Ο Muhsin Hendricks, ο «πρώτος γκέι ιμάμης στον κόσμο» θέλει να βοηθήσει τους ΛΟΑΤΚΙ+ μουσουλμάνους στη Νότια Αφρική να ισορροπήσουν τη σεξουαλικότητά τους με την πίστη τους.
Σε ένα απλό δωμάτιο σε μια βιομηχανική περιοχή στο προάστιο Wynberg της Κέιπ Τάουν, η Safia Khan, μια 32χρονη λέκτορας πανεπιστημίου, κάθεται με το άτομο Ty, που είναι σύντροφός της. Είναι η δεύτερη επίσκεψή τους στο Masjidul Ghurbaah – ένα τζαμί που ανήκει στο Ίδρυμα Al-Ghurbaah, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης σε μουσουλμάνες/ους, που είναι περιθωριοποιημένες/οι λόγω των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν εξαιτίας του σεξουαλικού προσανατολισμού τους, της ταυτότητας φύλου τους και των πεποιθήσεών τους.
«Ο ιμάμης ήταν τόσο καλός», λέει η Khan. «Ρώτησε ποιες είναι οι αντωνυμίες μας». Η Khan γεννήθηκε με μουσουλμανική πίστη, ενώ το άτομο Ty – που αυτοπροσδιορίζεται ως non binary – ασπάστηκε την πίστη πρόσφατα. Το πανσεξουαλικό ζευγάρι είναι ένα από τα περίπου δέκα άτομα, που έχουν συγκεντρωθεί, για να ακούσουν τον Muhsin Hendricks, που συχνά αποκαλείται «ο πρώτος ανοιχτά γκέι ιμάμης στον κόσμο». Υπάρχουν περισσότερες γυναίκες παρά άνδρες και δεν υπάρχει διαχωρισμός φύλου στον χώρο. Αφού κάνει μια ομιλία για την ευγνωμοσύνη, ο Hendricks ηγείται των κοινοτικών προσευχών.
Ο Hendricks έχει προσφέρει έναν κουήρ ασφαλή χώρο για προσευχές, συμβουλές και τελετές γάμου μουσουλμάνων από το 1998. Αναλαμβάνοντας αυτόν τον ρόλο, εξορίστηκε από τους τοπικούς ισλαμιστές ηγέτες το 2007. Απτόητος, συνέχισε να διαδίδει το μήνυμα ότι το να είσαι γκέι και μουσουλμάνος δεν είναι ασυμβίβαστο.
Σήμερα, η δράση του γίνεται ντοκιμαντέρ, με τίτλο “The Radical”, που κάνει πρεμιέρα στην Ευρώπη στο Βερολίνο αυτό το Σαββατοκύριακο.
Ο Hendricks, 55 ετών, δίνει έναν ήρεμο τόνο στο Masjidul Ghurbaah, έχει περίπου 20 τακτικούς πιστούς, και έως και 80 περιστασιακές/ούς επισκέπτριες/επισκέπτες. Μερικές/οί χαίρονται που φωτογραφίζονται και συζητούν ότι είναι ανοιχτά κουήρ, όμως άλλα άτομα έρχονται στο άτυπο τζαμί κρυφά.
Ο Hendricks λέει ότι «επιλέχθηκε από τον λαό, για τον λαό» το 1998, όταν άρχισε να φιλοξενεί συναντήσεις στην πόλη του για ΛΟΑΤΚΙ+ μουσουλμάνες/ους, που τον αντιμετώπιζαν σαν ιμάμης της κοινότητάς τους. «Άνοιξα το γκαράζ μου, άπλωσα ένα χαλί κάτω, και κάλεσα τους ανθρώπους να πιουν τσάι και να μιλήσουν», λέει.
Ένας ιμάμης, υποστηρίζει, δε χρειάζεται σφραγίδα εξουσίας για να αποδεχτεί αυτόν τον ρόλο. «Το Ισλάμ δεν είναι τόσο ιεραρχικό, όσο ο Χριστιανισμός», λέει. «Ιμάμης ουσιαστικά σημαίνει ηγέτης».
Το 2011 ο Hendricks ενίσχυσε τον ρόλο του ως ιμάμη δημιουργώντας έναν χώρο τζαμιού, με αφορμή ένα περιστατικό, όπου ένας φίλος του υπέμεινε ένα κήρυγμα που καταδίκαζε την ομοφυλοφιλία. Είπα: «Ίσως ήρθε η ώρα να ξεκινήσουμε τον δικό μας χώρο, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να προσεύχονται χωρίς να κρίνονται.»
Ο γάμος μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου έχει αναγνωριστεί νομικά από το 2006 στη Νότια Αφρική, η οποία αποδέχεται περισσότερο την ομοφυλοφιλία από πολλές άλλες αφρικανικές χώρες. Σύμφωνα με επισκέπτριες/ες του Masjidul Ghurbaah όπως η Khan, ωστόσο, η ομοφοβία εξακολουθεί να είναι συχνή στα τζαμιά της πόλης.
«Το να έχεις έναν χώρο, όπου μπορείς να βιώσεις τον πολιτισμό και τη θρησκεία σου, χωρίς σοβαρή ομοφοβία είναι πολύ σημαντικό», λέει η Khan. «Να έχεις έναν πνευματικό χώρο, όπου να νιώθεις: «Είμαι στο σπίτι μου».
Η σχέση του Hendricks με την ευρύτερη μουσουλμανική κοινότητα της Κέιπ Τάουν δεν είναι και πολύ αρμονική. Το 2007, αφού εμφανίστηκε στο ντοκιμαντέρ “Parvez Sharma A Jihad For Love”, το τοπικό Μουσουλμανικό Δικαστικό Συμβούλιο (MJC) αποφάσισε ότι ο Hendricks θα είναι από εδώ και πέρα «εκτός Ισλάμ». Το περασμένο καλοκαίρι το MJC ανακοίνωσε μια νέα φετβά, για τον τρόπο ζωής των ομοφυλοφίλων.
Από το 2007 τον συμβούλεψαν να προσλάβει σωματοφύλακες, αλλά ποτέ δεν φοβήθηκε τις επιθέσεις. «Μερικές φορές πήγαινα σε άλλο τζαμί και οι άνθρωποι με αναγνώριζαν», λέει. «Κάποιοι με χαιρετούσαν και κάποιοι αποστασιοποιήθηκαν».
Ο Hendricks, ο οποίος έχει εργαστεί ως καθηγητής αραβικής γλώσσας και σχεδιαστής μόδας, ήταν 29 ετών, όταν έκανε coming out στη μητέρα του. Γεννημένος σε μουσουλμανική οικογένεια, παντρεύτηκε μια γυναίκα, έκανε παιδιά, στη συνέχεια χώρισε, και οκτώ χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα του, αποκάλυψε τη σεξουαλικότητά του στην οικογένειά του.
Σύμφωνα με τον Hendricks, η μητέρα του κατέρρευσε με τα νέα αυτά και είπε: «Η θρησκεία μου δεν το δέχεται αυτό».
Μετά από το αρχικό σοκ, ο Hendricks έπεισε τη μητέρα του να ζήσει 10 μέρες μαζί του και τον τότε σύντροφό του. Έμεινε σιωπηλή για 10 ημέρες, και στη συνέχεια παραδέχτηκε, ότι η σχέση του γιου της δεν διέφερε από έναν απλό γάμο. Από τότε μέχρι το θάνατο της μητέρας του, λέει ο Hendricks, είχαν μια «όμορφη» σχέση.
