Πολύ συχνά, όταν αναφερόμαστε σε ΛΟΑΤΚΙ θέματα και ζητήματα, ασυναίσθητα το μυαλό μας πηγαίνει σε αρνητικά συμβάντα και καταστάσεις.
Πάει το μυαλό κυρίως στην ομοφοβία έτσι όπως εκδηλώνεται με στάσεις και συμπεριφορές στο δημόσιο και ιδιωτικό βίο – ο τάδε πολιτικός είπε το τάδε ομοφοβικό, στην τάδε πόλη έγινε το τάδε περιστατικό εναντίον των τάδε ανθρώπων, σύμφωνα με την τάδε έρευνα, το τάδε ποσοστό πολιτών είναι ενάντια στην συμβίωση μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και το τάδε ποσοστό δεν θα δεχόταν ποτέ να έχει στον κοινωνικό του κύκλο ένα ΛΟΑΤΚΙ άτομο…
Είτε είμαστε ΛΟΑΤΚΙ είτε όχι, έχουμε βιώσει ομοφοβικές συμπεριφορές, έμμεσα ή άμεσα. Έμμεσα με τη μορφή αρνητικών έως και κακοποιητικών σχολιασμών, στάσεων, συμπεριφορών και άμεσα με τη μορφή άμεσης επίθεσης, λεκτικής ή άλλως πως σε εμάς ή σε άτομο που γνωρίζουμε.
Δυστυχώς ή ομοφοβία υπάρχει. Και καλώς μιλάμε για αυτήν. Καλώς μιλάμε για αυτήν γιατί ένας από τους καλύτερους τρόπος για να ενδυναμωθούμε και να δράσουμε είναι το να γνωρίζουμε το τοπίο.
Γράφω αυτές τις σκέψεις για να μιλήσω για την άλλη όψη του νομίσματος – για το γεγονός ότι εκεί έξω συμβαίνουν συνεχώς θετικές κοινωνικές αλλαγές σε στάσεις, τάσεις και αντιλήψεις και αυτό φαίνεται στον δημόσιο βίο, στη δημόσια σφαίρα αλλά και στην ιδιωτική ζωή. Εκεί έξω υπάρχουν πλέον πολλά άτομα, ΛΟΑΤΚΙ και μη, τα οποία στηρίζουν και υποστηρίζουν ενεργά την κάθε άρση των όποιων διακρίσεων και μάχονται με διάφορους τρόπους για να αλλάξουν θετικά το τοπίο.
Θα μιλήσω για την άλλη όψη του νομίσματος μέσα από μια εμπειρική ματιά.
ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΜΑΤΙΑ
Είναι πρακτικά ανέφικτο μέσα σε μερικές γραμμές να μιλήσω για εμπειρίες μιας δεκαετίας και περισσότερο (πρωτοαποδέκτηκα τον εαυτό μου το 2011) αλλά θα προσπαθήσω να συνοψίσω τις σκέψεις μου. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Κύπρο και έφυγα για σπουδές στα 19 στην Αγγλία. Γεννήθηκα σε ένα ομοφοβικό περιβάλλον (το ευρύτερο κοινωνικό και το εγγύτερο οικογενειακό). Πολύ σύντομα μετά που έφυγα για σπουδές στην Αγγλία ιδρύθηκε η πρώτη ΛΟΑΤΚΙ οργάνωση στην Κύπρο και σιγά σιγά έγινα φίλος με κάποιους από τους ακτιβιστές.
Με αφορμή κάποιες σοκαριστικά ομοφοβικές δηλώσεις ενός τότε βουλευτή, ένα παιδί δημιούργησε μια σελίδα στο facebook που καταδίκαζε αυτές τις δηλώσεις και σε αυτή τη σελίδα μαζεύτηκε αρκετός κόσμος. Αυτό είχε αρκετά θετικά επακόλουθα.
Πρώτον και σημαντικότερο, τουλάχιστον για μένα τότε στα 19 μου που ακόμα ήμουν στην ντουλάπα, ήταν το ότι η υποστήριξη του κόσμου μου έδειξε ότι υπάρχει ελπίδα και υπάρχει αρκετός κόσμος που ‘δεν έχει πρόβλημα με τους γκέι’. Αν και δεν είχα ακόμα αποδεκτεί τον εαυτό μου, αυτό μου έδωσε ελπίδα και χαρά. Αυτά ήταν στοιχεία που συνέβαλαν στο να ‘ξε-φοβηθώ’. Ήταν στοιχεία που συνέβαλαν στο να ξεκινήσουν να σβήνονται σιγά-σιγά διάφορες ασυνείδητες φοβίες, ανησυχίες, ανασφάλειες, δυσλειτουργικές πεποιθήσεις – τους γκέι δεν τους δέχεται κανένας, οι γκέι δεν έχουν φίλους, όλοι πιστεύουν ότι είναι ντροπή και ανωμαλία το να είσαι γκέι, ΑΝ είμαι γκέι δεν θα είμαι ευτυχισμένος σε αυτό το περιβάλλον, δεν υπάρχουν γκέι που να είναι καλά άτομα γιατί οι παραπάνω είναι ανώμαλοι…
Δεύτερο θετικό παράγωγο είναι το ότι αυτή η σελίδα ήταν η αφορμή να συσπειρωθούν και να ενδυναμωθούν ακτιβιστές και αυτό με τη σειρά του είχε άλλα θετικά αποτελέσματα. Συνενώθηκαν γνώσεις, εμπειρίες, δεξιότητες, ιδέες και η διάθεση πολλών, ο καθένας με τον τρόπο του, να συμβάλει στην εξάλειψη της ομοφοβίας.
Σήμερα, 10 χρόνια μετά, στην Κύπρο του 2021, εγώ ως ένας 29χρονος νέος, μπορώ να ζήσω πολύ άνετα ως ανοικτά ομοφυλόφιλο άτομο.
– Έχω φίλους ανεξάρτητα από το δικό μου ή/και το δικό τους σεξουαλικό προσανατολισμό – κατ’ ακρίβεια δεν ενδιαφέρει κανέναν φίλο μου ο σεξουαλικός μου προσανατολισμός και δεν με ενδιαφέρει ούτε εμένα ο σεξουαλικός προσανατολισμός κανενός με την έννοια του ότι δεν είναι λόγος να προσμετρήσω στις φιλίες μου.
– Έχω συναδέρφους και στον εργασιακό μου χώρο αλλά και στον ευρύτερο εργασιακό μου τομέα που όχι μόνο δεν είναι ομοφοβικοί, αλλά δε διανοούνται κιόλας να έχουν στον κύκλο τους ομοφοβικό κόσμο. Φυσικά, δε θέλω να ωραιοποιήσω γενικευμένα την κατάσταση για κάθε επαγγελματικό χώρο, μιας και προσωπικά είμαι τυχερός που βρίσκομαι στον χώρο τον μη κυβερνητικών οργανώσεων που είναι ένας χώρος στον οποίο υπάρχει αρκετή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και άρα είναι φυσικό επόμενο ο κόσμος του τομέα να μην είναι ομοφοβικός.
– Μπορώ να μιλήσω με δομές και Αρχές αλλά και με φορείς λήψης αποφάσεων και επιβολής του νόμου. Μπορώ να μιλήσω ανοικτά και για οτιδήποτε αφορά στο φάσμα της σεξουαλικότητας με πολιτικούς, λειτουργούς των ΜΚΟ, επαγγελματικούς συνδέσμους, την αστυνομία και ούτω καθεξής. Δεν λέω ότι μπορεί το κάθε άτομο και ούτε λέω πως εκεί έξω δεν υπάρχει ομοφοβία στους χώρους που προαναφέρω. Λέω ότι άμα ξεκινήσεις να ενημερώνεσαι για τα δικαιώματα σου και να
– Με την οικογένεια μου όλα καλά. Με τα δυο-τρία άτομα που είχαν πρόβλημα τους άφησα με το πρόβλημα τους και τα 8-10 άτομα που δε μου έκαναν για πολλούς και διάφορους λόγους τους άφησα πίσω με αφορμή το coming out μου. Για όλους τους άλλους ο σεξουαλικός μου προσανατολισμός δεν παίζει κανένα ρόλο, όπως και εμένα δε με ενδιαφέρει ο δικός τους, διότι δεν καθορίζει την ποιότητα των χαρακτήρων τους ούτε της σχέσης τους μαζί μου.
Αυτά, κατά τη γνώμη μου, είναι τρανταχτά παραδείγματα, που δείχνουν ότι προχωράμε και ότι η κατάσταση βελτιώνεται. Είναι πολύ όμορφο και ενδυναμωτικό την ίδια ώρα που παλεύουμε για τα κακώς έχοντα, να μην ξεχνάμε τη θετική εικόνα. Συμβαίνουν μικρές-μικρές αλλαγές και αυτό ίσως μας κάνει να ξεχνάμε από πού ξεκινήσαμε.
Στη συνέχεια αυτού του άρθρου που θα δημοσιευτεί τις επόμενες μέρες, θα δώσω περισσότερα παραδείγματα, αυτήν τη φορά μέσα από μια σύντομη ιστορική αναδρομή.
Γράφει ο Ανδρέας Ανδρέου
