικό που έχουν υποστεί τραυματικές εμπειρίες με στόχο την αλλαγή του σεξουαλικού τους προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου. Μια πρακτική γνωστή ως θεραπεία μεταστροφής.
Αν και έχει καταδικαστεί από κορυφαίες επιστημονικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρείας, η θεραπεία μεταστροφής μπορεί να περιλαμβάνει από ψυχολογική συμβουλευτική έως θρησκευτικές πρακτικές και ακόμη και σεξουαλική κακοποίηση.
Οι επίσημες στατιστικές για τη θεραπεία μεταστροφής στο Μεξικό δεν είναι διαθέσιμες, αλλά εμπειρογνώμονες ψυχικής υγείας και ακτιβιστές δικαιωμάτων αναφέρουν ότι η πρακτική είναι διαδεδομένη.
«Αυτό έχει γίνει μια κανονικότητα στην κοινωνία μας», δήλωσε στο Reuters ο Ivan Tagle, γενικός διευθυντής της ομάδας Yaaj.
«Έξι στους δέκα νέους που έρχονται στο Yaaj έχουν υποστεί κάποια θεραπεία μεταστροφής», είπε.
Τα Ηνωμένα Έθνη έκαναν έκκληση για παγκόσμια απαγόρευση των πρακτικών αυτών, αλλά μόνο λίγες χώρες τις έχουν απαγορεύσει σε εθνικό επίπεδο.
Αυτό το μήνα, το Κουίνσλαντ έγινε η πρώτη περιφέρεια στην Αυστραλία, που απαγόρευσε τη θεραπεία μεταστροφής. Το ίδιο έκανε και η Πόλη του Μεξικού.
Αλλά τώρα οι ακτιβιστές πιέζουν για το Μεξικό να εφαρμόσει τον νόμο σε εθνικό επίπεδο.
Ένα νομοσχέδιο για την απαγόρευση της πρακτικής σε εθνικό επίπεδο εγκρίθηκε από τις επιτροπές της Γερουσίας νωρίτερα αυτό το έτος, με τους νομοθέτες να δηλώνουν ότι η σχετική ψηφοφορία θα πραγματοποιηθεί τον επόμενο μήνα.
«Όταν ανακάλυψα ότι υπήρχαν αυτές οι βασανιστικές και απάνθρωπες πρακτικές … αποφάσισα να εργαστώ για το ζήτημα», δήλωσε η Citlalli Hernandez, γερουσιαστής του κυβερνώντος κόμματος, που υπερασπίστηκε το νομοσχέδιο.
Εάν το μέτρο εγκριθεί από τη Γερουσία, η Hernandez ελπίζει ότι θα περάσει στη Βουλή των Αντιπροσώπων έως τον Νοέμβριο. Στη συνέχεια, θα χρειαστεί έγκριση από το κατώτερο σώμα, που ελέγχεται από την κυβέρνηση, πριν πάει στο γραφείο του προέδρου για υπογραφή.
«ΚΑΛΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ»
Σε μια κοινωνικά συντηρητική χώρα, όπου η καθολική εκκλησία είναι συχνά επικριτική για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ +, για πολλούς το να είσαι ΛΟΑΤ+ στο Μεξικό σημαίνει να υπομένεις βία και διακρίσεις.
Σύμφωνα με μια μελέτη του Yaaj το 2016, περισσότερο από το ένα τρίτο των Μεξικανών ΛΟΑΤ+ είχαν υποστεί ψυχολογική κακοποίηση, ενώ το ένα πέμπτο υπέστη σωματική βία.
Αντιμετωπίζοντας μια δύσκολη καθημερινότητα, πολλοί νέοι ΛΟΑΤ + αναζητούν τη θεραπεία μεταστροφής ή αναγκάζονται σε μια τέτοια θεραπεία από τους γονείς τους, σύμφωνα με εμπειρογνώμονες ψυχικής υγείας και υπερασπιστές δικαιωμάτων.
Οι θεραπείες αυτές προσφέρονται συχνά από θρησκευτικές ομάδες στο Μεξικό.
«Στο Μεξικό λειτουργεί λόγω της ενοχής… επειδή αλλιώς δεν είσαι καλός χριστιανός», δήλωσε ο Jonathan Silva, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο IBERO.
Η 33χρονη Carmen Francisco, είπε ότι άρχισε να ακουλουθεί μια θεραπεία μεταστροφής πριν από 10 χρόνια σε μια ευαγγελική εκκλησία, λόγω της ενοχής που ένιωθε επειδή είχε σχέση με μια άλλη γυναίκα.
«Ως χριστιανή … ένιωσα άσχημα, σαν να έκανα κάτι λάθος», είπε.
Κάποιες φορές πίστεψε ότι η διαδικασία είχε αποτέλεσμα. Αλλά το τίμημα ήταν πάντα μεγάλο, ειδικά όταν οι συνεδρίες μετατράπηκαν σε εξορκισμούς.
«Με έβαζαν να ζητώ από τον Θεό να με αλλάξει», θυμάται η ίδια. «Θυμάμαι συνεδρίες, που θα κατέληγα να γονατίζω στο πάτωμα να κλαίω και κάποιες φορές να κάνω εμετό».
Σύμφωνα με τον Silva, πολλές παρεμβάσεις πραγματοποιούνται σε θρησκευτικά καταφύγια το σαββατοκύριακο.
«Τo να περνάς τρεις συνεχόμενες μέρες με κάποιον να σου λέει ότι η ταυτότητά σου δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια αμαρτία, ένα λάθος… έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις», είπε.
Η Jazz Bustamante, μια τρανς γυναίκα, είπε ότι παρά την εμπερία της σε μια εκκλησία της Πεντηκοστής, πήγε σε ένα θρησκευτικό καταφύγιο σε ηλικία 21 ετών για δική της «πνευματική αναζήτηση».
Μετά από τρεις νύχτες χωρίς ύπνο, η Bustamante έγραψε όλη την ιστορία της σε ένα χαρτί.
Την τελευταία νύχτα, κάποιος που της συστήθηκε ως «νονός» την πήρε για μια τελετή με κεριά και τη ζήτησε να κάψει το χαρτί, ζητώντας συγχώρεση από τον Θεό.
Η εμπειρία αποδείχθηκε τραυματική.
«Οι περίοδοι κατάθλιψης και άγχους επιδεινώθηκαν», δήλωσε η Bustamante. «Υπήρχαν συναισθηματικές επιπλοκές».
ΟΙ ΕΠΙΖΩΝΤΕΣ
Τα ΛΟΑΤ+ άτομα στέλνονται επίσης για θεραπείες μεταστροφής στα κέντρα αποκατάστασης εθισμού, που χρηματοδοτούνται από την εκκλησία του Μεξικού.
«Ίσως να μην το αναφέρουν στη διαφήμισή τους, αλλά υπάρχουν», δήλωσε ο Alex Orue, εκτελεστικός διευθυντής της ομάδας πρόληψης αυτοκτονιών It Gets Better Mexico.
Σε μέρη με τοξικοεξαρτημένους, οι νέοι LGBT +, ειδικά οι λεσβίες και οι αμφιφυλόφιλες γυναίκες είναι «εύκολο θήραμα», δήλωσε ο Orue.
«Υπάρχουν πολλές αναφορές για τους διορθωτικούς βιασμούς».
Ο ανεξέλεγκτος μηχανισμός του Μεξικού μπορεί να κάνει μια τέτοια σεξουαλική κακοποίηση να φαίνεται επιτρεπτή, λένε οι ειδικοί ψυχικής υγείας.
«Υπάρχει μια συγκεκριμένη εξουσιοδότηση σους άνδρες … στο σώμα μιας γυναίκας», δήλωσε ο Silva.
Η Santillan χρειάστηκε μια δεκαετία για να μπορέσει να μιλήσει για τον “διορθωτικό βιασμό” που βίωσε.
Τώρα μοιράζεται την ιστορία της στα πλαίσια της εκστρατείας απαγόρευσης οποιασδήποτε θεραπείας μεταστροφής.
«Έκανα το προσωπικό… πολιτικό», είπε η Santillan. «Τώρα είμαι εγώ που ακούω και άλλες μαρτυρίες και δίνω φωνή στους επιζώντες».
